સુન્દરમ્‌ની શ્રેષ્ઠ વાર્તાઓ/સુન્દરમ્ : જીવનક્રમિકા

સુન્દરમ્ : જીવનક્રમિકા

૧૯૦૮ :

૨૨મી માર્ચ જન્મ, ભરૂચ જિલ્લાના આમોદ તાલુકાના મિયાં-માતર ગામે. જન્મનામ : ત્રિભુવનદાસ. પિતાનું નામ : પુરુષોત્તમદાસ લુહાર. માતાનું નામ ઊજમબહેન.

૧૯૧૭ :

લગ્ન મંગળાબહેન સાથે. અભ્યાસ: મિયાં–માતરમાં ગુજરાતી સાત ધોરણ સુધી. આમોદની શાળામાં અંગ્રેજી પાંચ ધોરણ સુધી, ભરૂચમાં છોટુભાઈ પુરાણીની રાષ્ટ્રીય ન્યૂ ઇંગ્લિશ સ્કૂલમાં એક વર્ષ.

૧૯૨૫–૨૭ :

ભરૂચમાંથી ‘વિનીત’ થઈ, અમદાવાદમાં ગૂજરાત વિદ્યાપીઠમાં. ત્યાંના માસિક ‘સાબરમતી’માંના ઉત્તમ લેખ માટે તારાગૌરી ચંદ્રક

૧૯૨૬ :

‘સાબરમતી’માં ‘મરીચિ’ ઉપનામથી ‘એકાંશ દે’ – એ પ્રથમ કાવ્યની પ્રસિદ્ધિ.

૧૯૨૮-૨૯ :

‘સાબરમતીમાં ‘બારડોલીને– એ કાવ્ય ‘સુન્દરમ્’ના નામથી પ્રસિદ્ધ સાબરમતી’ના તંત્રી.

૧૯૨૯ :

સંસ્કૃત-અંગ્રેજી સાથે બીજા વર્ગમાં ‘ભાષાવિશારદ’. સોનગઢ ગુરુકુળમાં અધ્યાપક.

૧૯૩૦ :

ઉમાશંકર સાથે મૈત્રી. ભારતના સ્વાતંત્ર્યસંગ્રામમાં જોડાયા. એમની કાવ્યદીક્ષા જેવું કાવ્ય ‘બુદ્ધનાં ચક્ષુ’નું સર્જન.

૧૯૩૩ :

પ્રથમ કાવ્યસંગ્રહ ‘કોયા ભગતની કડવી વાણી અને ગરીબોનાં ગીતો’નું પ્રકાશન. બીજા કાવ્યસંગ્રહ ‘કાવ્યમંગલા’નું પ્રકાશન

૧૯૩૪ :

જ્યોતિ સંઘમાં શિક્ષક. ‘કાવ્યમંગલા’ માટે રણજિતરામ સુવર્ણચંદ્ર વર્ષના અંતભાગમાં દક્ષિણ ભારતની યાત્રા.

૧૯૩૭ :

૩ એપ્રિલ, પુત્રી સુધાનો જન્મ.

૧૯૩૮ :

‘ત્રિશૂળ’ ઉપનામથી પ્રસિદ્ધ થયેલી વાર્તાઓનો પ્રથમ સંગ્રહ હીરાકણી અને બીજી વાતો’નું પ્રકાશન.

૧૯૩૯ :

કાવ્યસંગ્રહ ‘રંગ રંગ વાદળિયાં’ (બાળકાવ્યો)નું પ્રકાશન. બીજા વાર્તાસંગ્રહ ખોલી અને નાગરિકા અને ચોથા કાવ્યસંગ્રહ ‘વસુધા’નું પ્રકાશન.

૧૯૪૦ :

ત્રીજા વાર્તાસંગ્રહ ‘પિયાસી’નું પ્રકાશન. પોંડિચેરીમાં શ્રી અરવિંદ દર્શન. બોધાયનકૃત ‘ભગવદજજુકીયમ્’નો અનુવાદ પ્રકાશિત.

૧૯૪૧ :

‘દક્ષિણાયન’ પ્રવાસગ્રંથનું પ્રકાશન.

