સુમન શાહ સાહિત્યસંપુટ/૯. અતુલ રાવલ: Difference between revisions

no edit summary
(Created page with "{{SetTitle}} {{Heading| પ્રભાવશાળી પથપ્રદર્શક : સુમન શાહ | '''અતુલ રાવલ''' }} {{Poem2Open}} હું પુસ્તકોથી ભરેલી દુનિયામાં જન્મ્યો હતો. દાદા માણભટ્ટ. મારા પિતા ઉત્સુક વાચક અને એમની સાંજની વાર્તાઓ. માતાના કઠોર, પ...")
 
No edit summary
 
Line 5: Line 5:
{{Poem2Open}}
{{Poem2Open}}
હું પુસ્તકોથી ભરેલી દુનિયામાં જન્મ્યો હતો. દાદા માણભટ્ટ. મારા પિતા ઉત્સુક વાચક અને એમની સાંજની વાર્તાઓ. માતાના કઠોર, પણ સ્નેહમિશ્રિત સ્વભાવમાં અને ગાંધીવિચારપ્રેરિત સંસ્થામાં ઉછેર. ઇતિહાસ-સાહિત્ય-ગાંધીવિચારનાં પુસ્તકોનાં વજન હેઠળ ખીચોખીચ છાજલીઓથી ભરેલું ઘર. ગૂજરાત વિદ્યાપીઠમાં અહીં મેં પહેલી વાર ભાષાની શક્તિનો અનુભવ કર્યો, પ્રાધ્યાપક ચંદ્રકાન્ત શેઠને સાંભળતાં સાંભળતાં. એમણે મારામાં ઐતિહાસિક વાર્તાઓમાંથી શુદ્ધ સાહિત્ય તરફના જન્માવેલા આકર્ષણે ગુજરાત યુનિવર્સિટીના ભાષાભવનમાં પહોંચાડ્યો.
હું પુસ્તકોથી ભરેલી દુનિયામાં જન્મ્યો હતો. દાદા માણભટ્ટ. મારા પિતા ઉત્સુક વાચક અને એમની સાંજની વાર્તાઓ. માતાના કઠોર, પણ સ્નેહમિશ્રિત સ્વભાવમાં અને ગાંધીવિચારપ્રેરિત સંસ્થામાં ઉછેર. ઇતિહાસ-સાહિત્ય-ગાંધીવિચારનાં પુસ્તકોનાં વજન હેઠળ ખીચોખીચ છાજલીઓથી ભરેલું ઘર. ગૂજરાત વિદ્યાપીઠમાં અહીં મેં પહેલી વાર ભાષાની શક્તિનો અનુભવ કર્યો, પ્રાધ્યાપક ચંદ્રકાન્ત શેઠને સાંભળતાં સાંભળતાં. એમણે મારામાં ઐતિહાસિક વાર્તાઓમાંથી શુદ્ધ સાહિત્ય તરફના જન્માવેલા આકર્ષણે ગુજરાત યુનિવર્સિટીના ભાષાભવનમાં પહોંચાડ્યો.
અહીં એક અનોખો અવાજ, મધ્યમ ઊંચાઈ, ભરાવદાર ચહેરો અને સતત કશુંક ઊંડું કહેતી આંખો જોઈ. અહીં પ્રોફેસર સુમન શાહનો પરિચય થયો. જાણે એક જોશીવાડામાંથી બીજા જોશીવાડામાં પ્રવેશ્યો. પહેલી વાર અનુભવેલી ભાષાની શક્તિનું પુનરાવર્તન થયું. અને એમનો સાહિત્ય અને કળા માટેનો જુસ્સો મેં મારી અતૃપ્ત જિજ્ઞાસા માટે કર્યો. પણ અંતે આ જુસ્સો મને આપણી મધુર ગુજરાતી ભાષા માણવા અને સમજવા તરફ દોરી ગયો, જે એક વિશિષ્ટ સંતૃપ્તિમાં પરિણમ્યો. મેં જ્યાં અમદાવાદના ભાષાભવનમાં ગુજરાતી સાહિત્ય ભણવાની શરૂઆત કરી હતી, ત્યાં એમનાં આકર્ષક વ્યાખ્યાનો અને ગુજરાતી સાહિત્યિક પરંપરાઓની ઊંડી સમજ માટે ઝડપથી જાણીતા બન્યા હતા. વર્ષોથી, એમણે વિદ્યાર્થીઓની પેઢીઓને માર્ગદર્શન આપ્યું છે, જેમાંથી ઘણાએ સાહિત્યના ક્ષેત્રમાં પોતાની આગવી છાપ ઊભી કરી છે.
