સાહિત્ય અકાદમી પુરસ્કૃત પુસ્તકો: Difference between revisions

From Ekatra Wiki
Jump to navigation Jump to search
No edit summary
No edit summary
 
(50 intermediate revisions by 3 users not shown)
Line 2: Line 2:
{{Heading|સાહિત્ય અકાદમી પુરસ્કૃત પુસ્તકો}}
{{Heading|સાહિત્ય અકાદમી પુરસ્કૃત પુસ્તકો}}


{| class="wikitable sortable autorowtable"
[[File:Academy books title.jpg|frameless|center]]<br>
! ક્રમાંક !! પુસ્તક !! લેખક !! પ્રકાશન વર્ષ !!  પુરસ્કાર વર્ષ
|-
| {{autorow}} || [https://issuu.com/ekatra/docs/paschimna_deshoni_kelavani_1_1?fr=sNTk0YzUzMjcxNDk પશ્ચિમના દેશોની કેળવણી] || સ્વામી આનંદ || XXXX || YYYY
|-
| {{autorow}} || [https://issuu.com/ekatra/docs/krauch_vadh_1?fr=sOGMzZjUzMjcxNDk ક્રૌંચવધ] || क्रौंचवध || वि. स. खांडेकर || ૧૯૪૬
|}


<span style="color:#800020"> 
આપણે ત્યાં ઉત્તમ સાહિત્યકારો અને તેમના સાહિત્યને પુરસ્કૃત કરવાની પરંપરા વર્ષોથી ચાલી આવે છે. ૧૯૫૪માં સ્થાપિત સાહિત્ય અકાદમી, દિલ્હી ૧૯૫૫થી ભારતની માન્ય ભાષાઓમાં પ્રકાશિત ઉત્તમ પુસ્તકને પ્રતિવર્ષ સાહિત્ય અકાદમી પુરસ્કાર અર્પણ કરે છે. ગુજરાતીમાં પ્રથમ પુરસ્કૃત પુસ્તક ‘મહાદેવભાઈ દેસાઈની ડાયરી’ (લેખક: મહાદેવભાઈ દેસાઈ)થી લઈને આજ સુધીના પુરસ્કૃત પુસ્તકોને વાચકો સમક્ષ મૂકવાના હેતુથી એકત્ર ‘સાહિત્ય અકાદમી પુરસ્કૃત પુસ્તક શ્રેણી’ શરૂ કરવા જઈ રહ્યું છે. ડાયરી, છંદશાસ્ત્ર, તત્ત્વજ્ઞાન, ભાષાવિજ્ઞાન, સાંસ્કૃતિક ઇતિહાસ, ચરીત્ર, પ્રવાસ, નિબંધ, વિવેચન, કવિતા, નાટક, વાર્તા, નવલકથા — એમ વિવિધ ક્ષેત્રે પુરસ્કૃત પુસ્તકોમાંની આ સાહિત્યસમૃદ્ધિ આપની સમક્ષ મૂકતા એકત્ર આનંદ અનુભવે છે.<br>
</span>
<br>


<span style="color:#ff0000"> 
(નોંધ : અહીં જે જે પુસ્તકોની સંમતિ લેખક કે તેમના વારસદારો પાસેથી મળી છે તે પુસ્તકો ઈ-પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યા છે. આગળ જેમ જેમ સંમતિ મળતી જશે તેમ તેમ પુસ્તકો ઉમેરવામાં આવશે.)<br>
</span>
<br>


{| class="wikitable"
<center>
{| class="wikitable wikitable plainrowheaders sortable autorowtable"
|-  
|-  
! વર્ષ  
| ક્રમાંક
! પુરસ્કાર વર્ષ
! સર્જક
! સર્જક
! કૃતિ
! કૃતિ
! સાહિત્યપ્રકાર
! કૃતિપ્રકાર
|-  
|-  
| {{autorow}}
| ૧૯૫૫
| ૧૯૫૫
| [[મહાદેવભાઈ દેસાઈ]]  
| [[મહાદેવભાઈ દેસાઈ]]  
| [[મહાદેવભાઈની ડાયરી]]
| [https://www.gandhiheritageportal.org/ghp_booksection_detail/LTMtMg==#page/1/mode/2up મહાદેવભાઈની ડાયરી]
