આત્માની માતૃભાષા/60: Difference between revisions

ભડભડ બળે સ્વપ્નાં. ધુમાય વાયુમંડલ ને આંખો ચોળે

ભલા લોકો. ઓળા એના પથરાય ઇતિહાસપોથીઓ પર.

એક સદીમાં — અર્ધીકમાં — બે વિશ્વયુદ્ધ. સરવૈયામાં

નકરું વકરેલું નિર્માનુષીકરણ. ભસ્મપુંજીભૂત હિરોશીમાની

દસકાઓની ભેખડોએ પડઘાય. ભીતિના પેંતરા

સર્વનાશસજ્જતામાં પરિણમે. સજ્જનો અકિંચિત્કર.

સર્વગ્રાસી બજારમૂલ્યોનું ડાકલું બજી રહે; સુજનતાની સેર,

પ્રેમની સરવાણી સણસણી રહે દ્વેષજ્વાલાઓ વચ્ચે.

વાંકી વળી ગયેલી ખેડુની કારીગરની મજૂરની કમર પર

ચઢી બેઠેલ વાદાવાદ તાગડધિન્ના કર્યે જાય, કમર પેલી

ચતુ:શતકોટિ માનવો વચ્ચે વાતચીતનો સંબંધ માત્ર

હિંસાસરંજામ દ્વારા, સુખની પરસ્પર ઝૂંટાઝૂંટ લૂંટ દ્વારા, બજારનાં

યંત્ર અને તંત્રમાં મંત્ર ગૂંગળાઈ રહ્યો.

મંત્ર તો ‘મનુષ્ય’ — માનવનું હોવું, માનવનું જીવવું,

માનવીપણાથી માનવોમાં ઓતપ્રોત થવું. અજબ અહો માનવી જીવન!

વિસર્પિણી શક્તિ એ તો, મહાર્ણવના પ્રચંડ

લોઢ સમી સર્વભક્ષી, ક્યારેક કો વ(૧૬૩)દંષ્ટ્ર જંતુ.

તેજ ને તિમિર જેવું, છાયા-પ્રકાશ સમું, મિશ્રિત એ

દુરિત છે શુભથી; ક્યારેક તો નાશ એનો કરવા જતાં

દુરિત પર બહાર ઘા કર્યો, પાછો વળી હૃદય પર અફળાય.

બાહ્ય જગત નહિ તેટલું માનવી હૃદય એનું યુદ્ધક્ષેત્ર.

શુભાકાંક્ષા શુભોદ્ગાર શુભઆચરણ મહીં

રચ્યાપચ્યા રહ્યા ત્યારે અજાણ, કશી એંધાણી ન મળે એમ,

દુરિત તો, ગુલાબને કીટ જેમ, ધીટપણે

કોરી રહ્યું હતું જરીકેય થંભ્યા વિણ, જંપ્યા વિણ.

નિ:સહાયનો કંઈક બોજ ઉઠાવ્યો તે ક્ષણે —

તે ક્ષણે જ ઘરે પુત્ર મૃત્યુમુખે પડેલો—ની ખબર ના.

એનામાંય નિજને જ, સારી સૃષ્ટિ

ભરી ભરી બની રહી એક જ આ ઘૃણાભર્યા ‘હું'-મય.

દરેક ચહેરો તે જડ આયનો ના હોય જાણે.

કેમ કરી છૂટું, કેમ કરી બધે જોઈ શકું બધાને જ

બીજાઓને મળવું પડે છે પોતાના પરિચય માટે.

નિશાત-ભરેલાં માનવો જોઈએ મારા મનનો કંઈ તાગ લેવા.

માનવોને સ્વીકારી જેવા છે તેવા, — દાનવને તારવવો

પોતામાં ને અન્યમાંય — સ્વીકારી જ નહિ, સર્વભાવે ચાહી

અપનાવવા સૌને. દુરિત — તે તો પ્રેમથી ભયભીત.

ખરડી ન શકે એ જીવનને, તોય પડકારી

નવી જ અગ્રિમતાઓ ઉપસાવી મરડી શકે કદાચ.

દુરિત, શું આંક્યે જશે જીવનગતિ તું મારી?

મરડશે જીવનનો પંથ મારો?

દુરિત, મારું હોવું એ જ તને કરે છે સુગઠિત,

તું જો સામે આવીને ના ઊભું રહે, તો તો ખરે

ઊણું ઊંડે ઊંડે કંઈ મારામાં જ.

દુરિત, તું આશ્ચર્યકર અનિવાર્ય માધ્યમ મારા જીવનનું.

દુરિત, તારું હોવું એ જ કરે છે મને સુગઠિત.

હાશ, થોડાંક સ્વપ્નો જરૂર ટકી શકશે સલામત હવે … …