વસુધા/ઈંટાળા: Difference between revisions

વસુધા/ઈંટાળા (view source)

Revision as of 05:13, 10 October 2022

1,423 bytes removed , 05:13, 10 October 2022

no edit summary

MeghaBhavsar

18,450

edits

@@ Line 19: / Line 19: @@
 :તેઓ અહીં આ ફરલાંગ અર્ધના
-{{space}}પંથે વસે, નીમ તરુની છાંયમાં,
+:પંથે વસે, નીમ તરુની છાંયમાં,
-{{space}}કોઈ કદી દૂર જરાક જૈ પડ્યા,
+:કોઈ કદી દૂર જરાક જૈ પડ્યા,
-{{space}}છે ભામટા સૌ દિલના સદા બળ્યા!
+:છે ભામટા સૌ દિલના સદા બળ્યા!
+:કોઈ અહીં કેવળ માટી રૂપમાં
+:ઢેફાં સ્વરૂપે, કંઈ ઈંટ કાચી
+:બની પડ્યા છે, પથરાય કૈંક તો
+:પાક્કા ઘણા ઈંટ તણા સ્વરૂપમાં.
+:એ અભ્રવર્ણા, વળી શ્વેતકાય,
+:કે રક્તવર્ણા, અભિરામદેહી,
+:સૌને શિરે મંડિલશી દીસે વસી
+:કાળાશ, જે ધૂમ ગયો તહીં રસી.
+:કો આવિયા છે અહીં ખેતરોથી,
+:કોઈ ચણાતાં ઘરમાંથી ભાગી,
+:કે કો જતી લારી થકી પડીને
+:ભાંગી બની બે કટકા, પડી રહ્યા.
+:ખંડાયલી કાય બધાયની અહીં,
+:ન ઈંટ આખી વરતાય કોઈ,
+:અખંડના ભાગ્ય વિશે ન ખંડ છે!
+:આ તો બધાં ખંડિતનાં જ બંડ છે!
+:દુર્ભાગી આ માલિકહીન શ્વાનશા,
+:જુગારીશા કે નિત હારનારા,
+:અભાગિયા ભાગ્ય ફરી જતાં અહીં
+:આવી ચડ્યા હ્યાં વસવા વિરાનમાં.
+:એ એકદા ખેતરમાં સુકર્ષિતા
+:માટી હતા ધાન્યફળોથી શોભતી,
+:કોઈ હતા મંદિર માળિયે ચડ્યા,
+:પૂજાગૃહે, સ્નાનગૃહે ઘડ્યા મઢ્યા!
+:એ આજ આંહીં રખડાઉ ભામટા,
+:અકિંચનો ને રખડંત નિર્ગૃહી
+:લોક તણો સાથ જ સેવતા વસે,
+:રસ્તે જતાનાં પગ-ટાયરો ડસે.
+:આવે અહીં સૌ ઋતુની પ્રવાસી
+:કૈં ટોળીઓ અલ્પ દિનો-નિવાસી,
+:ઈરાનીઓ મસ્ત અને ગુલાબી,
+:છારાં, મદારી, ભટકંત વાઘરી.
+:તંબૂ તણાતા, પથરાય સાદડી,
+:રચાઈ જાતી ઘર-છાવણી-છટા,
+:ને આ ઈંટાળા નિત સેવનાતુર
+:ચૂલા બની તત્ક્ષણ સ્હાય દેતા.
+:સંરક્ષતા કાય થકી સુઅગ્નિ,
+:માથે ધરે ભાણ્ડ પચંત અન્નનાં,
+:એ તાવણીમાં કપરી તવાતા,
+:કચ્ચા મટી થાય ઘણાક પક્કા!
+:અનેક રૂપે નિજ સેવ અર્પતા,
+:અનેકની મૈત્રી થકી સુશિક્ષિત,
+:પ્રગલ્ભ ને પ્રૌઢ અનેક લક્ષણે,
+:કરી રહ્યા કર્મ અનેક સંકુલ.
+:એ ટોળીઓની રખડાઉ જિંદગી
+:માંહે વસ્યાં વેરની તૃપ્તિ અર્થે
+:કૈં છે બન્યા સ્હાય અમોલી, જાતે
+:ચપ્પુ છરા સંગ ઘસાઈ ધાર દૈ!