૧૯૪૩ :

પોંડિચેરીમાં શ્રીઅરવિંદ દર્શન (બીજી વાર)

૧૯૪૪ :

શુદ્રકકૃત ‘મૃચ્છકટિકમ’ના અનુવાદનું પ્રકાર...

૧૯૪૫ :

ચોથા વાર્તાસંગ્રહ ‘ઉન્નયન’નું પ્રકાશન. ‘ખોલકી અને નાગરિકામાં નવી પાંચ વાર્તાઓ સાથે સંવર્ધિત આવૃત્તિ રૂપે પ્રકાશન. બુધસભા, મિજલસ, પ્રગતિશીલ સાહિત્ય મંડળ, લેખક મિલન જેવી સંસ્થાઓના સંસ્થાપન – સંચાલનમાં સહાય, શ્રીઅરવિંદ આશ્રમ, પોંડિચેરીમાં સપરિવાર નિવાસ.

૧૯૪૬ :

પ્રથમ વિવેચનગ્રંથ ‘અર્વાચીન કવિતાનું પ્રકાશન. અર્વાચીન કવિતાને મહીડા પારિતોષિક.

૧૯૪૭ :

૧૫મી ઓગસ્ટથી શરૂ થયેલ સૈમાસિક ‘દક્ષિણા’ના તંત્રી.

૧૯૫૦ :

‘શ્રીઅરવિંદ મહાયોગી’(જીવનચરિત્રોનું પ્રકાશન.

૧૯૫૧ :

પાંચમા કાવ્યસંગ્રહ ‘યાત્રા’નું પ્રકાશન.

૧૯૪૮-૧૯૫૨ :

આ ગાળાનો નર્મદ સુવર્ણચંદ્રક યાત્રાને.

૧૯૫૪ :

ચિદમ્બરમ્ ખાતે પી.ઈ.એન. યોજિત ત્રીજી અખિલ ભારતીય લેખક પરિષદમાં ભાગ લીધો.

૧૯પ૯ :

ગુજરાતી સાહિત્ય પરિષદના અમદાવાદ ખાતેના વીસમા અધિવેશનમાં સાહિત્ય વિભાગના પ્રમુખ.

૧૯૬૧ :

જર્મન નાટ્યકાર, અનસ્ટ ટોલરના ‘ટ્રાન્સફિયુરેશન’ના ‘કાયાપલટ’ નામના અનુવાદનું પ્રકાશન.

૧૯૬૫ :

ટોલરના ‘માસિઝ ઍન્ડ મૅન’ નાટકના ‘જનતા અને જન’ નામના અનુવાદનું પ્રકાશન. બીજા વિવેચનગ્રંથ ‘અવલોકના’નું પ્રકાશન.

૧૯૬૭ :

‘ઠક્કર વસનજી માધવજી વ્યાખ્યાનમાળા’માં મુંબઈ યુનિ.માં વ્યાખ્યાનો.

૧૯૬૮ :

‘ચિદંબરા’ લેખસંગ્રહનું પ્રકાશન.

૧૯૬૯ :

‘અવલોકનાન માટે સાહિત્ય અકાદમી – દિલ્હીનું પારિતોષિક. બીજી સપ્ટેમ્બરે મંગળાબહેનનું અવસાન. ડિસેમ્બરમાં જૂનાગઢ ખાતે યોજાયેલા ગુજરાતી સાહિત્ય પરિષદના પચીસમા અધિવેશનના પ્રમુખ. ‘તપોવન’ ગ્રંથનો અર્પણ-સમારંભ.

૧૯૭૪ :

શ્રીઅરવિંદ તત્ત્વજ્ઞાન વ્યાખ્યાનમાળા, વલ્લભવિદ્યાનગર, ઝામ્બિયા(આફ્રિકા)માં શ્રી અરવિંદ શિબિર. ‘ઐસી હૈ જિન્દગી’(અનુવાદ)નું પ્રકાશન.

૧૯૭૭ :

‘તારિણી’ અને ‘પાવકના પંથે વાર્તાસંગ્રહોનું પ્રકાશન. વાસંતી પૂર્ણિમા નાટ્યસંગ્રહનું પ્રકાશન.