| ડાયરી
| ડાયરી
|-  
|-  
| {{autorow}}
| ૧૯૫૬
| ૧૯૫૬
| [[રામનારાયણ પાઠક|રામનારાયણ વિ. પાઠક]]
| [[રામનારાયણ પાઠક|રામનારાયણ વિ. પાઠક]]
| બૃહદ્ પિંગળ
| [[બૃહત્ પિંગળ]]
| પિંગળશાસ્ત્ર
| છંદશાસ્ત્ર
|-  
|-  
| {{autorow}}
| ૧૯૫૮
| ૧૯૫૮
| [[સુખલાલ સંઘવી]]
| [[સુખલાલ સંઘવી]]
| દર્શન અને ચિંતન  
| [https://issuu.com/ekatra/docs/013_darshan_ane_chintan_pandit_sukhlal?fr=sY2VjYzUzMjcxNDk દર્શન અને ચિંતન]
| તત્વજ્ઞાન
| ડાયરી
|-  
|-  
| {{autorow}}
| ૧૯૬૦
| ૧૯૬૦
| [[રસિકલાલ પરીખ|રસિકલાલ છો. પરીખ]]
| [[રસિકલાલ પરીખ]]
| [[શર્વિલક]]
| શર્વિલક
| નાટક
| નાટક
|-  
|-  
| {{autorow}}
| ૧૯૬૧
| ૧૯૬૧
| [[રામસિંહજી રાઠોડ]]  
| [[રામસિંહજી રાઠોડ]]
| ક્ચ્છનું સંસ્કૃતિદર્શન
| કચ્છનું સંસ્કૃતિદર્શન
| સંસ્કૃતિ
| સાંસ્કૃતિક ઈતિહાસ
|-  
|-  
| {{autorow}}
| ૧૯૬૨
| ૧૯૬૨
| [[વિષ્ણુપ્રસાદ ત્રિવેદી]]
| [[વિષ્ણુપ્રસાદ ત્રિવેદી]]
| ઉપાયન
| [[ઉપાયન]]
| વિવેચન
| વિવેચન
|-  
|-  
| {{autorow}}
| ૧૯૬૩
| ૧૯૬૩
| [[રાજેન્દ્ર શાહ]]  
| [[રાજેન્દ્ર શાહ]]
| શાંત કોલાહલ
| [[શાંત કોલાહલ]]
| કાવ્યસંગ્રહ
| કવિતા
|-
|-
| {{autorow}}
| ૧૯૬૪
| ૧૯૬૪
| [[ડોલરરાય માંકડ]]
| [[ડોલરરાય માંકડ]]
Line 59: Line 71:
| નિબંધ
| નિબંધ
|-
|-
| {{autorow}}
| ૧૯૬૫
| ૧૯૬૫
| [[કાકાસાહેબ કાલેલકર]]
| [[કાકાસાહેબ કાલેલકર]]
| જીવનવ્યવસ્થા
| [https://issuu.com/ekatra/docs/jivanvyavastha_kaka_saheb_kalelkar?fr=sYTVhNzUzMjcxNDk જીવનવ્યવસ્થા]
| નિબંધ
| નિબંધ
|-
|-
| {{autorow}}
| ૧૯૬૭
| ૧૯૬૭
| [[પ્રબોધ પંડિત|ડૉ. પ્રબોધ પંડિત]]
| [[ડૉ. પ્રબોધ પંડિત]]
| ગુજરાતી ભાષાનુ ધ્વનિ સ્વરૂપ<br />અને ધ્વનિ પરાવર્તન
| ગુજરાતી ભાષાનુ ધ્વનિ સ્વરૂપ<br />અને ધ્વનિ પરાવર્તન
| ભાષાશાસ્ત્ર
| ભાષાવિજ્ઞાન
|-
|-
| {{autorow}}
| ૧૯૬૮
| ૧૯૬૮
| [[સુંદરમ્]]
| [[સુંદરમ્]]
| અવલોકના
| [https://issuu.com/ekatra/docs/avlokna_r?fr=sMmQ1MzUzMjcxNDk અવલોકના]
| વિવેચન
| વિવેચન
|-
|-
| {{autorow}}
| ૧૯૬૯
| ૧૯૬૯
| [[સ્વામી આનંદ]] (અસ્વીકાર)
| [[સ્વામી આનંદ]] (અસ્વીકાર)
Line 79: Line 95:
| રેખાચિત્રો
| રેખાચિત્રો
|-
|-
| {{autorow}}
| ૧૯૭૦
| ૧૯૭૦
| [[નગીનદાસ પારેખ]]
| [[નગીનદાસ પારેખ]]
Line 84: Line 101:
| વિવેચન
| વિવેચન
|-
|-
| {{autorow}}
| ૧૯૭૧
| ૧૯૭૧
| [[ચંદ્રવદન મહેતા]] (ચં. ચી. મહેતા)
| [[ચંદ્રવદન મહેતા]] (ચં. ચી. મહેતા)
| નાટ્ય ગઠરિયાં
