17,558
edits
MeghaBhavsar (talk | contribs) No edit summary |
(પ્રૂફ રીડિંગ સંપન્ન) |
||
Line 3: | Line 3: | ||
{{Poem2Open}} | {{Poem2Open}} | ||
નિશા ઘીમાં સોજી હલાવે છે. ધીમા તાપે સોજી શેકાતી જાય છે. ટેવાયેલા હાથે તાવેથો સોજીમાં ફર્યા કરે છે. સોજીનો દાણો લાલાશ પકડતો જાય છે ને ઘીની મનગમતી સુગંધ ઘરમાં ફરી વળી છે. નિશા જાણે શૂન્યાવકાશમાં જોઈ રહી હોય તેમ શેકાતી સોજી સામે જોઈ રહી છે. તેનું ચિત્ત અહીંયાં નથી તે સમજાય છે. પણ ટેવાયેલા હાથ સોજીમાં ગરમ દૂધ નાખે છે, છમકારો થાય છે, ખદબદ ખદબદ થતી સોજીમાં તે ખાંડ નાંખે છે. ઘી છૂટું પડતા એલચી નાખે છે. કિરીટને કાજુ-દ્રાક્ષ પણ જોઈએ શીરામાં, તે પણ નાખે છે. કિરીટ ઘરમાં હોત તો આ સુગંધથી ખેંચાઈ આવ્યો હોત રસોડામાં… બસ, નિશિ, આ શીરો અને શીરા જેવી તું… જીવનમાં આ બે ચીજ અતિપ્રિય અને અનિવાર્ય છે મારે માટે. એ ન હોય તો જીવન નકામું થઈ જાય… નિશાને ગમતી કિરીટની આ ઉપમા. શીરા જેવી તે. ઘીથી તરબતર, સ્વાદિષ્ટ અને સમૃદ્ધ. પણ અત્યારે આ બધું યાદ આવતા તેના હોઠ સહેજ વંકાયા. શીરાનો એક બીજો અર્થ તેના મનમાં પડઘાતો હતો. તરત ગળે ઊતરી જાય છે. એક ક્ષણ તો તેને થયું ફેંકી દે આ શીરાને અથવા તો ખવડાવી દે કૂતરાને. દઝાડનારા અણગમાથી તે શીરા સામે જોઈ રહી. પછી કિરીટને ગમતા કાચના પારદર્શક બાઉલમાં શીરો કાઢ્યો. બટાકાંનું રસાવાળું શાક કાચના બીજા બાઉલમાં કાઢ્યું. પૂરી નહીં, | નિશા ઘીમાં સોજી હલાવે છે. ધીમા તાપે સોજી શેકાતી જાય છે. ટેવાયેલા હાથે તાવેથો સોજીમાં ફર્યા કરે છે. સોજીનો દાણો લાલાશ પકડતો જાય છે ને ઘીની મનગમતી સુગંધ ઘરમાં ફરી વળી છે. નિશા જાણે શૂન્યાવકાશમાં જોઈ રહી હોય તેમ શેકાતી સોજી સામે જોઈ રહી છે. તેનું ચિત્ત અહીંયાં નથી તે સમજાય છે. પણ ટેવાયેલા હાથ સોજીમાં ગરમ દૂધ નાખે છે, છમકારો થાય છે, ખદબદ ખદબદ થતી સોજીમાં તે ખાંડ નાંખે છે. ઘી છૂટું પડતા એલચી નાખે છે. કિરીટને કાજુ-દ્રાક્ષ પણ જોઈએ શીરામાં, તે પણ નાખે છે. કિરીટ ઘરમાં હોત તો આ સુગંધથી ખેંચાઈ આવ્યો હોત રસોડામાં… બસ, નિશિ, આ શીરો અને શીરા જેવી તું… જીવનમાં આ બે ચીજ અતિપ્રિય અને અનિવાર્ય છે મારે માટે. એ ન હોય તો જીવન નકામું થઈ જાય… નિશાને ગમતી કિરીટની આ ઉપમા. શીરા જેવી તે. ઘીથી તરબતર, સ્વાદિષ્ટ અને સમૃદ્ધ. પણ અત્યારે આ બધું યાદ આવતા તેના હોઠ સહેજ વંકાયા. શીરાનો એક બીજો અર્થ તેના મનમાં પડઘાતો હતો. તરત ગળે ઊતરી જાય છે. એક ક્ષણ તો તેને થયું ફેંકી દે આ શીરાને અથવા તો ખવડાવી દે કૂતરાને. દઝાડનારા અણગમાથી તે શીરા સામે જોઈ રહી. પછી કિરીટને ગમતા કાચના પારદર્શક બાઉલમાં શીરો કાઢ્યો. બટાકાંનું રસાવાળું શાક કાચના બીજા બાઉલમાં કાઢ્યું. પૂરી નહીં, ત્રિકોણિયા પરાઠાં, કિરીટને ભાવતાં, સહેજ મરી અને જીરું નાખીને બનાવેલાં. પરાઠાંના ત્રણેય ખૂણા એટલા સરસ કે જાણે ભૂમિતિ ભણતી વેળા કોઈ હોશિયાર વિદ્યાર્થીએ દોરેલો ત્રિકોણ. કિરીટને ગમતું આ બધું. માત્ર જમવાનું એવું નહીં, શોખથી જમવાનું. ડાઇનિંગ ટેબલ પર આકર્ષક રીતે બધું ગોઠવાયેલું હોય અને એ પણ દેખાય એ રીતે તો એની મજા જ જુદી છે. અને તેને પણ બૅંકની નોકરીમાંથી ખાણીપીણીની આ સાજ-સજાવટ માટે સમય મળી રહેતો. કિરીટને ખાવાનો શોખ એટલે તો પોતે રસોઈ બનાવવાનો શોખ કેળવી લીધો હતો. | ||
ડાઇનિંગ ટેબલ પર બધું જ બરાબર સજાવીને નિશાએ સંતોષની એક નજર ફેરવી. હં, હવે બધું બરાબર છે. કિરીટ ખુશ થઈ જશે. તે જમી લેશે પછી તેની સાથે પૈસાની વાત કરી શકાશે. એકદમ જાણે વીજળીનો કરંટ લાગ્યો હોય એમ નિશા ઊભી થઈ ગઈ અને રૂમમાં આમતેમ આંટા મારવા લાગી. શેને માટે તે આ બધું કરે છે? કિરીટ પાસે પૈસા લેવા માટે? અને એ પણ પોતાની કમાઈના પૈસા? આ ડર, આ સંકોચ, આ ક્ષોભ કેમ? જો કિરીટ તેને પ્રેમ કરે છે તો તે ગભરાય છે કેમ એનાથી? નિશાને થયું કે તે નીચે ને નીચે ઊતરતી જાય છે. પોતાના પર તિરસ્કારની લાગણી તેને ચારેબાજુથી ઘેરી વળી. પણ આજે તો પૈસા માંગવા જ પડશે કિરીટ પાસેથી. ગુડ્ડીની જિંદગીનો સવાલ હતો. રેણુકાની ગુડ્ડી. સોસાયટીના ઝાંપા પાસે રમતી હતી ને એક સ્કુટર ટક્કર મારીને નીકળી ગયું. પછી તો હૉસ્પિટલ… ઇમર્જન્સી વૉર્ડ. ગુઠ્ઠીને માથામાં વાગ્યું હતું. પરમદિવસે ઑપરેશન હતું. જો પૈસા નહીં ભરાય તો… એણે રેણુકાને સધિયારો આપ્યો હતો કે કાલે કોઈ પણ રીતે તે પૈસાની વ્યવસ્થા કરી દેશે. રેણુકા પરપ્રાંતીય હતી. એની નિકટનું એવું કોઈ અહીંયાં નહોતું કે જે તાત્કાલિક એને પૈસા આપી શકે. બૅંકમાં સાથે કામ કરતા, સાથે ચા-નાસ્તો કરતાં એક સહજ આત્મીયતા કેળવાઈ હતી તેની સાથે. પતિના મૃત્યુ પછી તે એકલી રહેતી હતી. સાત