26,604
edits
કાવ્ય-આચમન શ્રેણી – ઉમાશંકર જોશી/૫. સમરકંદ-બુખારા: Difference between revisions
Jump to navigation
Jump to search
કાવ્ય-આચમન શ્રેણી – ઉમાશંકર જોશી/૫. સમરકંદ-બુખારા (view source)
Revision as of 10:36, 14 December 2021
, 10:36, 14 December 2021no edit summary
KhyatiJoshi (talk | contribs) No edit summary |
KhyatiJoshi (talk | contribs) No edit summary |
||
| Line 4: | Line 4: | ||
કેમે ના લોપાય સ્મરણથી સમરકંદ-બુખારા : | કેમે ના લોપાય સ્મરણથી સમરકંદ-બુખારા : | ||
મધરાતે મધુ નીંદરમાંયે સમરકંદ-બુખારા! | મધરાતે મધુ નીંદરમાંયે સમરકંદ-બુખારા! | ||
મહેતાજી ભૂગોળ શીખવે, નકશો મોટો ખોલી, | મહેતાજી ભૂગોળ શીખવે, નકશો મોટો ખોલી, | ||
અમે કરી ભૂંગળ કાગળની દેતા કંઈ કંઈ બોલી : | અમે કરી ભૂંગળ કાગળની દેતા કંઈ કંઈ બોલી : | ||
| Line 24: | Line 25: | ||
હા, હા! એવું હશે કૈંક આ! ત્યાં સોટીચમકારા. | હા, હા! એવું હશે કૈંક આ! ત્યાં સોટીચમકારા. | ||
`સા'બ, બરાબર યાદ મને છે સમરકંદ-બુખારા.' | `સા'બ, બરાબર યાદ મને છે સમરકંદ-બુખારા.' | ||
કૉલેજમાં પ્રોફેસર આવી કવિતા કૈંક શિખાવે, | કૉલેજમાં પ્રોફેસર આવી કવિતા કૈંક શિખાવે, | ||
નવી વાતથી રીઝવી સૌને, પોતાનેય રિઝાવે; | નવી વાતથી રીઝવી સૌને, પોતાનેય રિઝાવે; | ||
| Line 31: | Line 33: | ||
દઈ દઉં એ તલ પર વારી સમરકંદ-બુખારા.' | દઈ દઉં એ તલ પર વારી સમરકંદ-બુખારા.' | ||
સમજાયું ના, તલની લતમાં આવા તે શું બખાળા? | સમજાયું ના, તલની લતમાં આવા તે શું બખાળા? | ||
– પગ આગળ વૈકુંઠ હોય પણ વૃંદાવનને માટે | – પગ આગળ વૈકુંઠ હોય પણ વૃંદાવનને માટે | ||
ગોપી એ છોડી દે, તલની વાત હશે એ ઘાટે? – | ગોપી એ છોડી દે, તલની વાત હશે એ ઘાટે? – | ||
| Line 39: | Line 42: | ||
હથેળી બળવા લાગી ચમચમ, સુણ્યા જૂના હોંકારા, – | હથેળી બળવા લાગી ચમચમ, સુણ્યા જૂના હોંકારા, – | ||
`મારો ના, સાહેબ! યાદ છે સમરકંદ-બુખારા!' | `મારો ના, સાહેબ! યાદ છે સમરકંદ-બુખારા!' | ||
આજે આંખ જરીક મીંચતાં સ્મરણ થાય કંઈ તાજાં, | આજે આંખ જરીક મીંચતાં સ્મરણ થાય કંઈ તાજાં, | ||
નજર આગળે તરવરતા ખુલ્લા જંગી દરવાજા; | નજર આગળે તરવરતા ખુલ્લા જંગી દરવાજા; | ||
| Line 49: | Line 53: | ||
જોયા ત્યાં ગગને તગતગતા ધોળે દિવસે તારા, | જોયા ત્યાં ગગને તગતગતા ધોળે દિવસે તારા, | ||
અરે! પડ્યાં છે પાછળ મારી સમરકંદ-બુખારા! | અરે! પડ્યાં છે પાછળ મારી સમરકંદ-બુખારા! | ||
પૂનમચાંદનીમાં સૂતો'તો અગાશીએ એકાકી, | પૂનમચાંદનીમાં સૂતો'તો અગાશીએ એકાકી, | ||
સ્વપ્નામાં ઓચિંતો શાથી ઝબકી ઊઠ્યો જાગી! | સ્વપ્નામાં ઓચિંતો શાથી ઝબકી ઊઠ્યો જાગી! | ||
| Line 55: | Line 60: | ||
ક્યાંથી ત્યાં તો થઈ રહ્યા રે સ્મરણોના ઠમકારા, | ક્યાંથી ત્યાં તો થઈ રહ્યા રે સ્મરણોના ઠમકારા, | ||
શરાબ છલછલ પ્યાલીભર એ સમરકંદ-બુખારા! | શરાબ છલછલ પ્યાલીભર એ સમરકંદ-બુખારા! | ||
એ શરાબની ભરભર પ્યાલી, કે એ જંગસવારી, | એ શરાબની ભરભર પ્યાલી, કે એ જંગસવારી, | ||
કે કાળા તલવાળી પેલી માશૂક તુર્ક-શિરાઝી, | કે કાળા તલવાળી પેલી માશૂક તુર્ક-શિરાઝી, | ||
| Line 61: | Line 67: | ||
ને ચમકારે મહેતાજીએ નકશાનાં પરભારાં | ને ચમકારે મહેતાજીએ નકશાનાં પરભારાં | ||
ભેટ દીધેલાં શ્હેર એ બે સમરકંદ-બુખારા! | ભેટ દીધેલાં શ્હેર એ બે સમરકંદ-બુખારા! | ||
ભણ્યો હતો હું કંઈક `ગામડાં', યાદ રહ્યાં આ બે કાં? | ભણ્યો હતો હું કંઈક `ગામડાં', યાદ રહ્યાં આ બે કાં? | ||
સૂતાં, સ્વપ્ને કે જાગરણે, ઘડી ઘડી પજવે કાં? | સૂતાં, સ્વપ્ને કે જાગરણે, ઘડી ઘડી પજવે કાં? | ||
| Line 69: | Line 76: | ||
જરી ભૂલવા કરું તહીં તો વાગે છે ભણકારા, | જરી ભૂલવા કરું તહીં તો વાગે છે ભણકારા, | ||
મગજ-બારણે બજે ટકોરા સમરકંદ-બુખારા! | મગજ-બારણે બજે ટકોરા સમરકંદ-બુખારા! | ||
મધરાતે મધુ નીંદરમાંયે સમરકંદ-બુખારા! | મધરાતે મધુ નીંદરમાંયે સમરકંદ-બુખારા! | ||
નિશદિન મારે સ્મરણે રણકે સમરકંદ-બુખારા! | નિશદિન મારે સ્મરણે રણકે સમરકંદ-બુખારા! | ||
વીસાપુર જેલ, ૧-૭-૧૯૩૨ | |||
(સમગ્ર કવિતા, પૃ. ૫૯-૬૧) | વીસાપુર જેલ, ૧-૭-૧૯૩૨}} | ||
{{Right|(સમગ્ર કવિતા, પૃ. ૫૯-૬૧)}} | |||
</poem> | </poem> | ||