અર્વાચીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા/રામનારાયણ વિ. પાઠક 'શેષ'/પરથમ પરણામ મારા
રામનારાયણ વિ. પાઠક 'શેષ'
પરથમ પરણામ મારા, માતાજીને ક્હેજો રે
માન્યું જેણે માટીને રતંન જી;
ભૂખ્યા ર્હૈ જમાડ્યા અમને, જાગી ઊંઘાડ્યા, એવાં
કાયાનાં કીધલાં જતંનજી.
બીજા પરણામ મારા, પિતાજીને ક્હેજો રે
ઘરથી બતાવી જેણે શેરીજી;
બોલી બોલાવ્યા અમને, દોરી હલાવ્યા ચૌટે,
ડુંગરે દેખાડી ઊંચે દેરીજી.
ત્રીજા પરણામ મારા, ગુરુજીને ક્હેજો રે
જડ્યા કે ન જડિયા, તોયે સાચા જી;
એકનેય ક્હેજો એવા સૌનેય ક્હેજો, જે જે
અગમનિગમની બોલ્યા વાચા જી.
ચોથા પરણામ મારા, ભેરુઓને ક્હેજો રે
જેની સાથે ખેલ્યા જગમાં ખેલ જી;
ખાલીમાં રંગ પૂર્યા, જંગમાં સાથ પૂર્યા
હસાવી ધોવરાવ્યા અમારા મેલ જી.
પાંચમા પરણામ મારા, વેરીડાને ક્હેજો રે
પાટુએ ઉઘાડ્યાં અંતરદ્વાર જી;
અજાણ્યા દેખાડ્યા અમને ઘેરા ઉલેચાવ્યા જેણે
ઊંડા ઊંડા આતમના અંધાર જી.
છઠ્ઠા પરણામ મારા જીવનસાથીને ક્હેજો
સંસારતાપે દીધી છાંયજી;
પરણામ વધારે પડે, પરણામ ઓછાયે પડે
આતમના ક્હેજો એક સાંઈજી.
સાતમા પરણામ, ઓલ્યા મહાત્માને ક્હેજો રે
ઢોરનાં કીધાં જેણે મનેખજી;
હરવાફરવાના જેણે મારગ ઉઘાડ્યા રૂડા
હારોહાર મારી ઊંડી મેખ જી.
છેલ્લા પરણામ અમારા, જગતને ક્હેજો જેણે
લીધા વિના આલિયું સરવસ્સ જી;
આલ્યું ને આલશે, ને પાળ્યાં ને પાળશે, જ્યારે
ફરી અહીં ઊતરશે અમારો હંસ જી.
(શેષનાં કાવ્યો, પૃ. ૧૨૮-૧૨૯)
રામનારાયણ વિ. પાઠક `શેષ' • પરથમ પરણામ મારા • સ્વરનિયોજન: ચંદુ મટ્ટાણી • સ્વર: આશિત દેસાઇ, હેમા દેસાઇ, આલાપ દેસાઇ