ગાંધીજી વિરૂદ્ધ ગુરુદેવ/ગાંધીજી વિરૂદ્ધ ગુરુદેવ: Difference between revisions

ગાંધીજી વિરૂદ્ધ ગુરુદેવ/ગાંધીજી વિરૂદ્ધ ગુરુદેવ (view source)

Revision as of 15:27, 28 January 2022

13,288 bytes added , 15:27, 28 January 2022

no edit summary

KhyatiJoshi

26,604

edits

@@ Line 893: / Line 893: @@
 જ્યારે લોકોને એકબીજાની સાથે લડવાની તક મળશે
 ત્યારે વકીલ તેના કાયદાના કાગળો જોઈ શકશે.</Poem>
+}}
+{{Role
+|role_name = {{Color|Blue|રવીન્દ્રનાથ:}}
+}}
+{{Story
+|story = <Poem>આપણા ગુરુ સમાન મહાત્મા પાસેથી
+આપણે પ્રેમના પવિત્ર સત્યનું શિક્ષણ લેવું જોઈએ.
+પણ સ્વરાજની કળા અને વિજ્ઞાનનું ફલક વિશાળ છે.
+આ કામને માટે ભાવના અને આકાંક્ષાથી પણ વધારે જરૂર
+વિચાર અને અભ્યાસની છે.
+આને માટે અર્થશાસ્ત્રીઓએ વિચારવું પડશે,
+કારીગરે મહેનત કરવી પડશે, કેળવણીકારે શિક્ષણ આપવું પડશે અને મુત્સદ્દીઓએ યોજના કરવી પડશે.
+ટૂંકમાં આખા દેશમાં સૌએ બધી જ દિશામાં ક્રિયાશીલ રહેવું પડશે.
+તદુપરાંત, આખા દેશમાં
+ઝીણવટભરી પ્રશ્નોત્તરીનો દોર અખંડ અને મુક્ત રાખવો પડશે.
+ખુલ્લી કે ખાનગી બળજબરીથી દેશનું મગજ ડરપોક કે નિષ્ક્રિય ન થઈ જાય તેનું ધ્યાન રાખવું પડશે.
+જે આપણને કર્મના માર્ગે દોરી રહ્યા છે
+તે વર્તમાન ગુરુ એક હાકલ કેમ નથી પાડતા?
+તેઓ કેમ કહેતા નથી,
+આવો, આવો, સૌ ચારે દિશામાંથી આવો, તમારું સ્વાગત છે.
+દેશની બધી જ શક્તિને કર્મમાં જોડી દો – તો જ દેશ જાગૃત થશે.
+સંપૂર્ણ જાગૃતિ એ જ સ્વાતંત્ર્ય, એ જ સંપૂર્ણ અભિવ્યક્તિ.
+મહાત્મા પાસે ઈશ્વરદત્ત અવાજ છે જે હાકલ પાડી શકે છે
+કારણ કે તેમનામાં સત્ય છે.
+આ જ આપણી તક છે
+જેની આપણે લાંબા સમયથી પ્રતીક્ષા કરતા હતા.
+પણ એમની હાકલ એક સંકુચિત ક્ષેત્ર પૂરતી જ સીમિત રહી.
+સર્વેને તે કહે છે, કાંતો અને વણો, કાંતો અનેે વણો.
+નૂતન સમયનો નૂતન સર્જન માટે આ સાદ?
+કુદરતે જ્યારે મધમાખીને
+મધપૂડાની સીમિત જીંદગીનો આદેશ આપ્યો
+ત્યારે લાખો મધમાખીઓએ તેને
+માત્ર કાર્યક્ષમતા માટે માથે ચડાવ્યો.
+પરિણામે તેમણે પ્રજનનનો હક ગુમાવ્યો.
+કોઈ લાલચ કે આદેશને આધીન થવા માટે
+જે દેશની પ્રજા નપુંસક થવાનું સ્વીકારે
+તેનું કારાગાર તેની સાથે જ હોય છે.
+કાંતવું સહેલું છે માટે જ દરેક માણસને તેની શિક્ષા કરવી
+એ વ્યાજબી નથી. …
+માનવીની પરાકાષ્ટા જ્યારે આંબવામાં આવે
+ત્યારે જ તેનું શ્રેષ્ઠતમ ખીલી ઊઠે. …
