The Diary of a Young Girl: Difference between revisions

()
()
Line 134: Line 134:
{{Poem2Close}}
{{Poem2Close}}


=== ૯. દુનિયા બદલે એવું પુસ્તક.   ===
===<span style="color: red">૯. દુનિયા બદલે એવું પુસ્તક.</span>===
{{Poem2Open}}બધાને લઈ ગયા એટલે મઈપ ગીસતરત જ અનેક્સમાં ગયા અને જેટલું શક્ય હતું એટલું લઈ લીધું, જેમાં ઍનીની ડાયરી પણ હતી. એમને આશા હતી કે યુદ્ધ પૂરું થશે એટલે એ ડાયરી ઍનીને આપી શકશે.  
{{Poem2Open}}બધાને લઈ ગયા એટલે મઈપ ગીસ તરત જ અનેક્સમાં ગયા અને જેટલું શક્ય હતું એટલું લઈ લીધું, જેમાં ઍનીની ડાયરી પણ હતી. એમને આશા હતી કે યુદ્ધા પૂરું થશે એટલે એ ડાયરી ઍનીને આપી શકશે.  
સિક્રેટઅનેક્સના આઠ સભ્યોનેઉત્તરીનેધરલેંડસમાં આવેલી,વેસટરબોર્કટ્રેન્ઝિટકૅમ્પમાંમોકલતા પહેલા એમસ્ટરડેમની જેલમાં લઈ જવાયા. ત્રીજી સપ્ટેમ્બર ૧૯૪૪ના દિવસે એમને આઉશવીત્સ જતી ટ્રેનમાં ચડાવ્યા.એ વેસટરબોર્કથીનીકળેલીછેલ્લી ટ્રેન હતી.  
સિક્રેટ અનેક્સના આઠ સભ્યોને ઉત્તરી નેધરલેંડસમાં આવેલી, વેસટરબોર્ક ટ્રેન્ઝિટ કૅમ્પમાં મોકલતા પહેલા એમસ્ટરડેમની જેલમાં લઈ જવાયા. ત્રીજી સેપ્ટેમ્બર ૧૯૪૪ના દિવસે એમને આઉશવીત્સ જતી ટ્રેનમાં ચડાવ્યા. એ વેસટરબોર્કથી નીકળેલી છેલ્લી ટ્રેન હતી.
આઉશવીત્સમાંબંને પરિવારના સભ્યોને છૂટા પાડવામાં આવ્યા. શ્રીમતી વાન ડાનનેઆઉશવીત્સથી પહેલા બર્ગન-બેલસેનમોકલયા,એના પછી,બીજી બે-એક કેંપોમાં રહ્યા, અને પછી એ મૃત્યુ પામ્યા. એમનું સાચું નામ પેટ્રોનેલા વેન પેલ્સ હતું. હરમન વેન પેલ્સ, એટલે શ્રી વાન ડાનઆઉશવીત્સમાંજ મરી ગયા. ગેસ ચેમ્બરસનો વપરાશ બંધ થયો એના થોડા વખત પહેલા જ,૧૯૪૪ના ઑક્ટોબર કે નવેમ્બરમાં એમનું ગેસ ચેમ્બરમાં મૃત્યુ થયું. પીટર વેન પેલ્સઆઉશવીત્સથીઓસ્ટ્રિયાનીમાઉથાઉસનકૅમ્પના “ડેથમાર્ચ”માં હતા. ઍલાઇડફૉર્સિસએકૅમ્પમાં આવ્યા એના ત્રણ દિવસ પહેલા, ૧૯૪૫ના માર્ચની પાંચમી તારીખે એ મૃત્યુ પામ્યા. ઍલ્બર્ટડસલ, જેમનું સાચું નામ ફ્રીટ્સ ફેફર હતું, ૧૯૪૪ના ડિસેમ્બરની ૨૦મી તારીખે ન્યુએંગામાકૅમ્પમાં મૃત્યુ પામ્યા.  
