|
|
Line 57: |
Line 57: |
| |next = ‘એકત્ર’નો ગ્રંથગુલાલ | | |next = ‘એકત્ર’નો ગ્રંથગુલાલ |
| }} | | }} |
|
| |
|
| |
| == મારું હોવું ==
| |
|
| |
| <poem>
| |
| મારું હોવું શું હવે તમને નડી રહ્યું ?
| |
| તમારું મન હવે સતત એની સાથે લડી રહ્યું ?
| |
|
| |
| સાથે હતા ત્યારે તો એ બહુ બહુ ગમતું’તું,
| |
| તમારા મનમાં તો એ ક્ષણે ક્ષણે રમતું’તું;
| |
| હવે તમારું એ શૂન્ય મન શા શા ઘાટ ઘડી રહ્યું ?
| |
|
| |
| સાથે નથી ત્યારે મારું હોવું કૈં ટળશે નહિ,
| |
| હોવું ન હોવું એમાં તમારું કૈં વળશે નહિ;
| |
| તમારી આ દ્વિધા જાણી તમારું મન શું રડી રહ્યું ?
| |
|
| |
| {{સ-મ|સપ્ટેમ્બર, ૨૦૧૨}} <br>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| == નિકટ – દૂર ==
| |
|
| |
| <poem>
| |
| સ્ત્રી: આપણે પરસ્પરથી અત્યંત નિકટ થવું નથી.
| |
| પુરુષ: તો આપણે પરસ્પરથી અત્યંત દૂર પણ જવું નથી.
| |
| સ્ત્રી: અત્યંત નિકટ થવામાં ક્યારેક મને ભય થાય,
| |
| {{space}} તમારા વ્યક્તિત્વમાં જ રખે મારા અસ્તિત્વનો લય થાય !
| |
| પુરુષ: અત્યંત દૂર જવામાં ક્યારેક મનેય ભય થાય,
| |
| {{space}} આપણી પરસ્પર જે આત્મીયતા રખે એનો ક્ષય થાય !
| |
| સ્ત્રી: અત્યંત નિકટ નહિ થવું ને અત્યંત દૂર નહિ જવું.
| |
| પુરુષ: સમુદ્રમાં હોય જેવું બે નૌકાનું સાથે સાથે વહી જવું.
| |
|
| |
| {{સ-મ|૨૦૧૩}} <br>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| == હવે ==
| |
|
| |
| <poem>
| |
| આ મારો હાથ તમારા હાથ સાથે હળ્યો,
| |
| હવે શું દૂર ? શું પાસે ? જ્યાં પ્રાણ પ્રાણમાં ઢળ્યો.
| |
|
| |
| હવે આ પ્રેમ તે પ્રેમની પારનો પ્રેમ,
| |
| નહિ નામ ને રૂપ, હવે હેમનું હેમ;
| |
| હવે શું વાણી ? શું વાદ ? જ્યાં શ્વાસ શ્વાસમાં ભળ્યો.
| |
|
| |
| હવે હું નહિ, તું નહિ, હતું તે સૌ ગયું,
| |
| કશું ન્હોતું ત્યારે જેમ હતું તેમ થયું;
| |
| હવે શું જન્મ ? શું મૃત્યુ ? જ્યાં અંત આદિમ ફળ્યો.
| |
|
| |
| {{સ-મ|માર્ચ, ૨૦૧૩}} <br>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| == સત્યાશીયે ==
| |
|
| |
| <poem>
| |
| વર્ષોનાં મારાં કર્મોને આજે એકસાથે સ્મરી રહું,
| |
| ત્યારે સંકલ્પોની ફૂલીફાલી સૃષ્ટિમાં હું સરી રહું.
| |
|
| |
| હે અગ્નિ ! તમે મારા અણુઅણુમાં વસ્યા,
| |
| ક્ષણેક્ષણ તમે મારા શ્વાસેશ્વાસે શ્વસ્યા;
| |
| એમાં મારા ચૈતન્ય સ્વરૂપને હું સાક્ષાત્ કરી રહું.
| |
|
| |
| હે અગ્નિ ! તમે બીજપ્રક્ષેપો કર્યાં કર્યાં,
| |
| ને સૌ સંકલ્પો ને કર્મો રૂપે ફળ્યાં કર્યાં;
| |
| એ નિષ્કામ, નિર્લેપ કર્મોનું ધ્યાન આજે ધરી રહું.
| |
|
| |
| હે અગ્નિ ! મારો દેહ ભસ્મમાં ભળી જાય,
| |
| ને મારું ચૈતન્ય ચૈતન્યમાં મળી જાય;
| |
| તમારી સહાય પ્રાર્થું કે હું એવું મૃત્યુ વરી રહું.
