અર્વાચીન ગુજરાતી કાવ્યસંપદા/બળવંતરાય ક. ઠાકોર /અતલ નિરાશા

અતલ નિરાશા

બળવંતરાય ક. ઠાકોર

પ્રભો, દ્યુતિ અખંડ! આ લથડતી કજળતી ઝિણી
શિખા અહહ, દાખવે રચિ રહે જ ઓળા બધે!
તુરંગમ – અશ્વ
સંધિ – સાંધા
પ્રલંબ – લાંબી
અક્રિયતોદધિ – નિષ્ક્રીયતાનો સમુદ્ર
રુચિર – સુંદર
ઉચલ – ઊંચી કર

ભરૂં છ ડગ જેમતેમ, પથજોઉં ના, તો પછી
નિશાન ધ્રવનો મહાકિરણ ક્યાંથિ હીણાયલી
નકામિ પડતી જ આ દગ ઝિલી પ્રમાણી શકે!
દિસે પથ નહીં, નહીં દિક, નહીં દ્યુતિ, ધ્રુવ નહીં
ભરૂં દમ ન છૂટકેઃ દમ દમે વધન્તી લહું
વૃથા જિવનભારની વિષમ ભારવત્તા, પ્રભો!

નિચે ઉતરવું નિચે હજિ નિચે નિચે ક્યાં સુધી?
હશે નહિ હશે જ શું તળિયું ઘોર આ ગર્તને?
તમે તમતમન્ત આ રજનિને ન આરો યદી,
હજી ય પટ વેદના-રસતણા કહો કેટલા
ચડી, હૃદયને ફરી ફરિ રસી, જમાવી શકે
જડાત્મ ઘનઘોર નિશ્ચલ અભેદ્ય નિર્વેદતા!