| [https://issuu.com/ekatra/docs/011_naty_gathariya_chandravadan_maheta?fr=sYTEwMzUzMjcxNDk નાટ્ય ગઠરિયાં]
| પ્રવાસકથા
| આત્મકથા
|-
|-
| {{autorow}}
| ૧૯૭૩
| ૧૯૭૩
| [[ઉમાશંકર જોષી]]
| [[ઉમાશંકર જોષી]]
Line 94: Line 113:
| વિવેચન
| વિવેચન
|-
|-
| {{autorow}}
| ૧૯૭૪
| ૧૯૭૪
| [[અનંતરાય મણિશંકર રાવળ|અનંતરાય રાવળ]]
| [[અનંતરાય રાવળ]]
| તારતમ્ય
| [[તારતમ્ય]]
| વિવેચન
| વિવેચન
|-
|-
| {{autorow}}
| ૧૯૭૫
| ૧૯૭૫
| [[મનુભાઈ પંચોળી]] 'દર્શક'
| [[મનુભાઈ પંચોળી]] 'દર્શક'
Line 104: Line 125:
| નવલકથા
| નવલકથા
|-
|-
| {{autorow}}
| ૧૯૭૬
| ૧૯૭૬
|  [[ઉશનસ્|નટવરલાલ કે. પંડ્યા]] '[[ઉશનસ્]]'
|  [[ઉશનસ્]]
| [[અશ્વત્થ]]
| અશ્વત્થ
| કાવ્યસંગ્રહ
| કવિતા
|-
|-
| {{autorow}}
| ૧૯૭૭
| ૧૯૭૭
| [[રઘુવીર ચૌધરી]]
| [[રઘુવીર ચૌધરી]]
| [[ઉપરવાસ|ઉપરવાસ કથાત્રયી]]
| ઉપરવાસ
| નવલકથા
| નવલકથા
|-
|-
| {{autorow}}
| ૧૯૭૮
| ૧૯૭૮
| [[હરીન્દ્ર દવે]]
| [[હરીન્દ્ર દવે]]
| હયાતી
| હયાતી
| કાવ્યસંગ્રહ
| કવિતા
|-
|-
| {{autorow}}
| ૧૯૭૯
| ૧૯૭૯
| [[જગદીશ જોષી]]
| [[જગદીશ જોષી]]
| વમળનાં વન
| [https://issuu.com/ekatra/docs/012_vamalna_van_jagdish_joshi?fr=sMGE0ZTUzMjcxNDk વમળનાં વન]
| કાવ્યસંગ્રહ
| કવિતા
|-
|-
| {{autorow}}
| ૧૯૮૦
| ૧૯૮૦
| [[જયન્ત પાઠક]]
| [[જયન્ત પાઠક]]
| અનુનય
| [[અનુનય]]
| કાવ્યસંગ્રહ
| કવિતા
|-
|-
| {{autorow}}
| ૧૯૮૧
| ૧૯૮૧
| [[હરિવલ્લભ ભાયાણી|ડૉ. હરિવલ્લભ ભાયાણી]]
| [[હરિવલ્લભ ભાયાણી]]
| રચના અને સંરચના
| રચના અને સંરચના
| વિવેચન
| વિવેચન
|-
|-
| {{autorow}}
| ૧૯૮૨
| ૧૯૮૨
| [[પ્રિયકાંત મણિયાર]]
| [[પ્રિયકાંત મણિયાર]]
| લીલેરો ઢાળ
| [https://issuu.com/ekatra/docs/005_lilero_dhal_priykant_maniyar?fr=sYjk2ZTUzMjcxNDk લીલેરો ઢાળ]
| કાવ્યસંગ્રહ
| કવિતા
|-
|-
| {{autorow}}
| ૧૯૮૩
| ૧૯૮૩
| [[સુરેશ જોષી]] (અસ્વીકાર)<ref name="Panchal2004">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=6AMOIkTYkOQC&pg=PP2|title=Makers of Indian Literature: Suresh Joshi|last=પંચાલ|first=શિરિષ|publisher=Sahitya Akademi|year=૨૦૦૪|isbn=978-81-260-1922-9|location=|pages=૨–૬૬|author-link=}}</ref><ref name="Devy2002">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=FMF2PL7HgeEC&pg=PA184|title=Indian Literary Criticism: Theory and Interpretation|author=G. N. Devy|date=૧ જાન્યુઆરી ૨૦૦૨|publisher=Orient Blackswan|isbn=978-81-250-2022-6|page=૧૮૪}}</ref>