+પોતાના યોગ્ય સ્થાને ચરખો નુકસાન નથી કરતો
+એટલું જ નહીં, તે લાભકર્તા પણ છે.
+પરંતુ, જ્યારે માણસની પ્રકૃતિમાં રહેલા ભેદને જાણીજોઈને અવગણીને તેને અયોગ્ય સ્થાન મૂકવામાં આવે
+ત્યારે કંતાયેલા સૂતરમાં મગજનું મહાન બલિદાન આપાયું હોય છે.
+માણસનું મગજ સૂતરથી ઓછું મૂલ્યવાન નથી. …
+આપણી આંખો સામે ધ્રૂજતી અને નગ્ન માતૃભૂમિના સંદર્ભમાં વસ્ત્રદહનનો વિચાર કરી જુઓ.
+આવી હાકલનો શું અર્થ છે?
+કયા ઉત્પાદકનું કાપડ વાપરવું અને કોનું નહીં
+એ અર્થશાસ્ત્રીનો વિષય છે.
+આપણા દેશમાં આ અંગે થતી ચર્ચા
+અર્થશાસ્ત્રના દૃષ્ટિકોણથી થવી જોઈએ.
+જો આપણને એવી ટેવ પડી ગઈ હોય
+જેમાં ચોક્કસ કે ઝીણવટભરી વિચારશ્રેણી અશક્ય હોય
+તો બીજું બધું જ બાજુ પર મૂકીને
+આપણી પ્રથમ લડત આ મરણતોલ કુટેવ સામે હોવી જોઈએ.
+આવી ટેવ આદિ પાપ જેવી કહેવાય
+જેમાંથી બીજા બધાં જ દૂષણોનો ઉદ્‌ભવ થાય છે.
+પણ આપણે તો કોઈ જાદુઈ સૂત્રથી
+વિદેશી કાપડને અશુદ્ધ કે અપવિત્ર માનીને
+આવી ટેવનો સ્વીકાર કરીએ છીએ.
+અર્થશાસ્ત્રનું પોટલું બાંધી, તેને બહાર ફેંકી દઈને
+તેને સ્થાને કૃત્રિમ નૈતિક ધોરણોને ઘસડી લાવીએ છીએ.</Poem>
+}}
+{{Role
+|role_name = {{Color|Green|ગાંધીજી:}}
+}}
+{{Story
+|story = <poem>મારે સ્વીકારવું જોઈએ કે
+હું અર્થશાસ્ત્ર અને નીતિશાસ્ત્ર વચ્ચે
+ખાસ કે પછી કોઈ પણ ભેદરેખા નથી દોરતો.
+વ્યક્તિ કે રાષ્ટ્રની નૈતિક તંદુરસ્તીને હાનિકારક અર્થશાસ્ત્રને
+હું અનૈતિક જ કહું.
+આમ જોતાં જે અર્થશાસ્ત્ર
+એક દેશને બીજા દેશનું શોષણ કરવા દે
+તે અનૈતિક જ કહેવાય.
+જ્યારે હું જાણતો હોઉં કે
+પડોશના વણકરોએ વણેલું કાપડ પહેરવાથી
+મને કપડાં અને તેમને રોજગારી અને અન્ન મળે છે
+ત્યારે રીજન્ટ સ્ટ્રીટનાં સુંદર કપડાં પહેરવાં પાપ જ કહેવાય.
+આવું પાપ જ્યારે મારી નજર સમક્ષ ઊછળતું હોય
+ત્યારે મારે તે વિદેશી કપડાંની હોળી કરીને
+મારા આત્માની શુદ્ધિ કરવી જ રહી.
+ત્યાર પછી મારે મારા પડોશીએ બનાવેલી
+ખરબચડી ખાદી પહેરીને જ સંતોષ માનવો જોઈએ.
+જો મારા પડોશી બીજું કામ મૂકીને કાંતતા ન હોય
+તો મારે કાંતવાનું શરૂ કરીને તેનો પ્રચાર કરવો જોઈએ
+અને તેને લોકપ્રિય બનાવવાનો પ્રયત્ન કરવો જોઈએ.</poem>
 }}
@@ Line 900: / Line 992: @@
 {{Story
-|story =
+|story = <Poem>બંનેના મિત્ર, ચાર્લી ઍન્ડ્રુઝને ફિકર થતી હતી કે
+આવા મતભેદથી બે ઉદાત્ત આત્માઓ વચ્ચે તિરાડ તો નહીં પડેને!
+સાવચેતીના પગલા તરીકે
