Ekatra Wiki

ખારાં ઝરણ/2: Difference between revisions

ખારાં ઝરણ/2 (view source)

Revision as of 05:02, 14 October 2022

18,001 bytes added ,  05:02, 14 October 2022
no edit summary
No edit summary
No edit summary
 
(3 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 1: Line 1:
{{SetTitle}}
{{SetTitle}}
{{Heading|-|}}


{{Heading|1|}}
<poem>
<poem>
દશ્યો છે, બેશુમાર છે,
આભ અનરાધાર, નક્કી,
આંખો છે કે વખાર છે?
મેઘ ઠંડોગાર, નક્કી.


આકાશે ધક્કો માર્યો,
શ્વાસની સરતી જમીને,
ખરતા તારે સવાર છે.
સ્પર્શના સંચાર, નક્કી.


ગુલામપટ્ટો પહેરાવે,
કોઈનો ક્યારે ભરોસો?
ઈચ્છાઓનું બજાર છે.
સર્વના વહેવાર નક્કી.
આજ વરસે, કાલ વરસે,
છે બધા અણસાર નક્કી.  


નામ જવા દો ઈશ્વરનું,
છોડ ખોટા તાયફાઓ,
ગામ આખાનો ઉતાર છે.
મોત છે ખૂંખાર, નક્કી.
<center>૪-૫-૨૦૦૮</center>
</poem>
 
--------
<br>
{{SetTitle}}
 
{{Heading|2|}}
<poem>
કૈં  ફસાદો, કૈંક ટંટા થૈ ગયા,
એ બધાના આદી બંદા થૈ ગયા.
 
તું નથી એવી પ્રતીતિ થૈ ગઈ,
હાથ મારા ઠંડા ઠંડા થૈ ગયા.
 
ખૂબ જાણીતા થયા આગંતુકો,
મંદ વા’તા વાયુ ઝંઝા થૈ ગયા.
 
મેં લુંછેલાં આંસું સાચકલાં હશે,
હાથ જોને ગંગા ગંગા થૈ ગયા.
<center>૫-૫-૨૦૦૮</center>
</poem>
 
-------------
<br>
{{SetTitle}}
 
{{Heading|3|}}
<poem>
બારી ખોલી આભ ! નીચે આવને,
સાંકડું બનતું જગત અટકાવને.
 
સંઘરી શકશો સુગંધી ક્યાં સુધી?
પુષ્પ સૌ નિર્બંધ બનતાં જાવને.
 
હું તને શોધી વળ્યો મનમાં બધે,
બહાર છે? તો પાછી ઘરમાં આવને.
 
જો થયું અંધારું, દેખાતું નથી?
એક દીવો લેખીને પેટાવને.
 
જીવવાની લત ઘણી મોંઘી પડે,
મૂર્ખ આ ઈર્શાદને સમજાવને.
<center>૨૫-૭-૨૦૦૮</center>
</poem>
 
-----------
<br>
{{SetTitle}}
 
{{Heading|4 |}}
<poem>
દેહ વિશે રમમાણ છે, વ્હાલા,
એ તો મારા પ્રાણ છે, વ્હાલા.
 
સપનાં આવે, આંસુ લાવે,
આંખોને ક્યાં જાણ છે, વ્હાલા?
 
ભાષાને મર્યાદા કેવી?
લક્ષ્મણની એ આણ છે, વ્હાલા.
 
રાતે ઝાકળ છાપો મારે,
કળીઓ કચ્ચરઘાણ છે, વ્હાલા.
 
આ કાંઠે વરસોથી હું છું,
સામે કાંઠે વહાણ છે, વ્હાલા.
<center>૨૨-૬-૨૦૦૮</center>
 
</poem>
<br>
-------------
{{SetTitle}}
 
{{Heading|5|}}
<poem>
હે નમાયા શ્વાસ! પૂછી લે તરત,
જીવવાની શી શી રાખી છે શરત.
 
દેહ જો ના હોત તારું થાત શું?
જીવ, મારા જીવ, ક્યાં ફરતો ફરત?
 
