સંસ્કૃતિ સૂચિ/સાહિત્ય: Difference between revisions
Jump to navigation
Jump to search
(Created page with "{{SetTitle}} {{Heading| 12. સાહિત્ય- અભ્યાસ: સિદ્ધાંત/ ઈતિહાસ/ સ્વરૂપ/ સમીક્ષા | }} {| class="wikitable sortable" ! લેખ/ નોંધ શીર્ષક !! લેખના લેખક-અનુ. !! મહિનો/વર્ષ/પૃષ્ઠ નં. |- | અતિવાસ્તવવાદ અને આપણે: એક નોંધ || સુમન શાહ || માર્ચ74...") |
No edit summary |
||
| Line 8: | Line 8: | ||
| અતિવાસ્તવવાદ અને આપણે: એક નોંધ || સુમન શાહ || માર્ચ74/88-96 | | અતિવાસ્તવવાદ અને આપણે: એક નોંધ || સુમન શાહ || માર્ચ74/88-96 | ||
|- | |- | ||
| | | ‘અન્વીક્ષા‘ (અનિરુદ્ધ બ્રહ્મભટ્ટ)/ વિવેચનનું વિવેચન || રાધેશ્યામ શર્મા || ઑક્ટો71/378-382 | ||
|- | |- | ||
| અભિનવની ડાયરી: રસની અલૌકિકતા (રસમીમાંસા) || સુરેન્દ્રનાથ દાસગુપ્ત, અનુ. નગીનદાસ પારેખ || નવે69/430-435 | | અભિનવની ડાયરી: રસની અલૌકિકતા (રસમીમાંસા) || સુરેન્દ્રનાથ દાસગુપ્ત, અનુ. નગીનદાસ પારેખ || નવે69/430-435 | ||
|- | |- | ||
| | | ‘અભિનવનો રસવિચાર‘ (નગીનદાસ પારેખ)/ પ્રવેશક || રસિકલાલ છો. પરીખ || ફેબ્રુ69/75-80/પૂ.પા.3; માર્ચ69/89-96 | ||
|- | |- | ||
| - | | - ‘અભિનવનો રસવિચાર અને બીજા લેખો‘ (નગીનદાસ પારેખ) || તપસ્વી નાન્દી || એપ્રિલ70/153-158 | ||
|- | |- | ||
| - | | - ‘અભિનવનો રસવિચાર‘ વિષે || નગીનદાસ પારેખ || એપ્રિલ71/141-143 | ||
|- | |- | ||
| અમેરિકાના સાહિત્યના બાર પાયા || કૃષ્ણલાલ શ્રીધરાણી || જૂન47/211-215 | | અમેરિકાના સાહિત્યના બાર પાયા || કૃષ્ણલાલ શ્રીધરાણી || જૂન47/211-215 | ||
| Line 22: | Line 22: | ||
| અર્થઘટનની વિરુદ્ધમાં (કલાનું અર્થઘટન) || સુસાન સોન્ટેગ, અનુ. ચન્દ્રકાન્ત ટોપીવાળા || સપ્ટે69/346-352 | | અર્થઘટનની વિરુદ્ધમાં (કલાનું અર્થઘટન) || સુસાન સોન્ટેગ, અનુ. ચન્દ્રકાન્ત ટોપીવાળા || સપ્ટે69/346-352 | ||
|- | |- | ||
| અર્ન્સ્ટ ટોલરકૃત | | અર્ન્સ્ટ ટોલરકૃત ‘ટ્રાન્સફીગ્યુરેશ‘નો અનુવાદ- ‘કાયાપલટ‘ની પ્રસ્તાવનાનો અંશ/ જીવનના મહાપ્રશ્નની ચાવી || સુન્દરમ્ || માર્ચ66/117-118 | ||
|- | |- | ||
| અર્વાચીન સાહિત્યમાં રાસ || વિષ્ણુપ્રસાદ ર. ત્રિવેદી || ઑકટો51/366-368 | | અર્વાચીન સાહિત્યમાં રાસ || વિષ્ણુપ્રસાદ ર. ત્રિવેદી || ઑકટો51/366-368 | ||
|- | |- | ||
| અર્વાચીનવાદ અને ભારતીય સાહિત્ય ( | | અર્વાચીનવાદ અને ભારતીય સાહિત્ય (‘મૉર્ડનીઝમ ઍન્ડ ઇન્ડિયન લિટરેચર‘નો અનુવાદ) || ઉમાશંકર જોશી || જાન્યુ60/22-23 | ||
|- | |- | ||
| અસ્તિત્વવાદ: એક પુનર્વિચારણા: ૧. દર્શનનો અંત કે દર્શનના અંતનું દર્શન ? || સુવર્ણા રાય || જુલાઈ79/239-244 | | અસ્તિત્વવાદ: એક પુનર્વિચારણા: ૧. દર્શનનો અંત કે દર્શનના અંતનું દર્શન ? || સુવર્ણા રાય || જુલાઈ79/239-244 | ||
| Line 46: | Line 46: | ||
| આપણો હાસ્યરસ || ભાઈલાલ પ્ર. કોઠારી || ઑકટો52/377-381/392; નવે52/415-419 | | આપણો હાસ્યરસ || ભાઈલાલ પ્ર. કોઠારી || ઑકટો52/377-381/392; નવે52/415-419 | ||
|- | |- | ||
| | | ‘ઈમેજીનેટીવ લિટરેચર...‘/ વિજ્ઞાનના યુગમાં કલ્પનોત્થ સાહિત્યનું સ્થાન || ગુલાબદાસ બ્રોકર || માર્ચ60/93-96/100 | ||
|- | |- | ||
| | | ‘(ધ) ઇસ્થેટિક્સ...અભિનવગુપ્ત‘ (રાન્યેરો નોલી) || નગીનદાસ પારેખ || એપ્રિલ58/159-160 | ||
|- | |- | ||
| ઉદારરુચિ વિવેચક || તંત્રી || ઑગ-સપ્ટે63/484 | | ઉદારરુચિ વિવેચક || તંત્રી || ઑગ-સપ્ટે63/484 | ||
|- | |- | ||
| | | ‘ઍબ્સર્ડિટી‘- સાહિત્યના સંદર્ભમાં || ચંદ્રકાન્ત શેઠ || ઑગ78/223-230 | ||
|- | |- | ||
| એક પત્ર (ભારતીય કાવ્યસિદ્ધાંત અંગે) || રાજેન્દ્ર નાણાવટી || ઑક્ટો74/333-334; એપ્રિલ75/117-120; જાન્યુ76/17-19; માર્ચ78/74-75 | | એક પત્ર (ભારતીય કાવ્યસિદ્ધાંત અંગે) || રાજેન્દ્ર નાણાવટી || ઑક્ટો74/333-334; એપ્રિલ75/117-120; જાન્યુ76/17-19; માર્ચ78/74-75 | ||
| Line 58: | Line 58: | ||
| એઝરા પાઉન્ડ: કાવ્યનું અધ્યયન || એઝરા પાઉન્ડ, અનુ. દિનેશ કોઠારી || જાન્યુ73/13-14 | | એઝરા પાઉન્ડ: કાવ્યનું અધ્યયન || એઝરા પાઉન્ડ, અનુ. દિનેશ કોઠારી || જાન્યુ73/13-14 | ||
|- | |- | ||
| - એઝરા પાઉન્ડ: | | - એઝરા પાઉન્ડ: ‘નવાં કલેવરો ધરો‘ || સ્વાતિ જોશી || ડિસે72/366-367 | ||
|- | |- | ||
| એરિસ્ટોટલનું કાવ્યશાસ્ત્ર: એક ભૂમિકા || અનિરુદ્ધ બ્રહ્મભટ્ટ || મે69/194-197 | | એરિસ્ટોટલનું કાવ્યશાસ્ત્ર: એક ભૂમિકા || અનિરુદ્ધ બ્રહ્મભટ્ટ || મે69/194-197 | ||
