બાપુનાં પારણાં/છેલ્લો કટોરો
છેલ્લો કટોરો ઝેરનો આ પી જજો બાપુ!
સાગર પીનારા! અંજલિ નવ ઢોળજો બાપુ!
અણખૂટ વિશ્વાસે વહ્યું જીવન તમારું
ધૂર્તો દગલબાજો થકી પડિયું પનારું:
શત્રુ તણે ખોળે ઢળી સુખથી સુનારું પ
આ આખરી ઓશીકડે શિર સોંપવું, બાપુ!
કાપે ભલે ગર્દન, રિપુ–મન માપવું બાપુ! – છેલ્લો૦
સુરઅસુરના આ નવયુગી ઉદધિ–વલોણે
શી છે ગતાગમ રત્નના કામી જનોને!
તું વિના શંભુ! કોણ પીશે ઝેર દોણે?
હૈયાલગી ગળવા ગરલ ઝટ જાઓ રે બાપુ! ૧૦
ઓ સૌમ્ય રૌદ્ર! કરાલ કોમલ! જાઓ રે બાપુ! – છેલ્લો૦
કહેશે જગત: જોગી તણા શું જોગ ખૂટ્યા?
દરિયા ગયા શોષાઈ? શું ઘન–નીર ખૂટ્યાં?
શું આભ સૂરજ–ચંદ્રમાનાં તેલ ખૂટ્યાં? ૧૫
દેખી અમારાં દુ:ખ નવ અટકી જજો બાપુ!
સહિયું ઘણું, સહિશું વધુ, નવ થડકજો બાપુ – છેલ્લો૦
ચાબૂક, જસી, દંડ, ડંડા મારના,
જીવતાં કબ્રસ્તાન કારાગારનાં,
થોડા ઘણા છંટકાવ ગોળીબારના, ૨૦
એ તે બધાં ય જરી ગયાં, કોઠે પડ્યાં બાપુ!
ફલ સમાં અમ હૈડાં તમે લોઢે ઘડ્યાં, બાપુ – છેલ્લો૦
શું થયું, ત્યાંથી ઢીંગલું લાવો ન લાવો,
બોસા દઈશું ભલે ખાલી હાથ આવો!
રોપશુ તારે કંઠ રસબસતી ભુજાઓ. ૨૫
દુનિયા તણે મોંયે જરી જઈ આવજો બાપુ!
હમદર્દીના સંદેશડા દઈ આવજો બાપુ! – છેલ્લો૦
જગ મારશે મેણાં: ન આવ્યો આત્મજ્ઞાની!
ના’વ્યો ગુમાની પોલ પોતાની પિછાની!
જગપ્રેમી જોયો! દાઝ દુનિયાની ન જાણી! ૩૦
આજાર માનવ–જાત આકુલ થઈ રહી બાપુ!
તારી તબીબી કાજ એ તલખી રહી, બાપુ! – છેલ્લો૦
જા બાપ! માતા આખલાને નાથવાને,
જા વિશ્વહત્યા ઉપરે જળ છાંટવાને,
જા સાત સાગર પાર સેતુ બાંધવાને.
ઘનઘોર વનની વાટને અજવાળતો બાપુ!
વિકરાળ કેસરિયાળને પંપાળતો બાપુ!
ચાલ્યો જજે! તુજ ભોમિયો ભગવાન છે બાપુ!
છેલ્લો કટોરો ઝેરનો પી આવજે બાપુ! ૩૯