સમગ્ર અરધી સદીની વાચનયાત્રા/વિનોબા ભાવે/સદિચ્છાકા મતલબ નહીં

          હમયહાંઆરહેથેતોરાસ્તેમેંસુનાકીલોગબોલરહેહૈં : ‘હમારેદેશમેંભૂૂમિહીનકોઈનહીંરહેગા!’ હમમનમેંસોચરહેહૈંકીઈસતરહબોલનેસેલોગોંકોક્યાતકલીફહોતીહૈ? ‘હમારેદેશમેં’ કહદિયા, ઈસકેબદલે‘હમારેવિશ્વમેં’ કહતેતોભીચલજાતા! બડામંત્રબોલનેમેંકિસીકોતકલીફનહીંહોતી. ‘હમારેગાંવમેં’ કહતેતોઉનપરકરનેકીજિમ્મેવારીઆતી, ક્યોંકીઅપનેગાંવકેલીએહમજિમ્મેવારહૈં. દુનિયાઔરદેશકેબારેમેંસોચનેસેઆજબોલનેવાલોંપરજિમ્મેવારીનહીંઆતી. હમારેયહાંપ્રાર્થનામેંયહકહનેકારિવાજહૈં : ‘સર્વત્રસુખીન : સન્તુ. સર્વેસન્તુનિરામયા :…’ યહઆકાંક્ષાહૈકીદુનિયાકાશુભહો. લેકિનઈસકેસાથસાથઅગરશુભકરનેકાકામનહો, તોઐસીસદિચ્છાકાકોઈખાસમતલબનહીંહોતા. યહાંદેશકેલોગઇતનેનિષ્ક્રીયહૈંકીબોલતેહૈંઅદ્વૈત, ઈશ્વરકાઔરઅપનાભેદમિટાદેતેહૈં; લેકિનજાતિ-ભેદ, ધર્મ-ભેદ, ઊંચ-નીચભેદઆદિસભીભેદકાયમહૈં. ઈસસેકુછભીબનનેવાલાનહીંહૈ. ઊંચેવિચારકેસાથપ્રત્યક્ષકાર્યકરનાચાહીએ. [‘ભૂદાનયજ્ઞ’ અઠવાડિક :૧૯૬૩]