કૃતિકોશ/કોશ

---

---

કોશ

---

---

⁠આ વિભાગ સ્વયંસ્પષ્ટ છે. ૧૯મી સદીના પૂર્વાર્ધથી શરૂ થયેલી કોશપ્રવૃત્તિ એ સદી પૂરી થતાંમાં કોશરચનાની વિવિધ દિશામાં સતત, સારા પ્રમાણમાં ચાલી છે (એમાં અંગ્રેજી વિદ્યાપરંપરાને અને પદ્ધતિને ઝીલવાનાંં ઉત્સાહ ને સમજ દેખાય છે) આરંભની અનુસરણ-અનુવાદવૃત્તિ પછી સ્વતંત્ર કોશ-રચના તરફ વળી છે – એ આ વિભાગના અંગ્રેજી-ગુજરાતી કોશો, સંસ્કૃત-ગુજરાતી કોશો, સર્વવિદ્યામાળાઓ (સાય્‌ક્લોપીડિયા), કહેવત-રૂઢિપ્રયોગ કોશો – એવી વિવિધતામાં જોવા મળશે. ⁠૧૯મી સદીમાં જ નર્મકથાકોશ (૧૮૭૦), નર્મકોશ (૧૮૭૩), બેલસરેનો વ્યુત્પત્તિલક્ષી અંગ્રેજી-ગુજરાતી કોશ (૧૮૯૫) જેવા આજે પણ મહત્ત્વના ને મહત્ત્વાકાંક્ષી લાગે એવા કોશ થયા છે. કોશ-ગ્રંથો, શક્ય એટલાં વધુ સાધનોથી, એકત્ર કરવાનો પ્રયત્ન કરેલો છે.

---

	૧૮૨૧-૧૮૩૦
૧૮૨૨	ગુજરાતી અંગ્રેજી વોકેબ્યુલરી – મૂસ અરદેશર ફરામજી
૧૮૨૩	અંગરેજી તથા ગુજરાતી વાકાબિઉલારી (બી. આ. ૧૮૩૭) – (અનુ.)
	લશ્કરી અરદેશર બેહરાંમજી, ફરદૂનજી મરજબાનજી
	૧૮૪૧-૧૮૫૦
૧૮૪૧	ઈંગ્લીશ-ગુજરાતી વોક્યેબ્યુલરી – સોરાબશા ડોસાભાઈ
૧૮૪૧	શબ્દસમૂહ = અંગ્રેજી અને ગુજરાતી – સોરાબશા ડોસાભાઈ
૧૮૪૬	ડિક્શનરી ગુજરાતી એન્ડ ઇંગ્લીશ – મીરઝાં અલીકાઝીમ (+ અન્ય)
	૧૮૫૧-૧૮૬૦
૧૮૫૧	શબ્દ-સમૂહ : અંગ્રેજી અને ગુજરાતી – ગ્રીન એચ. ( ‘આદિમુદ્રિત૦’માં, ૧૮૪૧નાં સોરાબશા ડોસાભાઈને નામે નોંધાયેલાં બે પુસ્તકો તેમજ આ, ‘ગુવ સોસાયટી લા. સૂચિ’ના ક્રમાંક અનુક્રમે ૪૪૮, ૧૫ (ઇં. ગુ. વોકે.),૧૬૦ (શબ્દસમૂહ – સોરાબશા) અને ૧૫૯ (ગ્રીન એચ.) બતાવે છે. તો આ એક જ? અનુુવાદરૂપ? કે જુદાં જુદાં? )
૧૮૫૨	શબ્દસંગ્રહ – મોતીરામ માણેકલાલ
૧૮૫૪	ડિક્શનરી ઇંગ્લિશ ઍન્ડ ગુજરાતી – રૉબર્ટસન ઈ. પી.
૧૮૫૬	ગ્લોસરી (જોડણીકોશ) – હોપ થિઓડોર સી.
૧૮૫૭	ગુજરાતી ઓર્થોગ્રાફિકલ ગ્લોસરી – કવિ હીરાચંદ કાનજી ( ‘સાહિત્યકોશ’.)( ‘ગુજરાતી અનેકાર્થ કોશ’નામનો એક કોશ પણ કવિ હીરાચંદ કાનજીના નામે ઉલ્લેખાયો છે. (‘અર્વાચીન કવિતા’)
૧૮૫૭	ઈંગ્લીશ ગુજરાતી ડિક્ષનેરી (ભાગ. ૧) – રાણીના નાનાભાઈ રૂસ્તમજી(+ મુસ અરદેશર)
	૧૮૬૧-૧૮૭૦
૧૮૬૨	કથનસપ્તશતી [કહેવતસંગ્રહ] – કવિ દલપતરામ
૧૮૬૨	ઈંગ્લીશ એન્ડ ગુજરાતી ડિક્ષનેરી – મૂસ અરદેશર ફરામજી, કવિ નર્મદ, રાણીના નાનાભાઈ રુસ્તમજી (રાણીના-પ્રયુક્ત ૧૮૫૭ના કોશનો બીજો ભાગ?)
૧૮૬૨	ગુજરાથી ઈન્ગ્રેજી કોશ – કરસનદાસ મૂળજી(‘ગ્રાંટ કેટલોગ’. આ કોશ Pocket Dictionary : Gujarati And English એ રૂપે પણ મળે છે.)
૧૮૬૨	ઈંગ્લીશ એન્ડ ગુજરાતી ડિક્ષનેરી – ઝવેરી ઉમિયાશંકર, ત્રિભુવન દ્વારકાદાસ
૧૮૬૨	ઈંગ્લીશ એન્ડ ગુજરાતી ડિક્ષનેરી – મોતીરામ વિક્રમદાસ
૧૮૬૨-૬૩	ડિક્ષનેરી ગુજરાતી એન્ડ ઈંગ્લીશ – વાચ્છા શાપુરજી એદલજી
૧૮૬૨/૬૩?	કથનાવળી – શેઠ મગનલાલ વખતચંદ
૧૮૬૩	ગુજરાતી કહેવતો – મુનશી ડોસાભાઈ સોરાબજી
૧૮૬૪	નામાર્થબોધ – કવિ હીરાચંદ કાનજી (આ કોશ પદ્યમાં લખાયેલો છે.)