હુંય સમજું છું મરણ વિચ્છેદ છે,
હુંય મારી બાદબાકી ના કરત.
 
પાંચ જણને પૂછ કે ક્યાં હોય છે?
સ્વર્ગ ના જડશે તો ક્યાં ફરશો પરત?
 
સાંજના અંધારથી શું બ્હી ગયો?
રાતનું આકાશ તારાથી ભરત.
<center>૧-૭-૨૦૦૮</center>
</poem>
 
 
-----------
<br>
{{SetTitle}}
 
{{Heading|6|}}
<poem>
માત્ર ધુમ્મસ, માત્ર વાદળ, કૈં જ દેખાતું નથી,
છું શિખરની ટોચ પર તો કૈં જ બોલાતું નથી.
 
રોજ મારા નામ જોગી ચીઠ્ઠી મોકલતા તમે,
રોજ આંખો તાણતો, પણ કૈં જ વંચાતું નથી.
 
રંગબેરંગી બગીચો, વૃક્ષ, વેલી, પાંદડાં,
કૈંક ખૂટે છે કે બુલબુલ એ છતાં ગાતું નથી.
 
ખૂબ સગવડ છે છતાં પણ શું કહું આ સ્વર્ગને?
મારી સાથેનું અહીં તો કોઈ દેખાતું નથી.
 
છેક તળિયે હોય માની ડૂબકી ઊંડે દીધી,
મન છતાં ચાલક કે ઈર્શાદ પકડાતું નથી.
<center>૨૭-૮-૨૦૦૮</center>
</poem>
 
------
<br>
{{SetTitle}}
 
{{Heading|7|}}
<poem>
સાંજ ટાણે ઢોલિયાને ઢાળવાની જિદ્દમાં,
કોણ પડછાયા ખરીદે ઊંઘવાની જિદ્દમાં?
 
એમને બે આંખ વચ્ચે કાયમી વસવું હતું,
પાણી પાણી થઇ ગયો છું, ઝાંઝવાની જિદ્દમાં.
 
શ્વાસને ચાબૂક મારી દોડતા રાખ્યા અમે,
કેટલા હિંસક થયા આ દોડવાની જિદ્દમાં?
 
‘હું અરીસે ક્યાં રહું?’ એ ગડમથલ છે બિંબને,
ખૂબ ગમતો એક ચહેરો ધારવાની જિદ્દમાં.
 
આ જગત લોકો કહે એવું જ છે ઈર્શાદિયા
ઝેર તારે ચાંખવા છે જાણવાની જિદ્દમાં?
<center>૩૦-૮-૨૦૦૮</center>
</poem>
--------------------
<br>
{{SetTitle}}
 
{{Heading|8| }}
<poem>
જખ્મ સમજી પાણી ખોતરતો રહ્યો,
આંસુ સાથે ચેડાં હું ડરતો રહ્યો.
 
બાળકો જેવી જ તારી હરકતો,
શ્વાસ ! તારી જ જિદ્દથી ડરતો રહ્યો.
 
સહેજ વધઘટ થાય છે અજવાસમાં,
ભીંત પરથી પોપડો ખરતો રહ્યો.
 
ડૂબકી શું મારશો બ્રહ્માંડમાં?
તું સપાટી પર, તટે તરતો રહ્યો.
 
તું પવનની જાત છે ‘ઈર્શાદ’ કે,
મુઠ્ઠી વાળી નાસતો ફરતો રહ્યો?
<center>૧૩-૯-૨૦૦૮</center>
</poem>
 
 
-------
<br>
{{SetTitle}}
 
{{Heading|9|}}
<poem>
સૂર્યનું પુષ્પે ઝીલાતું બિંબ છું,
હું દૂભાતું, કોચવાતું બિંબ છું.
 
તું સપાટી પર મને શોધ્યા ન કર,
પાણીમાં તળિયે લપાતું બિંબ છું.
 
સાવ સામે ક્યાં જરૂરી હોઉં છું?
હું અરીસામાં મઢાતું બિંબ છું.
 
કેમ અટકી જાઉં છું કોને ખબર?
રાત પડતાં ખોટકાતું બિંબ છું.
 
