કાવ્ય-આચમન શ્રેણી – હરિશ્ચન્દ્ર ભટ્ટ/આત્મા! જા, તું...: Difference between revisions
No edit summary |
No edit summary |
||
| Line 10: | Line 10: | ||
આજે જીવે પ્રણયી યુગલો તે મહીં પ્રાણ મારો | આજે જીવે પ્રણયી યુગલો તે મહીં પ્રાણ મારો | ||
તેવો યાત્રી પ્રણય-જીવને ભાવિ યુગ્મે અનેક. | તેવો યાત્રી પ્રણય-જીવને ભાવિ યુગ્મે અનેક. | ||
કલ્પો વીત્યા પ્રણયની વહી શી તરંગાવલિએ, | કલ્પો વીત્યા પ્રણયની વહી શી તરંગાવલિએ, | ||
તેજોમેઘો ઉપરથી કદી, વા કદી ગર્તમાં એ | તેજોમેઘો ઉપરથી કદી, વા કદી ગર્તમાં એ | ||
અંધારાનાં અખૂટ વમળોમાં ડૂબી ને વહી એ. | અંધારાનાં અખૂટ વમળોમાં ડૂબી ને વહી એ. | ||
તારાઓ સૌ ગગનતલના મંત્ર એના સ્તવે છે, | તારાઓ સૌ ગગનતલના મંત્ર એના સ્તવે છે, | ||
વેદોચ્ચારો સમ સ્વરિત, ઉદાત્ત ’નુદાત્ત રાગે, | વેદોચ્ચારો સમ સ્વરિત, ઉદાત્ત ’નુદાત્ત રાગે, | ||
| Line 27: | Line 29: | ||
દેહોની જે ભૂખ જગવતો અગ્નિ સ્ફુલિંગ તે લૈ | દેહોની જે ભૂખ જગવતો અગ્નિ સ્ફુલિંગ તે લૈ | ||
બાળી એને, અરૂપરૂપમાં આત્મ તું પ્રેમ પીજે. | બાળી એને, અરૂપરૂપમાં આત્મ તું પ્રેમ પીજે. | ||
પારાવારો નયન નીરખે અબ્ધિ-આકાશ જેવાં | {{gap}}પારાવારો નયન નીરખે અબ્ધિ-આકાશ જેવાં | ||
તોયે તારો, પ્રણય! ન કદી તાગ માપી શકે એ. | {{gap}}તોયે તારો, પ્રણય! ન કદી તાગ માપી શકે એ. | ||
આત્મા ધન્ય ક્ષણે કો અરૂપરૂપની એ–અબ્ધિ આકાશની એ | આત્મા ધન્ય ક્ષણે કો અરૂપરૂપની એ–અબ્ધિ આકાશની એ | ||
ઝાંખી લેતો, મુઝાયે ક્ષણ બ ક્ષણ, ને સ્તબ્ધ નિશ્ચેષ્ટ દેહ | ઝાંખી લેતો, મુઝાયે ક્ષણ બ ક્ષણ, ને સ્તબ્ધ નિશ્ચેષ્ટ દેહ | ||
Latest revision as of 07:23, 2 February 2025
સૃષ્ટિના જે પ્રથમ દિવસે, દ્યૌ-પૃથિવી દીઠાં’તાં
આશ્લેષોમાં, તહીંથી પ્રણયી હું અનંત પ્રવાસી-
સૈકાઓથી પ્રણયી યુગલે હું હતો પૃથ્વીએ આ
યાત્રી પેલો અમર-પથનો સર્જનોમાં કવિઓ
શિલ્પીઓ ને ફલક ઉપરે ચિત્રકારો સૃજે છે.
આજે જીવે પ્રણયી યુગલો તે મહીં પ્રાણ મારો
તેવો યાત્રી પ્રણય-જીવને ભાવિ યુગ્મે અનેક.
કલ્પો વીત્યા પ્રણયની વહી શી તરંગાવલિએ,
તેજોમેઘો ઉપરથી કદી, વા કદી ગર્તમાં એ
અંધારાનાં અખૂટ વમળોમાં ડૂબી ને વહી એ.
તારાઓ સૌ ગગનતલના મંત્ર એના સ્તવે છે,
વેદોચ્ચારો સમ સ્વરિત, ઉદાત્ત ’નુદાત્ત રાગે,
તેનાં આંદોલન પ્રકટીને વિશ્વ આખું ભરે આ –
એકાન્તોમાં ગગન નીરખે નિસ્તલે અંધકારે
તારે હૈયે પ્રતિધ્વનિય એના ઊઠે મંદ મંદ.
પ્રેમોર્મિ એ યુગયુગ તણી માગતી કોઈ બાળ
જે પાછો આ ત્રિભુવન બધું એક પાદે સમાવી
લોપી દૈને સમય સઘળો, લાખ લાખો યુગોનો
એનો એવો અનુભવ બધો શિલ્પ–કાવ્યે વહાવે.
૨
આત્મા! જા, તું ચિરવિરહના એ પ્રયાણે ફરીથી
આનંત્યે તું ભ્રમણ કરજે દુઃખ–આનંદમાં તું.
દેહોની જે ભૂખ જગવતો અગ્નિ સ્ફુલિંગ તે લૈ
બાળી એને, અરૂપરૂપમાં આત્મ તું પ્રેમ પીજે.
પારાવારો નયન નીરખે અબ્ધિ-આકાશ જેવાં
તોયે તારો, પ્રણય! ન કદી તાગ માપી શકે એ.
આત્મા ધન્ય ક્ષણે કો અરૂપરૂપની એ–અબ્ધિ આકાશની એ
ઝાંખી લેતો, મુઝાયે ક્ષણ બ ક્ષણ, ને સ્તબ્ધ નિશ્ચેષ્ટ દેહ
અશ્રુસ્રોતો વહાવી અવશવિવશ થૈ ક્રન્દને લે સમાધિ.
૯-૬-૧૯૪૧ (‘સ્વપ્નપ્રયાણ’, પૃ. ૭૮-૭૯)