ગાંધીજી વિરૂદ્ધ ગુરુદેવ/ગાંધીજી વિરૂદ્ધ ગુરુદેવ: Difference between revisions

ગાંધીજી વિરૂદ્ધ ગુરુદેવ/ગાંધીજી વિરૂદ્ધ ગુરુદેવ (view source)

Revision as of 15:09, 28 January 2022

9,463 bytes added , 15:09, 28 January 2022

no edit summary

KhyatiJoshi

26,604

edits

@@ Line 557: / Line 557: @@
 પોતાની અશક્તિ દર્શાવી હતી
 અને તમે આવીને તરત જ ગુજરાતી અનુવાદ પ્રસ્તુત કર્યો હતો.</poem>
+}}
+{{Role
+|role_name = {{Color|Red|સૂત્રધાર}}
+}}
+{{Story
+|story = <poem>હવે ગાંધીજીના હાથમાં રાજકીય સૂત્રો હતા
+અને રવીન્દ્રનાથ પ્રખર મેધાવી પુરૂષ તરીકે
+સમગ્ર દેશમાં પ્રસિદ્ધ હતા.
+ગાંધીજીએ અંગ્રેજી શાળાઓ અને કૉલેજોનો બહિષ્કાર કરવાનું એલાન આપ્યું હતું
+અને સત્યાગ્રહ, ચરખો અને સ્વદેશીને
+સ્વરાજની લડતમાં સ્થાન આપ્યું હતું.
+રવીન્દ્રનાથે આ બધાંનો
+સામયિકોમાં લેખ લખીને કે મિત્રોને પત્રો લખીને
+વિરોધ કર્યો હતો.
+ગાંધીજી એ જ માધ્યમ દ્વારા
+પોતાના અભિગમનો દૃઢતાપૂર્વક બચાવ કરતા હતા.
+ચર્ચા નો વિષય હતો રાજકારણ
+પણ તેનું માધ્યમ હતું ફિલસૂફીના સ્તરે
+અને ભાષા હતી ઉચ્ચ કોટિના સાહિત્યકારને શોભે તેવી!</Poem>
+}}
+{{Role
+|role_name = {{Color|Blue|રવીન્દ્રનાથ:}}
+}}
+{{Story
+|story = <Poem>ભારતમાં બ્રહ્મવિદ્યાનો હેતુ છે મુક્તિ –
+જ્યારે બૌદ્ધધર્મમાં છે નિર્વાણ.
+એમ કહી શકાય કે બંને જુદા નામથી
+એક જ વિભાવનાની વાત કરે છે.
+પણ નામથી મનની પરિસ્થિતિનો ખ્યાલ આવે છે
+અને તે સત્યના કોઈ ખાસ અંશ પર ભાર મૂકે છે.
+મુક્તિ હકારાત્મક છે
+જ્યારે નિર્વાણ સત્યનો નકારાત્મક અંશ છે.</poem>
+}}
+{{Role
+|role_name = {{Color|Green|ગાંધીજી:}}
+}}
+{{Story
+|story = <Poem>મારા નમ્ર મત પ્રમાણે અસ્વીકાર
+એ પણ સ્વીકાર જેટલો જ અર્થપૂર્ણ આદર્શ છે.
+અસત્યનો અસ્વીકાર, સત્યના સ્વીકાર જેટલો જ જરૂરી છે. બધા જ ધર્મો શીખવે છે કે
+બે પરસ્પર વિરોધી બળોનો પ્રભાવ
+આપણા ઉપર પડતો હોય છે
+અને માણસનો પ્રયાસ
+શ્રેણીબદ્ધ સ્વીકાર અને અસ્વીકાર કરવાનો હોય છે.
+દૂષણ સાથેનો અસહકાર ને ભૂષણ સાથે સહકાર,
+બંને આપણી ફરજ છે.
+હું હિંમતપૂર્વક સૂચન કરું છું કે
+કવિએ નિર્વાણને નકારાત્મક જણાવીને
+અજાણતાં બૌદ્ધધર્મને અન્યાય કર્યો છે.
+હું દૃઢતાપૂર્વક માનું છું કે
+મુક્તિમાં નિર્વાણ જેટલી જ નકારાત્મકતા છે.
+શરીર સાથેના બંધનમાંથી મુક્તિ કે બંધનનું નિર્વાણ,
+બંને આનંદ પ્રતિ દોરી જાય છે.
+ઉપનિષદો-બ્રહ્મવિદ્યાનો અંતિમ શબ્દ છે નેતિ. ઉપનિષદોના કર્તા નેતિથી વધુ ઉચિત શબ્દ