|- | |- | ||
| | | ‘કન્ટેમ્પરરી ઇન્ડિયન લીટરેચર: અ સિમ્પોઝીયમ‘ || રમણલાલ જોશી || મે57/196-197 | ||
|- | |- | ||
| કન્નડ સાહિત્ય- નવપ્રવાહ || બી. કે. ગોકાક અને અન્ય || જુલાઈ52/245-247/276 | | કન્નડ સાહિત્ય- નવપ્રવાહ || બી. કે. ગોકાક અને અન્ય || જુલાઈ52/245-247/276 | ||
| Line 76: | Line 76: | ||
| કલા અને રસમીમાંસાનું વિસર્જન ? || રેને વેલેક, અનુ. હરિવલ્લભ ભાયાણી || ફેબ્રુ72/61-62 | | કલા અને રસમીમાંસાનું વિસર્જન ? || રેને વેલેક, અનુ. હરિવલ્લભ ભાયાણી || ફેબ્રુ72/61-62 | ||
|- | |- | ||
| કલાઓની પુનર્વ્યવસ્થા ( | | કલાઓની પુનર્વ્યવસ્થા (‘ધ કલ્ટ ઑફ આર્ટ‘) || જર્યાં જિમ્પેલ, અનુ. શાલિની વકીલ || નવે74/391-396 | ||
|- | |- | ||
| કવિતાની ભાષા || અબૂ સઈદ ઐયુબ, અનુ. નગીનદાસ પારેખ || ડિસે66/456-463; જાન્યુ67/14-17 | | કવિતાની ભાષા || અબૂ સઈદ ઐયુબ, અનુ. નગીનદાસ પારેખ || ડિસે66/456-463; જાન્યુ67/14-17 | ||
| Line 82: | Line 82: | ||
| કળા || અર્ન્સ્ટ કેસિરર, અનુ. પ્રમોદકુમાર પટેલ || સપ્ટે74/321-322/324 | | કળા || અર્ન્સ્ટ કેસિરર, અનુ. પ્રમોદકુમાર પટેલ || સપ્ટે74/321-322/324 | ||
|- | |- | ||
| કાવ્યકલા: કલાકૃતિના અર્થ- રમણીય તથા ઇતર( | | કાવ્યકલા: કલાકૃતિના અર્થ- રમણીય તથા ઇતર(‘ધ પેરેડોક્સ ઑફ ઍસ્થેટીક મીનીંગ‘નો અનુવાદ) || લુસિઅસ ગાર્વિન, અનુ. હરિવલ્લભ ભાયાણી || ઑગ-સપ્ટે63/301-302 | ||
|- | |- | ||
| | | ‘કાવ્યમાં શબ્દ‘ (હરિવલ્લભ ભાયાણી)/ શબ્દમાં કાવ્ય અને ‘કાવ્યમાં શબ્દ‘ || રાધેશ્યામ શર્મા || ડિસે69/463-466 | ||
|- | |- | ||
| | | ‘કાવ્યાલોચન‘ (રતિલાલ જગન્નાથ જાની) || વિષ્ણુપ્રસાદ ર. ત્રિવેદી || ફેબ્રુ54/105-106 | ||
|- | |- | ||
| કૃતિના પાઠબંધની સમીક્ષાપદ્ધતિઓ || હરિવલ્લભ ભાયાણી || જુલાઈ-સપ્ટે80/153-161 | | કૃતિના પાઠબંધની સમીક્ષાપદ્ધતિઓ || હરિવલ્લભ ભાયાણી || જુલાઈ-સપ્ટે80/153-161 | ||
| Line 110: | Line 110: | ||
| ગુજરાતી વિવેચનસાહિત્ય || રમણલાલ જોશી || જાન્યુ58/30-32 | | ગુજરાતી વિવેચનસાહિત્ય || રમણલાલ જોશી || જાન્યુ58/30-32 | ||
|- | |- | ||
| | | ‘ગુજરાતી સાહિત્ય‘ (અનંતરાય રાવળ) || વિષ્ણુપ્રસાદ ર. ત્રિવેદી || ઑક્ટો54/456 | ||
|- | |- | ||
| ગુજરાતી સાહિત્યમાં અનુવાદપ્રવૃત્તિ || ચંદ્રકાન્ત શેઠ || ઑક્ટો-ડિસે84/419-432 | | ગુજરાતી સાહિત્યમાં અનુવાદપ્રવૃત્તિ || ચંદ્રકાન્ત શેઠ || ઑક્ટો-ડિસે84/419-432 | ||
| Line 118: | Line 118: | ||
| ગુ. સા. પરિષદ પ્રસાદી (૨૫મું અધિવેશન): સન્નિષ્ઠ વિવેચક- વિરલ || સુરેશ જોશી || જાન્યુ70/5-6 | | ગુ. સા. પરિષદ પ્રસાદી (૨૫મું અધિવેશન): સન્નિષ્ઠ વિવેચક- વિરલ || સુરેશ જોશી || જાન્યુ70/5-6 | ||
|- | |- | ||
| ગુ. સા. પરિષદ પ્રસાદી (૨૭મું અધિવેશન): | | ગુ. સા. પરિષદ પ્રસાદી (૨૭મું અધિવેશન): ‘સરજાતું સાહિત્ય અને યુગપ્રશ્નો‘માંથી || કરસનદાસ માણેક || જાન્યુ74/8 | ||
|- | |- | ||
| ગુ. સા. પરિષદ પ્રસાદી (૨૭મું અધિવેશન): | | ગુ. સા. પરિષદ પ્રસાદી (૨૭મું અધિવેશન): ‘સાહિત્ય- તત્ત્વ અને તંત્ર‘માંથી || ગુલાબદાસ બ્રોકર || જાન્યુ74/6-7 | ||
|- | |- | ||
| ગુ. સા. પરિષદ પ્રસાદી (૨૯મું અધિવેશન): વિવેચનની પ્રક્રિયા || રમણલાલ જોશી || જાન્યુ78/9-12 | | ગુ. સા. પરિષદ પ્રસાદી (૨૯મું અધિવેશન): વિવેચનની પ્રક્રિયા || રમણલાલ જોશી || જાન્યુ78/9-12 | ||
| Line 130: | Line 130: | ||
| ગુ. સા. પરિષદ પ્રસાદી (૩૨મું અધિવેશન,સૂરત): વિવેચન વિભાગના અધ્યક્ષપદેથી || ચી. ના. પટેલ || ઑક્ટો-ડિસે83/263-266 | | ગુ. સા. પરિષદ પ્રસાદી (૩૨મું અધિવેશન,સૂરત): વિવેચન વિભાગના અધ્યક્ષપદેથી || ચી. ના. પટેલ || ઑક્ટો-ડિસે83/263-266 | ||
|- | |- | ||
| જીવનના મહાપ્રશ્નની ચાવી (અર્ન્સ્ટ ટોલરકૃત | | જીવનના મહાપ્રશ્નની ચાવી (અર્ન્સ્ટ ટોલરકૃત ‘ટ્રાન્સફીગ્યુરેશ‘નો અનુવાદ- ‘કાયાપલટ‘ની પ્રસ્તાવનાનો અંશ) || સુન્દરમ્ || માર્ચ66/117-118 | ||
|- | |- | ||
| | | ‘ટ્રેજેડી‘ની કરુણરસનિષ્પત્તિમાં મુખ્ય સ્ત્રીપાત્રોનું પ્રદાન || જયના કલાર્ક || એપ્રિલ-મે64/168-175 | ||
|- | |- | ||
| ટ્રેજેડીનો આનંદ- કરુણનો આસ્વાદ: એક સમસ્યા || ઉમાશંકર જોશી || જૂન67/203-207 | | ટ્રેજેડીનો આનંદ- કરુણનો આસ્વાદ: એક સમસ્યા || ઉમાશંકર જોશી || જૂન67/203-207 | ||
|- | |- | ||
| | | ‘ટ્રેડિશન ઍન્ડ ઇન્ડિવિજ્યુઅલ ટેલેન્ટ‘/ પરંપરા અને વૈયકિતક પ્રજ્ઞા || ટી. એસ. એલિયટ, અનુ. ભોળાભાઈ પટેલ || ફેબ્રુ70/64-68/77 | ||
