26,604
edits
રંગ છે, બારોટ/3. બાપુ ભાલાળો: Difference between revisions
no edit summary
KhyatiJoshi (talk | contribs) No edit summary |
KhyatiJoshi (talk | contribs) No edit summary |
||
| Line 71: | Line 71: | ||
ગુંજવાની ગાદી ય રે ભાલાળાને સર સમી. | ગુંજવાની ગાદી ય રે ભાલાળાને સર સમી. | ||
</poem> | </poem> | ||
{{Poem2Open}} | |||
હે મામા, ગુંજવાની ગાદી તો મારે માથા સાટે છે. તું પચી પચા કહે છે પણ પાંચસો પાદર કહે તો ય શું? આંહીં હવે રે’વું નથી લાખ વાતે ય અમારે. | |||
{{Poem2Close}} | |||
<center>[2]</center> | |||
માતા મીણલદે ને બેન પરમલ રથમાં બેઠાં. દીકરા બેય ઘોડા ઉપર. | |||
{{Poem2Open}} | |||
મા પૂછે છે : અરે ભાઈ, જાવું ક્યાં? | |||
હે માડી, જાવું ક્યાં શું, જુનવટ ઉપર હીંડવું. છે કોઈ આપણા જૂના હેતુમિતરું? | |||
છે, જૂનાગઢમાં ચાંદિયો ને ખેતિયો બે રજપૂત. | |||
રજપૂત ને? | |||
હા. | |||
ઓહો, ત્યારે શું? ત્યારે તો એ કોણીનાં હાડ. બીજા કોઈ? | |||
ગોંડળમાં ડાયો શા. | |||
હા, ડાહી જાત. સાચું કહ્યું. | |||
ગોંડળ જઈને બાપુ ભાલાળો તો ડાયા શા શેઠની અરધી ગાદી દાબીને બેઠો. | |||
ડાયો શા તો અડીખમ માણસ, હેબત પામી ગયા કે મારી જોડે અરધી ગાદી દાબીને બેસનારો આ કોણ બે-માથાળો? | |||
{{Poem2Close}} | |||
<poem> | |||
હોય હોય રે એવા સૂરા ધાધલનો રે વંશ રે, | |||
અરધી ને ગાદી ય રે ધાધલ દાબતા. | |||
</poem> | |||
{{Poem2Open}} | |||
મારી જોડે અરધ ગાદી દાબીને બેસનાર તો એક ગુંજવાનો ધણી સૂરો ધાધલ જ હતા. આ તમે કોણ નવા જાગ્યા, ભાઈ? | |||
બાપુ ભાલાળો બોલે છે : | |||
{{Poem2Close}} | |||
<poem> | |||
જેનો પત્યા રે એવો સૂરો ધાધલ જોને હોય રે, | |||
તેના વંશના અમે બાપુ અને બુઢિયો | |||
</poem> | |||
{{Poem2Open}} | |||
ડાયા શાની તો છાતી ફાટવા માંડે છે. | |||
{{Poem2Close}} | |||
<poem> | |||
ધન્ય ઘડી રે એવાં ધન્ય અમારાં ભાગ્ય રે, | |||
જૂનો ને ધણી ય રે ભાલાળો રે જાગિયો. | |||
</poem> | |||
{{Poem2Open}} | |||
અને ભાઈ બાપુ ભાલાળા! ગુંજવા ગામ તો હવે હું લીધેલું નજરે ભાળું છું. | |||
બાપુ ભાલાળાએ માને કહ્યું : “હે મા, ગુંજવામાં કોઈ દેવસ્થાનું છે?” | |||
“હા, આપણી કુળદેવી છે. ઈ દેરાસરને માથે જઈ મારે મરવું છે. મૂવાં મુક્તિ ને જીવ્યાં જુક્તિ.” | |||
ગુંજવા ગામે પહોંચ્યા. પણ કેવું ગામ! | |||
ત્રાંબા–પીતળને બેડે પાણી : સોનું ઘાસી રહ્યું છે : પીળાં ધમરક જેવાં ભાળે : પોલાં ઠીઠાં તો ભાળે જ નહીં : એવાં હાંડાં જેવાં ગામડાં જોયાં પોતાના બાપના રાજનાં. | |||
પણ અત્યારે તો ઈ ઝાડવાં ખારાં ઝેર છે બાપુ ભાલાળાને. | |||
માતાજીનું થાનક ભોંયરામાં છે. માથે લાખો મણની શલ્યા પડેલ છે. | |||
ડાયો શા કહે, “બાપુ ભાલાળા, તારો બાપ હતો બત્રીસલક્ષણો પુરુષ. ટચલી આંગળી વાઢીને લોહીનું ટીપું છાંટતાં, એટલે શલ્યા આઘી જઈ પડતી.” | |||
“એમ? તો તો જેનો બાપ બત્રીલક્ષણો એના દીકરા ય બત્રીલક્ષણા.” | |||
બાપુ ભાલાળે ટચલી આંગળીનું લોહી છાંટીને હજી કટાર મ્યાન નથી કર્યો, ત્યાં દેવળમાંથી અવાજ ઊઠ્યો : | |||
{{Poem2Close}} | |||
ખમા ખમા રે મારા બાપુ બુઢાને રે આજ રે | |||
વારણિયાં ને લઈ આવું રે માડીજાયા વીરના. | |||
દેવળને પડખે માતાજીની દેવાંગના ઘોડી, ચૂંદડી અને ભમરિયો ભાલો દેખ્યાં. | |||
માતાજીએ અવાજ દીધો : બાપુ ભાલાળા, ઈ ઘોડી રે’વા દે. ભોંયરાની રે’નારી છે, બાહ્યલો પવન નહીં ખમી શકે. વછેરી લઈ જાવ. આજથી છ મહિને રાંગું વાળજે. | |||
મૂરત જોયું રે એવું સાતમ ને સોમવાર રે, | |||
આઠમને લગને રે ચડણ કેસર કાળવી. | |||
કાળવી કેશર વછેરીને માથે, છ મહિને મૂરત જોવરાવીને બાપુ ભાલાળાએ શણગાર નાખ્યા. | |||
બાપુ ભાલાળો લળી લાગે દેવળને રે પાય રે, | |||
બાનાની લજાયું રે માડી! મારી રાખજો. | |||
હે માતાજી! તમારું બિરુદ-બાનું લઈને જાઉં છું, મારી લાજ રાખજો! | |||
બાપુ ભાલાળા, લેજો દેવળ કેરાં રે નામ રે, | |||
નામડિયાં લઈને ય રે નવ ખૂંટા નાખજો. | |||
માતા કહે છે કે હે વીર બાપુ ભાલાળા! ગુંજવા ગામને માથે ચડો ત્યારે દેવસ્થાનનું સ્મરણ કરજો. અને અમારું નામ લઈને નવ ખૂંટા ધરતી માથે ખોડજો. | |||
બાપુ ભાલાળા વીર! નાખો સોનેરી સામાન રે, | |||
જરકશી ને જામાની રે કેશરને રે ઝૂલડી. | |||
અને વીરા બાપુ ભાલાળા! કેશર વછેરીને માથે સોનેરી પલાણ તથા જરકશી જામાની ઝૂલ્ય નાખજો. | |||
{{Poem2Close}} | |||