વર્ષની દીકરી ગુડ્ડીની જવાબદારી સાથે. અહીંયાં તેનું કોઈ નહોતું, પણ આ નોકરીને કારણે ટકી રહી હતી. આખાબોલી હતી તે, પણ નિશાને એની સાથે ફાવતું હતું. | ડાઇનિંગ ટેબલ પર બધું જ બરાબર સજાવીને નિશાએ સંતોષની એક નજર ફેરવી. હં, હવે બધું બરાબર છે. કિરીટ ખુશ થઈ જશે. તે જમી લેશે પછી તેની સાથે પૈસાની વાત કરી શકાશે. એકદમ જાણે વીજળીનો કરંટ લાગ્યો હોય એમ નિશા ઊભી થઈ ગઈ અને રૂમમાં આમતેમ આંટા મારવા લાગી. શેને માટે તે આ બધું કરે છે? કિરીટ પાસે પૈસા લેવા માટે? અને એ પણ પોતાની કમાઈના પૈસા? આ ડર, આ સંકોચ, આ ક્ષોભ કેમ? જો કિરીટ તેને પ્રેમ કરે છે તો તે ગભરાય છે કેમ એનાથી? નિશાને થયું કે તે નીચે ને નીચે ઊતરતી જાય છે. પોતાના પર તિરસ્કારની લાગણી તેને ચારેબાજુથી ઘેરી વળી. પણ આજે તો પૈસા માંગવા જ પડશે કિરીટ પાસેથી. ગુડ્ડીની જિંદગીનો સવાલ હતો. રેણુકાની ગુડ્ડી. સોસાયટીના ઝાંપા પાસે રમતી હતી ને એક સ્કુટર ટક્કર મારીને નીકળી ગયું. પછી તો હૉસ્પિટલ… ઇમર્જન્સી વૉર્ડ. ગુઠ્ઠીને માથામાં વાગ્યું હતું. પરમદિવસે ઑપરેશન હતું. જો પૈસા નહીં ભરાય તો… એણે રેણુકાને સધિયારો આપ્યો હતો કે કાલે કોઈ પણ રીતે તે પૈસાની વ્યવસ્થા કરી દેશે. રેણુકા પરપ્રાંતીય હતી. એની નિકટનું એવું કોઈ અહીંયાં નહોતું કે જે તાત્કાલિક એને પૈસા આપી શકે. બૅંકમાં સાથે કામ કરતા, સાથે ચા-નાસ્તો કરતાં એક સહજ આત્મીયતા કેળવાઈ હતી તેની સાથે. પતિના મૃત્યુ પછી તે એકલી રહેતી હતી. સાત વર્ષની દીકરી ગુડ્ડીની જવાબદારી સાથે. અહીંયાં તેનું કોઈ નહોતું, પણ આ નોકરીને કારણે ટકી રહી હતી. આખાબોલી હતી તે, પણ નિશાને એની સાથે ફાવતું હતું. | ||
Line 31: | Line 31: | ||
ધીમે ધીમે, ગૌરવના આસનની કણીઓ ખરતી જતી હતી. ખેરવવામાં આવતી હતી. કદાચ કિરીટ આ વિશે સભાન ન હતો કે પછી હતો? | ધીમે ધીમે, ગૌરવના આસનની કણીઓ ખરતી જતી હતી. ખેરવવામાં આવતી હતી. કદાચ કિરીટ આ વિશે સભાન ન હતો કે પછી હતો? | ||
