26,604
edits
શાલભંજિકા/પ્રાન્તિક: Difference between revisions
શાલભંજિકા/પ્રાન્તિક (view source)
Revision as of 10:41, 11 September 2021
, 10:41, 11 September 2021no edit summary
KhyatiJoshi (talk | contribs) (Created page with "{{SetTitle}} {{Heading|પ્રાન્તિક}} {{Poem2Open}} ‘પ્રાન્તિક’ તો રવીન્દ્રનાથની કવિતાઓના...") |
KhyatiJoshi (talk | contribs) No edit summary |
||
| (7 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 2: | Line 2: | ||
{{Heading|પ્રાન્તિક}} | {{Heading|પ્રાન્તિક}} | ||
‘પ્રાન્તિક’ તો રવીન્દ્રનાથની કવિતાઓના એક સંગ્રહનું નામ છે. બહુ નાનકડો કાવ્યસંગ્રહ. ૧૭ જેટલી માત્ર રચનાઓ છે. પ્રાન્તિક એટલે સીમાડો પણ થાય. કવિના જીવનની ઉત્તરવયે રચાયેલી એ કવિતાઓના સંકલનનું નામ ‘પ્રાન્તિક’ એ અર્થે પણ સાર્થક થાય. | |||
{{Poem2Open}} | {{Poem2Open}} | ||
પણ હું તે કવિતાની વાત નથી કરતો, હું શાંતિનિકેતનના પ્રાન્તિકની વાત કરું છું. આ પ્રાન્તિક એટલે એ નામનું એક સ્ટેશન તો ખરું જ, જે શાંતિનિકેતનની પાદરે આવેલું છે; ઉપરાંત શાંતિનિકેતનનો સીમાડો. એ સીમાડાને પ્રાન્તિક જેવું કવિત્વમય નામ કવિએ આપેલું. | પણ હું તે કવિતાની વાત નથી કરતો, હું શાંતિનિકેતનના પ્રાન્તિકની વાત કરું છું. આ પ્રાન્તિક એટલે એ નામનું એક સ્ટેશન તો ખરું જ, જે શાંતિનિકેતનની પાદરે આવેલું છે; ઉપરાંત શાંતિનિકેતનનો સીમાડો. એ સીમાડાને પ્રાન્તિક જેવું કવિત્વમય નામ કવિએ આપેલું. | ||
| Line 50: | Line 50: | ||
હમણાં થોડા દિવસ વહેલી સવારે બકુલને પ્રાન્તિક સ્ટેશને મૂકવા જતાં પૂર્વની ક્ષિતિજથી ઉપર આવી પાસે પાસે શીતલ રીતે ટમટમી રહેલી વદ બારસની ચંદ્રલેખા અને શુક્રની સન્નિધિ જોઈ હતી. તાલની પાછળ ધીમે ધીમે ઉજાશમાં તેઓ વિલીન થઈ ગયાં, અને એ દિશાએથી એકદમ લાલ સૂર્ય જાણે જમીનમાંથી, ડાંગરનાં કપાયેલાં ખેતરોમાંથી, નીકળ્યો <big>ready faced farmer</big> રતૂમડા ચહેરાવાળો ખેડુ. ભલે જાપાનના કે ચીનના કોઈ કવિના અનુસરણમાં એઝરા પાઉંડે ચંદ્રને માટે એ ઉપમાન વાપર્યું હોય, પણ આ ક્ષણે અહીં તો બરાબર આ સૂર્યને લાગુ પડી શકે. ખાલી ખેતરોમાં આ સૂર્ય ખેડુ શાને? પેલા દાતરડા માટે? તો તો તે લુહાર, કે કારીગર મજૂર પણ હોઈ શકે. હથોડો પણ છે તો! આવું બધું વિચારવાને સમય રહ્યો નહિ, દૂરથી ગાડી આવી રહી હતી, જે ગાડીની ગતિને લય અનેક વાર પંચવટીની સ્તબ્ધ શાંત સવારોએ સાંભળ્યો છે. | હમણાં થોડા દિવસ વહેલી સવારે બકુલને પ્રાન્તિક સ્ટેશને મૂકવા જતાં પૂર્વની ક્ષિતિજથી ઉપર આવી પાસે પાસે શીતલ રીતે ટમટમી રહેલી વદ બારસની ચંદ્રલેખા અને શુક્રની સન્નિધિ જોઈ હતી. તાલની પાછળ ધીમે ધીમે ઉજાશમાં તેઓ વિલીન થઈ ગયાં, અને એ દિશાએથી એકદમ લાલ સૂર્ય જાણે જમીનમાંથી, ડાંગરનાં કપાયેલાં ખેતરોમાંથી, નીકળ્યો <big>ready faced farmer</big> રતૂમડા ચહેરાવાળો ખેડુ. ભલે જાપાનના કે ચીનના કોઈ કવિના અનુસરણમાં એઝરા પાઉંડે ચંદ્રને માટે એ ઉપમાન વાપર્યું હોય, પણ આ ક્ષણે અહીં તો બરાબર આ સૂર્યને લાગુ પડી શકે. ખાલી ખેતરોમાં આ સૂર્ય ખેડુ શાને? પેલા દાતરડા માટે? તો તો તે લુહાર, કે કારીગર મજૂર પણ હોઈ શકે. હથોડો પણ છે તો! આવું બધું વિચારવાને સમય રહ્યો નહિ, દૂરથી ગાડી આવી રહી હતી, જે ગાડીની ગતિને લય અનેક વાર પંચવટીની સ્તબ્ધ શાંત સવારોએ સાંભળ્યો છે. | ||
{{Right| પંચવટી, ૧૯૮૩, શાંતિનિકેતન}} | |||
{{ | |||
{{HeaderNav | |||
|previous = [[શાલભંજિકા/પિરિયારકાંઠેથી|પિરિયારકાંઠેથી]] | |||
|next = [[શાલભંજિકા/શૃગાલકથા|શૃગાલકથા]] | |||
}} | |||