૧૮૬૫	ગુજરાતી કોશાવળી – કવિ હીરાચંદ કાનજી
૧૮૬૫	કહેવતમુલ [કહેવતોનું મૂળ અને કથાઓ] – રબાડી પેશતનજી કાવસજી
૧૮૬૭	કલેકશન ઑફ ઈંગ્લિશ ફ્રેઝીઝ વિથ ધૅર ઇડિયોમેટિક ગુજરાતી ઇક્વિવેલન્ટ્‌સ – ગ્રીન એચ.
૧૮૬૮	શબ્દનાં મૂળ – ખીમજી પ્રેમજી
૧૮૬૮	ગુજરાતી કહેવતોની યાદી/ચોપડી – માસ્તર મંછારામ ઘેલાભાઈ (+ કીકાભાઈ પ્રભુરામ)
૧૮૬૮-૭૦	શબ્દાર્થકોશ : ૧, ૨ – દોલતરામ મણિરામ, રેવાશંકર અંબારામ
૧૮૬૯	શબ્દસમૂહ અને સંગ્રહ – મુનશી નરહરરામ
૧૮૬૯	કવિચરિત્ર – ડાહ્યાભાઈ ઘેલાભાઈ
૧૮૭૦	નર્મકથાકોશ – દવે નર્મદાશંકર ‘નર્મદ’
	૧૮૭૧-૧૮૮૦
૧૮૭૧	સંસ્કૃત અને ગુજરાતી ડિક્શનરી – તાત્યા રણજીત
૧૮૭૨	વૉકેબ્યુલરી ઑફ સિલેક્ટેડ ટર્મ્સ યુઝ્‌ડ ઈન આટ્‌ર્સ, કૉમર્સ, લૉ – બામજી ડોસાભાઈ
૧૮૭૩	નર્મકોશ (બૃહદ) – દવે નર્મદાશંકર ‘નર્મદ’
૧૮૭૩	શબ્દાર્થ ધાતુસંગ્રહ – ભટ્ટ રામકૃષ્ણ દેવશંકર
૧૮૭૩ થી ૧૯૦૧	અંગ્રેજી-ગુજરાતી શબ્દકોશ [૧૩ ખંડોમાં] – રાણીના નાનાભાઈરૂસ્તમજી (‘સાહિત્યકોશ’. સંભવત : ૧૮૫૭, ૧૮૬૨માં પ્રગટ થયેલા બે ખંડો પછીના ખંડો. કેટલાકમાં અરદેશર મૂસની પણ હિસ્સેદારી. છેલ્લો ખંડ ૧૯૦૧ મરણોત્તર)
૧૮૭૪	ગુજરાતી અને અંગ્રેજી ડિક્શનરી [વાક્યો સાથે] – શાહ ઉકરડાભાઈ
૧૮૭૪	ગુજરાતીનો ગુજરાતી અને ઈંગ્રેજી કોશ – શિવશંકર કરસનજી
૧૮૭૪ આસપાસ	કાઠિયાવાડી શબ્દોનો સંગ્રહ – કિકાણી મણિશંકર
૧૮૭૬	ઉખાણાસંગ્રહ – પટેલ જેસંગ ત્રિ (+ શ્રીધર કહાનજી)
૧૮૭૭	ડિક્સનરી ઑવ ઇંગ્લીશ ઍન્ડ ગુજરાતી – દેસાઈ અંબાલાલ (+ અન્ય)
૧૮૭૭-૮૬	પહેલવી-ગુજરાતી અને ઈંગ્રેજી શબ્દકોશ : ૧-૪ – જામાસ્પઆશાના(દસ્તુર) મીનોચેહર
૧૮૭૯	ગુજરાતી શબ્દમૂળદર્શક કોશ – ભટ્ટ છોટાલાલ સેવકરામ
૧૮૮૦	અપભ્રષ્ટ શબ્દપ્રકાશ – પંડિત પ્રભાકર
૧૮૮૦	ઈંગ્લીશ ઇડિયમ્સ ટ્રાન્સલેટેડ ઈન ગુજરાતી – મિસ્ત્રી આઈ. એચ.
	૧૮૮૧-૧૮૯૦
૧૮૮૫	ગુજરાતી કહેવતો – નાનજીઆણી કરીમઅલી રહીમ
૧૮૮૫	ડિક્શનરી : ગુજરાતી ઍન્ડ ઈંગ્લીશ – સાંકળચંદ વાડીલાલ
૧૮૮૫	ડિક્શનરી ઈંગ્લીશ ગુજરાતી ઍન્ડ ગુજરાતી ઇંગ્લીશ – કાલિદાસવ્રજભૂશણદાસ, બાલકિશન વ્રજભૂષણદાસ
૧૮૮૫ આસપાસ	અન્ત્યપ્રાસકોશ – આચાર્ય વલ્લભજી
૧૮૮૬	પોકેટ ડિક્શનરી : ગુજરાતી ઍન્ડ ઈંગ્લિશ – ઝવેરી એમ. (+ દલાલ એમ. એચ.)
૧૮૮૬	કચ્છી શબ્દાવળી : ભા. ૧ – પંડ્યા પ્રભુદાસ
૧૮૮૬	ગુજરાતી શબ્દાર્થકોશ – શાહ મોતીલાલ મનસુખલાલ
૧૮૮૮	કહેવતમાળા – ધોળકિયા નાથુશંકર ઉદયશંકર
૧૮૮૮	ઈંગ્લીશ પ્રોવર્બ્સ – અલીમહમ્મદ એ.
