ડોશીમાની વાતો/સૌરાષ્ટ્રના લાક્ષણિક વાક્યપ્રયોગો: Difference between revisions

Jump to navigation Jump to search
no edit summary
No edit summary
No edit summary
Line 7: Line 7:
'''આંસુડાંના શ્રાવણ-ભાદરવો હાલ્યા જાય''' : શ્રાવણ–ભાદરવાનો વરસાદ વરસતો હોય, તેવી અવિરત અશ્રુધારા બેય આંખમાંથી વરસે.
'''આંસુડાંના શ્રાવણ-ભાદરવો હાલ્યા જાય''' : શ્રાવણ–ભાદરવાનો વરસાદ વરસતો હોય, તેવી અવિરત અશ્રુધારા બેય આંખમાંથી વરસે.
'''ઊગ્યો એને આથમતાં વાર લાગશે''' : યૌવનનો હજુ આરંભ જ થયો છે. કટોકટીના એ કાળને વીતતાં વાર લાગશે. વાસનાઓ સંતાપશે.
'''ઊગ્યો એને આથમતાં વાર લાગશે''' : યૌવનનો હજુ આરંભ જ થયો છે. કટોકટીના એ કાળને વીતતાં વાર લાગશે. વાસનાઓ સંતાપશે.
કુંભાર દોરી ચડાવીને ચાકડેથી માટલું ઉતારી લે એમ માથું વાઢી લીધું : માથું કાપવામાં શૂરવીરોને જે સહેલાઈ પડે છે, તેનો સચોટ ખ્યાલ આ ઉપમામાંથી મળે છે.
'''કુંભાર દોરી ચડાવીને ચાકડેથી માટલું ઉતારી લે એમ માથું વાઢી લીધું''' : માથું કાપવામાં શૂરવીરોને જે સહેલાઈ પડે છે, તેનો સચોટ ખ્યાલ આ ઉપમામાંથી મળે છે.
કૂડનાં ધૂડ : દગો કરનારનાં યત્નો ધૂળ જ મળે.
'''કૂડનાં ધૂડ''' : દગો કરનારનાં યત્નો ધૂળ જ મળે.
'''કેડિયાની કસો તૂટવા મંડે''' : મનુષ્યને અતિહર્ષ થતાં છાતી ફુલાય, અને તેથી અંગરખો ખેંચાતાં કસો તૂટે : અતિ આનંદની ઊર્મિ.
'''કેડિયાની કસો તૂટવા મંડે''' : મનુષ્યને અતિહર્ષ થતાં છાતી ફુલાય, અને તેથી અંગરખો ખેંચાતાં કસો તૂટે : અતિ આનંદની ઊર્મિ.
'''કોઈ કોઈના કપાળમાંથી બે આંકડા ભૂંસી ન શકે''' : તકદીરમાં નિર્માયું હોય તેમાંથી લગાર પણ લોપાતું નથી, સહુ પોતપોતાના તકદીર ભોગવે છે
'''કોઈ કોઈના કપાળમાંથી બે આંકડા ભૂંસી ન શકે''' : તકદીરમાં નિર્માયું હોય તેમાંથી લગાર પણ લોપાતું નથી, સહુ પોતપોતાના તકદીર ભોગવે છે
Line 21: Line 21:
'''બાર બાર મૂઠ્ય કૅફના તોરા ચડ્યા''' : અફીણ ખાવાથી સારી પેઠે મસ્તી ચડી ગઈ.
'''બાર બાર મૂઠ્ય કૅફના તોરા ચડ્યા''' : અફીણ ખાવાથી સારી પેઠે મસ્તી ચડી ગઈ.
'''રૂંઝ્યું કુંઝ્યું વળે છે''' : સૂર્યાસ્તનાં અજવાળાં સંકેલાતાં જાય છે.
'''રૂંઝ્યું કુંઝ્યું વળે છે''' : સૂર્યાસ્તનાં અજવાળાં સંકેલાતાં જાય છે.
વિધાતાનાં લેખમાં મેખ મારી : વિધિનાં નિર્માણ મિથ્યા કર્યાં.
'''વિધાતાનાં લેખમાં મેખ મારી''' : વિધિનાં નિર્માણ મિથ્યા કર્યાં.
સગો હાથ ન દેખાય એવી અંધારી રાત : માણસ પોતાના હાથને પણ ન જોઈ શકે, એ અંધકારની અતિશય ગાઢતા બતાવે છે.
'''સગો હાથ ન દેખાય એવી અંધારી રાત''' : માણસ પોતાના હાથને પણ ન જોઈ શકે, એ અંધકારની અતિશય ગાઢતા બતાવે છે.
સમી સાંજે સોપો પડી ગયો : કેમ જાણે મોડી રાત થઈ હોય ને માણસો સૂઈ ગયાં હોય તેવો સૂનકાર વ્યાપી ગયો.
'''સમી સાંજે સોપો પડી ગયો''' : કેમ જાણે મોડી રાત થઈ હોય ને માણસો સૂઈ ગયાં હોય તેવો સૂનકાર વ્યાપી ગયો.
સવામણની તળાઈમાં સૂઈ રહેવું : નિશ્ચિંત રહેવું.
'''સવામણની તળાઈમાં સૂઈ રહેવું''' : નિશ્ચિંત રહેવું.
સંજવારીમાં સાચાં મોતી વળાય : સમૃદ્ધિ બતાવે છે.
'''સંજવારીમાં સાચાં મોતી વળાય''' : સમૃદ્ધિ બતાવે છે.
(બાવાનો જીવ) સાતમી ભોમકાને માથે : સમાધિ ચડાવી (બાવાએ) ધ્યાન ધરવું.
'''(બાવાનો જીવ) સાતમી ભોમકાને માથે''' : સમાધિ ચડાવી (બાવાએ) ધ્યાન ધરવું.
સાંસો ખાલ્ય મેલે એવી ઝાડી : ઝાડી એવી ગીચ કે સસલું પણ અંદર પેસવા જાય તો એની ચામડી ઊતરડાઈને જુદી પડી જાય.
'''સાંસો ખાલ્ય મેલે એવી ઝાડી''' : ઝાડી એવી ગીચ કે સસલું પણ અંદર પેસવા જાય તો એની ચામડી ઊતરડાઈને જુદી પડી જાય.
સોનાનાં નળિયાં થવાં : પ્રભાતના તડકા ચડી જવા. (તડકામાં નળિયાં સોનેરી દેખાય છે.)
'''સોનાનાં નળિયાં થવાં''' : પ્રભાતના તડકા ચડી જવા. (તડકામાં નળિયાં સોનેરી દેખાય છે.)
{{Poem2Close}}
{{Poem2Close}}
26,604

edits

Navigation menu