આઉશવીત્સમાં  બંને પરિવારના સભ્યોને છૂટા પાડવામાં આવ્યા. શ્રીમતી વાન ડાનને આઉશવીત્સથી પહેલા બર્ગન-બેલસેન મોકલયા, એના પછી, બીજી બે-એક કેંપોમાં રહ્યા, અને પછી એ મૃત્યુ પામ્યા. એમનું સાચું નામ પેટ્રોનેલા વેન પેલ્સ હતું. હરમન વેન પેલ્સ, એટલે શ્રી વાન ડાન આઉશવીત્સમાં જ મરી ગયા. ગેસ ચેમ્બરસનો વપરાશ બંધ થયો એના થોડા વખત પહેલા જ, ૧૯૪૪ના ઑક્ટોબર કે નવેમ્બરમાં એમનું ગેસ ચેમ્બરમાં મૃત્યુ થયું. પીટર વેન પેલ્સ આઉશવીત્સથી ઓસ્ટ્રિયાની માઉથાઉસન કૅમ્પના “ડેથ માર્ચ”માં હતા. ઍલાઇડ ફૉર્સિસએ કૅમ્પમાં આવ્યા એના ત્રણ દિવસ પહેલા, ૧૯૪૫ના માર્ચની પાંચમી તારીખે એ મૃત્યુ પામ્યા. ઍલ્બર્ટ ડસલ, જેમનું સાચું નામ ફ્રીટ્સ ફેફર હતું, ૧૯૪૪ના ડિસેમ્બરની ૨૦મી તારીખે ન્યૂએંગામા કૅમ્પમાં મૃત્યુ પામ્યા.  
ઍનીનાં મા,એડિથ ફ્રેન્ક,તન-મનથી હારેલા હતા,થાકેલા હતા, અને ઉપરથી ભૂખમરો---૧૯૪૫ની ૬ઠી જાન્યુયારીએઆઉશવીત્સ-બિરકેનુઆકૅમ્પમાંએ મૃત્યુ પામ્યા. માર્ગો અને ઍનીને છૂટા નહોતા પાડ્યા. ૧૯૪૪ના ઑક્ટોબરમાં એમને આઉશવીત્સથીબર્ગન-બેલસેનકૅમ્પમાંમોકલાયા. એ શિયાળામાં થોડાક દિવસોનાઅંતરે બંનેનુંમૃત્યુ થયું. બંને કૅમ્પમાં ફાટી નીકળેલીટાઈફસનીમહામારીના શિકાર બન્યા. એવું મનાય છે કે એ બંનેનામૃત્યદેહને ત્યાં જ માસ ગ્રેવમાં (સામૂહિક કબરોમાં)નાખ્યા હતા. ૧૯૪૫ની ૧૨મી એપ્રિલ બ્રિટિશ સૈન્યએ એ કૅમ્પને આઝાદ કરી.  
ઍનીના મા, એડિથ ફ્રેન્ક, તન-મનથી હારેલા હતા, થાકેલા હતા, અને ઉપરથી ભૂખમરો---૧૯૪૫ની ૬ઠી જાન્યુયારીએ આઉશવીત્સ-બિરકેનુઆ કૅમ્પમાં એ મૃત્યુ પામ્યા. માર્ગો અને ઍનીને છૂટા નહોતા પાડ્યા. ૧૯૪૪ના ઑક્ટોબરમાં એમને આઉશવીત્સથી બર્ગન-બેલસેન કૅમ્પમાં મોકલાયા. એ શિયાળામાં થોડાક દિવસોના અંતરે બંનેનું મૃત્યુ થયું. બંને કૅમ્પમાં ફાટી નીકળેલી ટાઈફસની મહામારીના શિકાર બન્યા. એવું મનાય છે કે એ બંનેના મૃત્યદેહને ત્યાં જ માસ ગ્રેવમાં (સામૂહિક કબરોમાં) નાખ્યા હતા. ૧૯૪૫ની ૧૨મી એપ્રિલ બ્રિટિશ સૈન્યએ એ કૅમ્પને આઝાદ કરી.  
અનેક્સના બધા સભ્યોમાંથી, માત્ર આટો ફ્રેન્ક,ઍનીના પિતા, બચ્યા. આઉશવીત્સમાંરૂસીસૈન્યનો પ્રવેશ એમણે જોયો. એ ૧૯૪૫ની ૩જીજૂનેએમસ્ટરડેમ પાછા ફર્યા. એમનાં પત્નીની મૃત્યુની એમને જાણ હતી, પણ ઍની અને માર્ગો મળશે એવી આશા હતી. પણ એમને મઈપ ગીસ મળ્યા, જેમણે એમને ઍનીની ડાયરી આપી અને કહ્યું, “આ રહ્યો તમારી દીકરીનો વારસો.”
અનેક્સના બધા સભ્યોમાંથી, માત્ર આટો ફ્રેન્ક, ઍનીના પિતા, બચ્યા. આઉશવીત્સમાં રૂસી સૈન્યનો પ્રવેશ એમણે જોયો. એ ૧૯૪૫ની ૩જી જૂને એમસ્ટરડેમ પાછા ફર્યા. એમના પત્નીની મૃત્યુની એમને જાણ હતી, પણ ઍની અને માર્ગો મળશે એવી આશા હતી. પણ એમને મઈપ ગીસ મળ્યા, જેમણે એમને ઍનીની ડાયરી આપી અને કહ્યું, “આ રહ્યો તમારી દીકરીનો વારસો.”