|- | |- | ||
| તામિલ સાહિત્ય || મુરલી ઠાકુર || જાન્યુ49/9-11 | | તામિલ સાહિત્ય || મુરલી ઠાકુર || જાન્યુ49/9-11 | ||
| Line 144: | Line 144: | ||
| તુલનાનિરપેક્ષે વિવેચન- પદ્ધતિ || રાધેશ્યામ શર્મા || માર્ચ73/99-103 | | તુલનાનિરપેક્ષે વિવેચન- પદ્ધતિ || રાધેશ્યામ શર્મા || માર્ચ73/99-103 | ||
|- | |- | ||
| ધર્મ અને સાહિત્ય ( | | ધર્મ અને સાહિત્ય (‘રીલીજીયન ઍન્ડ લીટરેચર‘નો અનુવાદ) || ટી. એસ. એલિયટ, અનુ. અનિલા દલાલ || ડિસે73/463-471 | ||
|- | |- | ||
| ધ્વન્યાલોક || રસિકલાલ છો. પરીખ || ઑકટો51/369-372/379 | | ધ્વન્યાલોક || રસિકલાલ છો. પરીખ || ઑકટો51/369-372/379 | ||
| Line 150: | Line 150: | ||
| નલકથાની પ્રાચીનતા અને લોકપ્રિયતા (નળ-દમયંતી કથા) || રમણલાલ ચી. શાહ || એપ્રિલ63/137-141 | | નલકથાની પ્રાચીનતા અને લોકપ્રિયતા (નળ-દમયંતી કથા) || રમણલાલ ચી. શાહ || એપ્રિલ63/137-141 | ||
|- | |- | ||
| નવ્ય વિવેચના: એક પરિસંવાદ અહેવાલ ( | | નવ્ય વિવેચના: એક પરિસંવાદ અહેવાલ (‘સેન્ટર ફોર ઇન્ડિયન રાઈટર્સ‘, પૂના) || ભોળાભાઈ પટેલ || ઑગ68/285-288 | ||
|- | |- | ||
| પત્રમ પુષ્પમ્: ૧. કૃષ્ણભક્તિ (ગુજરાતની કૃષ્ણભક્તિ) || નરોત્તમ પલાણ || ઑક્ટો-ડિસે84/457-460 | | પત્રમ પુષ્પમ્: ૧. કૃષ્ણભક્તિ (ગુજરાતની કૃષ્ણભક્તિ) || નરોત્તમ પલાણ || ઑક્ટો-ડિસે84/457-460 | ||
|- | |- | ||
| પત્રમ પુષ્પમ્: ૨. બિલ્વમંગલકૃત | | પત્રમ પુષ્પમ્: ૨. બિલ્વમંગલકૃત ‘કૃષ્ણકર્ણામૃત‘ (ગુજરાતની કૃષ્ણભક્તિ) || વી. બી. ગણાત્રા || ઑક્ટો-ડિસે84/460-461 | ||
|- | |- | ||
| પત્રમ પુષ્પમ્: ૩. કૃષ્ણભક્તિ- વિષયક ચર્ચાના અનુસંધાનમાં (ગુજરાતની કૃષ્ણભક્તિ) || હરિવલ્લભ ભાયાણી || ઑક્ટો-ડિસે84/461-462 | | પત્રમ પુષ્પમ્: ૩. કૃષ્ણભક્તિ- વિષયક ચર્ચાના અનુસંધાનમાં (ગુજરાતની કૃષ્ણભક્તિ) || હરિવલ્લભ ભાયાણી || ઑક્ટો-ડિસે84/461-462 | ||
|- | |- | ||
| પત્રમ પુષ્પમ્: | | પત્રમ પુષ્પમ્: ‘અર્વાચીન સાહિત્યની વિકાસરેખા‘(ધીરુભાઈ ઠાકર)- એક ખૂટતી કડી || ત્રિભુવન વીરજીભાઈ હેમાણી || જુલાઈ67/277-278 | ||
|- | |- | ||
| પત્રમ પુષ્પમ્: ગત શતકનું | | પત્રમ પુષ્પમ્: ગત શતકનું સાહિત્ય‘માંની એક ખૂટતી કડી || ત્રિભુવન વીરજીભાઈ હેમાણી || ડિસે63/596 | ||
|- | |- | ||
| પત્રમ પુષ્પમ્: ધર્મ અને સાહિત્ય વિષે એલિયટ વિષે ઐયુબ (ડિસે. | | પત્રમ પુષ્પમ્: ધર્મ અને સાહિત્ય વિષે એલિયટ વિષે ઐયુબ (ડિસે. ‘૭૩, પૃ. 463ના સંદર્ભે) || ભોળાભાઈ પટેલ || મે74/166-167 | ||
|- | |- | ||
| પત્રમ પુષ્પમ્: | | પત્રમ પુષ્પમ્: ‘રસાભાસનું સ્વરૂપ‘ (સપ્ટે. ‘૬૦ ડોલરરાય માંકડના લેખ સંદર્ભે) વિશે વધુ || જયન્તી માણેક || એપ્રિલ60/152-153 | ||
|- | |- | ||
| પત્રમ પુષ્પમ્: | | પત્રમ પુષ્પમ્: ‘રસાભાસનું સ્વરૂપ‘ (સપ્ટે. ‘૬૦ ડોલરરાય માંકડના લેખ સંદર્ભે) || જયંત કોઠારી અને નટુભાઈ રાજપરા || એપ્રિલ61/159-160 | ||
|- | |- | ||
| પદ્યાનુવાદની સમસ્યા || ઉમાશંકર જોશી || એપ્રિલ57/124-129 | | પદ્યાનુવાદની સમસ્યા || ઉમાશંકર જોશી || એપ્રિલ57/124-129 | ||
|- | |- | ||
| પરંપરા અને વૈયકિતક પ્રજ્ઞા ( | | પરંપરા અને વૈયકિતક પ્રજ્ઞા (‘ટ્રેડિશન ઍન્ડ ઇન્ડિવિજ્યુઅલ ટેલેન્ટ‘નો અનુવાદ) || ટી. એસ. એલિયટ, અનુ. ભોળાભાઈ પટેલ || ફેબ્રુ70/64-68/77 | ||
|- | |- | ||
| પંદરમી- સોળમી શતાબ્દીના ગુજરાતની કૃષ્ણભક્તિના મૂળ સ્ત્રોત || હરિવલ્લભ ભાયાણી || જુલાઈ-સપ્ટે84/269-276 | | પંદરમી- સોળમી શતાબ્દીના ગુજરાતની કૃષ્ણભક્તિના મૂળ સ્ત્રોત || હરિવલ્લભ ભાયાણી || જુલાઈ-સપ્ટે84/269-276 | ||
| Line 180: | Line 180: | ||
| પ્રવર્તમાન સાહિત્યના કેટલાક પ્રશ્નો: ચર્ચા || સુમન શાહ અને ધીરેન્દ્ર મહેતા || એપ્રિલ-જૂન83/66-70 | | પ્રવર્તમાન સાહિત્યના કેટલાક પ્રશ્નો: ચર્ચા || સુમન શાહ અને ધીરેન્દ્ર મહેતા || એપ્રિલ-જૂન83/66-70 | ||
|- | |- | ||
| પ્રવેશક ( | | પ્રવેશક (‘અભિનવનો રસવિચાર‘, નગીનદાસ પારેખ) || રસિકલાલ છો. પરીખ || ફેબ્રુ69/75-80/પૂ.પા.3; માર્ચ69/89-96 | ||
|- | |- | ||
| પ્રાગ- અર્વાચીન ગુજરાતી સાહિત્યની માવજત || તંત્રી || ઑગ-સપ્ટે63/284-285 | | પ્રાગ- અર્વાચીન ગુજરાતી સાહિત્યની માવજત || તંત્રી || ઑગ-સપ્ટે63/284-285 | ||
|- | |- | ||
| | | ‘(ધ) પેરેડોક્સ ઑફ ઍસ્થેટીક મીનીંગ‘/ કાવ્યકલા: કલાકૃતિના અર્થ- રમણીય તથા ઇતર || લુસિઅસ ગાર્વિન, અનુ. હરિવલ્લભ ભાયાણી || ઑગ-સપ્ટે63/301-302 | ||
|- | |- | ||
