કમલ વોરાનાં કાવ્યો: Difference between revisions

કમલ વોરાનાં કાવ્યો (view source)

Revision as of 07:01, 14 March 2022

8,920 bytes added , 07:01, 14 March 2022

no edit summary

KhyatiJoshi

26,604

edits

@@ Line 620: / Line 620: @@
 બેસી રહેતો
 </poem>
+== છે...ને... એક વખત હતો ડોસો ==
+<poem>
+છે... ને... એક વખત એક હતો ડોસો
+ને એક હતી ડોસી
+એક સાંજે
+ડોસીડોસી ઘરઘર રમવા બેઠાં
+ડોસી કહે
+હું થાઉં ખુરશી તું ટેબલ
+મૂંગેમૂંગાં તોય પાસપાસે રહીશું
+ટગરટગર એકમેકને જોયા કરીશું
+ડોસો કહે
+હું થઈશ વાટકો તું થાજે થાળી
+તને દઈશ તાળી
+ડોસી કહે
+તું કારેલાનું શાક હું ઊની રોટલી
+મારી છૂંછી ચોટલી
+રમતાં રમતાં રાત પડી,
+રાત પડી ને લાગી ભૂખ
+ખાલી ગરવું ખાલી ઠામ ખાલી કૂખ
+તે ખાંખાંખોળાં કરી કરીને
+ડોસો લાવ્યો ચોખાનો દાણો
+ડોસી લાવી મગનો દાણો
+ચૂલે મૂકી હાંડલી
+પણ ખીચડી કેમેય ચડે નહીં
+આંખથી આંસુ દડે નહીં
+ડોસી કહે આડોશમાં પાડોશમાં જાઓ
+પા-પોણો કળશો પાણી લાવો
+ડોસાના પગ ધ્રૂજે ડગલું ભરતાં ઝૂજે
+ડોસી ઊભી થવા જાવ
+કેડ ન કેમે સીધી થાય
+કાચી ખીચડી ખાવા
+ખાટલો ખેંચી બેઠાં
+બેઠાં... બેઠાં... ત્યાં તો ખાટલો ગયો ખસી
+ડોસીબેન પડ્યાં હસી
+ને ડોસાભાઈ પડ્યા હસી
+સામટાં પડ્યાં હેઠાં
+વેરાઈ ગયા દાણાદાણ અડધા કાચા અડધા એઠા
+એક ચકો આવ્યો
+આવ્યો ને લઈ ગયો ચોખાનો દાણો
+એક ચકી આવી
+આવી ને લઈ ગઈ મગનો દાણો
+રમતાં રમત પૂરી થઈ
+ડોસાએ ન ખાધું
+ડોસીએ ન પીધું
+કીધું, બસ આટલુંક અમથું રાજ કીધું
+</poem>
+== એક હતો ડોસો એને બે ડોસી ==
+<poem>
+એક હતો ડોસો એને બે ડોસી
+એક માનીતી
+બીજી અણમાનીતી
+પણ ઉંમર વધતી ગઈ એમ
+માનીતી કઈ અને
+અણમાનીતી કોણ
+એમાં ભૂલ થવા માંડી
+માનીતીને કહેવાની વાત
+અણમાનીતીને કહેવાવા લાગી
+અને અણમાનીતીથી છુપાવવાની વાત
+છતી થતી ગઈ
+મૂંઝવણનો કોઈ ઉકેલ નહોતો અને
+વરસોનું ટેવાયેલું મન
+કેમેય કરી બદલાય એમ નહોતું
+તોડ કાઢવા
+ડોસાએ મરી જવાનો ઢોંગ કર્યો અને
+મોંફાટ રડશે તે માનીતી એવું નક્કી કર્યું
+પણ થયું એનાથી ઊલટું
+ડોસીઓ
+આંખો મીંચકારતી એકમેકને તાળી દેતી
+બોખાં મોંએ ખડખડાટ હસવા લાગી
+મરી જવાનો ઢોંગ કરતો ડોસો
+પારખું કરવા જતાં
+ખરેખરનો ઊકલી ગયો
+</poem>
+== એક વૃદ્ધ ==
+<poem>
+એક વૃદ્ધ
+ખિસ્સામાં મુઠ્ઠીભર આગિયા સંઘરી રાખે છે
+અંધારુંં ઊતરે