| [[સુરેશ જોષી]] (અસ્વીકાર)
| ચિન્તયામિ મનસા
| [[ચિન્તયામિ મનસા]]
| નિબંધ
| નિબંધ
|-
|-
| {{autorow}}
| ૧૯૮૪
| ૧૯૮૪
| [[રમણલાલ જોષી]]
| [[રમણલાલ જોષી]]
Line 149: Line 179:
| વિવેચન
| વિવેચન
|-
|-
| {{autorow}}
| ૧૯૮૫
| ૧૯૮૫
| [[કુન્દનિકા કાપડીઆ|કુંદનિકા કાપડિયા]]
| [[કુંદનિકા કાપડિયા]]
| [[સાત પગલાં આકાશમાં]]
| સાત પગલાં આકાશમાં
| નવલકથા
| નવલકથા
|-
|-
| {{autorow}}
| ૧૯૮૬
| ૧૯૮૬
| [[ચંદ્રકાન્ત શેઠ]]
| [[ચંદ્રકાન્ત શેઠ]]
| [[ધૂળમાંની પગલીઓ]]
| ધૂળમાંની પગલીઓ
| સંસ્મરણો
| સ્મૃતિચિત્રો
|-
|-
| {{autorow}}
| ૧૯૮૭
| ૧૯૮૭
| [[સિતાંશુ યશશ્ચન્દ્ર]]
| [[સિતાંશુ યશશ્ચન્દ્ર]]
| જટાયુ
| જટાયુ
| કાવ્યસંગ્રહ
| કવિતા
|-
|-
| {{autorow}}
| ૧૯૮૮
| ૧૯૮૮
| [[ભગવતીકુમાર શર્મા]]
| [[ભગવતીકુમાર શર્મા]]
Line 169: Line 203:
| નવલકથા
| નવલકથા
|-
|-
| {{autorow}}
| ૧૯૮૯
| ૧૯૮૯
| [[જોસેફ મેકવાન]]
| [[જોસેફ મેકવાન]]
| [[આંગળિયાત]]
| આંગળિયાત
| નવલકથા
| નવલકથા
|-
|-
| {{autorow}}
| ૧૯૯૦
| ૧૯૯૦
| [[અનિલ જોશી]]
| [[અનિલ જોશી]]
| સ્ટેચ્યુ
| [[સ્ટેચ્યૂ]]
| નિબંધસંગ્રહ
| નિબંધ
|-
|-
| {{autorow}}
| ૧૯૯૧
| ૧૯૯૧
| [[લાભશંકર ઠાકર]]
| [[લાભશંકર ઠાકર]]
| ટોળાં, અવાજ, ઘોંઘાટ
| [[ટોળાં અવાજ ઘોંઘાટ]]
| કાવ્યસંગ્રહ
| કવિતા
|-
|-
| {{autorow}}
| ૧૯૯૨
| ૧૯૯૨
| [[ભોળાભાઈ પટેલ]]
| [[ભોળાભાઈ પટેલ]]
| દેવોની ઘાટી
| [[દેવોની ઘાટી]]
| પ્રવાસવર્ણન
| પ્રવાસ
|-
|-
| {{autorow}}
| ૧૯૯૩
| ૧૯૯૩
| [[નારાયણ દેસાઈ]]
| [[નારાયણ દેસાઈ]]
Line 194: Line 233:
| જીવનચરિત્ર
| જીવનચરિત્ર
|-
|-
| {{autorow}}
| ૧૯૯૪
| ૧૯૯૪
| [[રમેશ પારેખ]]
| [[રમેશ પારેખ]]
| [[વિતાન સુદ બીજ]]
| વિતાન સુદ બીજ
| કાવ્યસંગ્રહ
| કવિતા
|-
|-
| {{autorow}}
| ૧૯૯૫
| ૧૯૯૫
| [[વર્ષા અડાલજા]]
| [[વર્ષા મહેન્દ્રભાઈ અડાલજા|વર્ષા અડાલજા]]
| [[અણસાર]]
| અણસાર
| નવલકથા
| નવલકથા
|-
|-
| {{autorow}}
| ૧૯૯૬
| ૧૯૯૬
| [[હિમાંશી શેલત]]
| [[હિમાંશી શેલત]]
| અંધારી ગલીમાં સફેદ ટપકાં
| અંધારી ગલીમાં સફેદ ટપકાં
| ટૂંકી વાર્તાઓ
| ટૂંકી વાર્તા
|-
|-
| {{autorow}}
| ૧૯૯૭
| ૧૯૯૭
| [[અશોકપુરી ગોસ્વામી]]
| અશોકપુરી ગોસ્વામી
| કૂવો
| કૂવો
| નવલકથા
| નવલકથા
|-
|-
| {{autorow}}
| ૧૯૯૮
| ૧૯૯૮
| [[જયંત કોઠારી]]
| [[જયંત કોઠારી]] (અસ્વીકાર)
| વાંકદેખાં વિવેચન
| વાંકદેખાં વિવેચન
| વિવેચન
| વિવેચન
|-
|-
| {{autorow}}
| ૧૯૯૯
| ૧૯૯૯
| [[નિરંજન ભગત]]
| [[નિરંજન ભગત]]
Line 224: Line 269:
| વિવેચન
| વિવેચન
|-
