18,450
edits
MeghaBhavsar (talk | contribs) No edit summary |
MeghaBhavsar (talk | contribs) No edit summary |
||
Line 758: | Line 758: | ||
જન્મ્યા પ્હેલાં જાણી લે આ જગતની રીત, | જન્મ્યા પ્હેલાં જાણી લે આ જગતની રીત, | ||
કજાત હે ગીત! | કજાત હે ગીત! | ||
</poem> | |||
== ચંચલ ક્હે == | |||
<poem> | |||
:::ચંચલ ક્હે ‘ચાલ, | |||
આજને જે ભૂલે તેને ભૂલી જતી કાલ!’ | |||
::પલપલ એ જ એક વેણ, | |||
::વદી રહ્યું નદી કેરું વ્હેણ, | |||
કલકલ છલછલ તરંગને તાલ. | |||
::અજાણ છે અચલના આરા, | |||
::જાણ્યા સૂર્યચન્દ્રગ્રહતારા, | |||
દેહનું રે વય અને હૃદયનું વ્હાલ. | |||
</poem> | |||
== ન ફૂલ ને == | |||
<poem> | |||
ન ફૂલ ને ફોરમ તોય ફોરતી, | |||
વ્હેતી હવામાં હળુ ચિત્ર દોરતી. | |||
અવ સુ-વર્ણ બધી જ ક્ષણેક્ષણ, | |||
દિશદિશે પ્રસર્યું અહીં જે રણ | |||
ત્યાં વેળુમાંયે મૃદુ શિલ્પ કોરતી. | |||
મધુર આ ઉરમાં પ્રગટી વ્યથા, | |||
ક્ષણિકમાં ચિરની રચતી કથા, | |||
સૌંદર્યની સૌ સ્મૃતિ આમ મોરતી. | |||
</poem> | |||
== શિશિર ને વસંત == | |||
<poem> | |||
શિશિરજર્જર વૃદ્ધ વસુંધરા, | |||
સકલ અંગ વિશે પ્રગટી જરા. | |||
ઉઝરડા ઉરના, સહુ વૃક્ષશાખા; | |||
તપન શાંત નભે, દૃગતેજ ઝાંખાં; | |||
કરચલી ત્વચમાં, નસ શુષ્ક, લાખાં; | |||
સકલ પ્રાણ શું વૃત્તિ થકી પરા? | |||
અનુભવે પરિપક્વ રસે ભર્યું | |||
શિશુક હાસ્ય ન હો અધરે નર્યું, | |||
વિરલ કોઈક પર્ણ હજી ધર્યું; | |||
અવ વસંત જરી કર તું ત્વરા! | |||
અવ વસંત હસંત, સ્વયંવરા | |||
નવવધૂસમ સોહત આ ધરા. | |||
મલયકંપિત વક્ષ, સલજ્જ આસ્ય, | |||
અધરનું જ પલાશ વિશે છ હાસ્ય, | |||
ભ્રમરમાં મૃદુ દૃષ્ટિ કરંત લાસ્ય, | |||
પ્રગટ પીક વિશે ઉર, સુસ્વરા. | |||
નયનને કરવી ન હવે પ્રતીક્ષા, | |||
છલકતું રસપાત્ર, ફળી તિતિક્ષા, | |||
ચહુ દિશે અવ ચેતનની જ દીક્ષા. | |||
અવ ધરા ન ધરા, છ ઋતંભરા. | |||
</poem> | |||
== દિન થાય અસ્ત == | |||
<poem> | |||
::::દિન થાય અસ્ત, | |||
વિદાયની આ ક્ષણ મૌનગ્રસ્ત. | |||
કરુણ નેત્ર નમે, ઢળતી રતિ; | |||
મલિન કાંતિ મુખે ગળતી જતી, | |||
શિથિલ છેવટ આ રવિની ગતિ, | |||
છૂટી જતો અવ પ્રિયા થકી સ્પર્શ, હસ્ત. | |||
કુસુમની કલિ ધૂલિ વિશે ખરી, | |||
વિહગ મૂક, ગભીર હવા સરી, | |||
