The printable version is no longer supported and may have rendering errors. Please update your browser bookmarks and please use the default browser print function instead.
સ્થળ : કાશ્મીરની બજાર. લોકોની મેદની.
| પહેલો આદમી :
|
કાં ભાભા, કોઠી ભરી ભરીને ઘઉં તો ખૂબ સંઘરતા હતા; અને હવે વેચવાની આટલી બધી દોડાદોડ કાં કરો?
|
| બીજો :
|
વેચ્યા વિના છૂટકો છે, ભાઈ? આ જાલંધરનું લશ્કર આવે, તે બધુંય લૂંટી લેશે. આ શેઠિયાઓના ઘઉંની મોટી મોટી કોઠીઓ, અને પેટની જાડી જાડી ફાંદો, ફડોફડ ફોડી નાખશે. ઘઉંની કે રોટલીની, એકેયની જગ્યા નથી રહેવાની.
|
| શેઠ :
|
હા, ભાઈ, હા, પેટ ભરીને મશ્કરી કરી લે. પછી તો તારેય બત્રીસે દાંત સંતાડવા પડશે. સહુને સાથે જ પોંખી નાખશે.
|
| પહેલો :
|
હુંય, બાપા, એ જ સુખે હસું છું, કે તમે ને અમે તમામ એકસાથે જ મરવાના. અત્યાર લગી તો, શેઠ, તમે ઘઉં સંઘરતા ને અમારા પેટમાં ભૂખની ઝાળ થાતી; હવે એ તો, નહીં થાય ને! હવે તો તમારા પેટમાંય ઝાળ થશે. તમારાં સહુનાં સૂકલ ડાચાં દેખીને હું મરું તો મને સદ્ગતિ થાય!
|
| બીજો :
|
અને અમારે વળી શી પીડા છે, ભાઈ? અમારે તો ‘આગળ હાથ ને પાછળ હાથ’. આમેય કાંઈ ઝાઝા દી કાઢત નહીં, અને આમેય ઝાઝા દી કાઢવા નહીં! તો પછી ગમ્મત કાં ન કરી લેવી?
|
| પહેલો :
|
કાં જગા શેઠ, આટલા બધા કોથળા કેમ આણ્યા? કાંઈ ખરીદવું છે?
|
| જગો :
|
હા જ તો. વરસ એકના ઘઉં સામટા લઈ લેશું.
|
| બીજો :
|
લેશો તો ખરા, પણ રાખશો ક્યાં?
|
| જગો :
|
આજ રાતોરાત મારા મામાને ગામ ભાગવા મંડશું.
|
| પહેલો :
|
પણ મામાને ગામ પૂરા પહોંચશો ત્યારે ને! માર્ગે ઘણાય મામા બેઠા છે! હેત કરીને રાત રોકી દેશે!
|
[કોલાહલ કરતું કરતું લોકોનું ટોળું આવે છે.]
| પાંચમો :
|
અલ્યા, કોણ લડાઈ કરવા તૈયાર છે? માટી થાવ.
|
| પહેલો :
|
ભાયડો તૈયાર છે, ભાયડો! બોલ, કોની સાથે લડવાનું છે?
|
| પાંચમો :
|
આ બુઢ્ઢો રાજા જાલંધરની સાથે કાવતરું કરીને આપણા કુમાર બાપુને સોંપી દેવાનો છે.
|
| બીજો :
|
એ...એ...મ! બુઢ્ઢા રાજાની દાઢીમાં દીવાસળી જ નહીં મેલી દઈએ?
|
| બધા :
|
હા, હા, કુમાર બાપુની રક્ષા આપણે બધા કરશું.
|
| પાંચમો :
|
બુઢ્ઢો રાજા કુમાર બાપુને કેદ કરવાનો હતો. એટલે અમે કુમાર બાપુને સંતાડી દીધા છે.
|
| બીજો :
|
હાલો ભાઈઓ, બુઢ્ઢા રાજાને ગૂંદી જ નાખીએ.
|
| ત્રીજો :
|
હાલો, એનું માથું જ કાપી નાખીએ.
|
| પાંચમો :
|
એ બધું પછી. પહેલાં તો લડવું પડશે.
|
| પહેલો :
|
તે એમાં શું? લડશું. આ બજારેથી જ લડવાનું શરૂ કરી દો ને! પહેલાં તો આ શેઠિયાઓના ઘઉંની ગુણો જ લૂંટી લઈએ. ત્યાર પછી ઘી છે, ચામડું છે, કાપડ છે.
|
[છઠ્ઠો માણસ પ્રવેશ કરે છે.]
| છઠ્ઠો :
|
અલ્યા સાંભળ્યું કે? કુમાર બાપુ સંતાઈ ગયા, એટલે જાલંધરના રાજાએ ઢોલ પીટાવ્યો છે કે કુમાર બાપુનો પત્તો દેશે એને ઇનામ મળશે.
|
| પાંચમો :
|
પણ તારે એ બધી વાતનું શું કામ છે?
|
| બીજો :
|
તારે ઈનામ લેવું છે કે શું?
|
| પહેલો :
|
અલ્યા ભાઈઓ, આવો, બધા મળીને આને ઈનામ દઈએ. ગમે તે એકાદ કામનો આદર કરી દઈએ. છાનામાના તો હવે નથી બેઠાં રહેવાતું. હાથ ખાજવે છે.
|
| છઠ્ઠો :
|
એ ભાઈઓ, તમારી ગૌ; મને મારશો નહીં, માબાપ! હું તો તમને ચેતવવા જ આવ્યો હતો.
|
| બીજો :
|
ગગા, તું એકલો જ ચેતી જાને!
|
| પાંચમો :
|
જો ક્યાંય આ વાત ફેલાવીશ ને, તો તારી જીભ ખેંચી કાઢશું.
|
[દૂર કોલાહલ થાય છે.]
અલ્યા આવે છે — આવે છે.
| બધા :
|
ઓ આવે; જાલંધરનું લશ્કર આવી પહોંચ્યું.
|
| પહેલો :
|
બસ ત્યારે! ચાલો હવે લૂંટ કરવા. ઓ જગો શેઠ પોઠ્યું ભરીને ઊપડ્યો. ચાલો એને માર્ગે. જગાને છોડી દો અને બધા પોઠિયાને માલ સોતા મૂકો વહેતા.
|
| બીજો :
|
તમારે જવું હોય તો જાઓ, ભાઈ, હું તો તમાશો જોઈ આવું. ઉઘાડી તલવાર લઈને હારબંધ લશ્કર આવતું હોય, એ જોવાની ભારી લહેર આવે.
|