| | | ‘ફન્કસન ઑફ ક્રિટિસિઝમ‘/ વિવેચનનું ઈતિકર્તવ્ય || ટી. એસ. એલિયટ, અનુ. ભોળાભાઈ પટેલ || એપ્રિલ71/144-148 | ||
|- | |- | ||
| ફિલ્મ અને કવિ || હર્બર્ટ રીડ, અનુ. દે. પ. || સપ્ટે50/336-339 | | ફિલ્મ અને કવિ || હર્બર્ટ રીડ, અનુ. દે. પ. || સપ્ટે50/336-339 | ||
| Line 210: | Line 210: | ||
| મૅથ્યુ આર્નોલ્ડની કાવ્યવિભાવના: એક મૂળભૂત અભિગમ || નટવરસિંહ પરમાર || ડિસે74/432-435 | | મૅથ્યુ આર્નોલ્ડની કાવ્યવિભાવના: એક મૂળભૂત અભિગમ || નટવરસિંહ પરમાર || ડિસે74/432-435 | ||
|- | |- | ||
| | | ‘મૉર્ડનીઝમ ઍન્ડ ઇન્ડિયન લિટરેચર‘/ અર્વાચીનવાદ અને ભારતીય સાહિત્ય || ઉમાશંકર જોશી || જાન્યુ60/22-23 | ||
|- | |- | ||
| યતિભંગ || રા. વિ. પાઠક || એપ્રિલ53/135-140/160 | | યતિભંગ || રા. વિ. પાઠક || એપ્રિલ53/135-140/160 | ||
|- | |- | ||
| | | ‘રસસિદ્ધાન્ત‘ (ડૉ.નગેન્દ્ર) || રામદરશ મિશ્ર, અનુ. મહેન્દ્ર દવે || જાન્યુ66/35-37 | ||
|- | |- | ||
| રસાભાસ || ડોલરરાય રં. માંકડ || જૂન65/209-211 | | રસાભાસ || ડોલરરાય રં. માંકડ || જૂન65/209-211 | ||
| Line 228: | Line 228: | ||
| રાધાકૃષ્ણ- ભક્તિની નરસિંહ પૂર્વની પરંપરા વિશે || હરિવલ્લભ ભાયાણી || એપ્રિલ-જૂન83/89-90 | | રાધાકૃષ્ણ- ભક્તિની નરસિંહ પૂર્વની પરંપરા વિશે || હરિવલ્લભ ભાયાણી || એપ્રિલ-જૂન83/89-90 | ||
|- | |- | ||
| રીતિસંપ્રદાયની સમાલોચના ( | | રીતિસંપ્રદાયની સમાલોચના (‘સંસ્કૃત કાવ્યશાસ્ત્રમાં રીતિવિચાર‘નું પુરોવચન) || વિષ્ણુપ્રસાદ ર. ત્રિવેદી || સપ્ટે74/308-310 | ||
|- | |- | ||
| | | ‘રીલીજીયન ઍન્ડ લીટરેચર‘/ ધર્મ અને સાહિત્ય || ટી. એસ. એલિયટ, અનુ. અનિલા દલાલ || ડિસે73/463-471 | ||
|- | |- | ||
| | | ‘લિટરેચર ઍન્ડ મૉર્ડન લાઇફ‘/ સાહિત્ય અને અર્વાચીન જીવન || ઉમાશંકર જોશી || ડિસે61/446-448 | ||
|- | |- | ||
| લેખકની જવાબદારી- ઝડપથી પલટાતી દુનિયામાં || ઉમાશંકર જોશી || નવે57/405-408/પૂ.પા.3 | | લેખકની જવાબદારી- ઝડપથી પલટાતી દુનિયામાં || ઉમાશંકર જોશી || નવે57/405-408/પૂ.પા.3 | ||
| Line 240: | Line 240: | ||
| વાગ્ અને અર્થ (ગુ. સા. પરિષદ અધિવેશન, સૂરત) || પં. સુખલાલજી || જાન્યુ66/4-8 | | વાગ્ અને અર્થ (ગુ. સા. પરિષદ અધિવેશન, સૂરત) || પં. સુખલાલજી || જાન્યુ66/4-8 | ||
|- | |- | ||
| વિજ્ઞાનના યુગમાં કલ્પનોત્થ સાહિત્યનું સ્થાન ( | | વિજ્ઞાનના યુગમાં કલ્પનોત્થ સાહિત્યનું સ્થાન (‘ઈમેજીનેટીવ લિટરેચર...‘નો અનુવાદ) || ગુલાબદાસ બ્રોકર || માર્ચ60/93-96/100 | ||
|- | |- | ||
| વિવિધ ભાષાઓના સાહિત્યની છેલ્લી પચીશી || તંત્રી || સપ્ટે55/376 | | વિવિધ ભાષાઓના સાહિત્યની છેલ્લી પચીશી || તંત્રી || સપ્ટે55/376 | ||
| Line 250: | Line 250: | ||
| વિવેચનની સાધના || ઉમાશંકર જોશી || ડિસે60/449-454; જુલાઈ61/263-272 | | વિવેચનની સાધના || ઉમાશંકર જોશી || ડિસે60/449-454; જુલાઈ61/263-272 | ||
|- | |- | ||
| વિવેચનનું ઈતિકર્તવ્ય ( | | વિવેચનનું ઈતિકર્તવ્ય (‘ફન્કસન ઑફ ક્રિટિસિઝમ‘) || ટી. એસ. એલિયટ, અનુ. ભોળાભાઈ પટેલ || એપ્રિલ71/144-148 | ||
|- | |- | ||
| વિવેચનનું કર્તવ્ય: આસ્વાદમૂલક અવબોધકથા || તંત્રી || ઑગ-સપ્ટે63/286/483-484 | | વિવેચનનું કર્તવ્ય: આસ્વાદમૂલક અવબોધકથા || તંત્રી || ઑગ-સપ્ટે63/286/483-484 | ||
| Line 278: | Line 278: | ||
| સંસ્કારપરાયણ વિવેચનાની દિશા || રાધેશ્યામ શર્મા || નવે78/321-325 | | સંસ્કારપરાયણ વિવેચનાની દિશા || રાધેશ્યામ શર્મા || નવે78/321-325 | ||
|- | |- | ||
| | | ‘સંસ્કૃત કાવ્યશાસ્ત્રમાં રીતિવિચાર‘નું પુરોવચન/ રીતિસંપ્રદાયની સમાલોચના || વિષ્ણુપ્રસાદ ર. ત્રિવેદી || સપ્ટે74/308-310 | ||
|- | |- | ||
| સંસ્કૃત ભાષા અને સાહિત્ય: થોડુંક ચિન્તન || રતિલાલ મોહનલાલ ત્રિવેદી || જૂન52/218-224 | | સંસ્કૃત ભાષા અને સાહિત્ય: થોડુંક ચિન્તન || રતિલાલ મોહનલાલ ત્રિવેદી || જૂન52/218-224 | ||
| Line 288: | Line 288: | ||
| સાહિત્ય- સર્જન અને વિચારધારાઓ || મધુસૂદન બક્ષી || જાન્યુ73/25-36; ફેબ્રુ73/49-61 | | સાહિત્ય- સર્જન અને વિચારધારાઓ || મધુસૂદન બક્ષી || જાન્યુ73/25-36; ફેબ્રુ73/49-61 | ||
|- | |- | ||
| સાહિત્ય અને અર્વાચીન જીવન ( | | સાહિત્ય અને અર્વાચીન જીવન (‘લિટરેચર ઍન્ડ મૉર્ડન લાઇફ‘) || ઉમાશંકર જોશી || ડિસે61/446-448 | ||
|- | |- | ||
| સાહિત્ય અને જીવન || રમણલાલ જોશી || નવે67/416-418 | | સાહિત્ય અને જીવન || રમણલાલ જોશી || નવે67/416-418 | ||
