કાવ્ય-આચમન શ્રેણી – ઝવેરચંદ મેઘાણી/૨૮. વિરાટ-દર્શન: Difference between revisions

Jump to navigation Jump to search
no edit summary
(Created page with "{{SetTitle}} {{Heading|૨૮. વિરાટ-દર્શન|ઝવેરચંદ મેઘાણી}} <poem> [છંદ: ચારણી ચરચરી] બાજે...")
 
No edit summary
Line 29: Line 29:
::: માનવને મુક્તિદાન દેવા સહુ આવ્યાં.
::: માનવને મુક્તિદાન દેવા સહુ આવ્યાં.


*
<center>*</center>
અમે માનવમંદિર કેરી નવતર રચના અનેરી
અમે માનવમંદિર કેરી નવતર રચના અનેરી
::: સોંપી તમને, નમેરી માલિક ધનવંતા!
::: સોંપી તમને, નમેરી માલિક ધનવંતા!
Line 48: Line 48:
નૂતન શક્તિને ભાન, ગાતાં શ્રદ્ધાનું ગાન,
નૂતન શક્તિને ભાન, ગાતાં શ્રદ્ધાનું ગાન,
::: માનવને મુક્તિદાન દેવા સહુ આવ્યાં.
::: માનવને મુક્તિદાન દેવા સહુ આવ્યાં.
*
<center>*</center>
તમે રૂંધી નભના ઉજાસ, પ્રભુજીના પવન-શ્વાસ,
તમે રૂંધી નભના ઉજાસ, પ્રભુજીના પવન-શ્વાસ,
રચિયાં રૌરવી ખાસ યંત્ર-કારખાનાં;
::: રચિયાં રૌરવી ખાસ યંત્ર-કારખાનાં;
લેવા ધનના નિચોડ; છૂંદ્યા મનુબાગછોડ;
લેવા ધનના નિચોડ; છૂંદ્યા મનુબાગછોડ;
બાફ્યાં અમ કોડભર્યાં બાલપુષ્પ નાનાં.
::: બાફ્યાં અમ કોડભર્યાં બાલપુષ્પ નાનાં.
તમે પૂરી અમ પુત્રીઓને, ભોળી સાવિત્રીઓને,
તમે પૂરી અમ પુત્રીઓને, ભોળી સાવિત્રીઓને,
કોમળ કળીઓને છેક વેશ્યામંદિરીએ;
::: કોમળ કળીઓને છેક વેશ્યામંદિરીએ;
ટુકડા રોટીને કાજ, વેચે વનિતાઓ લાજ –
ટુકડા રોટીને કાજ, વેચે વનિતાઓ લાજ –
એવા તમ રાજના પ્રતાપ શેં વીસરીએ!
::: એવા તમ રાજના પ્રતાપ શેં વીસરીએ!
હાય, એ સહુ આશા અમારી સૂતી હત્યાપથારી,
હાય, એ સહુ આશા અમારી સૂતી હત્યાપથારી,
એને રુધિરે ભીંજાડી નયનો અમ લાવ્યાં;
::: એને રુધિરે ભીંજાડી નયનો અમ લાવ્યાં;
નૂતન શક્તિનો તાજ પહેરી શિર પરે આજ,
નૂતન શક્તિનો તાજ પહેરી શિર પરે આજ,
માનવમુક્તિને કાજ રંકસૈન્ય આવ્યાં.
::: માનવમુક્તિને કાજ રંકસૈન્ય આવ્યાં.
જો જો, કંગાલ તણાં દળ-વાદળ આવ્યાં.
::: જો જો, કંગાલ તણાં દળ-વાદળ આવ્યાં.
*
<center>*</center>
અમે ખેતરથી, વાડીઓથી, જંગલ ને ઝાડીઓથી,
અમે ખેતરથી, વાડીઓથી, જંગલ ને ઝાડીઓથી,
સાગરથી, ગિરિવરથી, સુણી સાદ આવ્યાં;
::: સાગરથી, ગિરિવરથી, સુણી સાદ આવ્યાં;
નૂતન શક્તિને ભાન, ગાતાં શ્રદ્ધાનું ગાન,
નૂતન શક્તિને ભાન, ગાતાં શ્રદ્ધાનું ગાન,
માનવને મુક્તિદાન દેવા સહુ આવ્યાં.
::: માનવને મુક્તિદાન દેવા સહુ આવ્યાં.
*
<center>*</center>
હવે કંપો રે, ઓ કૃપાલ! કંપો, અમ રક્ષપાલ!
હવે કંપો રે, ઓ કૃપાલ! કંપો, અમ રક્ષપાલ!
પરની રોટીના ભક્ષનાર, તમે કંપો!
::: પરની રોટીના ભક્ષનાર, તમે કંપો!
છલના કિલ્લા ને કોટ કરવા સહુ લોટપોટ,
છલના કિલ્લા ને કોટ કરવા સહુ લોટપોટ,
આવે લંગોટધારી સૈન્ય: હવે કંપો!
::: આવે લંગોટધારી સૈન્ય: હવે કંપો!
માનવ આત્માની માંહી જુગજુગથી જે છુપાઈ
માનવ આત્માની માંહી જુગજુગથી જે છુપાઈ
ભાઈભાઈની સગાઈ, મુક્તિની પિપાસા:
::: ભાઈભાઈની સગાઈ, મુક્તિની પિપાસા:
એ છે અમ અસ્ત્રશસ્ત્ર, કોટિ કોટિ સહસ્ર
એ છે અમ અસ્ત્રશસ્ત્ર, કોટિ કોટિ સહસ્ર
અકલંકિત ને અહિંસ્ર: એ અમારી આશા.
::: અકલંકિત ને અહિંસ્ર: એ અમારી આશા.
આખર એની જ જીત: સમજી લેજો ખચીત;
આખર એની જ જીત: સમજી લેજો ખચીત;
ભાગો, ભયભીત જાલિમો! વિરાટ આવે,
::: ભાગો, ભયભીત જાલિમો! વિરાટ આવે,
નૂતન શક્તિને ભાન, ગાતાં શ્રદ્ધાનું ગાન,
નૂતન શક્તિને ભાન, ગાતાં શ્રદ્ધાનું ગાન,
એક તાલ, એક તાન, લોકસૈન્ય આવે.
::: એક તાલ, એક તાન, લોકસૈન્ય આવે.
દેખ! દેખ! કાલનાં અપાર કટક આવે.
::: દેખ! દેખ! કાલનાં અપાર કટક આવે.
 
૧૯૩૨
૧૯૩૨
અપ્ટન સિંકલેરના ‘સૅમ્યુઅલ ધ સીકર’ના છેલ્લા સંઘગાનને આધારે.
::: અપ્ટન સિંકલેરના ‘સૅમ્યુઅલ ધ સીકર’ના છેલ્લા સંઘગાનને આધારે.
{{Right|(સોના-નાવડી, પૃ. ૧૨૪-૧૨૬)}}
{{Right|(સોના-નાવડી, પૃ. ૧૨૪-૧૨૬)}}
</poem>
</poem>
18,450

edits

Navigation menu