૧૮૮૮	ઇંગ્લીશ-ગુજરાતી ડિક્શનરી – યંગ રોબર્ટ
૧૮૮૯	ગુર્જર અગ્રેસર મંડળની ચિત્રાવલી [સચિત્ર પરિચય] – કેશવલાલ હરિવિઠ્ઠલદાસ
૧૮૮૯	ઔષધિકોશ – શુક્લ ચમનરાય શિવશંકર
૧૮૯૦	ગુજરાતી-દક્ષિણી ભાષાન્તર (ત્રી.આ.) – ચૌધરી હરિ
૧૮૯૦	ધી સ્ટાન્ડર્ડ ઈંગ્લીશ-ગુજરાતી ડિક્ષનેરી – વ્યાસ વિઠ્ઠલરાય
૧૮૯૦ આસપાસ	ગુજરાતી અંગ્રેજી કોશ (સંવર્ધિત) – ઝવેરી મોહનલાલ (મૂળ : કરસનદાસ મૂળજી)
૧૮૯૦ આસપાસ	કહેવત સમુદય – દોરડી બહેરામજી
૧૮૯૦ આસપાસ	ઉક્તિસંગ્રહ – શાસ્ત્રી વ્રજલાલ
	૧૮૯૧-૧૯૦૦
૧૮૯૧	શબ્દાર્થભેદ અથવા પર્યાય તરીકે વપરાતા શબ્દો વચ્ચેનો તફાવત – પારેખ લલ્લુભાઈ
૧૮૯૧	સર્વવિદ્યામાળા અથવા ગુજરાતી સાય્‌ક્લોપીડિયા – સોલાન અરદેશરફરામજી (+ વાચ્છા માણેકજી)
૧૮૯૧	અ પ્રોનાઉંસીંગ પોકેટ ઇંગ્લીશ એન્ડ ગુજરાતી ડિક્શનરી – મોતીરામ ત્રિકમદાસ
૧૮૯૧	શબ્દાર્થભેદ અથવા પર્યાય-તફાવત – પારેખ લલ્લુભાઈ પ્રાણવલ્લભ
૧૮૯૨	ઈંગ્લીશ ગુજરાતી ડિક્શનરી – પટેલ એન. એચ. (+ અન્ય)
૧૮૯૨	પોકેટ ડીક્શનર– ગુજરાતી ઍન્ડ ઇંગ્લિંશ – પાંડે જેશિંગ (+ શાહમહાસુખ)
૧૮૯૩	જૈનકથારત્ન કોશ : ભાગ ૮ – પંડિત શ્રીરામ વિજયજી
૧૮૯૩	ગુજરાતી કહેવતો – મહેતા દામુભાઈ ડાહ્યાભાઈ
૧૮૯૪	સંસારકોશ ઓર એ વોકબ્યુલરી ઑફ આર્ટિકલ્સ ઑફ કૉમર્સ ઍન્ડ જનરલ યુટિલિટી ઈન ઇંગ્લિશ ઍન્ડ ગુજરાતી લૅગ્વેજીસ – બામનજી ડોસાભાઈ હોરમસજી
૧૮૯૫	સ્ટુડન્ટ્‌સ ગુજરાતી - અંગ્રેજી ડિક્શનરી – કારભારી ભગુભાઈ
૧૮૯૫	ગુજરાતી શબ્દાર્થસંગ્રહ : ૧ – દલાલ વિઠ્ઠલ
૧૮૯૫	સંસ્કૃત-ગુજરાતી ડિક્શનરી – મર્ચન્ટ એચ. જી.
૧૮૯૫	સંસ્કૃત-ગુજરાતી માર્ગોપદેશિકા – બેલસરે મલ્હાર ભીખાજી
૧૮૯૫	એટિમોલોજીકલ ગુજરાતી ઇંગ્લીશ ડિક્શનરી [પુન : ૧૯૦૪] – બેલસરે મલ્હાર ભીખાજી
૧૮૯૫ આસપાસ	સ્ટાર અંગ્રેજી-ગુજરાતી ડિક્શનરી – કારભારી ભગુભાઈ
૧૮૯૬	ધી સ્ટુડન્ટ્‌સ સ્ટાન્ડર્ડઈંગ્લીશ-ગુજરાતી ડિક્ષનેરી – વ્યાસ વિઠ્ઠલરાય
૧૮૯૮	રૂઢિપ્રયોગકોશ – ગાંધી ભોગીલાલ ભીખાભાઈ
૧૮૯૯	ગુજરાતી પ્રોવર્બ્સ વિથ ધેર ઇંગ્લિશ ઇક્વવેલન્ટ – કારભારી ભગુભાઈ
૧૮૯૯	સ્ટુડન્ટ્‌સ સ્ટાન્ડર્ડ ઇંગ્લીશ ગુજરાતી ડિક્શનરી – પટેલ શંકરભાઈ ગલાભાઈ (+ અન્ય)
૧૮૯૯	ન્યૂ પોકેટ ગુજરાતી-ઇંગ્લીશ ડિક્શનરી – બંગાળી એલ.એમ (+ મરચંટ એચ.જી)
૧૮૯૯	પોકેટ ગુજરાતી-ઇંગ્લિશ ડિક્શનરી – મિસ્ત્રી રુસ્તમજી
૧૮૯૯	જ્ઞાનચક્ર યાને ગુજરાતી સાઈક્લોપીડિયા : ૧ થી ૯ – શેઠના રતનજી ફરામજી
૧૮૯૯	શુદ્ધ શબ્દ પ્રદર્શન (વ્યુત્પત્તિ) – ભક્ત જયકૃષ્ણદાસ ગંગાદાસ
૧૯૦૦	શબ્દચિંતામણી (નવસંસ્કરણ ૨૦૧૦ "સંસ્કૃત ગુજરાતી કોશ"નામે) –વોરા સવાઈલાલ છોટાલાલ
	૧૯૦૧-૧૯૧૦
૧૯૦૧	ગુજરાતી ઇંગ્લીશ ડિક્શનરી – પટેલ મણિલાલ દોલતરામ
૧૯૦૧	અંગ્રેજી-ગુજરાતી કોશ [છેલ્લો, ૧૩મો ખંડ, મ.] – રાણીના નાનાભાઈ રૂસ્તમજી [૧ : ૧૮૭૩]
૧૯૦૩	પોકેટ ગુજરાતી અંગ્રેજી ડિક્શનરી – પટેલ લલ્લુભાઈ ગો.