| Line 302: | Line 302: | ||
| સાહિત્યકારો ઔર યુગપ્રવાહ || ઉમાશંકર જોશી || નવે55/453 | | સાહિત્યકારો ઔર યુગપ્રવાહ || ઉમાશંકર જોશી || નવે55/453 | ||
|- | |- | ||
| | | ‘સાહિત્યનો સ્વાધ્યાય‘ (વિશ્વનાથ મગનલાલ ભટ્ટ) || રમણલાલ જોશી || સપ્ટે65/354 | ||
|- | |- | ||
| સાહિત્યમાં | | સાહિત્યમાં ‘આધુનિકતા‘ નામક સંજ્ઞા || સુમન શાહ || જુલાઈ73/262-264 | ||
|- | |- | ||
| સાહિત્યમાં જીવનના આનંદ અને વેદનાનું દર્શન || ચી. ના. પટેલ || ફેબ્રુ73/67-76 | | સાહિત્યમાં જીવનના આનંદ અને વેદનાનું દર્શન || ચી. ના. પટેલ || ફેબ્રુ73/67-76 | ||
|- | |- | ||
| સાહિત્યમાં વિષયબોધ અને બોધનું | | સાહિત્યમાં વિષયબોધ અને બોધનું ‘ફલ‘ (નર્મદ સુવર્ણચંદ્રક પ્રતિભાવ) || વિષ્ણુપ્રસાદ ર. ત્રિવેદી || નવે54/465-468 | ||
|- | |- | ||
| સાહિત્યમીમાંસાના પ્રશ્નો: કીટ્સની કાવ્યભાવના || વિષ્ણુપ્રસાદ ર. ત્રિવેદી || ઑગ-સપ્ટે63/457-464 | | સાહિત્યમીમાંસાના પ્રશ્નો: કીટ્સની કાવ્યભાવના || વિષ્ણુપ્રસાદ ર. ત્રિવેદી || ઑગ-સપ્ટે63/457-464 | ||
Revision as of 15:04, 4 March 2025
12. સાહિત્ય- અભ્યાસ: સિદ્ધાંત/ ઈતિહાસ/ સ્વરૂપ/ સમીક્ષા
| લેખ/ નોંધ શીર્ષક | લેખના લેખક-અનુ. | મહિનો/વર્ષ/પૃષ્ઠ નં. |
|---|---|---|
| અતિવાસ્તવવાદ અને આપણે: એક નોંધ | સુમન શાહ | માર્ચ74/88-96 |
| ‘અન્વીક્ષા‘ (અનિરુદ્ધ બ્રહ્મભટ્ટ)/ વિવેચનનું વિવેચન | રાધેશ્યામ શર્મા | ઑક્ટો71/378-382 |
| અભિનવની ડાયરી: રસની અલૌકિકતા (રસમીમાંસા) | સુરેન્દ્રનાથ દાસગુપ્ત, અનુ. નગીનદાસ પારેખ | નવે69/430-435 |
| ‘અભિનવનો રસવિચાર‘ (નગીનદાસ પારેખ)/ પ્રવેશક | રસિકલાલ છો. પરીખ | ફેબ્રુ69/75-80/પૂ.પા.3; માર્ચ69/89-96 |
| - ‘અભિનવનો રસવિચાર અને બીજા લેખો‘ (નગીનદાસ પારેખ) | તપસ્વી નાન્દી | એપ્રિલ70/153-158 |
| - ‘અભિનવનો રસવિચાર‘ વિષે | નગીનદાસ પારેખ | એપ્રિલ71/141-143 |
| અમેરિકાના સાહિત્યના બાર પાયા | કૃષ્ણલાલ શ્રીધરાણી | જૂન47/211-215 |
| અર્થઘટનની વિરુદ્ધમાં (કલાનું અર્થઘટન) | સુસાન સોન્ટેગ, અનુ. ચન્દ્રકાન્ત ટોપીવાળા | સપ્ટે69/346-352 |
| અર્ન્સ્ટ ટોલરકૃત ‘ટ્રાન્સફીગ્યુરેશ‘નો અનુવાદ- ‘કાયાપલટ‘ની પ્રસ્તાવનાનો અંશ/ જીવનના મહાપ્રશ્નની ચાવી | સુન્દરમ્ | માર્ચ66/117-118 |
| અર્વાચીન સાહિત્યમાં રાસ | વિષ્ણુપ્રસાદ ર. ત્રિવેદી | ઑકટો51/366-368 |
| અર્વાચીનવાદ અને ભારતીય સાહિત્ય (‘મૉર્ડનીઝમ ઍન્ડ ઇન્ડિયન લિટરેચર‘નો અનુવાદ) | ઉમાશંકર જોશી | જાન્યુ60/22-23 |
| અસ્તિત્વવાદ: એક પુનર્વિચારણા: ૧. દર્શનનો અંત કે દર્શનના અંતનું દર્શન ? | સુવર્ણા રાય | જુલાઈ79/239-244 |
| - અસ્તિત્વવાદ: ૨. ઐતિહાસિક પરિપ્રેક્ષ્યમાં (ગતાંકથી ચાલુ) | સુવર્ણા રાય | ઑગ79/278-286 |
| - અસ્તિત્વવાદ: ૩. ઉપસંહાર (ગતાંકથી પૂરૂ) | સુવર્ણા રાય | સપ્ટે79/321-326 |
| આ લેખકોને થયું શું છે ? | હૅરોલ્ડ સ્ટ્રોસ | ઑગ52/પૂ.પા.4 |
| આપણા વાગ્ ગેયકારો (દેશીઓ અને આખ્યાન) | શશિન ઓઝા | ફેબ્રુ69/49-51 |
| આપણા સાહિત્યના અનુવાદનો પ્રશ્ન | ઉમાશંકર જોશી | સપ્ટે62/321-322 |
| આપણા સાહિત્યમાં બીટનિક- વાદની અસર/ ઘરઆંગણાની વાતો… | ગુલાબદાસ બ્રોકર | ઑગ-સપ્ટે63/441-446 |
| આપણી સર્જનપ્રવૃત્તિ કેમ મંદ છે? | ઉમાશંકર જોશી | નવે50/433-434/436 |
| આપણો હાસ્યરસ | ભાઈલાલ પ્ર. કોઠારી | ઑકટો52/377-381/392; નવે52/415-419 |
| ‘ઈમેજીનેટીવ લિટરેચર...‘/ વિજ્ઞાનના યુગમાં કલ્પનોત્થ સાહિત્યનું સ્થાન | ગુલાબદાસ બ્રોકર | માર્ચ60/93-96/100 |
| ‘(ધ) ઇસ્થેટિક્સ...અભિનવગુપ્ત‘ (રાન્યેરો નોલી) | નગીનદાસ પારેખ | એપ્રિલ58/159-160 |
| ઉદારરુચિ વિવેચક | તંત્રી | ઑગ-સપ્ટે63/484 |
| ‘ઍબ્સર્ડિટી‘- સાહિત્યના સંદર્ભમાં | ચંદ્રકાન્ત શેઠ | ઑગ78/223-230 |
| એક પત્ર (ભારતીય કાવ્યસિદ્ધાંત અંગે) | રાજેન્દ્ર નાણાવટી | ઑક્ટો74/333-334; એપ્રિલ75/117-120; જાન્યુ76/17-19; માર્ચ78/74-75 |
| એઝરા પાઉન્ડ: કાવ્યનું અધ્યયન | એઝરા પાઉન્ડ, અનુ. દિનેશ કોઠારી | જાન્યુ73/13-14 |
| - એઝરા પાઉન્ડ: ‘નવાં કલેવરો ધરો‘ | સ્વાતિ જોશી | ડિસે72/366-367 |
| એરિસ્ટોટલનું કાવ્યશાસ્ત્ર: એક ભૂમિકા | અનિરુદ્ધ બ્રહ્મભટ્ટ | મે69/194-197 |
| ‘કન્ટેમ્પરરી ઇન્ડિયન લીટરેચર: અ સિમ્પોઝીયમ‘ | રમણલાલ જોશી | મે57/196-197 |
| કન્નડ સાહિત્ય- નવપ્રવાહ | બી. કે. ગોકાક અને અન્ય | જુલાઈ52/245-247/276 |
| કલા અને જીવન: કલા- રસ- જીવન- રસ | કાકા કાલેલકર | ઑગ-સપ્ટે63/447-449 |
| - કલા અને જીવન: કલા અને જીવન | ચંપકલાલ વ્યાસ | ઑગ-સપ્ટે63/455-456 |