|-
| {{autorow}}
| ૨૦૦૦
| ૨૦૦૦
| [[વિનેશ અંતાણી]]
| [[વિનેશ અંતાણી]]
Line 229: Line 275:
| નવલકથા
| નવલકથા
|-
|-
| {{autorow}}
| ૨૦૦૧
| ૨૦૦૧
| [[ધીરુબેન પટેલ]]
| [[ધીરુબેન પટેલ]]
Line 234: Line 281:
| નવલકથા
| નવલકથા
|-
|-
| {{autorow}}
| ૨૦૦૨
| ૨૦૦૨
| [[ધ્રુવ ભટ્ટ]]
| [[ધ્રુવ ભટ્ટ]]
| [[તત્વમસિ]]
| તત્વમસિ
| નવલકથા
| નવલકથા
|-
|-
| {{autorow}}
| ૨૦૦૩
| ૨૦૦૩
| [[બિંદુ ભટ્ટ]]
| બિંદુ ભટ્ટ
| [[અખેપાતર]]
| અખેપાતર
| નવલકથા
| નવલકથા
|-
|-
| {{autorow}}
| ૨૦૦૪
| ૨૦૦૪
| [[અમૃતલાલ વેગડ]]
| [[અમૃતલાલ વેગડ]]
Line 249: Line 299:
| પ્રવાસ
| પ્રવાસ
|-
|-
| {{autorow}}
| ૨૦૦૫
| ૨૦૦૫
| [[સુરેશ દલાલ]]
| [[સુરેશ દલાલ]]
Line 254: Line 305:
| કવિતા
| કવિતા
|-
|-
| {{autorow}}
| ૨૦૦૬
| ૨૦૦૬
| [[રતિલાલ 'અનિલ']]
| [[રતિલાલ ‘અનિલ’]]
| આટાનો સૂરજ
| આટાનો સૂરજ
| નિબંધ
| નિબંધ
|-
|-
| {{autorow}}
| ૨૦૦૭
| ૨૦૦૭
| [[રાજેન્દ્ર શુક્લ]]
| [[રાજેન્દ્ર શુક્લ]]
Line 264: Line 317:
| કવિતા
| કવિતા
|-  
|-  
| {{autorow}}
| ૨૦૦૮
| ૨૦૦૮
| [[સુમન શાહ]]  
| [[સુમન શાહ]]
| ફટફટિયુ
| [https://issuu.com/ekatra/docs/004_fatfatiyu_suman_shah?fr=sZDYyNzUzMjcxNDk ફટફટિયુ]
| ટૂંકી વાર્તાઓ
| ટૂંકી વાર્તા
|-
|-
| {{autorow}}
| ૨૦૦૯
| ૨૦૦૯
| [[શિરિષ પંચાલ]] (અસ્વીકાર)
| [[શિરિષ પંચાલ]] (અસ્વીકાર)
Line 274: Line 329:
| વિવેચન
| વિવેચન
|-
|-
| {{autorow}}
| ૨૦૧૦
| ૨૦૧૦
| [[ધીરેન્દ્ર મહેતા]]
| [[ધીરેન્દ્ર મહેતા]]
| છાવણી
| છાવણી
| નવલકથા  
| નવલકથા
|-
|-
| {{autorow}}
| ૨૦૧૧
| ૨૦૧૧
| [[મોહન પરમાર]]
| [[મોહન પરમાર]]
| અંચળો
| અંચળો
| ટૂંકી વાર્તાઓ
| ટૂંકી વાર્તા
|-
|-
| {{autorow}}
| ૨૦૧૨
| ૨૦૧૨
| [[ચન્દ્રકાન્ત ટોપીવાળા]]
| [[ચન્દ્રકાન્ત ટોપીવાળા]]
| સાક્ષીભાષ્ય
| [https://issuu.com/ekatra/docs/007_saxi_bhashya_chandrkan_topiwala?fr=sODU4NTUzMjcxNDk સાક્ષીભાષ્ય]
| વિવેચન  
| વિવેચન
|-
|-
| {{autorow}}
| ૨૦૧૩
| ૨૦૧૩
| [[ચિનુ મોદી]]
| [[ચિનુ મોદી]]
| ખારા ઝારણ
| [[ખારાં ઝરણ]]
| કવિતા
| કવિતા
|-
|-
| {{autorow}}
| ૨૦૧૪
| ૨૦૧૪
| [[અશ્વિન મહેતા]]
| [[અશ્વિન મહેતા]]
| છબી ભીતરની
| [https://issuu.com/ekatra/docs/006_chabi_bhitarni_ashvin_maheta_b64c137056ff36?fr=sOTBiOTUzMjcxNDk છબિ ભીતરની]
| નિબંધ
| નિબંધ
|-
|-
| {{autorow}}
| ૨૦૧૫
| ૨૦૧૫
| [[રસિક શાહ]]
| [[રસિક શાહ]]
| અંતે આરંભ (ભાગ ૧ અને ૨)
