યજ્ઞેશ દવેનાં કાવ્યો: Difference between revisions

યજ્ઞેશ દવેનાં કાવ્યો (view source)

Revision as of 09:47, 15 March 2022

9,098 bytes added , 09:47, 15 March 2022

no edit summary

KhyatiJoshi

26,604

edits

@@ Line 1: / Line 1: @@
-cscs
+{{BookCover
+|cover_image = File:5 Yagnesh Dave Kavya Title.jpg
+|title = યજ્ઞેશ દવેનાં કાવ્યો<br>
+|editor = સંજુ વાળા<br>
+}}
+* [[યજ્ઞેશ દવેનાં કાવ્યો/પ્રારંભિક | પ્રારંભિક]]
+== માચુ પિચુનાં ખંડેરોમાં ==
+<poem>
+એ ગહન ગંભીર ઉપત્યકાઓમાં
+જ્યાં વાદળો સરકે છે પાછલા પ્રહરના સ્વપ્નની જેમ,
+જ્યાં એ વાદળોની ધૂસર જવનિકા પાછળ
+પૂરો થયો છે એક કરુણ ખેલ
+ઉપર ઓગણપચાસ મરુતો
+જ્યાં ઝાંયઝાંય કરતા ફૂંકાય છે ઝંઝાના વેગથી
+ને
+નીચે કશુંક રહ્યું છે
+સ્થિર, નિષ્કંપ.
+કેડીઓ ને રસ્તાઓ
+જ્યાં ઝરણાં બનીને દોડતાં ખોવાઈ જાય છે
+ઘનપલ્લવ વનરાજીની ગંભીર છાતીમાં
+જ્યાં ઉર્વર ઉદ્ભિજ સૃષ્ટિ હળવા-હળવા હાથથી
+રૂઝવે છે ઘવાયેલા પથ્થરોના ઘાવ.
+જ્યાં મૃત્યુ કોઈ એકાકી ધનિક પ્રૌઢાની જેમ
+રહ્યું છે તેનો અસબાબ સાચવતું
+એ માચુ પિચુનાં ખંડેરોમાં આમ કોણ બેઠું છે
+પોતાના જ બે હાથ વચ્ચે માથું ટેકવી
+આટલુ બધું એકાકી?
+કોનો પડછાયો ભળી જાય છે
+હરતી-ફરતી ભૂતાવળોની સાથે?
+કોણ ચડે છે ને ઊતરે છે આ, સોપાનશ્રેણીઓ પર?
+અલપઝલપ આંખો દેખાડી કોણ છુપાઈ જાય છે
+આ શિલાઓ પાછળ?
+કોણ આ કર્ણમૂળ સુધી ઝૂકીને
+આછા નિઃશ્વાસ સાથે કહી જાય છે કશુંક
+સાવ જનાન્તિક?
+ક્યાં ગયા એ શ્રમિકોની સુડોળ કાયા પર ચળકતા સૂર્યો?
+ક્યાં ગઈ એ રક્તવર્ણી ચળકતી પીઠો?
+એ બલિષ્ઠ સ્નાયુઓની સુરેખ ચાપો?
+એ કુંતલકેશરાજિમાં ભૂલી પડેલી બે સફેદ કોડી જેવી આંખો?
+ધરબાયેલા કંકાલો
+ધૂળ ખંખેરી ઊભા થાય ભૂમિમાંથી.
+ચાંદની રાતે
+નરકંકાલો સાથે નારીકંકાલોની ક્રીડા
+અફળાતા અસ્થિઓના બોદા અવાજો, ભયાવહ ચિત્કારો
+એક જડબાના પોલાણમાં ફસડાઈ પડેલી બીજા જડબાની ડાબલી.
+ક્યાં ગયાં એ કામુક સ્તનો?
+એક સ્તનની પરિક્રમા કરતાં-કરતાં જ
+થાકીને સૂઈ ગયેલી આંગળીઓ
+અગ્નિના બાણ જેવા હોઠો
+જંઘાના મૂળમાં બાઝેલાં પ્રસ્વેદનાં મોતીઓ.
+સુવર્ણનાં કંકણથીય ઉજ્જ્વળ એ કમનીય હાથ,
+કાનની બૂટમાં રતાશ બની ફરકી ગયેલો એ કંપ.
+નરમ માંસની ઉષ્ણ ઘ્રાણ,
+એકમેકની કામનાએ વણેલું એ નગ્નતાનું વસ્ત્ર
+એક અસ્થિના પોલાણમાંથી