+:કે કૈં નજીવી વસથી વઢી પડ્યે,
+:વાગ્યુદ્ધ અંતે કરયુદ્ધ જામતાં,
+:ગોળા સમા તોપ તણા કરે ચડી
+:શસ્ત્રો બની સ્હાય દીધી અમોલી!
+:કે રાત્રિ-એકાંત વિશે અભાગણી
+:પતિવિહોણી પરિત્યક્ત નારીને
+:ઉદ્વેગ ઓછો કરવા બન્યા હશે
+:સહાય માથું કૂટવા મહીં કો.
+:કે ઝાડનાં પર્ણ થકી ચળાતી
+:જ્યોત્સ્ના તળે સુપ્ત યુવાન યુગ્મની
+:કેલિપ્રસંગે બની કો શક્યા હશે
+:ઘેને ભર્યાં શીશ તળે ઉશીકાં.
+:...થયું થયું, એ રખડાઉ લોકની
+:કથા બધી ના કહી નાખવા ચહું.
-        કોઈ અહીં કેવળ માટી રૂપમાં
-        ઢેફાં સ્વરૂપે, કંઈ ઈંટ કાચી
-        બની પડ્યા છે, પથરાય કૈંક તો
-        પાક્કા ઘણા ઈંટ તણા સ્વરૂપમાં.
-        એ અભ્રવર્ણા, વળી શ્વેતકાય,
-        કે રક્તવર્ણા, અભિરામદેહી,
-        સૌને શિરે મંડિલશી દીસે વસી
-        કાળાશ, જે ધૂમ ગયો તહીં રસી.
-        કો આવિયા છે અહીં ખેતરોથી,
-        કોઈ ચણાતાં ઘરમાંથી ભાગી,
-        કે કો જતી લારી થકી પડીને
-        ભાંગી બની બે કટકા, પડી રહ્યા.
-        ખંડાયલી કાય બધાયની અહીં,
-        ન ઈંટ આખી વરતાય કોઈ,
-        અખંડના ભાગ્ય વિશે ન ખંડ છે!
-        આ તો બધાં ખંડિતનાં જ બંડ છે!
-        દુર્ભાગી આ માલિકહીન શ્વાનશા,
-        જુગારીશા કે નિત હારનારા,
-        અભાગિયા ભાગ્ય ફરી જતાં અહીં
-        આવી ચડ્યા હ્યાં વસવા વિરાનમાં.
-        એ એકદા ખેતરમાં સુકર્ષિતા
-        માટી હતા ધાન્યફળોથી શોભતી,
-        કોઈ હતા મંદિર માળિયે ચડ્યા,
-        પૂજાગૃહે, સ્નાનગૃહે ઘડ્યા મઢ્યા!
-        એ આજ આંહીં રખડાઉ ભામટા,
-        અકિંચનો ને રખડંત નિર્ગૃહી
-        લોક તણો સાથ જ સેવતા વસે,
-        રસ્તે જતાનાં પગ-ટાયરો ડસે.
-        આવે અહીં સૌ ઋતુની પ્રવાસી
-        કૈં ટોળીઓ અલ્પ દિનો-નિવાસી,
-        ઈરાનીઓ મસ્ત અને ગુલાબી,
-        છારાં, મદારી, ભટકંત વાઘરી.
-        તંબૂ તણાતા, પથરાય સાદડી,
-        રચાઈ જાતી ઘર-છાવણી-છટા,
-        ને આ ઈંટાળા નિત સેવનાતુર
-        ચૂલા બની તત્ક્ષણ સ્હાય દેતા.
-        સંરક્ષતા કાય થકી સુઅગ્નિ,
-        માથે ધરે ભાણ્ડ પચંત અન્નનાં,
-        એ તાવણીમાં કપરી તવાતા,
-        કચ્ચા મટી થાય ઘણાક પક્કા!
-        અનેક રૂપે નિજ સેવ અર્પતા,