| [https://issuu.com/ekatra/docs/015_ante_aarambh_rasik_shah_1?fr=sZDFlZDUzMjcxNDk અંતે આરંભ (ભાગ ૧ અને ૨)]
| નિબંધ
| નિબંધ
|-
|-
| {{autorow}}
| ૨૦૧૬
| ૨૦૧૬
| [[કમલ વોરા]]
| [[કમલ વોરા]]
| અનેકાનેક
| [[અનેકએક]]
| કવિતા
| કવિતા
|-
|-
| {{autorow}}
| ૨૦૧૭
| ૨૦૧૭
| [[ઊર્મિ દેસાઈ]]
| [[ઊર્મિ દેસાઈ]]
Line 314: Line 377:
| વિવેચન
| વિવેચન
|-
|-
| {{autorow}}
| ૨૦૧૮
| ૨૦૧૮
| [[શરીફા વીજળીવાળા]]<ref>{{cite tweet |user= chitralekhamag|number= 1070385630872551424|date=2018-12-06|title=વર્ષ ૨૦૧૮ના સાહિત્ય અકાદમી પુરસ્કારની જાહેરાત... }}</ref>
| [[શરીફા વીજળીવાળા]]
| વિભાજનની વ્યથા
| વિભાજનની વ્યથા
| નિબંધ
| નિબંધ
|-
|-
| {{autorow}}
| ૨૦૧૯
| ૨૦૧૯
| [[રતિલાલ બોરીસાગર]]
| [[રતિલાલ બોરીસાગર]]
Line 324: Line 389:
| નિબંધ
| નિબંધ
|-
|-
| {{autorow}}
|૨૦૨૦
|૨૦૨૦
|[[હરીશ મીનાશ્રુ]]
| [[હરીશ મીનાશ્રુ]]
|''બનારસ ડાયરી''
|''બનારસ ડાયરી''
|કાવ્યસંગ્રહ
| કવિતા
|-
|-
| {{autorow}}
|૨૦૨૧
|૨૦૨૧
|યજ્ઞેશ દવે<ref name="First India 2022">{{cite web |title=Sahitya Akademi Award goes to Rajkotian after 27-year wait|website=First India|date=15 February 2022|url=https://firstindia.co.in/news/india/sahitya-akademi-award-goes-to-rajkotian-after-27-year-wait|access-date=28 March 2022}}</ref>
| [[યજ્ઞેશ દવે]]
|''ગંધમંજૂષા''
|''[[ગંધમંજૂષા]]''
|કાવ્યસંગ્રહ
| કવિતા
|-
| {{autorow}}
|૨૦૨૨
| [[ગુલામમોહમ્મદ શેખ]]
|''ઘેર જતાં''
| નિબંધ
|-
| {{autorow}}
|૨૦૨૩
|વિનોદ જોશી
|''[[સૈરન્ધ્રી]]''
|કવિતા
|}
|}
</center>

Latest revision as of 19:54, 8 August 2024

સાહિત્ય અકાદમી પુરસ્કૃત પુસ્તકો
Academy books title.jpg


આપણે ત્યાં ઉત્તમ સાહિત્યકારો અને તેમના સાહિત્યને પુરસ્કૃત કરવાની પરંપરા વર્ષોથી ચાલી આવે છે. ૧૯૫૪માં સ્થાપિત સાહિત્ય અકાદમી, દિલ્હી ૧૯૫૫થી ભારતની માન્ય ભાષાઓમાં પ્રકાશિત ઉત્તમ પુસ્તકને પ્રતિવર્ષ સાહિત્ય અકાદમી પુરસ્કાર અર્પણ કરે છે. ગુજરાતીમાં પ્રથમ પુરસ્કૃત પુસ્તક ‘મહાદેવભાઈ દેસાઈની ડાયરી’ (લેખક: મહાદેવભાઈ દેસાઈ)થી લઈને આજ સુધીના પુરસ્કૃત પુસ્તકોને વાચકો સમક્ષ મૂકવાના હેતુથી એકત્ર ‘સાહિત્ય અકાદમી પુરસ્કૃત પુસ્તક શ્રેણી’ શરૂ કરવા જઈ રહ્યું છે. ડાયરી, છંદશાસ્ત્ર, તત્ત્વજ્ઞાન, ભાષાવિજ્ઞાન, સાંસ્કૃતિક ઇતિહાસ, ચરીત્ર, પ્રવાસ, નિબંધ, વિવેચન, કવિતા, નાટક, વાર્તા, નવલકથા — એમ વિવિધ ક્ષેત્રે પુરસ્કૃત પુસ્તકોમાંની આ સાહિત્યસમૃદ્ધિ આપની સમક્ષ મૂકતા એકત્ર આનંદ અનુભવે છે.