+બ્રહ્માના વર્ણન માટે શોધી શક્યા ન હતા.
+આટલું કહીને હું મારી આ દલીલનો અંત લાવીશ.
+જેમને લોર્ડ હાર્ડિંગ એશિયાના કવિ કહે છે,
+તે ડૉ. ટાગોર, હવે વિશ્વકવિ કહેવાય છે.
+વધુ ખ્યાતિની સાથે તેમની જવાબદારીઓ પણ વધે છે.
+દેશની સેવા તરીકે તેમણે કરવું જોઈએ
+જગત પ્રત્યેના ભારતના સંદેશાનું અર્થપૂર્ણ ઘટન.
+માટે જ ભારતનો સંદેશો ભ્રામક અથવા
+નબળો ન હોય તે માટે તે ઉત્સુક છે.
+તે કહે છે કે તેમણે હાલની ચળવળ સાથે
+સૂર સાધવાના અથાગ પ્રયત્ન કર્યા છે.
+પણ અસહકારના કોલાહલમાં
+તેમની વીણા માટે યોગ્ય તેમને કાંઈ જ સંભળાતું નથી.
+તેઓ એવા તારણ પર પહોંચ્યા છે કે
+એમના દર્શનના ભારતને માટે અસહકાર ગૌરવપૂર્ણ નથી કારણ કે તે
+નકારાત્મક, નિરાશા અને સંકુચિતતાનો સિદ્ધાંત છે.
+હું નમ્રતાપૂર્વક
+કવિની શંકાનું નિવારણ કરવાનો પ્રયાસ કરીશ.
+તેમની વાક્‌પટુતાથી અંજાયેલા વાચકને
+હું કદાચ સમજાવી ન શકું
+પણ મારે તેમને અને ભારતને ખાતરી આપવી છે કે અસહકારમાં તેમને ભય છે તેવું કોઈ પણ તત્વ નથી
+અને અસહકારને અપનાવવા માટે
+તેમણે તેમના દેશ માટે શરમિંદા થવાની
+કાંઈ પણ જરૂર નથી. …
+અસહકારનો સમય હજુ પાક્યો ન હોય એ સંભવિત છે. તો પછી ભારત અને જગતે તેની પ્રતીક્ષા કરવી જ રહી.
+ભારત માટે હિંસા કે અસહકાર સિવાય
+ત્રીજો કોઈ પર્યાય જ નથી.
+દૂષણ સાથે ઇચ્છા કે બુદ્ધિ વિના સામેલ થવા સામે વિરોધ કરવો એ જ અસહકાર.
+આપણો અસહકાર અંગ્રેજો કે પશ્ચિમ સામે નથી.
+એ તો નબળાનું શોષણ કરતા અને લોભી
+ભૌતિક સંસ્કૃતિ પર આધારિત અંગ્રેજ રાજ્યતંત્ર સામે છે.</Poem>
+}}
+{{Role
+|role_name = {{Color|Blue|રવીન્દ્રનાથ:}}
+}}
+{{Story
+|story = <Poem>પશ્ચિમના હૃદયને સ્પર્શતા
+સમયની ચેતનાના ચિન્હો હું જોઈ રહ્યો છું.
+તેનું સાંપ્રત સ્વરૂપ અસ્વીકાર્ય હોઈને પણ
+તેમાં સત્ય પ્રત્યે ઊર્ધ્વગતિ કરવાની આકાંક્ષા
+દૃષ્ટિગોચર થાય છે.
+આ આકાંક્ષાને આપણે વખોડવી ન જોઈએ.
+જગતની જાગૃતિના આ પ્રભાતે
+જો તેની સર્વસામાન્ય આકાંક્ષાને
+આપણા રાષ્ટ્રીય પ્રયાસોમાં પ્રતિભાવ ન મળે
+તો તે આપણી ચેતનાનું દારિદ્ર કહેવાશે.
+ક્ષણમાત્ર માટે પણ હું એમ કહેવા નથી માંગતો કે
+આપણે આપણા સળગતા પ્રશ્નોને અવગણવા જોઈએ.
+પણ પંખી જ્યારે સવારે જાગે છે
+ત્યારે તેની જાગૃતિ માત્ર અન્નની શોધમાં નથી સમાઈ જતી. તેની પાંખો થાક્યા વિના આકાશના સાદને પ્રતિભાવ આપે છે,
+નૂતન પ્રકાશના આનંદથી તેના ગળામાં ગીતો જાગી ઊઠે છે.
+વૈશ્વિક માનવતાએ આજે આપણને સાદ દીધો છે.
+તેની પોતાની શૈલીમાં આપણા મનનો પ્રતિભાવ તેને આપીએ કારણ કે સાચી ચેતનાનું ચિન્હ જ છે પ્રતિભાવ.</Poem>
 {{Playend}}