૧૯૦૩	કહેવતમાળા : ૧, ૨ (બીજી આ. ૨૦૦૯) – ખીરમ/પીતીત જમશેદજી નસરવાનજી (‘સાહિત્યકોશ’ પીતીત જમશેદજી નસરવાનજીને નામે ‘૧૯૦૩, કહેવતમાળા’ નોંધે છે. અન્યત્ર આ લેખકને નામે ‘ગુજરાતી પ્રોવર્બ્સ વિથ ધેર ઇંગ્લીશ ઇક્વવેલન્ટ’ (૧૯૦૩) પણ મળે છે. પીતીત-ખીરમ એક જ?)
૧૯૦૪	સંજ્ઞાદર્શક કોશ/સાંખ્યાત શબ્દાવલી – શેઠના રતનજી ફરામજી
૧૯૦૬	મહાભારત અંગ્રેજી ગુજરાતી ડિક્શનરી – દેસાઈ બી. સી.
૧૯૦૯	ગુજરાતી, ગુજરાતી કોશ – પટેલ લલ્લુભાઈ ગોકળદાસ
	૧૯૦૧૧૯૧૧-૧૯૨૦
૧૯૧૧	અમરકોષ – ખંડોલ (મિયાગામવાળા) ધર્મચંદ
૧૯૧૧	ધી કોન્ડેન્સ્ડ ઈંગ્લીશ-ગુજરાતી ડિક્ષનેરી – વ્યાસ વિઠ્ઠલરાય
૧૯૧૧	ગુજરાતી કહેવતસંગ્રહ – શાહ આશારામ દલીચંદ
૧૯૧૧ આસપાસ	ધી પોકેટ ઇંગ્લીશ-ગુજરાતી ડિક્ષનેરી – વ્યાસ વિઠ્ઠલરાય
૧૯૧૨	કન્સાઈઝ ઇંગ્લીશ ગુજરાતી ડિક્શનરી – પટેલ શંકરભાઈ ગલાભાઈ
૧૯૧૨	સચિત્ર સાક્ષરમાળા [આલ્બમ] – જોશીપુરા જયસુખરાય પુ.
૧૯૧૨	ઉર્દૂ મિશ્ર ગુજરાતી કોશ (સ્વર વિભાગ) – હયસની નિજામુદ્દીન નૂરુદ્દીન
૧૯૧૨	ગુજરાતી ભાષાનો કોશ (સ્વર વિભાગ) – ગુજરાત વર્ના. સોસાયટી (ગુજ. વર્ના. સોસાયટીવાળો કોશ તે ઉપરનો, હયસનીવાળો કોશ જ હોઈ શકે?)
૧૯૧૨-૨૩	ગુજરાતી કોશ – ભટ્ટ મણિલાલ છબારામ
૧૯૧૩	સિલ્વર સ્ટાર પોકેટ ડિક્શનેરી – શાહ એમ. એમ.
૧૯૧૩	હેન્ડી ગુજરાતી-ઇંગ્લીશ ડિક્શનરી – શાહ પોપટલાલ મગનલાલ
૧૯૧૬	જેમ ગુજરાતી ઈંગ્લિશ ડિક્શનરી – નાણાવટી કેશવલાલ
૧૯૧૭	સમ્મોચ્ચાર શબ્દસંગ્રહ – મિસ્ત્રી રુસ્તમજી
૧૯૨૦	શ્રી સયાજી વૈજ્ઞાનિક શબ્દસંગ્રહ – મહેતા ભાનુસુખરામ
	૧૯૦૧૧૯૨૧-૧૯૩૦
૧૯૨૧-૧૯૩૧	આધારકોશ – શેઠ કંચનલાલ
૧૯૨૪	અભિધાનદીપિકા – મુનિ જિનવિજયજી
૧૯૨૪	ગુજરાતી હિન્દી શબ્દકોશ – શર્મા ગણેશદત્ત
૧૯૨૫	ધ મૉડર્ન ગુજરાતી-ઇંગ્લિશ ડિક્શનરી : ૧, ૨ – મહેતા ભાનુસુખરામ(+ મહેતા ભરતરામ)
૧૯૨૫, ૨૬	ગુજરાતી શબ્દાર્થ ચિંતામણી : ભા. ૧, ૨ – મહેતા જીવનલાલ અમરશી
૧૯૨૬	ગુજરાતી ફારસી, અરબી શબ્દોનો કોશ – ફારુકી અમીરમિયાં
૧૯૨૬, ૨૭, ૩૦, ૩૨	ગુજરાતી અર્ધમાગધી શબ્દકોશ : ભા. ૧, ૨, ૩, ૪ –મુનિ રત્નચંદ્રજી
૧૯૨૯	ગુજરાતી જ્ઞાનકોષ - ભા. ૧,૨ – કેતકર શ્રીધર
૧૯૨૯	સાર્થ જોડણીકોશ – દેસાઈ મગનભાઈ, ગૂજરાત વિદ્યાપીઠ
૧૯૨૯-૩૦	સંસ્કૃત-ગુજરાતી શબ્દાદર્શ મહાન શબ્દકોશ – મહેતા ગિરિજાશંકર મયાશંકર
૧૯૩૦	કચ્છી કહેવતો – કારાણી દુલેરાય
૧૯૩૦	પારિભાષિક શબ્દકોશ (સંવર્ધન, ૧૯૮૬) – ભટ્ટ વિશ્વનાથ મ.