ક્ષિતિજ સૌ સૂનકાર થકી ભરી, | |||
સંસાર આ તિમિરમાં તરતો સમસ્ત. | |||
</poem> | |||
== શ્વેત શ્વેત == | |||
<poem> | |||
::::શ્વેત શ્વેત, | |||
આ ચાંદની કે નભ કેરું હેત? | |||
હૃદય કો દ્રવતું નભમાં, શશી; | |||
ધવલ આ કરુણા ઢળતી કશી! | |||
જગતની જડતા સહુ ચશ્ચશી | |||
ચૂમી રહે, અવ નહીં અહીં કૈં અચેત. | |||
નગર ને રણ સૌ પર લ્હેકતી, | |||
કુલવધૂ, કુબજા પણ બ્હેકતી; | |||
અતિઉદાર શી ચંદની મ્હેકતી! | |||
એકત્વમાં સકલ સુન્દરનું નિકેત. | |||
</poem> | |||
== સમીર આ == | |||
<poem> | |||
સમીર આ સ્નિગ્ધ સુગંધભીના, | |||
કોના અહો હૃદયની છલકંત હિના? | |||
કોનાં તે આ નેત્રનાં પક્ષ્મ કંપે? | |||
કોનું હૈયું ધ્રૂજતું આ અજંપે? | |||
કોનો તે આ શ્વાસ ના ક્યાંય સંપે? | |||
રોમાંચ આ? ચકિત કોઈક સ્વપ્નલીના? | |||
એના સ્પર્શે પ્રાણ શો થર્થરે છે, | |||
ને ફેંટાનાં ફૂમતાં ફર્ફરે છે; | |||
આછા આછા હોઠ બે મર્મરે છે, | |||
ને સપ્તસૂર ઉરનીય બજંત બીના | |||
</poem> | |||
== હે લાસ્યમૂર્તિ == | |||
<poem> | |||
:::હે લાસ્યમૂર્તિ! | |||
તું વિશ્વનું ચેતન, હાસ્ય, સ્ફૂર્તિ. | |||
વક્ષસ્થલે પાલવ છો ખસી જતો, | |||
આત્મા નર્યો કેવલ ત્યાં હસી જતો, | |||
અંગાંગમાં મુક્ત ભલે વસી જતો; | |||
::સૌ દૃષ્ટિ એ દર્શન કાજ ઝૂરતી. | |||
આ માનવીનું જગ, કોઈ કાલે | |||
સંવાદ ના જ્યાં, લય ભંગ તાલે, | |||
સૌંદર્ય સૌ ખંડિત; ત્યાં તું બાલે! | |||
અપૂર્ણની એક જ માત્ર પૂર્તિ. | |||
</poem> | |||
== હે કલિ == | |||
<poem> | |||
:::નિજ સુગંધથી મૂર્છિત હે કલિ ! | |||
મલયલહરે મ્હેકી બ્હેકી બધીય વનસ્થલી. | |||
:::અવરને ઉર જાગ્રત ઝંખના, | |||
:::સતત ઘા કરતો કટુ ડંખના, | |||
:::વ્યજન વાય વળી મૃદુ પંખના, | |||
પ્રણયતરસ્યો એવી રીતે તને વીનવે અલિ. | |||
:::વિફલ આ મધુવેળ વહી જતી, | |||
:::બધિર હે : રસમંત્ર કહી જતી; | |||
:::કૃપણ કાં બસ તું જ રહી જતી? | |||
ખબર નહિ ર્હે ને તું કાલે જશે ધૂળમાં ઢળી. | |||
</poem> | |||
== પ્રેમની લિપિ == | |||
<poem> | |||
::::ચીપી ચીપી | |||
::પત્રે લખી જો, પ્રિય, પ્રેમની લિપિ! | |||
::શબ્દે શબ્દે નેત્ર આભા, અજંપ, | |||
::વાક્યે વાક્યે વક્ષનો સ્પર્શકંપ, | |||
ઉચ્છ્વાસે ઉત્ફુલ, અધરના રાગથી ઓર દીપી. | |||
