સૌરાષ્ટ્રની રસધાર ભાગ-4/માણસિયો વાળો: Difference between revisions

no edit summary
No edit summary
No edit summary
Line 51: Line 51:
{{Poem2Close}}
{{Poem2Close}}


<poem>
ગરવરનાં ગરજાણ, ઊડી આબૂ પર ગિયાં,  
ગરવરનાં ગરજાણ, ઊડી આબૂ પર ગિયાં,  
માંસનો ધ્રવતલ મેરાણ, ઢળિયો જેતાણા ધણી.
માંસનો ધ્રવતલ મેરાણ, ઢળિયો જેતાણા ધણી.
[આજ ગિરનારનાં ગીધ પંખીઓ ઊડીને આબુ પહાડ ઉપર ચાલ્યાં ગયાં, કેમ કે એ પંખીડાંને માંસથી તૃપ્ત કરનાર શૂરવીર તો ઢળી પડ્યો છે.]
</poem>
'''[આજ ગિરનારનાં ગીધ પંખીઓ ઊડીને આબુ પહાડ ઉપર ચાલ્યાં ગયાં, કેમ કે એ પંખીડાંને માંસથી તૃપ્ત કરનાર શૂરવીર તો ઢળી પડ્યો છે.]'''
<poem>
પંડ પર જાડી પસતોલ, ખાંભીનાં ભરવાં ખપર,  
પંડ પર જાડી પસતોલ, ખાંભીનાં ભરવાં ખપર,  
(તેં) કપાળુંમાં કૉલ, માતાને આલેલ માણશી!
(તેં) કપાળુંમાં કૉલ, માતાને આલેલ માણશી!
</poem>
[હે માણસિયા, તું આજ આ રીતે કેમ મૂઓ? તેં તો તારા શરીર પર પિસ્તોલ મારીને લોહીથી દેવીના ખપ્પર ભરવાનો છૂપો કૉલ દેવીને દીધો હતો!]
[હે માણસિયા, તું આજ આ રીતે કેમ મૂઓ? તેં તો તારા શરીર પર પિસ્તોલ મારીને લોહીથી દેવીના ખપ્પર ભરવાનો છૂપો કૉલ દેવીને દીધો હતો!]
<poem>
ઉતાર્યાં આયર તણાં, ધડ માથાં ધારે,  
ઉતાર્યાં આયર તણાં, ધડ માથાં ધારે,  
તોરણ, તરવારે, માંડવ વેસો, માણસી!
તોરણ, તરવારે, માંડવ વેસો, માણસી!
</poem>
[તેં તરવારની ધાર વડે આહીરોનાં માથાં વાઢ્યાં હતાં, અને તરવારોનાં તોરણ બાંધીને જાણે કે તારા વિવાહ ઊજવ્યા હતા, હે માણસિયા!]
[તેં તરવારની ધાર વડે આહીરોનાં માથાં વાઢ્યાં હતાં, અને તરવારોનાં તોરણ બાંધીને જાણે કે તારા વિવાહ ઊજવ્યા હતા, હે માણસિયા!]
<poem>
નાળ્યુંના ધુબાકા નૈ, ધડ માથે ખગ-ધાર,  
નાળ્યુંના ધુબાકા નૈ, ધડ માથે ખગ-ધાર,  
કાંઉં સણીએ સરદાર, મરણ તાહળું, માણસી!
કાંઉં સણીએ સરદાર, મરણ તાહળું, માણસી!
</poem>
[હે માણસિયા વાળા, આ શું કહેવાય? આવું શાંત મૃત્યુ તારે માટે સંભવે જ કેમ? તું મરે ત્યારે તો બંદૂકોના ભડાકા હોય અને તારા શરીરને માથે તરવારની ધાર ઝીંકાતી હોય; એને બદલે તું છાનોમાનો શીદ મૂઓ, બાપ?]