-        અનેકની મૈત્રી થકી સુશિક્ષિત,
-        પ્રગલ્ભ ને પ્રૌઢ અનેક લક્ષણે,
-        કરી રહ્યા કર્મ અનેક સંકુલ.
-        એ ટોળીઓની રખડાઉ જિંદગી
-        માંહે વસ્યાં વેરની તૃપ્તિ અર્થે
-        કૈં છે બન્યા સ્હાય અમોલી, જાતે
-        ચપ્પુ છરા સંગ ઘસાઈ ધાર દૈ!
-        કે કૈં નજીવી વસથી વઢી પડ્યે,
-        વાગ્યુદ્ધ અંતે કરયુદ્ધ જામતાં,
-        ગોળા સમા તોપ તણા કરે ચડી
-        શસ્ત્રો બની સ્હાય દીધી અમોલી!
-        કે રાત્રિ-એકાંત વિશે અભાગણી
-        પતિવિહોણી પરિત્યક્ત નારીને
-        ઉદ્વેગ ઓછો કરવા બન્યા હશે
-        સહાય માથું કૂટવા મહીં કો.
-        કે ઝાડનાં પર્ણ થકી ચળાતી
-        જ્યોત્સ્ના તળે સુપ્ત યુવાન યુગ્મની
-        કેલિપ્રસંગે બની કો શક્યા હશે
-        ઘેને ભર્યાં શીશ તળે ઉશીકાં.
-        ...થયું થયું, એ રખડાઉ લોકની
-        કથા બધી ના કહી નાખવા ચહું.
         જાવા દો વાત એ આખી સંબંધો માનવીયની,
         કંટાળું કથની ક્હેતાં ઈંટાળા ને લૂંટારુની.
         હજારો ઈંટ સિમેન્ટ પથ્થરોમાં ચણેલ કૈં
         મકાનોમાં ખપ્યાં જે ના, તરછોડાયેલાં છ જે,
         અહીં આ રવડે માર્ગે અડફેટે ચડે સદા,
         અને તે એમના જેવાં તરછોડાયલાં સદા
         સમાઈ ના શક્યાં ક્યાંઈ ચોગઠામાં સમાજના.
         ફરંદાં, ભમતાં, ભૂખ્યાં, અકિંચન ચ નિર્ગૃહી-
         તણી સોબતમાં થોડો જીવ્યાનો રસ માણતાં,
         રખડુ રખડુ સંગે, ઈંટાળા તે ઈંટાળુ શું.
         અને તે ચોરલૂંટારા, ખિસ્સાકાપુ, ખુંટેલ શું
         શીખીને કર્મ તેવાં છો મને આ આંતરી રહ્યા,
         બેઠા છો પેંતરા બાંધી, છો ટીચે મુજ ટાયરો,
         રાચું છું નિત્ય આ ભાળી રખડુ જન ડાયરો!
         અને આ માર્ગમાં મારા ઈંટાળા વીસત્રીસ કૈં
         અલીબાબા તણા ચોરો સમી આ લોકટોળીને
         નીરખી ચિંતું છું નિત્યે: ઈંટાળા રખડાઉ આ
         તથા આ રખડુ ટોળાં: કોઈ શું કડિયો નથી
         ચણી લૈ જેહ સંધાંને, રચે કો ભવ્ય આલય,
         આપણાં ઈંટચૂનાનાં થકીયે ભવ્ય આલય?

વસુધા/ઈંટાળા: Difference between revisions

વસુધા/ઈંટાળા (view source)

Revision as of 05:13, 10 October 2022

Navigation menu

Search