| - કલા અને જીવન: કવિતાનો સમાજ - સંદર્ભ | યશવન્ત શુક્લ | ઑગ-સપ્ટે63/450-452 |
| - કલા અને જીવન: કાવ્યમાં સામાજિકતા | હસિત હ. બૂચ | ઑગ-સપ્ટે63/452-455 |
| કલા અને રસમીમાંસાનું વિસર્જન ? | રેને વેલેક, અનુ. હરિવલ્લભ ભાયાણી | ફેબ્રુ72/61-62 |
| કલાઓની પુનર્વ્યવસ્થા (‘ધ કલ્ટ ઑફ આર્ટ‘) | જર્યાં જિમ્પેલ, અનુ. શાલિની વકીલ | નવે74/391-396 |
| કવિતાની ભાષા | અબૂ સઈદ ઐયુબ, અનુ. નગીનદાસ પારેખ | ડિસે66/456-463; જાન્યુ67/14-17 |
| કળા | અર્ન્સ્ટ કેસિરર, અનુ. પ્રમોદકુમાર પટેલ | સપ્ટે74/321-322/324 |
| કાવ્યકલા: કલાકૃતિના અર્થ- રમણીય તથા ઇતર(‘ધ પેરેડોક્સ ઑફ ઍસ્થેટીક મીનીંગ‘નો અનુવાદ) | લુસિઅસ ગાર્વિન, અનુ. હરિવલ્લભ ભાયાણી | ઑગ-સપ્ટે63/301-302 |
| ‘કાવ્યમાં શબ્દ‘ (હરિવલ્લભ ભાયાણી)/ શબ્દમાં કાવ્ય અને ‘કાવ્યમાં શબ્દ‘ | રાધેશ્યામ શર્મા | ડિસે69/463-466 |
| ‘કાવ્યાલોચન‘ (રતિલાલ જગન્નાથ જાની) | વિષ્ણુપ્રસાદ ર. ત્રિવેદી | ફેબ્રુ54/105-106 |
| કૃતિના પાઠબંધની સમીક્ષાપદ્ધતિઓ | હરિવલ્લભ ભાયાણી | જુલાઈ-સપ્ટે80/153-161 |
| કૃતિનું શીલ અને શૈલી/ ઘરઆંગણાની વાતો... | જયંતિલાલ કોઠારી | ઑગ-સપ્ટે63/436-441 |
| કેટલાક છંદ (કાવ્ય દ્વારા છંદશિક્ષણ) | રામનારાયણ વિ. પાઠક | જુલાઈ-સપ્ટે80/173-176 |
| કેટલીક વિવેચન શૈલીઓ | તંત્રી | ઑગ-સપ્ટે63/485-486 |
| ક્રોચેનું વીક્ષાશાસ્ત્ર (ઇસ્થેટિક) | સુરેન્દ્રનાથ દાસગુપ્ત, અનુ. નગીનદાસ પારેખ | જૂન64/240-251 |
| ગદ્યનો જન્મ- રૂપાળું અને રમણીય ગદ્ય | વિષ્ણુપ્રસાદ ર. ત્રિવેદી | ડિસે51/444-448/464 |
| ગદ્યપદ્ય વિચાર | ઉમાશંકર જોશી | મે49/173-178 |
| ગાંધીયુગની પૂર્વભૂમિકા | મનસુખલાલ ઝવેરી | જાન્યુ75/9-16; ફેબ્રુ75/41-50 |
| ગુજરાતી કવિતામાં દલિતપ્રેમ | દિલાવરસિંહ જાડેજા | જુલાઈ66/262-267 |
| ગુજરાતી ગદ્યની ઘસાતી લઢણો | ઉમાશંકર જોશી | ઑગ60/288-296/316-321 |
| ગુજરાતી વિવેચનસાહિત્ય | રમણલાલ જોશી | જાન્યુ58/30-32 |
| ‘ગુજરાતી સાહિત્ય‘ (અનંતરાય રાવળ) | વિષ્ણુપ્રસાદ ર. ત્રિવેદી | ઑક્ટો54/456 |
| ગુજરાતી સાહિત્યમાં અનુવાદપ્રવૃત્તિ | ચંદ્રકાન્ત શેઠ | ઑક્ટો-ડિસે84/419-432 |
| ગુ. સા. પરિષદ પ્રસાદી (૨૪મું અધિવેશન, દીલ્હી): આધુનિક સાહિત્યસર્જન અને સાહિત્યવિચારણા | અનંતરાય રાવળ | ઑક્ટો67/363-364 |
| ગુ. સા. પરિષદ પ્રસાદી (૨૫મું અધિવેશન): સન્નિષ્ઠ વિવેચક- વિરલ | સુરેશ જોશી | જાન્યુ70/5-6 |
| ગુ. સા. પરિષદ પ્રસાદી (૨૭મું અધિવેશન): ‘સરજાતું સાહિત્ય અને યુગપ્રશ્નો‘માંથી | કરસનદાસ માણેક | જાન્યુ74/8 |
| ગુ. સા. પરિષદ પ્રસાદી (૨૭મું અધિવેશન): ‘સાહિત્ય- તત્ત્વ અને તંત્ર‘માંથી | ગુલાબદાસ બ્રોકર | જાન્યુ74/6-7 |
| ગુ. સા. પરિષદ પ્રસાદી (૨૯મું અધિવેશન): વિવેચનની પ્રક્રિયા | રમણલાલ જોશી | જાન્યુ78/9-12 |
| ગુ. સા. પરિષદ પ્રસાદી (૩૦મું અધિવેશન, વડોદરા): આધુનિકતાની ચિરંજીવ પ્રશિષ્ટકૃતિઓની રાહ જોવી આરંભીએ | અનંતરાય રાવળ | ડિસે79/429-431 |
| ગુ. સા. પરિષદ પ્રસાદી (૩૦મું અધિવેશન, વડોદરા): સાહિત્યિક ઇતિહાસ | ધીરુભાઈ ઠાકર | ડિસે79/431-432 |
| ગુ. સા. પરિષદ પ્રસાદી (૩૨મું અધિવેશન,સૂરત): વિવેચન વિભાગના અધ્યક્ષપદેથી | ચી. ના. પટેલ | ઑક્ટો-ડિસે83/263-266 |
| જીવનના મહાપ્રશ્નની ચાવી (અર્ન્સ્ટ ટોલરકૃત ‘ટ્રાન્સફીગ્યુરેશ‘નો અનુવાદ- ‘કાયાપલટ‘ની પ્રસ્તાવનાનો અંશ) | સુન્દરમ્ | માર્ચ66/117-118 |
| ‘ટ્રેજેડી‘ની કરુણરસનિષ્પત્તિમાં મુખ્ય સ્ત્રીપાત્રોનું પ્રદાન | જયના કલાર્ક | એપ્રિલ-મે64/168-175 |
| ટ્રેજેડીનો આનંદ- કરુણનો આસ્વાદ: એક સમસ્યા | ઉમાશંકર જોશી | જૂન67/203-207 |
| ‘ટ્રેડિશન ઍન્ડ ઇન્ડિવિજ્યુઅલ ટેલેન્ટ‘/ પરંપરા અને વૈયકિતક પ્રજ્ઞા | ટી. એસ. એલિયટ, અનુ. ભોળાભાઈ પટેલ | ફેબ્રુ70/64-68/77 |
| તામિલ સાહિત્ય | મુરલી ઠાકુર | જાન્યુ49/9-11 |
| તુલનાત્મક સાહિત્ય | ભોળાભાઈ પટેલ | ફેબ્રુ76/57-64 |
| તુલનાનિરપેક્ષે વિવેચન- પદ્ધતિ | રાધેશ્યામ શર્મા | માર્ચ73/99-103 |
| ધર્મ અને સાહિત્ય (‘રીલીજીયન ઍન્ડ લીટરેચર‘નો અનુવાદ) | ટી. એસ. એલિયટ, અનુ. અનિલા દલાલ | ડિસે73/463-471 |
| ધ્વન્યાલોક | રસિકલાલ છો. પરીખ | ઑકટો51/369-372/379 |
| નલકથાની પ્રાચીનતા અને લોકપ્રિયતા (નળ-દમયંતી કથા) | રમણલાલ ચી. શાહ | એપ્રિલ63/137-141 |
| નવ્ય વિવેચના: એક પરિસંવાદ અહેવાલ (‘સેન્ટર ફોર ઇન્ડિયન રાઈટર્સ‘, પૂના) | ભોળાભાઈ પટેલ | ઑગ68/285-288 |
| પત્રમ પુષ્પમ્: ૧. કૃષ્ણભક્તિ (ગુજરાતની કૃષ્ણભક્તિ) | નરોત્તમ પલાણ | ઑક્ટો-ડિસે84/457-460 |