[હે માણસિયા વાળા, આ શું કહેવાય? આવું શાંત મૃત્યુ તારે માટે સંભવે જ કેમ? તું મરે ત્યારે તો બંદૂકોના ભડાકા હોય અને તારા શરીરને માથે તરવારની ધાર ઝીંકાતી હોય; એને બદલે તું છાનોમાનો શીદ મૂઓ, બાપ?]
<poem>
ગઢ રાજાણું ગામ, (જે દી) મેડે ચડી જોવા મળ્યું,  
ગઢ રાજાણું ગામ, (જે દી) મેડે ચડી જોવા મળ્યું,  
તે દી જેતપરા જામ, (તારે) મરવું હતું, માણસી!
તે દી જેતપરા જામ, (તારે) મરવું હતું, માણસી!
</poem>
[તારે તો તે દિવસે મરવું ઘટતું હતું. જે દિવસે રાજકોટમાં તું લાંગ સાહેબને મળવા ગયો હતો અને તારાં શૌર્ય નિહાળવા આખા ગામનાં નરનારીઓ માર્ગની બન્ને બાજુ મેડીએ ચડ્યાં હતાં.]
[તારે તો તે દિવસે મરવું ઘટતું હતું. જે દિવસે રાજકોટમાં તું લાંગ સાહેબને મળવા ગયો હતો અને તારાં શૌર્ય નિહાળવા આખા ગામનાં નરનારીઓ માર્ગની બન્ને બાજુ મેડીએ ચડ્યાં હતાં.]
<poem>
ચે માથે શકત્યું તણા, પાંખાના પરહાર,  
ચે માથે શકત્યું તણા, પાંખાના પરહાર,  
ભ્રખ લેવા આવી ભમે, માટી તારી માણસી!
ભ્રખ લેવા આવી ભમે, માટી તારી માણસી!
</poem>
[તારી ચિતા ઉપર સમળીરૂપી શક્તિઓ આવીને પાંખોના પ્રહારો કરે છે. તારા સરખા શૂરવીરના માંસનું ભક્ષ કરવા એ સુંદરીઓનાં વૃંદ વળ્યાં છે.]
[તારી ચિતા ઉપર સમળીરૂપી શક્તિઓ આવીને પાંખોના પ્રહારો કરે છે. તારા સરખા શૂરવીરના માંસનું ભક્ષ કરવા એ સુંદરીઓનાં વૃંદ વળ્યાં છે.]
માણસિયાનું મૃત્યુગીત
માણસિયાનું મૃત્યુગીત
[ઘણું કરીને મૂળુભાઈ વરસડા નામના ચારણે આ રચ્યું છે. દગલબાજી અને ગોત્રહત્યાનાં દૃષ્ટાંતો રાજસ્થાનનાં તેમ જ સોરઠનાં રાજકુલોની તવારીખમાંથી તારવીને ચારણ આ ગીતમાં માણસિયાના પિત્રાઈઓને ફિટકાર આપે છે.]
[ઘણું કરીને મૂળુભાઈ વરસડા નામના ચારણે આ રચ્યું છે. દગલબાજી અને ગોત્રહત્યાનાં દૃષ્ટાંતો રાજસ્થાનનાં તેમ જ સોરઠનાં રાજકુલોની તવારીખમાંથી તારવીને ચારણ આ ગીતમાં માણસિયાના પિત્રાઈઓને ફિટકાર આપે છે.]
<poem>
1
1
કાંસા ફૂટ્યા કે ન ફૂટ્યા બાગા રણંકા હજારાં કોસ,  
કાંસા ફૂટ્યા કે ન ફૂટ્યા બાગા રણંકા હજારાં કોસ,  
Line 121: Line 134:
નશાં રવિમંડળમાં અવિચળ કરી નામો,  
નશાં રવિમંડળમાં અવિચળ કરી નામો,  
માણસિયો ગિયો સુરાંપૂરાં લોક માંય
માણસિયો ગિયો સુરાંપૂરાં લોક માંય
{{Poem2Close}}
</poem>




18,450

edits