મણિલાલ હ. પટેલનાં કાવ્યો: Difference between revisions

મણિલાલ હ. પટેલનાં કાવ્યો (view source)

Revision as of 09:01, 17 March 2022

8,267 bytes added , 09:01, 17 March 2022

→�

KhyatiJoshi

26,604

edits

@@ Line 137: / Line 137: @@
 કાયમની કઠણાઈ, વ્હાલા
 કાયમની કઠણાઈ...
+</poem>
+== તમે આવો ==
+<poem>
+વૃક્ષોની હથેળીઓમાં વૈશાખી તડકો
+હજી હમણાં જ ખોબો વાળતાં શીખેલાં –
+કાંચનારને પાંદડે પાંદડે હેતની હેલી
+આંગણામાં હંસો ઊતરી આવ્યા છે
+જૂઈ જાઈ ને ચમેલી ઘેલી ઘેલી
+રતુંબડી પીપળ કૂંપળ ચળક ચળક
+પર્પલ પૃથ્વી પુષ્પિત પળ પળ
+કોયલ વેલનાં વાદળી ફૂલમાં રમે
+આસમાની આશાનું આકાશ.
+તમે સાંભળો છો? તમે ત્યાં નથી –
+જ્યાં તમે છો! તમે તો અહીં છો –
+આ મ્હૉરી ઊઠેલી મોગરવેલની કળીઓમાં
+ટગરીની વિસ્મયચકિત આંખોમાં
+ગાંડાતૂર ડમરાની તોફાની સુગંધોમાં
+કૂંપળે કૂંપળે પ્રસન્નતા વ્હેંચતી
+સવારની ભૂરીભૂખરી પાંખોમાં... તમે –
+આ આંગણામાં તડકોછાંયો કોમળ મુકુલ
+ફરફરતું દુકુલ... રગરગમાં તરુવર તમે!
+ગુલમ્હોરે કેસરિયાં કર્યાં છે
+સ્વાગતમાં ઊભા છે મશાલચી સોનમ્હોર
+બપોરી તડકાને હંફાવતા ગરમાળા
+છાંયડાથી ભીંજાતી જાય છે સડકો
+તમે આવો પુનઃ ને અડકો
+જૌહર કરતી વેળાઓને કાંઠે –
+જન્માંતરોથી બેઠો છું – હું એકલો...!
+</poem>
+== પિતાજી! સ્વપ્નમાં આવે છે ==
+<poem>
+ખાલી ખાલી ખાટલાઓથી ભરેલી
+સૂમસામ પડસાળ વચ્ચે એકલા બેસીને
+કોઈની વાટ જોતા પિતાજી સ્વપ્નમાં આવે છે...
+ગામ જવાની હઠ હજી એટલે છૂટતી નથી!
+પિતાજીએ ઉછેરેલા આંબા હવે ફળતા નથી
+ઝાંખીપાંખી સ્મૃતિ જેવા એ ઊભા છે હજી—!
+પિતાજીની વાટ જોતા ખાલી ઘર જેવા!!
+ડૂમો હજી ઓગળતો નથી ભેખડ જેવો.
+વ્હાલની વેળાઓ, વાડામાં તડકે સૂકવેલા
+પાપડની જેમ સુકાઈ ગઈ... અમને કદીય–
+બાથમાં નહિ લઈ શકેલા બાપા; અને,
+એમને કદી પણ અડકી નહીં શકેલાં અમે...!
+સ્વપ્નમાં ભીની આંખે જોઈ રહે છે પિતાજી!
+ત્યારે નહિ સમજાયેલી એમની વિધુર વેદનાઓ;
+બહુ છેટું પડી ગયું છે એમણે પૂરેલાં ધાનથી...!
+વાડાનાં વૃક્ષો હવે સંવાદ કરતાં નથી
+રાતની ચાદર પર આગિયા ભરત ભરતા નથી
+નથી આવતા સાપ થઈને પૂર્વજો ઘર સાચવવા