કાયમી માયા ગઈ ‘ઈર્શાદ’ની
તીક્ષ્ણ પળથી હું ઘસાતું બિંબ છું.
<center>૨૭-૯-૨૦૦૮</center>
</poem>
 
 
------
<br>
{{SetTitle}}
 
{{Heading|10|}}
<poem>
છે સડક, દોડી શકાશે, ચાલ, થોડો યત્ન કર,
આ જગત છોડી શકાશે, ચાલ, થોડો યત્ન કર.
 
તું ભલે થીજી ગઈ છે પણ સ્વભાવે છે નદી,
આ બરફ તોડી શકાશે, ચાલ, થોડો યત્ન કર.
 
કોઈ ઈચ્છા એકલી વટભેર ચાલી ન શકે,
કૈં કશું જોડી શકાશે, ચાલ, થોડો યત્ન કર.
 
કાંધ પરથી હે કીડી! ગાયબ થયો છે થાંભલો,
આભમાં ખોડી શકાશે, ચાલ, થોડો યત્ન કર.
 
બાતમી મળશે તને ‘ઈર્શાદ’ના એકાંતની,
ગુપ્તચર ફોડી શકાશે, ચાલ, થોડો યત્ન કર.
<center>૨૦-૯-૨૦૦૮</center>
</poem>
 
-------
<br>
{{SetTitle}}
 
{{Heading|11|}}
<poem>
જેમ બાળક જાય અંગારા તરફ,
મન ભલેને જાય મૂંઝારા તરફ.
 
હું નહીં પહોંચી શકું તારા સુધી,
ડગ ભલે ભરતો રહ્યો તારા તરફ.
 
આંગળી ચીંધીને દેખાડ્યો મને,
કેવી બતલાવી દયા મારા તરફ.
 
ફોસલાવે છે, પટાવે છે પવન,
હોડી ખેંચી જાય ઓવારા તરફ.
 
કાનપટ્ટી પકડી ઓછું કાઢશે?
ધ્યાન થોડું આપ અણસારા તરફ.
 
તું વિચારી લે હજીયે છે સમય,
કોણ ખેંચી જાય અંધારાં તરફ?
 
લ્યો, તપાસો ગળફામાંના લોહીને,
એ સગડ લૈ જાય હત્યારા તરફ?
 
ઊડશે ‘ઈર્શાદ’ પંખી ડાળથી,
એમનું છે ધ્યાન દેકારા તરફ.
<center>૩-૧૦-૨૦૦૮</center>
</poem>
 
 
------
<br>
{{SetTitle}}
 
{{Heading|12|}}
<poem>
પોપટને પણ પૂછ્યું પલાખું,
કોઈ રીતે તારું મન રાખું.
 
અરધાં અરધાં થઇ ગયાં તો,
ક્યાંથી આવે અશ્રુ આખું?
 
સદા અતિથી વિચાર આવ્યો,
ખુલ્લો આ દરવાજો વાખું?
 
નભમાં ક્યાં એકકેય માળો?
પંખીનું શું ભવિષ્ય ભાખું?
 
છેદ કરી હોડીમાં આવ્યું,
એ પાણી, પાણીમાં, નાખું?
<center>૪-૧૧-૨૦૦૮</center>
</poem>
 
 
 
--------
<br>
{{SetTitle}}
 
{{Heading|13 |}}
<poem>
વહાણને ડૂબાડનારી ક્યાં જડે?
પાણી પર પગલાં હવાનાં ક્યાં પડે?
 
સાચવીને રાખ એને આંખમાં,
સ્વપ્ન છે; આંસુની માફક નહીં દડે.
 
કૈંક વરસોથી ચલણમાં ન રહ્યું,
સત્યનો ચળકાટ ક્યાંથી કમ પડે?
 
ભીંત પર એકાદ પડછાયો હજી,
દેહ શોધી કાઢવા હાંફે ચડે.
 
