સુદામાચરિત્ર — પ્રેમાનંદ/કડવું 1: Difference between revisions

← Older edit

સુદામાચરિત્ર — પ્રેમાનંદ/કડવું 1 (view source)

Revision as of 11:34, 26 August 2021

4,081 bytes added , 11:34, 26 August 2021

no edit summary

MeghaBhavsar

18,450

edits

@@ Line 2: / Line 2: @@
 {{Heading|કડવું 1|}}
+{{Poem2Open}}
+[મધ્યકાલીન આખ્યાનની પરંપરા મુજબ આરંભે ગુરુ, ગણપતિ ને સરસ્વતીની વંદના કરતા કવિ ભક્તિરસ ચાખવા માટે જ સુદામાની કથા માંડી છે એમ કહે છે. કથાની આ પૂર્વભૂમિકા કવિએ ખૂબ ટૂંકમાં કરી છે. સ્તુતિની પહેલી બે કડીઓમાં પ્રાસ-લયની લીલા રસપ્રદ છે.]
+રાગ આશાવરી
+શ્રી ગુરુદેવ ને ગણપતિ; સમરું અંબા ને સરસ્વતી,
+પ્રબળ ગતિ, વિમળ મતિ પામિયે રે. 1
+રમા-રમણ હૃદયમાં રાખું, ભગવદ-લીલા ભાખું,
+ભક્તિરસ ચાખું, જે ચાખ્યો શુક-સ્વામીએ રે. 2
+:::::			ઢાળ
+શુક સ્વામી કહે સાંભળ રાજા, પરિક્ષિત પુણ્યપિવત્ર;
+દશમસ્કંધ અધ્યાય એંશીમેં, કહું સુદામાચરિત્ર. 3
+સાંદીપનિ ઋષિ સુરગુરુ સરખા, વિદ્યાવંત અનંત;
+તેને મઠ ભણવાને આવ્યા, હળધર ને ભગવંત. 4
+તેની નિશાળે વડો વિદ્યાર્થી, ઋષિ સુદામો કહાવે;
+પાટી લખી દેખાડવા રામ-કૃષ્ણ, સુદામા પાસે આવે. 5
+સુદામો, શ્યામ, સંકર્ષણ, અન્નભિક્ષા માગી લાવે;
+એકઠા બેસી અશન કરે તે, ભૂધરને મન ભાવે. 6
+સાથે સ્વર બાંધીને ભણતા, થાય વેદની ધુન્ય;
+એક સાથરે શયન કરતા, મોરલીધર, બળ, મુન્ય.7
+ચોસઠ દહાડે ચૌદ વિદ્યા, શીખ્યા બેઉ ભાઈ;
+ગુરુને ગુરુદક્ષિણા આપી, વિઠ્ઠલ થયા વિદાઈ.8
+કૃષ્ણ સુદામો ભેટી રોયા, બોલ્યા વિશ્વાધાર;
+‘મા’નુભાવ! ફરીને મળજો. માગું છું એક વાર.’ 9
+ગદ્ગદ કંઠે કહે સુદામો, ‘માગું દેવ મુરારિ;
+સદૈવ તમારાં ચરણ વિષે, મનસા રહેજો મારી.’ 10
+મથુરામાંથી કૃષ્ણ  પધાર્યા, પુરી દ્વારિકા વાસી;
+સુદામે ગૃહસ્થાશ્રમ માંડ્યો, મન જેનું સંન્યાસી. 11
+પતિવ્રતા પત્ની છે પાવન, પતિને પ્રભુ કરી પ્રીછે;
+સ્વામીસેવાનું સુખ વાંછી, માયાસુખ નવ ઇચ્છે. 12
+દશ બાળક થયાં સુદામાને, દુ:ખદરિદ્રે ભરિયાં;
+શીતળાએ અમીછાંટો નાખ્યો, થોડે અન્ને ઊછરિયાં. 13
+અજાચક વ્રત પાળે સુદામો, હરિ વિના હાથ ન ઓડે;
+આવી મળ્યું તો અશન કરે, નહિ તો ભૂખ્યાં સાથરે પોઢે. 14
+::::::			વલણ
+પોઢે ઋષિ સંતોષ આણી, સુખ ન ઇચ્છે ઘરસૂત્રનું;
+ઋષિપત્ની ભિક્ષા માગીને લાવે, પૂરું પાડે પતિપુત્રનું.15
+{{Poem2Close}}