(નોંધ : અહીં જે જે પુસ્તકોની સંમતિ લેખક કે તેમના વારસદારો પાસેથી મળી છે તે પુસ્તકો ઈ-પ્રકાશિત કરવામાં આવ્યા છે. આગળ જેમ જેમ સંમતિ મળતી જશે તેમ તેમ પુસ્તકો ઉમેરવામાં આવશે.)

ક્રમાંક પુરસ્કાર વર્ષ સર્જક કૃતિ કૃતિપ્રકાર
૧૯૫૫ મહાદેવભાઈ દેસાઈ મહાદેવભાઈની ડાયરી ડાયરી
૧૯૫૬ રામનારાયણ વિ. પાઠક બૃહત્ પિંગળ છંદશાસ્ત્ર
૧૯૫૮ સુખલાલ સંઘવી દર્શન અને ચિંતન ડાયરી
૧૯૬૦ રસિકલાલ પરીખ શર્વિલક નાટક
૧૯૬૧ રામસિંહજી રાઠોડ કચ્છનું સંસ્કૃતિદર્શન સાંસ્કૃતિક ઈતિહાસ
૧૯૬૨ વિષ્ણુપ્રસાદ ત્રિવેદી ઉપાયન વિવેચન
૧૯૬૩ રાજેન્દ્ર શાહ શાંત કોલાહલ કવિતા
૧૯૬૪ ડોલરરાય માંકડ નૈવેદ્ય નિબંધ
૧૯૬૫ દત્તાત્રેય બાલકૃષ્ણ કાલેલકર જીવનવ્યવસ્થા નિબંધ
૧૯૬૭ ડૉ. પ્રબોધ પંડિત ગુજરાતી ભાષાનુ ધ્વનિ સ્વરૂપ
અને ધ્વનિ પરાવર્તન 		ભાષાવિજ્ઞાન
૧૯૬૮ સુંદરમ્ અવલોકના વિવેચન
૧૯૬૯ સ્વામી આનંદ (અસ્વીકાર) કુળકથાઓ રેખાચિત્રો
૧૯૭૦ નગીનદાસ પારેખ અભિનવનો રસવિચાર વિવેચન
૧૯૭૧ ચંદ્રવદન મહેતા (ચં. ચી. મહેતા) નાટ્ય ગઠરિયાં આત્મકથા
૧૯૭૩ ઉમાશંકર જોષી કવિની શ્રદ્ધા વિવેચન
૧૯૭૪ અનંતરાય રાવળ તારતમ્ય વિવેચન
૧૯૭૫ મનુભાઈ પંચોળી 'દર્શક' સોક્રેટીસ નવલકથા
૧૯૭૬ ઉશનસ્ અશ્વત્થ કવિતા
૧૯૭૭ રઘુવીર ચૌધરી ઉપરવાસ નવલકથા
૧૯૭૮ હરીન્દ્ર દવે હયાતી કવિતા
૧૯૭૯ જગદીશ જોષી વમળનાં વન કવિતા
૧૯૮૦ જયન્ત પાઠક અનુનય કવિતા
૧૯૮૧ હરિવલ્લભ ભાયાણી રચના અને સંરચના વિવેચન
૧૯૮૨ પ્રિયકાંત મણિયાર લીલેરો ઢાળ કવિતા
૧૯૮૩ સુરેશ જોષી (અસ્વીકાર) ચિન્તયામિ મનસા નિબંધ
૧૯૮૪ રમણલાલ જોષી વિવેચનની પ્રક્રિયા વિવેચન
૧૯૮૫ કુંદનિકા કાપડિયા સાત પગલાં આકાશમાં નવલકથા
૧૯૮૬ ચંદ્રકાન્ત શેઠ ધૂળમાંની પગલીઓ સ્મૃતિચિત્રો
૧૯૮૭ સિતાંશુ યશશ્ચન્દ્ર જટાયુ કવિતા
૧૯૮૮ ભગવતીકુમાર શર્મા અસૂર્યલોક નવલકથા