અહીં એક અનોખો અવાજ, મધ્યમ ઊંચાઈ, ભરાવદાર ચહેરો અને સતત કશુંક ઊંડું કહેતી આંખો જોઈ. અહીં પ્રોફેસર સુમન શાહનો પરિચય થયો. જાણે એક જોશીવાડામાંથી બીજા જોષીવાડામાં પ્રવેશ્યો. પહેલી વાર અનુભવેલી ભાષાની શક્તિનું પુનરાવર્તન થયું. અને એમનો સાહિત્ય અને કળા માટેનો જુસ્સો મેં મારી અતૃપ્ત જિજ્ઞાસા માટે કર્યો. પણ અંતે આ જુસ્સો મને આપણી મધુર ગુજરાતી ભાષા માણવા અને સમજવા તરફ દોરી ગયો, જે એક વિશિષ્ટ સંતૃપ્તિમાં પરિણમ્યો. મેં જ્યાં અમદાવાદના ભાષાભવનમાં ગુજરાતી સાહિત્ય ભણવાની શરૂઆત કરી હતી, ત્યાં એમનાં આકર્ષક વ્યાખ્યાનો અને ગુજરાતી સાહિત્યિક પરંપરાઓની ઊંડી સમજ માટે ઝડપથી જાણીતા બન્યા હતા. વર્ષોથી, એમણે વિદ્યાર્થીઓની પેઢીઓને માર્ગદર્શન આપ્યું છે, જેમાંથી ઘણાએ સાહિત્યના ક્ષેત્રમાં પોતાની આગવી છાપ ઊભી કરી છે.
પ્રોફેસર સુમન શાહના સાહિત્યિક વારસાની ઉજવણી કરી રહ્યા છીએ, ત્યારે એમની નોંધપાત્ર સફરને મારી અંગત સફર ઉપર શું અસર કરી છે એ નોંધવાની આ ક્ષણ જોઉં છું. દાયકાઓ સુધી વિસ્તરેલી કારકિર્દી સાથે, સુમન શાહે માત્ર ગુજરાતી સાહિત્યમાં જ નોંધપાત્ર યોગદાન આપ્યું નથી, પરંતુ અસંખ્ય વિદ્યાર્થીઓ અને વાચકોને તેમના ગહન અને છટાદાર લેખન-વાચન અને વક્તવ્યથી પ્રેરિત કર્યા છે.
પ્રોફેસર સુમન શાહના સાહિત્યિક વારસાની ઉજવણી કરી રહ્યા છીએ, ત્યારે એમની નોંધપાત્ર સફરને મારી અંગત સફર ઉપર શું અસર કરી છે એ નોંધવાની આ ક્ષણ જોઉં છું. દાયકાઓ સુધી વિસ્તરેલી કારકિર્દી સાથે, સુમન શાહે માત્ર ગુજરાતી સાહિત્યમાં જ નોંધપાત્ર યોગદાન આપ્યું નથી, પરંતુ અસંખ્ય વિદ્યાર્થીઓ અને વાચકોને તેમના ગહન અને છટાદાર લેખન-વાચન અને વક્તવ્યથી પ્રેરિત કર્યા છે.
એક લેખક તરીકે, સુમનભાઈએ ગુજરાતી સાહિત્યમાં નોંધપાત્ર યોગદાન આપ્યું છે. એમના સાહિત્ય અને જુદી જ શૈલી ધરાવતા વિવેચને, તથા વિશ્વસાહિત્ય સાથે ગુજરાતી સાહિત્યના તારને પકડવાની ક્ષમતાએ એમને અનેક પુરસ્કારો અને નિષ્ઠાવાન સમર્પિત વાચકો મેળવ્યા છે.
એક લેખક તરીકે, સુમનભાઈએ ગુજરાતી સાહિત્યમાં નોંધપાત્ર યોગદાન આપ્યું છે. એમના સાહિત્ય અને જુદી જ શૈલી ધરાવતા વિવેચને, તથા વિશ્વસાહિત્ય સાથે ગુજરાતી સાહિત્યના તારને પકડવાની ક્ષમતાએ એમને અનેક પુરસ્કારો અને નિષ્ઠાવાન સમર્પિત વાચકો મેળવ્યા છે.