+ઘેરાય
+ત્યારે એમાંથી બે-ચાર કાઢી
+મુઠ્ઠીમાં પકડી રાખે છે
+પછી આંગળી-અંગૂઠાથી કાણું કરી
+ઝગઝગતા આગિયાને
+ઝાંખુંપાંખું જોઈ રહે છે
+આકાશનું દર્શન થઈ જાય એટલે
+હળવેકથી આંગળીઓ ઉઘાડી
+એકેક તારાને
+અંધારામાં ઉડાડી દે છે
+</poem>
+== ખખડધજ* ==
+<poem>
+ખખડધજ
+લગભગ અંધ, બહેરા અને મૂંગા ડોસાને
+ખડતલ ખભે ઊંચકી
+જુવાન
+આઘે આઘેના ડુંગર તરફ
+સૂરજ ઊગે તે અગાઉ
+લાંબી ડાંફો ભરતો નીકળી પડ્યો છે
+બપોર થતાં સુધીમાં
+નાનીમોટી ખીણો વળોટીને
+એને ટેકરીઓમાં ઊંડે સુધી પહોંચી જવું છે
+ડોસાને
+અડધે રસ્તે જ
+જંગલ વહેરતી કિલકારીઓ સંભળાવા લાગેલી
+સમડી-ગીધોના ચકરાવાના પડછાયા દેખાવા લાગેલા
+પણ એનું મન
+જુવાનની પિંડીઓમાં અમળાતું રહ્યું
+ટોચે પહોંચતાં સુધીમાં
+ઢગલો થઈ ફસડાઈ પડે તે પહેલાં
+ડોસો એક અવાવરું ખડક પર ઊતરી
+બિહામણા સૂનકારને શ્વાસમાં ભરી
+હાંફ બેસાડવા મથી રહ્યો
+ખરી ગયેલાં પાંદડાંની ઘૂમરીએ ચડેલા ડુંગરમાં
+ગીચ ઝાડી પાછળથી સાવ અચાનક ત્રાટકનાર
+કોઈ ભુખાળવા હિંસ્ર જનાવરનો કે
+છેવટે ડુંગરને રહેંસી નાખનાર અંધારાનો
+અત્યારે ડોસાને લગરીકે ભય નથી
+ચિંતા છે વળાવી જનારની,
+દિવસ આથમી જાય તે અગાઉ
+એ હેમખેમ ડુંગર ઊતરી જાય તેની
+* આ કાવ્યનો સંદર્ભ : જાપાની ફિલ્મ ધ બૅલેડ ઑફ નારાયામા’ – જેમાં એક એવા ગામની કથા છે જ્યાં કારમી ગરીબીને કારણે ઘરડી વ્યક્તિઓને કુટુંબીઓ દ્વારા જ દૂરના નારાયામા પહાડ પર જીવતાં તજી આવવાની પ્રથા હતી જેથી ઘરમાં એક ઓછી વ્યક્તિનું પેટ ભરવાનું રહે. આવી પ્રથા દક્ષિણ ભારતના કોઈ ગામમાં પણ હતી એવું સાંભળ્યું છે.
+</poem>
+== જમ ઘર ભાળતો નહીં અને ==
+<poem>
+જમ ઘર ભાળતો નહીં અને
+ડોસી મરતી નહીં
+અને ડોસી મરતી નહીં એટલે જીવતી
+ખાટલામાં ટૂંટિયું વાળીને પડી રહેતી
+ચાદરની બહાર પગ ન ફેલાવતી
+જરઠ કાયા ચીંથરે વીંટાળેલી રાખતી
+ક્યારેક મોં સહેજ બહાર કાઢી
+આજુબાજુનું જોવાનો પ્રયત્ન કરતી
+પણ ઝાઝું વરતી ન શકતી
+ઊંહકારો કર્યા વિના
+ડોકી અંદર સેરવી લઈ
+સાવ ખાલીખમ્મ ખાટલો હોય એમ પડી રહેતી
+પડ્યાં પડ્યાં
+ક્યારે જાગતી અને ક્યારે ઊંઘતી
+એની એનેય ખબર ન રહેતી
+એક તરફ
+આખું આયખું ભુલાઈ ગયેલું અને
+આ તરફ ઘર આખું ડોસીને વીસરી ગયેલું
+ખાંસી ખાતી ત્યારે
+જીવતી હોય એમ લાગતું
+પણ જમ ઘર ન ભાળી જાય એટલે
+ડોસી મરતી નહીં
+</poem>
 <br>
 <center>&#9724;</center>
 <br>