+હૂહૂકાર કરી વિસ્તરતું જાય છે કશુંક
+જ્યાં મરે છે બધું જ આ પૃથ્વી પરનું.
+જ્યાં કોટાનકોટિ નિહારિકાઓ,
+લક્ષલક્ષ નક્ષત્રો, તારાઓ મરે છે કોઈ જ અવાજ વગર.
+જ્યાં મરે છે કાળ ધીમેધીમે
+કોહવાતાં જતાં પાંદડાંની જેમ.
+ઇન્કાના પથ્થરજડ્યા સર્પિલ રસ્તાઓ પરથી પડછાયો સંકોરી
+કોઈ ઊતરી ગયું છે હળવે પગલે
+એન્ડીઝની પેલી તરફ
+પાસિફિકની પેલે પાર.
+એક સમયે પૃથ્વીનાં હૂંફાળા ગર્ભાશય સમા આ ટીટીકાકા
+સરોવરમાં
+કારખાનાનાં ઓકેલાં પાણીથી
+ટૂંપાઈ ગયો છે નીલ માછલીનો નરમ ગર્ભ.
+પૂર્ણિમાની રાત્રે જળમાં રમવા ઊતરી આવેલ
+આખા આકાશને વેતરતી ચાલે છે
+સહેલાણી લૉન્ચોની ભખભખતી ચીસ.
+કોઈ કાળે પૃથ્વીની નાભિસમ કુઝકો નગરીમાં
+ઇન્ડિયનોની રક્તિમ નાભિ નીચે ધીમે ધીમે
+ભળતું જાય છે રાખોડી લોહી.
+શસ્ય ક્ષેત્રોનાં ધનધાન્યમાં
+હવે નથી રહ્યો કોઈ દેવોનો કે રાજાનોય ભાગ
+બધો ભાગ –
+બધો ભાગ હવે મરણના મુખમાં.
+સોનેરી કણસલાંઓની, ભરી ભરી ઊંબીઓની
+પવન સાથે કાલીઘેલી વાતો હવે ભૂમિમાં.
+સમર્થ નૃપતિઓય ચાલ્યા ગયા છે.
+પૃથ્વીની હૂંફાળી શય્યા સેવવા.
+ને,
+એક જ લાકડીએ હાંકા કઢાયેલ દેવો છે
+સાવ નિર્વાસિત – ચૂપ.
+મધ્યાહ્નના નિશ્ચેષ્ટ પ્રહરમાં
+મૃતનગર પર સૂર્ય પ્રજ્વળે છે
+પ્રખર ક્રૂર બાજની જેમ
+એક સાદ પાડું ને
+હજાર-હજાર પડઘાઓ ગબડી પડે ખીણમાં.
+લથડતા સમયને જ્યાં પસાર થતાં
+પરસેવો વળે છે એ ખંડેરોમાંથી એક ટૂરિસ્ટ
+દોડી જાય છે સડસડાટ
+બધે મીંઢા મૌનનું મરણવર્તી સામ્રાજ્ય.
+કાળ જેવું વિકરાળ સ્વરૂપ છે
+તે સમય તો
+પડ્યો રહ્યો છે શ્લથ, અલસ, નિદ્રાવશ
+બે પથ્થરો વચ્ચે પડી રહેલી ગરોળીની મીંચાયેલી આંખમાં.
+રઝળતી ખોપરીઓના પાત્રમાં દારૂ પીને છાકટા થાય છે સ્પેનયાર્ડો.
+સો-સો મણ સોનાના ભાર નીચે દબાય છે પેરુ.
+છેલ્લો ઇન્કા બેસી પડે સૂર્યનો અસ્ત જોઈને.
+પણ કોણ જાણે ક્યાંથી
+આ અળવીતરો પવન આવીને પાનું ફેરવી જાય છે
+ને
+એન્ડીઝનાં તુષારમંડિત શિખરો ૫૨થી
+સાંજના વિલાતા જતા પ્રકાશમાં
+ફરી-ફરીને પાછો ફરું છું
+મારી જ તૂટેલી ખુરશીના ખોળામાં.
+સાંજ ઢળી ચૂકી છે
+ઝાંખા પ્રકાશમાં રેખા ચિત્ર જેવી
+લીમડાની ચમરી હળવા પવનમાં જરાક કંપે છે
+સાંધ્ય આકાશમાં આર્દ્રાનો ગુલાબી તારો
+મારાં આંસુમાં ચળકે છે.
+* માચુ પિચુ – દક્ષિણ અમેરિકાના પેરુ દેશમાં આવેલું ઇન્કા સંસ્કૃતિનું મહત્ત્વનું પ્રાચીન સ્થળ
+</poem>
+<br>
+<center>&#9724;</center>
+<br>