તું કસોટી કર નહીં ‘ઈર્શાદ’ની,
મૂર્ખ છે, એને કશું નહીં આવડે.
<center>૬-૧૧-૨૦૦૮</center>
</poem>
 
 
---------
<br>
{{SetTitle}}
 
{{Heading|14 |}}
<poem>
ક્યાં ફિતૂરી ફાંકડી છે?
બોબડી બારાખડી છે.
 
હોય ક્યાં હસ્તામલકવત્,
કોઈને ક્યાં આવડી છે?
 
અંગને સંકોચ, વહાલા,
આ ગલી તો સાંકડી છે.
 
જો, ગહનમાં એ ઘમકતી,
તીક્ષ્ણ વેધક શારડી છે.
 
રોજ નબળો દેહ પડતો,
ને તને જીવની પડી છે.
 
પાણીને તળિયે હતી એ,
રેત રણમાંથી જડી છે.
 
શ્વાસ શું ‘ઈર્શાદ’ છોડે?
જિંદગી જિદ્દે ચડી છે.
<center>૧૨-૧૨-૨૦૦૮</center>
</poem>
---------
<br>
{{SetTitle}}
 
{{Heading|15 | }}
<poem>
તાક્યો એણે કેમ તમંચો?
શું કહે છે, તારો વહીવંચો?
 
રોજ ચલાવી ક્યાં પહોંચ્યો છે?
અટકાવી દે શ્વાસનો સંચો.
 
એક ન જડતો સાચો માણસ,
ક્યાંથી ભેગા કરશો પંચો?
 
આંખોમાં એક્કે ના આંસુ,
તમે છાપરાં શીદને સંચો?
 
જીવ જશે જ્યારે ઝંપે છે,
શરીરનો ‘ઈર્શાદ’ સકંચો.
<center>૨૦-૧૨-૨૦૦૮</center>
</poem>
 
 
----------
<br>
{{SetTitle}}
 
{{Heading|16|}}
<poem>
એ જીવે છે કે મૂઓ? સ્હેજ પૂછી તો જુઓ,
મોત છે ઊંડો કૂવો? સહેજ પૂછી તો જુઓ.
 
સાવ પાસે આભ ગોરંભાય, વાદળ ગડગડે,
છાપરામાં છે ચૂવો? સહેજ પૂછી તો જુઓ.
 
માર્ગ છે, પગલાંય છે, પંથી કશે દેખાય છે?
માત્ર અધમણ ના રુવો! સહેજ પૂછી તો જુઓ.
 
રાતદિન એકાંતમાં કે શાંત સૂના ઘાટ પર,
મેલ મનનો ક્યાં ધૂવો? સહેજ પૂછી તો જુઓ.
 
આપણા ‘ઈર્શાદ’ને શું વાણીના વળગાડ છે,
કેમ ધુણાવે ભૂવો? સહેજ પૂછી તો જુઓ.
<center>૨૬-૧૨-૨૦૦૮</center>
</poem>
 
-----------
<br>
{{SetTitle}}
 
{{Heading|17|}}
<poem>
અંધ ક્યાં ક્યાં આથડે? તું પૂછને,
માત્ર અંધારું અડે? તું પૂછને.
 
એક ફુગ્ગાની હવા નીકળી જતાં,
આભને ખાલી ચડે? તું પૂછને.
 
હું ખસી જાઉં પછી પણ દર્પણે,
આપણાં બિંબો પડે? તું પૂછને.
 
દેહમાંથી જીવ ગાયબ થાય છે,
ક્યાંયથી પાછો જડે? તું પૂછને.
 
સાવ સાચી વાત છે ‘ઈર્શાદ’ એ?
શિર કપાતાં ધડ લડે? તું પૂછને.
<center>૩-૧-૨૦૦૯</center>
</poem>
-------------
<br>
{{SetTitle}}
 
{{Heading|18|}}
<poem>
છેવટે ગાયબ થયો અંધારમાં,
શું લખ્યું છે સૂર્યના અવતારમાં?
 
આંસુઓને જોઈ તું ગદગદ્ ન થા,
આવું તો ચાલ્યા કરે વહેવારમાં.
 
આ પવન-વાણી હતાં કોની કૃપા?
કેમ ના સમજે કદી અણસારમાં?
 