	૧૯૦૧૧૯૩૧-૧૯૪૦
૧૯૩૧	કમ્પેરેટિવ ઍન્ડ એટિમોલૉજીકલ ડિક્શનરી ઑવ નેપાલ – ટર્નર રેલ્ફ
૧૯૩૧	પૌરાણિક કથાકોશ – દેરાસરી ડાહ્યાભાઈ
૧૯૩૧ આસપાસ	કમ્પેરેટિવ એટિમોલૉજીકલ ડિક્શનરી ઑવ ઈન્ડો આર્યન – ટર્નર રેલ્ફ
૧૯૩૨	સંસ્કૃત-ગુજરાતી લઘુકોશ – તળવલકર ગણેશ
૧૯૩૨	ગુજરાતી-અર્ધમાગધી શબ્દકોશ : ભા. ૪ – મુનિ રત્નચંદ્રજી
૧૯૩૩	વરતો અને ઉખાણાં – શાહ કેશવલાલ લ.
૧૯૩૪	પ્રેસિડેન્સી ઇંગ્લિશ ટૂ ગુજરાતી ડિક્શનરી – નાણાવટી કેશવલાલ
૧૯૩૫	હિન્દી-ગુજરાતી ઔર ગુજરાતી-હિન્દી કોશ યાની લુઘાત – મુનશી છોટેસાહેબ (+ મુનશી ન્યાયતુલ્લા)
૧૯૩૫	પાયોનિયર ઈંગ્લીશ-ગુજરાતી અને ગુજરાતી ઇંગ્લીશ ડિક્શનરી – વૈદ્ય સોમચંદ કેશવલાલ
૧૯૩૭	શબ્દાર્થમાળા – ત્રિવેદી હરિશંકર
૧૯૩૭*	શબ્દરત્નમહોદધિ : ૧ (સંસ્કૃત-ગુજરાતી; પુન : ૧૯૮૫) – શાહ અંબાલાલ
૧૯૩૮	રાષ્ટ્રભાષાનો ગુજરાતી કોશ – દેસાઈ મગનભાઈ
૧૯૩૮	ગુજરાતી ભાષાનું ઐતિહાસિક ભંડોળ – મહમ્મદ ઉમર
૧૯૩૮	બ્રહ્મવિદ્યાનો પારિભાષિક કોશ – મહેત ભૂપતરાય
	૧૯૦૧૧૯૪૧-૧૯૫૦
૧૯૪૧	ખિસ્સા કોશ – દેસાઈ મગનભાઈ
૧૯૪૨	ગજવે ઘૂમતો ગુજરાતી કોશ – ત્રિપાઠી મૂળવંતરાય
૧૯૪૨	ગુજરાતનાં શહેરો અને ગામોનાં નામ – સાંડેસરા ભોગીલાલ
૧૯૪૩	રસાયણવિજ્ઞાન પારિભાષિક કોશ – નાયક યશવંત
૧૯૪૪	ગુજરાતી ભાષાનો કોશ [પ વર્ણ] – ધ્રુવ કેશવલાલ હ. (ગુ. વ. સોસા.)
૧૯૪૪, ૪૬	ભગવદ્‌ગોમંડલ : ભા. ૧ થી ૯ – જાડેજા ભગવતસિંહજી, પટેલ ચંદુભાઈ બ.
૧૯૪૭	દેશીશબ્દસંગ્રહ [અનુ.+સંપા.] – દોશી (પંડિત) બેચરદાસ (દેશીનામમાલા, હેમચંદ્રાચાર્ય)
૧૯૪૭	ગુજરાતી શબ્દકોશ – ત્રિપાઠી મૂલવંતરાય
૧૯૪૯	પ્રાચીન કવિઓ અને તેમની કૃતિઓ – દેસાઈ રમણિક
૧૯૪૯	ગુજરાતી કહેવતસંગ્રહ – ઠાકર શાંતિલાલ
૧૯૫૦	ગુજરાતી-અંગ્રેજી સંક્ષિપ્ત શબ્દકોશ – ઓઝા શાંતિલાલ
૧૯૫૦	રાષ્ટ્રભાષા ગુજરાતી શબ્દકોશ – પટેલ કુબેરભાઈ (+ અન્ય)
૧૯૫૦	ગુજરાતી ભાષાનો લઘુ શબ્દકોશ – શાસ્ત્રી કેશવરામ
૧૯૫૦	રાષ્ટ્રભાષા કોશ - ગુજરાતી શબ્દાર્થ સાથે – શાહ રસિકલાલ ચુનીલાલ
૧૯૫૦	આપણું કોશ સાહિત્ય – મહેતા ભરતરામ ભા.
	૧૯૦૧૧૯૫૧-૧૯૬૦
૧૯૫૧	ગુજરાતી ભાષાનો અનુપ્રાસ કોશ – શાસ્ત્રી કેશવરામ
૧૯૫૨	વેદાંત સંજ્ઞાર્થ સંગ્રહ – ઘારેખાન રમેશ
૧૯૫૨	અપના હિંદી-ગુજરાતી શબ્દસંગ્રહ – ભટ્ટ સંતોકલાલ
૧૯૫૨	કવિચરિત : ૧, ૨ – શાસ્ત્રી કેશવરામ કા.
૧૯૫૩	સ્કૉલર પૉકેટ ઇંગ્લિશ-ગુજરાતી ડિક્શનરી (ત્રી. આ.) – જોશી માણેકલાલ
૧૯૫૪	વિનીત જોડણીકોશ – દેસાઈ મગનભાઈ
૧૯૫૪	નાનો કોશ – ભટ્ટ ઉપેન્દ્ર (+ રતિલાલ નાયક)
૧૯૫૪	ઇગ્લીંશ-ગુજરાતી ડિક્શનેરી (ત્રી.આ.) – વૈષ્ણવ દિનકરરાય
૧૯૫૪	ગુજરાતી-સ્વાહીલી શબ્દકોશ – સચેદીના એ. જે. ‘આઝાદ’
૧૯૫૪	ભગવદ્‌ગોમંડલ શબ્દરત્નાંજલિ – પટેલ ચંદુભાઈ બ.