| પત્રમ પુષ્પમ્: ૨. બિલ્વમંગલકૃત ‘કૃષ્ણકર્ણામૃત‘ (ગુજરાતની કૃષ્ણભક્તિ) | વી. બી. ગણાત્રા | ઑક્ટો-ડિસે84/460-461 |
| પત્રમ પુષ્પમ્: ૩. કૃષ્ણભક્તિ- વિષયક ચર્ચાના અનુસંધાનમાં (ગુજરાતની કૃષ્ણભક્તિ) | હરિવલ્લભ ભાયાણી | ઑક્ટો-ડિસે84/461-462 |
| પત્રમ પુષ્પમ્: ‘અર્વાચીન સાહિત્યની વિકાસરેખા‘(ધીરુભાઈ ઠાકર)- એક ખૂટતી કડી | ત્રિભુવન વીરજીભાઈ હેમાણી | જુલાઈ67/277-278 |
| પત્રમ પુષ્પમ્: ગત શતકનું સાહિત્ય‘માંની એક ખૂટતી કડી | ત્રિભુવન વીરજીભાઈ હેમાણી | ડિસે63/596 |
| પત્રમ પુષ્પમ્: ધર્મ અને સાહિત્ય વિષે એલિયટ વિષે ઐયુબ (ડિસે. ‘૭૩, પૃ. 463ના સંદર્ભે) | ભોળાભાઈ પટેલ | મે74/166-167 |
| પત્રમ પુષ્પમ્: ‘રસાભાસનું સ્વરૂપ‘ (સપ્ટે. ‘૬૦ ડોલરરાય માંકડના લેખ સંદર્ભે) વિશે વધુ | જયન્તી માણેક | એપ્રિલ60/152-153 |
| પત્રમ પુષ્પમ્: ‘રસાભાસનું સ્વરૂપ‘ (સપ્ટે. ‘૬૦ ડોલરરાય માંકડના લેખ સંદર્ભે) | જયંત કોઠારી અને નટુભાઈ રાજપરા | એપ્રિલ61/159-160 |
| પદ્યાનુવાદની સમસ્યા | ઉમાશંકર જોશી | એપ્રિલ57/124-129 |
| પરંપરા અને વૈયકિતક પ્રજ્ઞા (‘ટ્રેડિશન ઍન્ડ ઇન્ડિવિજ્યુઅલ ટેલેન્ટ‘નો અનુવાદ) | ટી. એસ. એલિયટ, અનુ. ભોળાભાઈ પટેલ | ફેબ્રુ70/64-68/77 |
| પંદરમી- સોળમી શતાબ્દીના ગુજરાતની કૃષ્ણભક્તિના મૂળ સ્ત્રોત | હરિવલ્લભ ભાયાણી | જુલાઈ-સપ્ટે84/269-276 |
| પાશ્ચાત્ય સાહિત્યમીમાંસા (સમયરંગ: અત્રત્ય- પાશ્ચાત્ય સાહિત્યમીમાંસા) | તંત્રી | ઑગ-સપ્ટે63/484-485 |
| પાશ્ચાત્ય હાસ્યરસ અને તેનું અંતર્દેશીય રૂપાન્તર | ગોવર્ધનરામ માધવરામ ત્રિપાઠી | ઑક્ટો60/389-392 |
| પ્રવર્તમાન સાહિત્યના કેટલાક પ્રશ્નો: ચર્ચા | સુમન શાહ અને ધીરેન્દ્ર મહેતા | એપ્રિલ-જૂન83/66-70 |
| પ્રવેશક (‘અભિનવનો રસવિચાર‘, નગીનદાસ પારેખ) | રસિકલાલ છો. પરીખ | ફેબ્રુ69/75-80/પૂ.પા.3; માર્ચ69/89-96 |
| પ્રાગ- અર્વાચીન ગુજરાતી સાહિત્યની માવજત | તંત્રી | ઑગ-સપ્ટે63/284-285 |
| ‘(ધ) પેરેડોક્સ ઑફ ઍસ્થેટીક મીનીંગ‘/ કાવ્યકલા: કલાકૃતિના અર્થ- રમણીય તથા ઇતર | લુસિઅસ ગાર્વિન, અનુ. હરિવલ્લભ ભાયાણી | ઑગ-સપ્ટે63/301-302 |
| ‘ફન્કસન ઑફ ક્રિટિસિઝમ‘/ વિવેચનનું ઈતિકર્તવ્ય | ટી. એસ. એલિયટ, અનુ. ભોળાભાઈ પટેલ | એપ્રિલ71/144-148 |
| ફિલ્મ અને કવિ | હર્બર્ટ રીડ, અનુ. દે. પ. | સપ્ટે50/336-339 |
| બીજા છેડાની ભૂલ: વિવેચન, વિજ્ઞાન | તંત્રી | ઑગ-સપ્ટે63/286 |
| ભટ્ટ નાયકનો ભાવના- વ્યાપાર | ઉપેન્દ્ર છ. પંડ્યા | ફેબ્રુ78/41-46 |
| ભારતીય દર્શન અને અસ્તિત્વવાદ: મર્યાદિત પરિવેશમાં | સુવર્ણા રાય | ઑક્ટો79/341-350 |
| ભારતીય ભાષાઓનું વૈશિષ્ટ્ય | વિનોબા ભાવે, સંકલન: તંત્રી | જૂન52/239 |
| ભારતીય રસવિચાર | રાન્યેરો નોલી, અનુ. નગીનદાસ પારેખ | જાન્યુ68/27-32 |
| ભાષાવિજ્ઞાન અને સાહિત્યવિવેચન | યોગેન્દ્ર વ્યાસ | ડિસે74/425-429 |
| ભાષાવિજ્ઞાન અને સાહિત્યિક ઇતિહાસ | લિઓ સ્પિત્સર, અનુ. હરિવલ્લભ ભાયાણી | સપ્ટે72/273-276 |
| માર્સેલ પ્રુસ્ત- કલાનિષ્ઠાનીકૃતાર્થતા | ઍન્જેલા ગુલે., અનુ. સ્વાતિ જોશી | ઑગ71/290-292 |
| મૂક વિવેચન | તંત્રી | ઑગ-સપ્ટે63/486 |
| મૅથ્યુ આર્નોલ્ડની કાવ્યવિભાવના: એક મૂળભૂત અભિગમ | નટવરસિંહ પરમાર | ડિસે74/432-435 |
| ‘મૉર્ડનીઝમ ઍન્ડ ઇન્ડિયન લિટરેચર‘/ અર્વાચીનવાદ અને ભારતીય સાહિત્ય | ઉમાશંકર જોશી | જાન્યુ60/22-23 |
| યતિભંગ | રા. વિ. પાઠક | એપ્રિલ53/135-140/160 |
| ‘રસસિદ્ધાન્ત‘ (ડૉ.નગેન્દ્ર) | રામદરશ મિશ્ર, અનુ. મહેન્દ્ર દવે | જાન્યુ66/35-37 |
| રસાભાસ | ડોલરરાય રં. માંકડ | જૂન65/209-211 |
| રસાભાસ: થોડી ચર્ચા | નગીનદાસ પારેખ | જુલાઈ65/244-248/277 |
| રસાભાસ વિશે છેવટનું | ડોલરરાય માંકડ | સપ્ટે65/349-351 |
| રસાભાસ | નગીનદાસ પારેખ | જુલાઈ65/279-280 |
| રસાભાસનું સ્વરૂપ | ડોલરરાય ર. માંકડ | સપ્ટે60/325-328 |
| રાધાકૃષ્ણ- ભક્તિની નરસિંહ પૂર્વની પરંપરા વિશે | હરિવલ્લભ ભાયાણી | એપ્રિલ-જૂન83/89-90 |
| રીતિસંપ્રદાયની સમાલોચના (‘સંસ્કૃત કાવ્યશાસ્ત્રમાં રીતિવિચાર‘નું પુરોવચન) | વિષ્ણુપ્રસાદ ર. ત્રિવેદી | સપ્ટે74/308-310 |
| ‘રીલીજીયન ઍન્ડ લીટરેચર‘/ ધર્મ અને સાહિત્ય | ટી. એસ. એલિયટ, અનુ. અનિલા દલાલ | ડિસે73/463-471 |
| ‘લિટરેચર ઍન્ડ મૉર્ડન લાઇફ‘/ સાહિત્ય અને અર્વાચીન જીવન | ઉમાશંકર જોશી | ડિસે61/446-448 |
| લેખકની જવાબદારી- ઝડપથી પલટાતી દુનિયામાં | ઉમાશંકર જોશી | નવે57/405-408/પૂ.પા.3 |