+રવીન્દ્રનાથના કોલકતાના પારિવારિક રહેઠાણ, જોરાસાંકોમાં
+તેમણે બંને વચ્ચે એક મુલાકાત યોજી.
+તે મુલાકાતમાં તેમના ત્રણ સિવાય ચોથું કોઈ જ ઉપસ્થિત ન હતું.
+મુલાકાત પછી ગાંધીજી કે રવીન્દ્રનાથે
+પ્રેસને કોઈ પણ નિવેદન આપ્યું ન હતું.
+ઘણાં વર્ષો પછી
+રવીન્દ્રનાથે આ પ્રસંગ વિશે એલ્મહર્સ્ટને વાત કરી હતી.</Poem>
+}}
+{{Role
+|role_name = {{Color|Blue|રવીન્દ્રનાથ:}}
+}}
+{{Story
+|story = <Poem>ગાંધીજી મને કલકત્તામાં મારા ઘરે મળવા આવ્યા હતા.
+તેમને તેમના રાજકીય કાર્યક્રમોના વિવિધ પાસા માટે
+મારો ટેકો જોઈતો હતો.</Poem>
+}}
+{{Role
+|role_name = {{Color|Green|ગાંધીજી:}}
+}}
+{{Story
+|story = <Poem>ગુરુદેવ, વીસેક વર્ષ પહેલાં
+તમે જ સ્વદેશી ચળવળના પ્રણેતા અને નેતા હતા.
+તમે હંમેશા ઇચ્છતા હતા કે
+ભારતીયો પોતાના પગ ઉપર ઊભા રહે
+અને અંગ્રેજોનું આંધળું અનુકરણ ન કરે.
+મારું સ્વરાજનું આંદોલન
+તમારા સ્વદેશીના કાર્યક્રમનું કુદરતી સંતાન છે.
+એમાં જોડાઈને એને શક્તિશાળી બનાવો.</Poem>
+}}
+{{Role
+|role_name = {{Color|Blue|રવીન્દ્રનાથ: }}
+}}
+{{Story
+|story = <Poem>ગાંધીજી, આખું જગત
+સ્વાર્થી અને દીર્ઘદૃષ્ટિહીન રાષ્ટ્રવાદથી પીડાય છે.
+ભારતે હંમેશા બધાં જ દેશો તેમ જ સિદ્ધાંતોને આતિથ્ય ધર્યું છે.
+હું માનું છું કે ભારતમાં
+આપણે પશ્ચિમ અને તેના વિજ્ઞાન પાસેથી ઘણું મેળવવાનું છે
+અને આપણે આપણી વચ્ચે સમન્વય સાધતાં પણ શીખવાનું છે.</Poem>
+}}
+{{Role
+|role_name = {{Color|Green|ગાંધીજી:}}
+}}
+{{Story
+|story = <Poem>પણ ગુરુદેવ, મેં હિંદુ-મુસ્લિમ એકતા તો સાધી છે.</Poem>
+}}
+{{Role
+|role_name = {{Color|Blue|રવીન્દ્રનાથ: }}
+}}
+{{Story
+|story = <Poem>હું નથી માનતો.
+તમે તો માત્ર રાજકીય મંચની વાત કરો છો
+જ્યાં હિંદુ અને મુસ્લિમ આનંદપૂર્વક ભેગા થઈને
+અંગ્રેજો પર પ્રહાર કરી રહ્યા છે.
+મને અંગ્રેજ બાબુશાહી પ્રત્યે ક્યારેય આદર થયો નથી
+પણ તમે સાચે જ કહી શકો કે
+હિંદુઓના હૃદયમાં મુસ્લિમો માટે પ્રેમભાવ છે?
+જ્યારે અંગ્રેજો ચાલી જશે કે ભગાડી મૂકવામાં આવશે
+ત્યારે શું થશે?</Poem>
+}}
+{{Role
+|role_name = {{Color|Green|ગાંધીજી:}}
+}}
+{{Story
+|story = <Poem>ગુરુદેવ,
+મારું સમગ્ર આંદોલન અહિંસાના સિદ્ધાંત પર અવલંબે છે  અને તેથી જ શાંતિમાં માનનારા એક કવિ તરીકે
+તમારે મારા આંદોલનમાં જોડાઈને તેને માટે કામ કરવું જોઈએ.</Poem>