એમની દીકરીના અંગત લખાણો વડે એને ફરી જાણવી આટો માટે સહેલું ન હતું. પોતાનાંસંસ્મરણોમાં એ લખે છે કે ડાયરીવાંચતી વખતે એ લાગણીઓથી એટલા ઘેરાઈ જતાં કે એના એક-બે પાનાથી વધારે નહોતા વાચી શકતા. પણ એ જે વાંચતાં એ એમને આશ્ચર્યચકિત કરી દેતું. એ તો ઍનીને બાળક માનતા હતા, પણ એમનાંલખાણો તો એક ગંભીર, વિચારશીલ યુવતીનાં હતાં; એવી યુવતી જેના લખાણમાં એની ઊંડી સમજ સ્પષ્ટ દેખાતી હતી.  
એમની દીકરીના અંગત લખાણો વડે એને ફરી જાણવી આટો માટે સહેલું ન હતું. પોતાના સંસ્મરણોમાં એ લખે છે કે ડાયરી વાંચતી વખતે એ લાગણીઓથી એટલા ઘેરાઈ જતાં કે એના એક-બે પાનાથી વધારે નહોતા વાચી શકતા. પણ એ જે વાંચતાં એ એમને આશ્ચર્યચકિત કરી દેતું. એ તો ઍનીને બાળક માનતા હતા, પણ એમનાં લખાણો તો એક ગંભીર, વિચારશીલ યુવતીના હતા; એવી યુવતી જેના લખાણમાં એની ઊંડી સમજ સ્પષ્ટ દેખાતી હતી.  
પહેલા તો આટોઍનીનીડાયરીને માત્ર એમના થોડા સગાઓ અને મિત્રોનેબતાવવાનામતમાં હતા, પણ પછી એમનો વિચાર બદલાયો. એમની ડાયરીમાંઍનીએ પોતે એને ધ સિક્રેટઅનેક્સનાનામથી પ્રકાશિત કરવાની કલ્પના કરી છે. એટલે આટોપ્રકાશકોને એની નકલો મોકલવા માંડ્યા. ઘણેથી એ પછી આવી, પણ ૧૯૪૭ના જૂનમાં ધ સિક્રેટઅનેક્સનાનામથીએની થોડી નકલો બહાર પડી. પણ એની લોકપ્રિયતા વધી ૧૯૫૨માં, જ્યારે એ અમેરિકામાં પ્રકાશિત થઈ.  
પહેલા તો આટો ઍનીની ડાયરીને માત્ર એમના થોડા સગાઓ અને મિત્રોને બતાવવાના મતમાં હતા, પણ પછી એમનો વિચાર બદલાયો. એમની ડાયરીમાં ઍનીએ પોતે એને ધ સિક્રેટ અનેક્સના નામથી પ્રકાશિત કરવાની કલ્પના કરી છે. એટલે આટો પ્રકાશકોને એની નકલો મોકલવા માંડ્યા. ઘણેથી એ પછી આવી, પણ ૧૯૪૭ના જૂનમાં ધ સિક્રેટ અનેક્સ ના નામથી એની થોડી નકલો બહાર પડી. પણ એની લોકપ્રિયતા વધી ૧૯૫૨માં, જ્યારે એ અમેરીકામાં પ્રકાશિત થઈ.  
ત્યારથી એ સતત છપાઈ રહી છે, અને એના ઉપરથી નાટકો અને ફિલ્મો પણ બન્યાંછે. એમની વાર્તાએઅઢળખ લોકોને યુદ્ધનાઅત્યાચારોવિરુદ્ધ અવાજ ઉઠાવવા માટે અને માનવીય અધિકારો માટે લડત આપવા પ્રેરયા છે. ઍનીને વિશ્વાસ હતો કે અંતે તો માનવીમાં રહેલી કરુણાનીભાવનાની જ જીત થશે.
ત્યારથી એ સતત છપાઈ રહી છે, અને એના ઉપરથી નાટકો અને ફિલ્મો પણ બન્યાં છે. એમની વાર્તાએ અઢળખ લોકોને યુદ્ધના અત્યાચારો વિરુદ્ધ અવાજ ઉઠાવવા માટે અને માનવીય અધિકારો માટે લડત આપવા પ્રેરયા છે. ઍનીને વિશ્વાસ હતો કે અંતે તો માનવીમાં રહેલી કરુણાની ભાવનાની જ જીત થશે.
{{Poem2Close}}
{{Poem2Close}}