લગ્ન પછી કિરીટનું એક નવું જ રૂપ આવ્યું હતું નિશાની સામે. તે બેફામ ખર્ચાઓ કરતો. ક્યારેક બિનજરૂરી ખરીદી કરતો અને મિત્રો પાછળ પણ પૈસા ઉડાડતો. તેની પાસે કેટલું બૅંકબૅલેન્સ છે એ પણ ક્યારેય નિશાને ન કહેતો. ત્યારે નિશાને ગુસ્સો આવતો, અકળામણ પણ થતી. ઘણી વાર તેને થતું કે તે કિરીટને કહે કે આમ આડેધડ પોતાના ખાતામાંથી પૈસા ન ઉપાડે. પણ પછી તેને વિચાર આવતો, ‘તેને આમ કહીશ તો વિચિત્ર લાગશે? નહીં ગમે? મારા વિશે શું ધારી લેશે?’ તો ક્યારેક એવો વિચાર આવતો. ‘મેં જાતે જ એને ચેકબુકમાં સહી કરી આપી છે. એનું મન દુભાય એવું મારાથી કેમ કરાય?’ બૅંકમાં ઘણી વાર તેને શરમજનક સ્થિતિમાં મુકાવું પડતું ત્યારે નિશાને લાગતું કે ‘આજે તો કિરીટને કહી જ દેવું છે, કે ગમે તે થાય… મને મારી ચેકબુક આપો ને આપો જ. હું કમાઉં છું.’ સતત ગળતા નળમાંથી ટપકતાં પાણીનાં ટીપાંની જેમ નિશાના મનમાં આ મનોસંઘર્ષ ચાલતો રહેતો જેને કારણે | લગ્ન પછી કિરીટનું એક નવું જ રૂપ આવ્યું હતું નિશાની સામે. તે બેફામ ખર્ચાઓ કરતો. ક્યારેક બિનજરૂરી ખરીદી કરતો અને મિત્રો પાછળ પણ પૈસા ઉડાડતો. તેની પાસે કેટલું બૅંકબૅલેન્સ છે એ પણ ક્યારેય નિશાને ન કહેતો. ત્યારે નિશાને ગુસ્સો આવતો, અકળામણ પણ થતી. ઘણી વાર તેને થતું કે તે કિરીટને કહે કે આમ આડેધડ પોતાના ખાતામાંથી પૈસા ન ઉપાડે. પણ પછી તેને વિચાર આવતો, ‘તેને આમ કહીશ તો વિચિત્ર લાગશે? નહીં ગમે? મારા વિશે શું ધારી લેશે?’ તો ક્યારેક એવો વિચાર આવતો. ‘મેં જાતે જ એને ચેકબુકમાં સહી કરી આપી છે. એનું મન દુભાય એવું મારાથી કેમ કરાય?’ બૅંકમાં ઘણી વાર તેને શરમજનક સ્થિતિમાં મુકાવું પડતું ત્યારે નિશાને લાગતું કે ‘આજે તો કિરીટને કહી જ દેવું છે, કે ગમે તે થાય… મને મારી ચેકબુક આપો ને આપો જ. હું કમાઉં છું.’ સતત ગળતા નળમાંથી ટપકતાં પાણીનાં ટીપાંની જેમ નિશાના મનમાં આ મનોસંઘર્ષ ચાલતો રહેતો જેને કારણે આટલાં વર્ષોમાં તે કિરીટને ક્યારેય એવું ન કહી શકી કે ‘મારી ચેકબુક મને આપી દો’, અથવા તો હું તમને હવે ચેકમાં સહી નહીં કરી આપું.’ | ||
આરવનો જન્મ. જીવનની પરમ સુખદાયી ક્ષણો. એની સાથે જાણે નિશાનું બાળપણ પાછું આવ્યું હતું. કિરીટ પણ બદલાયેલો બદલાયેલો લાગતો હતો. જેમ જેમ આરવ મોટો થતો ગયો, સમજણો થતો ગયો એમ જાણે નિશા વધારે ને વધારે સંકોચાતી ગઈ. આરવને પપ્પા પાસેથી પૈસા મળતા, મમ્મી પાસેથી નહીં. એટલું જ નહીં, આરવ માટે રમકડાં ખરીદવાનાં તો કોણે? પપ્પાએ. મમ્મીને ક્યાં કશું ખરીદતાં આવડે છે? તેની દૃષ્ટિમાં પણ મમ્મીને સારી રસોઈ કરવા સિવાય કંઈ આવડતું નથી એમ વંચાતું અને નિશા ઘવાતી-કહો કે સહમી જતી. પહેલાં તો એકલો કિરીટ, હવે તેમાં આરવ પણ ઉમેરાયો. તેને એવું લાગતું કે ગળતી જાય છે — ઓગળતી જાય છે તે બરફના ટુકડાની જેમ થોડા સમય પછી તો કદાચ તે હશે જ નહીં. ક્યારેક તું શીરાની જેમ ખવાતી જાય છે કિરીટ — આરવની નજરોમાં. ત્યારે તેને વિચાર આવતો. ‘દીકરી હોત તો?’ તેની તો ઇચ્છા હતી બીજા સંતાનની. પણ કિરીટે ત્યાંય તેનું ચાલવા દીધું ન હતું. આરવ હોશિયાર હતો ભણવામાં. કોમ્યૂટરના ફિલ્ડમાં આગળ અભ્યાસ કરવા દસમા ધોરણ પછી તરત જ પૂના જતો રહ્યો હતો. આટલી નાની ઉંમરે એકલો રહે એ નિશાને નહોતું ગમ્યું પણ એની મહત્ત્વાકાંક્ષા પાસે તે હારી ગઈ હતી. બચેલી મૂડી એમાં વપરાઈ ગઈ હતી. તે ફોન કરતો ત્યારે તેને કહેતો, ‘મમ્મા, તારી રસોઈ ખૂબ યાદ આવે છે.’ બસ, પછી પપ્પા સાથે કલાકો સુધી વાતો કરતો. સ્કાઈપમાં પણ તેને તો દીકરાને જોવાનો જ સંતોષ માનવો પડતો. | આરવનો જન્મ. જીવનની પરમ સુખદાયી ક્ષણો. એની સાથે જાણે નિશાનું બાળપણ પાછું આવ્યું હતું. કિરીટ પણ બદલાયેલો બદલાયેલો લાગતો હતો. જેમ જેમ આરવ મોટો થતો ગયો, સમજણો થતો ગયો એમ જાણે નિશા વધારે ને વધારે સંકોચાતી ગઈ. આરવને પપ્પા પાસેથી પૈસા મળતા, મમ્મી પાસેથી નહીં. એટલું જ નહીં, આરવ માટે રમકડાં ખરીદવાનાં તો કોણે? પપ્પાએ. મમ્મીને ક્યાં કશું ખરીદતાં આવડે છે? તેની દૃષ્ટિમાં પણ મમ્મીને સારી રસોઈ કરવા સિવાય કંઈ આવડતું નથી એમ વંચાતું અને નિશા ઘવાતી-કહો કે સહમી જતી. પહેલાં તો એકલો કિરીટ, હવે તેમાં આરવ પણ ઉમેરાયો. તેને એવું લાગતું કે ગળતી જાય છે — ઓગળતી જાય છે તે બરફના ટુકડાની જેમ થોડા સમય પછી તો કદાચ તે હશે જ નહીં. ક્યારેક તું શીરાની જેમ ખવાતી જાય છે કિરીટ — આરવની નજરોમાં. ત્યારે તેને વિચાર આવતો. ‘દીકરી હોત તો?’ તેની તો ઇચ્છા હતી બીજા સંતાનની. પણ કિરીટે ત્યાંય તેનું ચાલવા દીધું ન હતું. આરવ હોશિયાર હતો ભણવામાં. કોમ્યૂટરના ફિલ્ડમાં આગળ અભ્યાસ કરવા દસમા ધોરણ પછી તરત જ પૂના જતો રહ્યો હતો. આટલી નાની ઉંમરે એકલો રહે એ નિશાને નહોતું ગમ્યું પણ એની મહત્ત્વાકાંક્ષા પાસે તે હારી ગઈ હતી. બચેલી મૂડી એમાં વપરાઈ ગઈ હતી. તે ફોન કરતો ત્યારે તેને કહેતો, ‘મમ્મા, તારી રસોઈ ખૂબ યાદ આવે છે.’ બસ, પછી પપ્પા સાથે કલાકો સુધી વાતો કરતો. સ્કાઈપમાં પણ તેને તો દીકરાને જોવાનો જ સંતોષ માનવો પડતો. |
edits