મામલો મનનો ઘણો છે જોખમી,
કાચનાં વાસણ ભર્યાં ભંડારમાં.
 
આમ છે કે ખાસ તું નક્કી ન કર,
જા પ્રથમ ‘ઈર્શાદ’ના દરબારમાં.
<center>૧૭-૧-૨૦૦૯</center>
</poem>
 
-------------
<br>
{{SetTitle}}
 
{{Heading|19| }}
<poem>
નેજવામાં નભ લઇ બેસી રહીશ?
તું ધધખતું રણ લઇ બેસી રહીશ?
 
આ ક્ષણો ભડભડ સળગતી ક્યારની,
ક્યાં સુધી તું હઠ લઇ બેસી રહીશ?
 
આ પવન, ક્યારેક, પથ્થર થાય છે,
એટલે ગોફણ લઇ બેસી રહીશ?
 
આ બરફનો પહાડ ક્યારે પીગળે?
ક્યાં સુધી ધીરજ લઇ બેસી રહીશ?
 
કોણ સમજાવી શકે ‘ઈર્શાદ’ને?
શિર નથી ને ધડ લઇ બેસી રહીશ?
 
<center>૨-૩-૨૦૦૯</center>
</poem>
----------
<br>
{{SetTitle}}
 
{{Heading|20|}}
<poem>
આગ રંગે જાંબલી છે,
સત્યની ધૂણી ધખી છે.
 
આભની અદ્રશ્ય સીડી,
પંખીની નજરે ચડી છે.
 
પુષ્પથી અત્તર થયો છું,
તું મને નક્કી મળી છે.
 
જો નહીં, તું સ્પર્શ એને
એ હવા પહેરી ઊભી છે.
 
એમણે આપેલ વીંટી,
મન, હજી તેં સાચવી છે?
 
જીવને જાકારો દે છે,
દેહની દાદાગીરી છે.
 
પૂછ જે ‘ઈર્શાદ’ને કે
શ્વાસની સિલક ગણી છે?
<center>૩૧-૧-૨૦૦૯</center>
</poem>
----------
<br>
{{SetTitle}}
 
{{Heading|21|}}
<poem>
પહાડથી છૂટો પડ્યો છે, યાદ છે?
તું નથી પથ્થર, નદીનો નાદ છે.
 
ક્યાં તને જોયો જ છે, જન્મ્યા પછી?
દ્રશ્યમાંથી ક્યારનો તું બાદ છે.
 
આંખ તારી ભીની ભીની કેમ છે?
તું હસીને ના કહે : ‘વરસાદ છે’,
 
જો, બરાબર જો અને તું યાદ કર,
કોઈ ક્યાં છે આપનો ‘ઈર્શાદ’ છે.
 
માત્ર સરનામું નથી ‘ઈર્શાદ’નું,
શ્વાસ ને ઉચ્છ્વાસ અમદાવાદ છે.
<center>૧૪-૩-૨૦૦૯</center>
</poem>
----------
<br>
{{SetTitle}}
 
{{Heading|22|}}
<poem>
ઝાડ પડે ત્યારે શું થાય?
પંખી આભે રહેવા જાય?


પરપોટામાં ફરે હવા,
પાણીમાં પરપોટા થાય,
જળ મધ્યેનો વિહાર છે.
રણને એનું બહુ ચૂંકાય.


મેં દીઠી છે સુગંધને,
કોણ હલેસે હોડીને?
પતંગિયાનો પ્રકાર છે.
વાયુ કૈં ઓછો દેખાય?


મેં સારેલાં આંસુઓ,
શ્વાસોની ધક્કા-મુક્કી,
તારે નામે ઉધાર છે.
દેહ બચાડો બહુ બઘવાય.
{{Right|૨૩-૩-૨૦૦૭}}


હું છું તો ‘ઈર્શાદ’ જીવે,
આવું કોને કોને થાય?
<center>૨૦-૩-૨૦૦૯</center>
</poem>
</poem>
<br>
MeghaBhavsar
18,450

edits

Retrieved from "https://wiki.ekatrafoundation.org/wiki/Special:MobileDiff/53149...53205"