૧૯૮૯ જોસેફ મેકવાન આંગળિયાત નવલકથા
૧૯૯૦ અનિલ જોશી સ્ટેચ્યૂ નિબંધ
૧૯૯૧ લાભશંકર ઠાકર ટોળાં અવાજ ઘોંઘાટ કવિતા
૧૯૯૨ ભોળાભાઈ પટેલ દેવોની ઘાટી પ્રવાસ
૧૯૯૩ નારાયણ દેસાઈ અગ્નિકુંડમાં ઊગેલું ગુલાબ જીવનચરિત્ર
૧૯૯૪ રમેશ પારેખ વિતાન સુદ બીજ કવિતા
૧૯૯૫ વર્ષા અડાલજા અણસાર નવલકથા
૧૯૯૬ હિમાંશી શેલત અંધારી ગલીમાં સફેદ ટપકાં ટૂંકી વાર્તા
૧૯૯૭ અશોકપુરી ગોસ્વામી કૂવો નવલકથા
૧૯૯૮ જયંત કોઠારી (અસ્વીકાર) વાંકદેખાં વિવેચન વિવેચન
૧૯૯૯ નિરંજન ભગત ગુજરાતી સાહિત્ય-પૂર્વાધ-ઉતરાર્ધ વિવેચન
૨૦૦૦ વિનેશ અંતાણી ધૂંઘભરી ખીણ નવલકથા
૨૦૦૧ ધીરુબેન પટેલ આગંતુક નવલકથા
૨૦૦૨ ધ્રુવ ભટ્ટ તત્વમસિ નવલકથા
૨૦૦૩ બિંદુ ભટ્ટ અખેપાતર નવલકથા
૨૦૦૪ અમૃતલાલ વેગડ સૌંદર્યની નદી નર્મદા પ્રવાસ
૨૦૦૫ સુરેશ દલાલ અખંડ ઝાલર વાગે કવિતા
૨૦૦૬ રતિલાલ ‘અનિલ’ આટાનો સૂરજ નિબંધ
૨૦૦૭ રાજેન્દ્ર શુક્લ ગઝલ સંહિતા કવિતા
૨૦૦૮ સુમન શાહ ફટફટિયુ ટૂંકી વાર્તા
૨૦૦૯ શિરિષ પંચાલ (અસ્વીકાર) વાત આપણા વિવેચનની વિવેચન
૨૦૧૦ ધીરેન્દ્ર મહેતા છાવણી નવલકથા
૨૦૧૧ મોહન પરમાર અંચળો ટૂંકી વાર્તા
૨૦૧૨ ચન્દ્રકાન્ત ટોપીવાળા સાક્ષીભાષ્ય વિવેચન
૨૦૧૩ ચિનુ મોદી ખારાં ઝરણ કવિતા
૨૦૧૪ અશ્વિન મહેતા છબિ ભીતરની નિબંધ
૨૦૧૫ રસિક શાહ અંતે આરંભ (ભાગ ૧ અને ૨) નિબંધ
૨૦૧૬ કમલ વોરા અનેકએક કવિતા
૨૦૧૭ ઊર્મિ દેસાઈ ગુજરાતી વ્યાકરણનાં બસો વર્ષ વિવેચન
૨૦૧૮ શરીફા વીજળીવાળા વિભાજનની વ્યથા નિબંધ
૨૦૧૯ રતિલાલ બોરીસાગર મોજમાં રે'વું રે! નિબંધ
૨૦૨૦ હરીશ મીનાશ્રુ બનારસ ડાયરી કવિતા
૨૦૨૧ યજ્ઞેશ દવે ગંધમંજૂષા કવિતા
૨૦૨૨ ગુલામમોહમ્મદ શેખ ઘેર જતાં નિબંધ
૨૦૨૩ વિનોદ જોશી સૈરન્ધ્રી કવિતા
Retrieved from "https://wiki.ekatrafoundation.org/index.php?title=સાહિત્ય_અકાદમી_પુરસ્કૃત_પુસ્તકો&oldid=76851"