ગુજરાતી નિબંધ-સંપદા/ચંદ્રવદન ચી. મહેતા/એક પ્રેમકથા — પૈસા ઉપર આધારિત: Difference between revisions

{{Poem2Open}}

આ લેખરાજ જેવો ચાલાક ચોર બીજો મળવો મુશ્કેલ. અને દંભી એટલો કે સૌ કોઈ એને સાધુ, સજ્જન, સેવાપરાયણ વ્યક્તિ જ માને. આવું મનાવવાની કળામાં કેટલાક ભારે પારંગત હોય છે — એમાંના આ લેખરાજ. પાકટ ઉંમરે સુંદર પત્ની પરણી લાવેલા, દેખાવડી અને જેટલી દેખાવડી એટલી ખર્ચાળ — સાડી, સેન્ટ અને ઠઠેરાની શોખીન, એટલે છૂટથી પૈસા વાપરવા જોઈએ. લેખરાજ ચોરી કરવામાં કુશળ, જાદુગર તો પ્રેક્ષકોનાં ગજવાંની વસ્તુઓની અદલાબદલી કરી આપે; પણ લેખરાજ સામી વ્યક્તિના ગજવામાંથી વસ્તુ એના પોતીકા ગજવામાં સહેલાઈથી સેરવી શકે એમાં ક્યાંય જાદુકળાનો કસબ નજરે ન આવે. હાથચાલાકી એ પ્રકારની. પોતાના સ્વાર્થ માટે સામી વ્યક્તિને વિશ્વાસમાં લેવાની યુક્તિ ખરી. અને એ ચોર કેવળ બીજાના ગજવામાંથી જ ચોરી નહીં કરતો; એનું ક્ષેત્ર હંમેશાં વિશાળ જ રહેવાનું! એક જાણીતા દાખલામાં તો એણે એવો વિશ્વાસ પેદા કરી, બે-ત્રણ લાખના હીરા જ ભારે કિંમતે વેચી આપવા યોજના ઘડેલી. એમાં લે-વેચની વાત તો થાય ત્યારે ખરી, વચગાળે પેલું હીરાનું પડીકું જ ક્યાં ગાયબ થઈ ગયું, એની જ કોઈને સમજણ ન પડી. ‘ભૂલમાં ક્યાંક રહી ગયું,’ ‘રસ્તે પડી ગયું,’ કોઈએ ખિસ્સું કાતર્યું’, ‘હાથમાંથી સરકી ગયું.’ બે દિવસ થયા, બાર દિવસ થયા પણ એ પડીકાનો પત્તો ન મળ્યો તે ન જ મળ્યો. જાતજાતની વાતો વહેતી થઈ ગઈ. આવાં જુદાં જુદાં ક્ષેત્રોમાં જેવી જણસ તે પ્રમાણે એની ધાપ મારવાની કુનેહ. આમ એ ઠીક ઠીક રકમ એકઠી કરી શકતો; એની ધર્મપત્નીને પણ ખપજોગી વાપરવા આપી શકતો. મહિના-માસમાં આમતેમ, ટ્રેનપ્રવાસ, ક્લબ, મંડળોમાં, સારા ઘરમાં, ભોજન-સમારંભોમાં, લગ્ન-મહોત્સવોમાં ઠઠ જામી રહેતી. દુકાનોમાંથી, બે-ત્રણ વાર સારો હાથ પડી જતાં, મહિને સરેરાશ કમાણી સારી રહેતી. વર્ષભરમાં હીરા જેવા નંગોની, મોટા સટોડિયા સાથે સસ્ટામાં ભાગ રાખવાથી — કમાયા તો કમાણી, ખોટમાં આપવામાં ગલ્લાંતલ્લાં, એમ ઠીક ઠીક તડાકો પડી જતો, એમ જ એનો જીવનનિર્વાહ સંસાર ચાલતો.