પ્રવાલદ્વીપ/હૉર્ન્બી રોડ
આસ્ફાલ્ટ રોડ,
સ્નિગ્ધ, સૌમ્ય ને સપાટ, કૈં ન ખોડ.
ક્લૉક ટાવરે થયા (સુણાય) બાર રાતના,
સળંગ હારમાં વસે અનેક કિંતુ એક જાતનાં
નિયૉન ફાનસો,
પ્રલંબ ટ્રામના પટા પરે ઘસે
પ્રકાશકાનસો,
ન સૂર્યતેજમાં હસ્યા પટા હવે હસે,
બધો જ પંથ લોહહાસ્યથી રસે.
અહીં સવારસાંજ,
હોય કે ન હોય કામકાજ,
કેટકેટલાં મનુષ્ય – એકમેકથી અજાણ
ને છતાં ન કોઈ પ્રેત, સર્વમાં હજીય પ્રાણ –
કૈંક વૃદ્ધ
જે વિલીન ભૂતકાલ પર સદાય ક્રુદ્ધ,
લૉરેન્સમાં મળે ન એવું દૂરબીન
જોઈ જે વડે શકાય પાછલા બધા જ દિન?
અનેક નવજવાન
જેમનું ભવિષ્ય ઠોકરે ચડ્યું, જરી ન ભાન,
ને ન શાંગ્રિલા ન સૅન્ટ્રલે ભવિષ્યની છવિ
સુપ્રાપ્ય; એ. જી. આઈ., ગૅલપર, ચાર્ટરે જ પામવી;
અનેક ફાંકડા
બધા જ માર્ગ જેમને કદી ન સાંકડા,
છતાંય વ્હાઈટવેઝ કાચપાર કાષ્ઠસુંદરી અપૂર્વ આભરણ,
તહીં અવશ્ય ઠોકરાય ચક્ષુ ને ચરણ;
અનેક રાંકડા
કુટુંબખર્ચના રટે જમાઉધાર આંકડા,
સદાય વેસ્ટ એન્ડ વૉચ પાસ આવતાં જતાં
સમય મિલાવતા, રખે જ કાળ થાય બેપતા;
અનેક ટાઇપિસ્ટ ગર્લ્સ, કારકુન,
એકસૂર જિંદગી સહ્યે જતાં જ સૂનમૂન,
લંચને સમે ઇવાન્સ ફ્રેઝરે લિયે લટાર,
જોઈ લે નવીન સ્લૅક્સ, ટાઈઝ, બે ઘડી ઊભાં રહી ટટાર;
કૈં મજૂર
જે હજી જીવી રહ્યા કહી : ‘હજૂર, જી હજૂર!’,
એમને હજી ન કોઈએ કહ્યું : ‘તમે સ્વતંત્ર!’,
છો અખંડ ચાલતું જ ટાઇમ્સ ઑફ ઇન્ડિયાનું યંત્ર;
કોઈ નાર (સર્વથી જુદી પડે જરાક)
બ્યૂક, ફૉર્ડમાં જ શોધતી સળંગ રાતનું ઘરાક,
પારકિંગના લખ્યા છ સ્પષ્ટ વાર,
ફૂટપાથ માત્ર ફેરવાય તે ’નુસાર;
કોઈ (હું સમો, ન હું?) કવિ
અનેક પાછલી સ્મરે, ન પંક્તિ એક પામતો નવી;
પડ્યા છ જૉઇસ, પ્રુસ્ત તો ન્યૂ બુક કંપની વિશે,
પરંતુ જિંદગી ન જીવવી સદાય શક્ય પુસ્તકો મિષે.
અહો, મનુષ્ય કેટકેટલાં – પદે પદે જણાય ચાલમાં સ્ખલન,
ન હોય સ્વપ્નમાં શું એમનું હલનચલન? –
સવારસાંજ આવતાં જતાં...
સવાલ સ્હેજ ચિત્તમાં રમે :
‘અહો, બધાંય ક્યાં જતાં હશે જ આ સમે?’
તહીં જ પંથ, જેહ પાયનું ન ચિહ્ન એક ધારતો,
કહે : ‘ધરા પરે જ ક્યાં હતાં?’
અનેક આલીશાન બેઉ કોર જે ઇમારતો
સમાધિભંગ સાધુ શી તરત્ તડૂકતી : ‘ન’તાં, ન’તાં.’
ટણં ટણં પસાર થાય ટ્રામ આખરી, કશી ગતિ!
જરૂર ક્્હૈ શકાય ક્યાં જતી, કયા ડીપો પ્રતિ.
મનુષ્યનુંય તે રહસ્ય કૈંક તો હું જાણતો,
ન જોયું આંખથી પરંતુ અંતરે પ્રમાણતો
કે અસ્તમાન સૂર્ય (જેહનાં જ તો બધાં છ વરસો) હરી જતો :
સમગ્ર એ સમૂહ સ્વપ્નલોકમાં સરી જતો,
સહસ્ર સૂર્યથી સદાય ભાસમાન
ભોંય જેહની છ આસમાન,
જ્યાં સદાય જાગૃતિ,
ન એક પાછલી સ્મૃતિ,
પ્રદેશ જે ન પારકો,
ન જ્યાં કશોય ભાર,
સ્વૈર જ્યાં વિહાર...
એમને પદે પદે ન આ પ્રકાશતા શું તારકો?
આસ્ફાલ્ટ રોડ,
સ્નિગ્ધ, સૌમ્ય ને સપાટ, કૈં ન ખોડ.