શોભા એની વ્યોમતારા મહીં ના, | |||
કે પુષ્પોની પાંખડીમાં લહી ના, | |||
સ્વર્ગંગાને જલ પણ તૃષા શું શકે આમ છીપી? | |||
</poem> | |||
== પથ – ૧ == | |||
<poem> | |||
પ્રલંબ પથ દૂર દૂર ક્ષિતિજે સરી જાય છે, | |||
સપાટ, મૃદુ, રેશમી, લસત પાય જ્યાં મોકળો; | |||
વળાંક લઈ લે કદી, ચડ-ઉતાર, ત્યાં ઠોકરો; | |||
પ્રવાસપ્રિય માહરું હૃદય ક્યાં હરી જાય છે? | |||
પ્રગાઢ વનમાં કદીક ચુપચાપ ચાલ્યો જતો, | |||
પ્રવેશ નહિ સૂર્યનાં કિરણને જહીં, સ્તબ્ધ જ્યાં | |||
પડ્યો પવન, છાંય જ્યાં ન નિજની, નહીં શબ્દ જ્યાં, | |||
ક્વચિત્ વિહગ હોય વા ન, બસ શ્વાસ મારો છતો; | |||
વળી કદીક તો જતો નગરમાં, થતો ગાજતો | |||
અસંખ્ય જન વાહને સતત ભીડ કોલાહલે, | |||
દબાય દિવસે કશો ચરણ હેઠ, રાત્રે જલે | |||
પ્રદીપ પગથી પરે, ભભક ભવ્યથી રાજતો; | |||
વિરામ વનમાં નહીં, નગરમાં નહીં, પંથપે | |||
સહો ચરણ કંટકો કુસુમ, પ્હોંચવું અંતપે! | |||
</poem> | |||
== પથ – Ó == | |||
<poem> | |||
પ્રલંબ મુજ પંથ ને સકલ અંગ શાં ક્લાંત છે, | |||
વસંત વિકસ્યાં, યદિ શિશિર હોય થીજી ગયાં; | |||
જલ્યાં અગર ગ્રીષ્મમાં, ભર અષાઢ ભીંજી ગયાં; | |||
હવે ન ઋતુચક્રની અસર, એટલાં શાંત છે. | |||
હવે ચરણને નથી તસુય ચાલવું, હામ ના; | |||
નથી ક્ષિતિજપારના પથવિરામની ઝંખના, | |||
અને મજલઅંતને ન અવ પામતાં ડંખ ના; | |||
હવે હૃદયને નથી વધુ પ્રવાસની કામના. | |||
હવે અહીં જ થંભવું, જરીક જોઉં પાછું વળી– | |||
પદેપદ વિશે હતો પથવિરામ જાણ્યું હવે, | |||
હતો મજલઅંત રે પદપદે પ્રમાણ્યું હવે; | |||
અરે પ્રથમથી જ દૃષ્ટિ યદિ હોત ને આ મળી! | |||
હવે અહીં જ અંત, હેતુ મુજ સિદ્ધ, પામ્યો બધું; | |||
નથી હરખ શોક, હું અનુભવોય પામ્યો વધુ. | |||
</poem> | |||
== શાંતિ == | |||
<poem> | |||
આ શૃંગનો પ્રાન્ત | |||
કશો પ્રશાન્ત, | |||
ને વૃક્ષને પલ્લવ પુંજપુંજે | |||
ન હવાય ગુંજે, | |||
વિહંગનાં ગાન શમી ગયાં રે | |||
ને નીડમાં સૌ વિરમી ગયાં રે; | |||
હે ચિત્ત, તું ક્ષણ રહે ધૃતિને અધીન, | |||
તુંયે થશે પરમ શાંતિ મહીં જ લીન! | |||
</poem> | |||
== કાવ્ય લખતાં અને લખ્યા પછી == | |||
<poem> | |||
‘અહો’ કહી અહમ્ નહીં જગાડવું, | |||
‘અરે’ કહી ન કાવ્યને બગાડવું. | |||
</poem> | </poem> |
edits