+ખેતરોની મુઠ્ઠી ખુલ્લી પડી ગઈ છે
+આવતાં નથી વખતનાં વાવાઝોડાં હવે
+બોલતું નથી ડરામણું ઘુવડ
+સંભળાતી નથી શિયાળવાંની લાળી...!
+છત અને મોભ વગરના ઘરમાં રાતવાસો કરું... ડરું!
+અઘરું હોય છે પિતાજી થવું...
+સમજણની પીડાઓનું પોટલું લઈને
+ગામ જાઉં છું.. પાછો વળું છું પોટલું લઈને–
+પિતાજી હજી સ્વપ્નમાં આવે છે-ઉત્સુક
+હું જોઈ રહું છું. વાવાઝોડા પછીની શાંતિ
+– એમની આંખોમાં!!
+</poem>
+== દુઃસ્વપ્ન ==
+<poem>
+ગામ પાછું સપનામાં આવ્યું છે :
+હવડ કૂવામાંથી નીકળેલી રાતે
+મૂઠ મારીને ગામને પથ્થર કરી દીધું છે
+અંધારાએ મારી આંગળી પકડી લીધી છે
+હાથમાં દીવા લઈને પાદરના વડ નીચે
+રાતીપીળી બાંધણી પ્હેરી જોગણીઓ રમે છે...
+આંબલીના પોલા થડમાંથી સજીધજીને
+વરણાગી વંતરી બ્હાર નીકળી છે
+પડછાયા એનો પ્હેરો ભરે છે
+સન્નાટો શેરીમાં સભા ભરીને બેઠો છે
+મકાનો આંખો મીંચીને જોઈ રહ્યાં છે...
+વચલા ફળિયાના પીપળ–ચોરે
+દેવલોક પામેલા ભાભાઓ
+પડછાયા પ્હેરીને ગૂપચૂપ બેઠા છે
+જાવલી ડાકણ કોઈનું કાળજું રાંધીને
+હમણાં જ ખાવા બેઠી છે...
+રમજુડા ભૂવાએ ધૂણી ધૂણીને છેવટે
+લંગડા ભૂતને ગાગરમાં પૂર્યો છે
+અંધારું મને નેળિયા બ્હાર લાવે છે
+કાળો પાડો મુખીનું ખેતર ચરે છે
+ઘોડાના ડાબલા ગાજે છે - અચાનક
+ગામ છેવાડે કોઈ મરણ-પોક મૂકે છે
+હું જાગી જાઉં છું : પરસેવે રેબઝેબ...!!
+</poem>
+== સીમમાં ==
+<poem>
+તડકો અને હું : બન્ને બેઠા છીએ ક્યારીમાં
+દૂર સુધી જંપી ગઈ છે ઇચ્છાઓ
+પેલું પ્હાડની કૂખમાં મારું ગામ—
+પોરો ખાતા ગોધણ જેવું ધરતીજડ્યું!
+અમને અડી અડીને નીરવતા લીલી
+ચઢી જાય દૂર પેલી ટેકરીઓના ઢાળ
+હસ્તધૂનન કરતા શેઢાઓ મસ્તીખોર
+વળી વળીને મળી જાય
+મળી મળીને વળી જાય પાછા...
+ઘાસ જાણે મનોરથ માટીના
+સાગ માથે મુગટ મ્હોર્યો
+મૂછ ફૂટી મકાઈનાં મર્દ ખેતરો
+ઊંચાં થઈ થઈને જુવે
+ભીનેવાન ખીલતી બાજરીને બેઘડી!
+નાભિ નીચે જાગે અગ્નિ
+કોમળ કમર જેવો વળાંક લેતી નદી...
+છાંયડા લંબાવતાં વૃક્ષો પાછળ
+સંતાતો સૂરજ રતુંબડી સહી કરી
+સાંજને સીમનો ચાર્જ સોંપી
+ચાલ્યો જાય અસીમની ઓ પાર!
+સારસ યુગલ છેલ્લો ટહુકો કરી ઊડી
+જાય ધીમે ધીમે ઓલવાઈ જાય આકાશ
+પડખું ફરી જાય પૃથ્વી!!
 </poem>