૧૯૭૮ :

‘સાહિત્ય ચિંતન (સાહિત્યલેખો), ‘સમર્ચના’ (ચારિત્ર્યપ્રધાન લેખો). સા વિધા’ (તત્ત્વચિંતનના લેખો)નું પ્રકાશન.

૧૯૭૯ :

દક્ષિણ ગુજરાત યુનિવર્સિટી, સૂરતમાં શ્રી અરવિંદ વિશે પાંચ વ્યાખ્યાનો.

૧૯૮૩ :

પુરી નગરનું માતર પાસે વાત્રક-તટે ખાતમુહૂર્ત ૧૧-૧૧-૧૯૮૩.

૧૯૮૪ :

અમૃત મહોત્સવની ઉજવણી અંબાજી તથા મિયાં-માતરમાં.

૧૯૮૫ :

‘પદ્મભૂષણ’ ઍવૉર્ડ એનાયત (૧૬-૩-૧૯૮૫).

૧૯૮૭ :

દિલ્હી સાહિત્ય અકાદમીના કાર્યમંડળમાં નિયુક્તિ. પૅરિસમાં શ્રી અરવિંદ શિબિર લંડનમાં શ્રી અરવિંદ હાઉસનું નિર્માણ (૨૩-૯-૧૯૮૭).

૧૯૮૯ :

લંડનમાં શ્રી અરવિંદ હાઉસમાં શ્રીમાતાજી તથા શ્રી અરવિંદની છબીઓનું અનાવરણ. સુન્દરમ્‌ની પ્રતિનિધિ વાર્તાઓ (સં. રમણલાલ જોશી)

૧૯૯૦ :

ગુજરાત સરકાર તરફથી ‘શ્રી નરસિંહ મહેતા પુરસ્કાર’ (૨૫-૧-૧૯૯૦). ‘વરદા’ કાવ્યસંગ્રહનું પ્રકાશન.

૧૯૯૧ :

દેહોત્સર્ગ (૧૩-૧-૧૯૯૧). ‘મુદિતા’ કાવ્યસંગ્રહનું પ્રકાશન.

૧૯૯૨ :

‘ઉત્કંઠા’ કાવ્યસંગ્રહનું પ્રકાશન

૧૯૯૩ :

‘અનાગતા’ કાવ્યસંગ્રહનું પ્રકાશન.

૧૯૯૫ :

‘લોકલીલા’ (આખ્યાનકાવ્ય), ‘ઈશ’ (કાવ્યસંગ્રહ), સાવિત્રીન, કાવ્યખંડો’(કાવ્યાનુવાદ), ‘પલ્લવિતા’ (કાવ્યસંગ્રહ) અને ‘મહાનદી (કાવ્યસંગ્રહ)નું પ્રકાશન.

૧૯૯૭ :

‘પ્રભુપદ’, ‘અગમ નિગમ’ અને ‘પ્રિયંકા’ કાવ્યસંગ્રહોનું તેમ જ નિત્યનો (કાવ્યગ્રંથ)નું પ્રકાશન.

૧૯૯૮ :

‘નયા પૈસા’ તેમ જ ‘વરદા’ કાવ્યસંગ્રહોનું પ્રકાશન. (‘વરદા’ની બીજી આવૃત્તિમાં ‘વરદા’, ‘મુદિતા’, ‘ઉત્કંઠા અને ‘અનાગતા સમાવિષ્ટ છે.)

૧૯૯૯ :

‘ચક્રદૂત’ કાવ્યસંગ્રહનું પ્રકાશન.

૨૦૦૦ :

‘લોકલીલા’ કાવ્યસંગ્રહનું પ્રકાશન.

૨૦૦૨ :

‘દક્ષિણા-૧’ તથા ‘દક્ષિણા-૨’નું પ્રકાશન. ચૂંટેલી કવિતા: સુન્દરમ્’ (ચયનકાર ચંદ્રકાન્ત શેઠ) ચંદ્રકાન્ત શેઠ સંપાદિત ‘સુન્દરમ્‌ની શ્રેષ્ઠ વાર્તાઓ’નું પ્રકાશન,

૨૦૦૩ :

‘મનની મર્મર’, ‘ધ્રુવયાત્રા’

૨૦૦૪ :

સુન્દરમ્-સુધા (સં. સુરેશ દલાલ)