| વર્તમાન ગુજરાતી સાહિત્યના પ્રવાહો | કાન્તિલાલ બ. વ્યાસ | ફેબ્રુ56/57-61 |
| વાગ્ અને અર્થ (ગુ. સા. પરિષદ અધિવેશન, સૂરત) | પં. સુખલાલજી | જાન્યુ66/4-8 |
| વિજ્ઞાનના યુગમાં કલ્પનોત્થ સાહિત્યનું સ્થાન (‘ઈમેજીનેટીવ લિટરેચર...‘નો અનુવાદ) | ગુલાબદાસ બ્રોકર | માર્ચ60/93-96/100 |
| વિવિધ ભાષાઓના સાહિત્યની છેલ્લી પચીશી | તંત્રી | સપ્ટે55/376 |
| વિવેચન અંક | તંત્રી | ઑગ-સપ્ટે63/282 |
| વિવેચનની કલા- વિવેચનનું કાર્ય | ઉમાશંકર જોશી | એપ્રિલ48/131-134 |
| વિવેચનની સાધના | ઉમાશંકર જોશી | ડિસે60/449-454; જુલાઈ61/263-272 |
| વિવેચનનું ઈતિકર્તવ્ય (‘ફન્કસન ઑફ ક્રિટિસિઝમ‘) | ટી. એસ. એલિયટ, અનુ. ભોળાભાઈ પટેલ | એપ્રિલ71/144-148 |
| વિવેચનનું કર્તવ્ય: આસ્વાદમૂલક અવબોધકથા | તંત્રી | ઑગ-સપ્ટે63/286/483-484 |
| વિવેચનમાં વિવિધ વાદો | રામપ્રસાદ શુક્લ | ડિસે48/470 |
| વિવેચના- કલાસખી તેમજ શાસ્ત્રસખી | બ. ક. ઠાકોર | ઑક્ટો48/396 |
| સમકાલીન અમેરિકન સાહિત્ય: એક ગોષ્ઠી | શિવકુમાર જોશી | સપ્ટે67/337-341 |
| સમકાલીન સાંસ્કૃતિક અભ્યાસો: સાહિત્ય અને સમાજના અભ્યાસનો એક અભિગમ | રિચર્ડ હોગાર્ટ, અનુ. નગીનદાસ પારેખ | ડિસે78/339-347/357 |
| સર્જક સાહિત્યનો અનુવાદ: આંતરવિવેકની જરૂર | કિશનસિંહ ચાવડા | જુલાઈ58/273 |
| સર્જકતાનું બળ (સાહિત્યમાં પાત્રસર્જન) | કનૈયાલાલ મુનશી | જાન્યુ51/6 |
| સર્જન- વિવેચન: વિવેચનની ઉપયોગિતા- લેખકને | રમણલાલ જોશી | ઑગ-સપ્ટે63/315-317 |
| સર્જન- વિવેચન: સર્જક અને વિવેચક | કનૈયાલાલ મુનશી | ઑગ-સપ્ટે63/303 |
| સર્જન- વિવેચન: સર્જકનું વિવેચકત્વ | ઉપેન્દ્ર પંડ્યા | ઑગ-સપ્ટે63/312-315 |
| સર્જન- વિવેચન: સર્જકોનું સંમેલન | સુન્દરમ્ | ઑગ-સપ્ટે63/303-312 |
| સર્પ અને કાંચળી: સ્વાતંત્ર્યોત્તર ગુજરાતી સાહિત્ય પર પૂર્વ- પશ્ચિમની અસરો | ભોળાભાઈ પટેલ | જૂન73/220-224 |
| સંસ્કારપરાયણ વિવેચનાની દિશા | રાધેશ્યામ શર્મા | નવે78/321-325 |
| ‘સંસ્કૃત કાવ્યશાસ્ત્રમાં રીતિવિચાર‘નું પુરોવચન/ રીતિસંપ્રદાયની સમાલોચના | વિષ્ણુપ્રસાદ ર. ત્રિવેદી | સપ્ટે74/308-310 |
| સંસ્કૃત ભાષા અને સાહિત્ય: થોડુંક ચિન્તન | રતિલાલ મોહનલાલ ત્રિવેદી | જૂન52/218-224 |
| સાર્ત્રનો અસ્તિત્વવાદ | એ. એચ. આઈ. વોરા | મે68/169-171 |
| સાહિત્ય- ભાષા- વિજ્ઞાન: સાહિત્યવિચાર અને ભાષાવિચારનું એક સંયુક્ત નૂતન ક્ષેત્ર | ડબલ્યુ. ઓ. હેન્ડ્રિક્સ, અનુ. હરિવલ્લભ ભાયાણી | જાન્યુ-માર્ચ80/4-8 |
| સાહિત્ય- સર્જન અને વિચારધારાઓ | મધુસૂદન બક્ષી | જાન્યુ73/25-36; ફેબ્રુ73/49-61 |
| સાહિત્ય અને અર્વાચીન જીવન (‘લિટરેચર ઍન્ડ મૉર્ડન લાઇફ‘) | ઉમાશંકર જોશી | ડિસે61/446-448 |
| સાહિત્ય અને જીવન | રમણલાલ જોશી | નવે67/416-418 |
| સાહિત્ય અને સિનેમા | સ્વાતિ જોશી | ઑક્ટો-ડિસે84/433-440 |
| સાહિત્ય એટલે શું ? | દિનેશ કોઠારી | સપ્ટે65/331-332 |
| સાહિત્ય ક્ષેત્રે કાર્ય: છેલ્લા દસકા પર ઊડતી નજર | તંત્રી | સપ્ટે62/323-324/348 |
| સાહિત્યકાર શું શોધે છે ? (ગુ. સા. પરિષદ જ્ઞાનસત્ર, વાડાશિનોર) | ઉમાશંકર જોશી | સપ્ટે65/323-324 |
| સાહિત્યકારો ઔર યુગપ્રવાહ | ઉમાશંકર જોશી | નવે55/453 |
| ‘સાહિત્યનો સ્વાધ્યાય‘ (વિશ્વનાથ મગનલાલ ભટ્ટ) | રમણલાલ જોશી | સપ્ટે65/354 |
| સાહિત્યમાં ‘આધુનિકતા‘ નામક સંજ્ઞા | સુમન શાહ | જુલાઈ73/262-264 |
| સાહિત્યમાં જીવનના આનંદ અને વેદનાનું દર્શન | ચી. ના. પટેલ | ફેબ્રુ73/67-76 |
| સાહિત્યમાં વિષયબોધ અને બોધનું ‘ફલ‘ (નર્મદ સુવર્ણચંદ્રક પ્રતિભાવ) | વિષ્ણુપ્રસાદ ર. ત્રિવેદી | નવે54/465-468 |
| સાહિત્યમીમાંસાના પ્રશ્નો: કીટ્સની કાવ્યભાવના | વિષ્ણુપ્રસાદ ર. ત્રિવેદી | ઑગ-સપ્ટે63/457-464 |
| સાહિત્યમીમાંસાના પ્રશ્નો: રસાભાસ: તેનું સ્વરૂપ અને કાવ્યમાં સ્થાન | નગીનદાસ પારેખ | ઑગ-સપ્ટે63/467-478 |
| સાહિત્યમીમાંસાના પ્રશ્નો: વૃત્તિમય ભાવાવાસ: એક નોંધ | રામનારાયણ વિ. પાઠક | ઑગ-સપ્ટે63/464-467 |
| સાહિત્યમીમાંસાના પ્રશ્નો: સાહિત્યવિવેચનમાં દૃષ્ટિભેદો | રસિકલાલ છો. પરીખ | ઑગ-સપ્ટે63/478-483 |
| સાહિત્યરુચિની પલટાતી દિશા | તંત્રી | જાન્યુ51/39 |
| સાહિત્યસમીક્ષા | રામનારાયણ વિ. પાઠક | સપ્ટે48/330-332 |
| સાહિત્યસર્જન અને વર્તમાન સંકટસ્થિતિ | ઉમાશંકર જોશી | એપ્રિલ63/121 |
| સાહિત્યસર્જનમાં મહાવરો/ અભ્યાસ | ઉમાશંકર જોશી | ડિસે59/446/466-467 |
| સાહિત્યિક ઇતિહાસ વિશે | હરિવલ્લભ ભાયાણી | ઑગ77/335-336 |
| સ્વાતંત્ર્યોત્તર સમાલોચનાઓ | રમણલાલ જોશી | એપ્રિલ74/111-112 |