૧૯૫૫	જૂની પારસી ગુજરાતીનો સંક્ષિપ્ત શબ્દકોશ – ઊનવાલા જમશેદ
૧૯૫૬	ગુજરાતી ભાષાનો પાયાનો કોશ – શાસ્ત્રી કેશવરામ
૧૯૫૬	વિદ્યાર્થી શબ્દકોશ (ત્રી. આ.) – શાહ મોહનલાલ પ્રાણજીવનદાસ
૧૯૫૬	હિંદી-ગુજરાતી કોશ – દેસાઈ મગનભાઈ
૧૯૫૭	તબીબી વિજ્ઞાનની પરિભાષા – શાહ કાન્તિલાલ અમૃતલાલ
૧૯૫૮	રાષ્ટ્રભાષા કોશ – પુરાણિક રાજેન્દ્ર
૧૯૫૮	સાચી જોડણી અઘરી નથી – દોશી યશવંત
૧૯૫૯	સ્ટુડન્ટ્‌સ મોડર્ન ડિક્શનરી (બી.આ.) – દેસાઈ ધનવંત (કાંતિલાલ એન. મહેતા સાથે)
૧૯૫૯	ગુજરાતના સાહિત્યસર્જકો – વોરા કલાવતી
૧૯૫૯	વિનીત જોડણીકોશ – દેસાઈ મગનભાઈ
૧૯૬૦	પાઈ અ લચ્છી નામમાલા (ધનપાલકૃત) –(અનુ.) દોશી (પંડિત) બેચરદાસ
૧૯૬૦	આપણાં સ્ત્રીકવિઓ – વોરા કુલીન
૧૯૬૦	નર્મદ સંસ્કૃત-ગુજરાતી શબ્દકોશ – રાવલ નર્મદાશંકર જ.
૧૯૬૦	જૈનગુર્જર સાહિત્યરત્નો : ૧, ૨ – શેઠ નગીનભાઈ મંછુરામ
૧૯૬૦ આસપાસ	સાર્થ કચ્છી-ગુજરાતી શબ્દકોશ – તુરિયા અબ્દુલ સુલેમાન
	૧૯૦૧૧૯૬૧-૧૯૭૦
૧૯૬૧	નન્હા કોશ[હિંદી-ગુજરાતી] – પટેલ અંબાલાલ શિ. (+ રતિલાલ સાં. નાયક)
૧૯૬૧	સરળ જોડણીકોશ – મહેતા ભરતરામ
૧૯૬૧	સંક્ષિપ્ત ભગવદ્‌ગોમંડળ કોશ – ભગવદ્‌ગોમંડળ કચેરી
૧૯૬૧	ભારતીય વ્યવહારકોશ [૧૬ ભારતીય ભાષાઓ] – નરવણે વિશ્વનાથ
૧૯૬૨	સંસ્કૃત ગુજરાતી વિનીત કોશ – પટેલ ગોપાલદાસ
૧૯૬૨	ધ પોકેટ ગુજરાતી-ઇંગ્લીશ ડીક્ષનરી – કરસનદાસ મૂળજી
૧૯૬૨	સંસ્કૃત ધાતુકોશ – સલોત અમૃતલાલ
૧૯૬૩	ગાંધી જ્ઞાનકોશ – પટેલ ચંદુલાલ બ.
૧૯૬૩	શબ્દકથા – ભાયાણી હરિવલ્લભ
૧૯૬૪	વેદાંત શબ્દકોશ – આત્માનંદગિરિ
૧૯૬૪	સાહિત્ય અને ભાષાશાસ્ત્રની પરિભાષા – ગુજરાત યુનિવર્સિટી
૧૯૬૪	ગુજરાતના સાહિત્યસર્જકો [સચિત્ર] – બ્રોકર ગુલાબદાસ (+ અન્ય)
૧૯૬૫	કચ્છી શબ્દાવલિ – આચાર્ય શાંતિભાઈ
૧૯૬૫	ભીલી ગુજરાતી શબ્દાવલિ – આચાર્ય શાંતિભાઈ
૧૯૬૫	માધ્યમિક જોડણીકોશ – શાહ હસમુખ શંકરચંદ
૧૯૬૫	દેશ્ય શબ્દકોશ [+ ગુજરાતી અર્થો] – ગૂજરાત વિદ્યાપીઠ
૧૯૬૬	અરબી-ગુજરાતી શબ્દકોશ : ૧ – શમ્સી ટી. એચ.
૧૯૬૭	શાળોપયોગી ગુજરાતી શબ્દકોશ – આક્રુવાલા સી.
૧૯૬૭	સાહિત્યની પરિભાષા – ભટ્ટ ઉપેન્દ્ર
૧૯૬૭	સાહિત્યપ્રિયનો સાથી : ૧ – વૈદ્ય વિજયરાય
૧૯૬૭	સાર્થ ગુજરાતી જોડણીકોશ [સંશોધિત, સંવર્ધિત] – ગૂજરાત વિદ્યાપીઠ
૧૯૬૮	ગુજરાતી લઘુ શબ્દકોશ – આક્રુવાલા સી.
૧૯૬૮	પારિભાષિક શબ્દકોશ (મૂળ : ભટ્ટ વિશ્વનાથ, ૧૯૩૦) – સંવર્ધન : ચૌધરી રઘુવીર
૧૯૬૯	ચૌધરીઓ અને ચૌધરી શબ્દાવલિ – આચાર્ય શાંતિભાઈ
૧૯૬૯	ગાલાઝ ઍડવાન્સ્ડ ડિક્શનરી – મજમુદાર પી. સી.
