કાવ્ય-આચમન શ્રેણી – રામનારાયણ વિશ્વનાથ પાઠક ‘શેષ’/૩૬. પરથમ પરણામ મારા
પરથમ પરણામ મારા, માતાજીને ક્હેજો રે
માન્યું જેણે માટીને રતંન જી;
ભૂખ્યા ર્હૈ જમાડ્યા અમને, જાગી ઊંઘાડ્યા, એવાં
કાયાનાં કીધલાં જતંનજી. ૧
બીજા પરણામ મારા, પિતાજીને ક્હેજો રે
ઘરથી બતાવી જેણે શેરીજી;
બોલી બોલાવ્યા અમને, દોરી હલાવ્યા ચૌટે,
ડુંગરે દેખાડી ઊંચે દેરીજી. ૨
ત્રીજા પરણામ મારા, ગુરુજીને ક્હેજો રે
જડ્યા કે ન જડિયા, તોયે સાચા જી;
એકનેય ક્હેજો એવા સૌનેય ક્હેજો, જે જે
અગમનિગમની બોલ્યા વાચા જી. ૩
ચોથા પરણામ મારા, ભેરુઓને ક્હેજો રે
જેની સાથે ખેલ્યા જગમાં ખેલ જી;
ખાલીમાં રંગ પૂર્યા, જંગમાં સાથ પૂર્યા
હસાવી ધોવરાવ્યા અમારા મેલ જી. ૪
પાંચમા પરણામ મારા, વેરીડાને ક્હેજો રે
પાટુએ ઉઘાડ્યાં અંતરદ્વાર જી;
અજાણ્યા દેખાડ્યા અમને ઘેરા ઉલેચાવ્યા જેણે
ઊંડા ઊંડા આતમના અંધાર જી. ૫
છઠ્ઠા પરણામ મારા જીવનસાથીને ક્હેજો
સંસારતાપે દીધી છાંયજી;
પરણામ વધારે પડે, પરણામ ઓછાયે પડે
આતમની ક્હેજો એક સાંઈજી. ૬
સાતમા પરણામ, ઓલ્યા મહાત્માને ક્હેજો રે
ઢોરનાં કીધાં જેણે મનેખજી;
હરવાફરવાના જેણે મારગ ઉઘાડ્યા રૂડા
હારોહાર મારી ઊંડી મેખ જી. ૭
છેલ્લા પરણામ અમારા, જગતને ક્હેજો જેણે
લીધા વિના આલિયું સરવસ્સજી;
આલ્યું ને આલશે, ને પાળ્યાં ને પાળશે, જ્યારે
ફરી અહીં ઊતરશે અમારો હંસ જી. ૮
(શેષનાં કાવ્યો, પૃ. ૧૨૮-૧૨૯)