ઓખાહરણ/આસ્વાદલક્ષી અભ્યાસ: Difference between revisions

no edit summary
No edit summary
No edit summary
 
Line 2: Line 2:


{{Heading|આસ્વાદલક્ષી અભ્યાસ|}}
{{Heading|આસ્વાદલક્ષી અભ્યાસ|}}
 
   
<poem>
ઓખાહરણ : આસ્વાદ-સમીક્ષા
આખ્યાન-કાવ્યનું સ્વરૂપ અને વિકાસગતિ  
::::        આખ્યાન : ઉદ્‌ભવ અને વિકાસ, પ્રેમાનંદ પૂર્વે
પ્રેમાનંદ : સમય,  જીવન અને સર્જન
પ્રેમાનંદની સર્જકપ્રતિભા
</poem>
{{Poem2Open}}
{{Poem2Open}}
રસની બાબતમાં કોઈપણ ગુજરાતી કવિ પ્રેમાનંદના પેંગડામાં પગ ઘાલે એવો નથી. તાક્યું તીર મારનારો તો પ્રેમાનંદ જ.  એ ધારે છે ત્યારે રડાવે છે, ધારે છે ત્યારે હસાવે  છે અને ધારે  છે ત્યારે શાંત રસના ઘરમાં આપણને લઈ જઈને બેસાડે છે.
નવલરામ
[ગુજરાતીના પહેલા વિવેચક]
‘ઓખાહરણ’ એ રસરાજવી પ્રેમાનંદની સર્વપ્રથમ કૃતિ છે. એ પહેલાં અનેક સર્જકોએ ઓખા-અનિરુદ્ધની કથાને પોતાની રચનાનો વિષય બનાવ્યો છે. પરંતુ એમાં પ્રેમાનંદનું ‘ઓખાહરણ’ વિશેષ સફળતાને પામ્યું છે. કૃતિનો આરંભ શિવ, ગણપતિ, સરસ્વતીની સ્તુતિથી-મંગલાચરણથી થાય છે. મંગલાચરણ પછીના બીજા કડવામાં જ કવિ વસ્તુનિર્દેશ કરતાં એનું કથાવસ્તુ ક્યાંથી લીધું? શેની કથા છે? તેનો ઉલ્લેખ કરે છે જેમ કે,
‘ઓખાહરણ’ એ રસરાજવી પ્રેમાનંદની સર્વપ્રથમ કૃતિ છે. એ પહેલાં અનેક સર્જકોએ ઓખા-અનિરુદ્ધની કથાને પોતાની રચનાનો વિષય બનાવ્યો છે. પરંતુ એમાં પ્રેમાનંદનું ‘ઓખાહરણ’ વિશેષ સફળતાને પામ્યું છે. કૃતિનો આરંભ શિવ, ગણપતિ, સરસ્વતીની સ્તુતિથી-મંગલાચરણથી થાય છે. મંગલાચરણ પછીના બીજા કડવામાં જ કવિ વસ્તુનિર્દેશ કરતાં એનું કથાવસ્તુ ક્યાંથી લીધું? શેની કથા છે? તેનો ઉલ્લેખ કરે છે જેમ કે,
{{Poem2Close}}
{{Poem2Close}}
18,450

edits