૧૯૭૦	અંગ્રેજી ગુજરાતી કોશ – દેશપાંડે પાંડુરંગ
૧૯૭૦ આસપાસ	જ્ઞાનકોશ – પટેલ ઈશ્વરભાઈ જેઠાભાઈ
૧૯૭૦, ૭૨	ડિક્શનરી ઑફ પ્રાક્રિત પ્રોપર નેઈમ્સ : ૧, ૨ – માલવણિયા દલસુખભાઈ
૧૯૭૦	આપણી કહેવતો : એક અધ્યયન – ત્રિવેદી અનસૂયા [વળી જુઓ - સાહિત્ય-સંશોધન]
	૧૯૦૧૧૯૭૧-૧૯૮૦
૧૯૭૨	બિંદુમાં સિંધુ (કહેવતો) – ગાંધી રંભાબેન
૧૯૭૨, ૧૯૭૪, ૧૯૭૮	ફારસી શબ્દોનો સાર્થ વ્યુત્પત્તિકોશ : ભા. ૧, ૨, ૩ –નાયક છોટુભાઈ
૧૯૭૩	નવયુગ શાળાંત કોશ – શાહ શાન્તિલાલ અં.
૧૯૭૪	ગુજરાતી અંગ્રેજી કોશ – દેશપાંડે પાંડુરંગ
૧૯૭૪	દેશી શબ્દસંગ્રહ (૧૯૪૭નું સંવર્ધિત રૂપ) – દોશી બેચરદાસ
૧૯૭૫	પૉકેટ ગુજરાતી ઈંગ્લિશ ડિક્શનરી – ઠાકોર ચંદુલાલ
૧૯૭૫	કચ્છી ધાતુકોશ – ત્રિવેદી પ્રતાપરાય
૧૯૭૫	એ ડિક્ષનરી ઑવ સંસ્કૃત ગ્રામર – શુક્લ જયદેવ મોહનલાલ
૧૯૭૫	અમરકોશ (અનુ.) – શાસ્ત્રી કે. કા.
૧૯૭૫	વ્યુત્પત્તિવિચાર – ભાયાણી હરિવલ્લભ
૧૯૭૬	ગુજરાતી શબ્દસંગ્રહ – પટેલ ત્રિભુવન
૧૯૭૬	આયુવિજ્ઞાનનો જ્ઞાનકોશ – શાહ કાન્તિલાલ અમૃતલાલ
૧૯૭૬	જ્ઞાનસંહિતા – શુક્લ બંસીધર
૧૯૭૬	ગુજરાતી તખલ્લુસો – હેમાણી ત્રિભુવન
૧૯૭૬, ૮૧	બૃહદ્‌ ગુજરાતી કોશ : ખંડ. ૧, ૨ – શાસ્ત્રી કેશવરામ કા.
૧૯૭૬-૮૨	પ્રસન્નિકા જ્ઞાનકોશ (વિશ્વકોશ) : ભા. ૧ થી ૧૦ – શુકલ બંસીધર
૧૯૭૭	અંગ્રેજી ગુજરાતી વિનીત કોશ – દેશપાંડે પાંડુરંગ
૧૯૭૭	ઑક્સફર્ડ ચિત્રકોશ – દેશપાંડે પાંડુરંગ (+ અન્ય)
૧૯૭૭	ગુજરાતના સારસ્વતો – શાસ્ત્રી કેશવરામ કા.
૧૯૭૮	લોકસાહિત્ય શબ્દકોશ – ત્રિવેદી જેઠાલાલ, ત્રિવેદી મંગલાગૌરી
૧૯૭૯	અંગ્રેજી-ગુજરાતી વિનયન શબ્દકોશ (માનવવિદ્યાઓ + સમાજવિદ્યાઓ પારિભાષિક કોશ) – ભટ્ટ નરહરિ કે.
૧૯૮૦	શિક્ષણ દર્શન પરિભાષા – દવે જયેન્દ્ર
૧૯૮૦	જૂની મૂડી – દવે હિંમતલાલ ‘સ્વામી આનંદ’
	૧૯૦૧૧૯૮૧-૧૯૯૦
૧૯૮૧	અંગ્રેજી–ગુજરાતી કાનૂની શબ્દકોશ – કારિયા અશ્વિનકુમાર
૧૯૮૧	બૃહદ્‌ કચ્છી શબ્દકોશ : પ્રથમ ખંડ – ત્રિવેદી પ્રતાપરાય
૧૯૮૧	વનૌષધિ કોશ – શાસ્ત્રી કેશવરામ
૧૯૮૧	બૃહદ્‌ ગુજરાતી કોશ : ખંડ. ૨ – શાસ્ત્રી કેશવરામ કા. [૧ : ૧૯૭૬]
૧૯૮૨	કચ્છી–ગુજરાતી શબ્દકોશ – કારાણી દુલેરાય
૧૯૮૩	સંખ્યાનિર્દેશક શબ્દસંજ્ઞાઓ – શેઠ ચંદ્રકાન્ત
૧૯૮૪	સંતસાહિત્યકોશ – ત્રિવેદી જેઠાલાલ
૧૯૮૪	શબ્દો બનાવવાની રીત અને સરળ શબ્દકોશ – મુનિશ્રી હિતવિજયજી
૧૯૮૬	શ્રીમદ્‌ ભાગવતકથાકોશ – પુરાણી વિનોદચંદ્ર
૧૯૮૬	સંસ્કૃત ગુજરાતી શબ્દકોશ – ગુ. શાળા પાઠ્યપુસ્તક મંડળ
૧૯૮૬	સંસ્કૃત ગુજરાતી કૉલેજ શબ્દકોશ – વેદવિજ્ઞાન અકાદમી
૧૯૮૬	રાહબર [ઉર્દુ ગુજરાતી] – મુન્શી મુકુન્દલાલ
૧૯૮૬	આધુનિક સાહિત્યસંજ્ઞાકોશ – ટોપીવાળા ચંદ્રકાન્ત, નાયક પરેશ, ત્રિવેદી હર્ષવદન
૧૯૮૬, ૧૯૮૮	નાગર સર્વસંગ્રહ : દર્શન પહેલું, બીજું અને ત્રીજું – પાઠક મુકુંદરાય
૧૯૮૭	પિક્ચર ડિક્શનરી – પટેલ અંબાલાલ જીવરામ
૧૯૮૭	જ્ઞાન સંહિતા – શુકલ બંસીધર
૧૯૮૭-૨૦૦૯	ગુજરાતી વિશ્વકોશ ખંડ ૧ થી ૨૫ – ઠાકર ધીરુભાઈ
૧૯૮૮	વિશિષ્ટ સાહિત્ય સંજ્ઞા કોશ – ટોપીવાળા ચંદ્રકાન્ત
૧૯૮૮	ગુજરાતીના અધ્યાપકોનો માહિતીકોશ – મોદી મનહર, રાવલ વિનાયક
૧૯૮૮	ગુજરાતી સાહિત્યકાર પરિચયકોશ [હયાત લેખકો] – નાયક રતિલાલ
૧૯૮૮	બાઈબલનો વિવેચનપૂર્ણ માહિતીકોશ : ૧, ૨ – ચૌહાન જયાનંદ ઈસુદાસ
૧૯૮૮	નર્મકોશ – કવિ નર્મદાશંકર [૧૮૭૩ના કોશનું પુનઃસંકલન] - શુુક્લ રમેશ
૧૯૮૯	ગુજરાતી ભાષાનો લઘુ વ્યુત્પત્તિકોશ – ભાયાણી હરિવલ્લભ
૧૯૮૯	ગુજરાતી સાહિત્યકોશ, ખંડ ૧ મધ્યકાળ – કોઠારી જયંત, ગાડીત જયંત
૧૯૯૦	ગુજરાતી ટૂંકીવાર્તા કોશ – ટોપીવાળા ચન્દ્રકાન્ત, દવે રમેશ ર.
૧૯૯૦	બાઈબલ કોશ – ચૌહાણ જયાનંદ
૧૯૯૦	ગુજરાતી સાહિત્યકોશ, ખંડ ૨ અર્વાચીન કાળ – ટોપીવાળા ચંદ્રકાન્ત(+સોની રમણ, દવે રમેશ)
	૧૯૦૧૧૯૯૧-૨૦૦૦
૧૯૯૧	વસ્તુસંખ્યાકોશ – નાયક રતિભાઈ હ., ભગત ભારતી
૧૯૯૧, ૨૦૦૦	મધ્યકાલીન ગુજરાતી કથાકોશ : ૧, ૨ – ભાયાણી હરિવલ્લભ
૧૯૯૩	સચિત્ર જ્ઞાનકોષ – દેસાઈ મનોજ્ઞા
૧૯૯૩	પાયાનો પર્યાયકોષ – ભાવસાર મફતલાલ
૧૯૯૩	કહેવત મંજૂષા – યાજ્ઞિક હિમા
૧૯૯૪	ત્રિભાષા કોશ – નાયક રતિલાલ, આચાર્ય બચુભાઈ
૧૯૯૪	વિશ્વજ્ઞાનકોષ – વ્યાસ રજની
૧૯૯૪	પ્રસન્નિકા વિક્રમ કોશ – શુકલ બંસીધર
૧૯૯૪	ગુજરાતી ભાષાનો શબ્દાર્થકોશ – દવે ઈશ્વરલાલ
૧૯૯૪	જાણીએ જોડણી – પટેલ રામજીભાઈ
૧૯૯૪	ગુજરાતી ભાષાનો લઘુ વ્યુત્પત્તિકોશ – ભાયાણી હરિવલ્લભ
૧૯૯૫	ગુજરાતી સંદર્ભ ગ્રંથો (ગુજરાતી ભાષાના ૫૧૨ સંદર્ભ ગ્રંથોની સવિવરણસૂચિ) – શાહ કનુભાઈ
૧૯૯૫	મધ્યકાલીન ગુજરાતી શબ્દકોશ – કોઠારી જયંત
૧૯૯૬	ગુજરાતી સાહિત્યકોશ, ખંડ ૩ સાહિત્યિક પ્રકીર્ણ – ટોપીવાળા ચંદ્રકાન્ત (+ અન્ય)
૧૯૯૭	મોટો કોશ (શબ્દાર્થ કોશ) – નાયક રતિલાલ
૧૯૯૮	બેઝિક બાયલિંગ્વલ ડિક્ષનરી -ગુજરાતી-અંગ્રેજી-ગુજરાતી – દવે જગદીશ (+ અન્ય)
૧૯૯૮	ગુજરાતી-સંસ્કૃત-અંગ્રેજી કોશ – મહેતા છોટાલાલ
૧૯૯૮	ગુજરાતી સાહિત્યકાર પરિચય કોશ-સંવર્ધિત [હયાત લેખકો] – શુકલ કિરીટકુમાર
૧૯૯૮	ગુજરાતના સ્વાતંત્ર્ય સૈનિકો – શુક્લ જયકુમાર
૧૯૯૯	અનુઆધુનિક સાહિત્ય સંજ્ઞાકોશ – ગાડીત જયંત
૧૯૯૯	સરળ વિજ્ઞાન કોશ – નાયક જનક
૧૯૯૯	નવલકથા સંદર્ભકોશ – વેગડ પ્રકાશ
૧૯૯૯	નર્મકથાકોશ [૧૮૭૦ના કોશની નવી આવૃત્તિ] – સંક. શુક્લ રમેશ
૧૯૯૯	ઉર્દૂ-ગુજરાતી શબ્દકોશ – મન્સૂરી મોહિયુુદ્દીન, શાસ્ત્રી કે. કા.
૨૦૦૦	પાટીદાર વિશ્વકોશ – ઓઝા ઈશ્વરલાલ
૨૦૦૦	શ્રીવાણી ચિત્ર શબ્દકોશ – જાની હર્ષદેવ ‘હર્ષદેવ માધવ’
૨૦૦૦	નવભારત જ્ઞાનકોષ ગુજરાતી – શાહ પુષ્પાબહેન
	❒