| |
|
| |
| {{સ-મ|૧૮ મે ૨૦૧૩}} <br>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| == ભસ્મ રૂપે ==
| |
|
| |
| <poem>
| |
| હવે તમે કહો છો, ‘ક્યારેક મળશું !’
| |
| વર્ષો લગી પરસ્પરથી દૂર ગયા, હવે પાછા વળશું ?
| |
|
| |
| વર્ષો પૂર્વે મળ્યા ત્યારે કેવું મળ્યા હતા,
| |
| તમે સહી શક્યા નહિ એવું હળ્યા હતા;
| |
| તમે કહ્યું, ‘હવેથી મળશું નહિ, આમ ક્યાં લગી બળશું ?’
| |
|
| |
| આયુષ્યનો અંત હવે બહુ દૂર નથી,
| |
| મૃત્યુ આપણે માનીએ એવું ક્રૂર નથી;
| |
| ક્યારેક મળશું, પણ સદેહે નહિ, ભસ્મરૂપે ભળશું.
| |
|
| |
| {{સ-મ|જુલાઈ, ૨૦૧૩}} <br>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| == નર્યા ને નર્યા ==
| |
|
| |
| <poem>
| |
| વર્ષોનાં વર્ષો પછી આપણે પાછા ફર્યા,
| |
| વચમાં વર્ષોનાં વર્ષો આપણે સ્વેચ્છાએ વિરહને વર્યા.
| |
|
| |
| વિરહમાંયે આપણું મન ભર્યું ભર્યું હતું,
| |
| બારે માસ જાણે વસંત હોય એમ થતું,
| |
| પરસ્પરનો સંગ ન’તો તોયે કેટકેટલા રંગ ધર્યા.
| |
|
| |
| આપણે જ્યાંથી આરંભ કર્યો અંતે ત્યાં જ મળ્યા,
| |
| વિરહનાં વર્ષો એવાં તો ફૂલ્યાં, ફાલ્યાં ને ફળ્યાં,
| |
| વર્ષોનાં વર્ષો પૂર્વે હતાં એવાં આજે જાણે નર્યાં ને નર્યાં.
| |
|
| |
| {{સ-મ|જુલાઈ, ૨૦૧૩}} <br>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| == ઈશાવાસ્ય ==
| |
|
| |
| <poem>
| |
| કેટકેટલું રુદન ને કેટકેટલું હાસ્ય,
| |
| કેટકેટલું તાંડવ ને કેટકેટલું લાસ્ય.
| |
|
| |
| આપણાં એ વર્ષો, જીર્ણ એમનો ન અંત;
| |
| કાળ જાણે થંભ્યો અને આપણે અનંત;
| |
| એ વર્ષોમાં જાણે ન કોઈ દૈન્ય, ન કોઈ હાસ્ય.
| |
|
| |
| એ સૌ હવે સ્મૃતિમાં છે, ક્યાંય નથી ગયું;
| |
| સીમ તે અસીમ, રૂપ તે અરૂપ થયું;
| |
| એ જગત્યાં જગત્ તો હવે આપણું ઈશાવાસ્ય.
| |
|
| |
| {{સ-મ|જાન્યુઆરી, ૨૦૧૩}} <br>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| == નિર્વેદ ==
| |
|
| |
| <poem>
| |
| આપણો વિરહ એ વિચ્છેદ નથી,
| |
| એથી સ્તો આપણને એનો કોઈ ખેદ નથી.
| |
|
| |
| મિલનમાં તો દેહનું અંતરપટ નડતું,
| |
| વિરહના અવકાશમાં કશું નથી અડતું;
| |
| મિલન ને વિરહમાં એટલો શું ભેદ નથી ?
| |
|
| |
| છતાં કદાચ ક્યારેક ક્યાંક મિલન જો થશે,
| |
| એથી હરખ કે શોક જેવું કશું નહિ હશે;
| |
| હવે શું આપણા બેમાં એટલો નિર્વેદ નથી ?
| |
|
| |
| {{સ-મ|જાન્યુઆરી, ૨૦૧૩}} <br>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| == આવજો ==
| |
|
| |
| <poem>
| |
| જ્યારે જ્યારે તમારું મન માને ત્યારે આવજો !
| |
| આવો ત્યારે ‘આવું છું’ એવું કશું યે ના ક્હાવજો !
| |
|
| |
| વર્ષો લગી મળતા’તા મળજો એ રીતે,
| |
| મારી સાથે હળતા’તા હળજો એ પ્રીતે;
| |
| મનમાં જે હોય તે ક્હેજો, મનને ના તાવજો !
| |
|
| |
| હું તો તમને દેહ-મનથી વરી હતી,
| |
| વિધાતાની વક્રતા તે પાછી ફરી હતી;
| |
| હવે પછી આ વાત મનમાં કદી ના લાવજો !
| |
|
| |
| {{સ-મ|માર્ચ, ૨૦૧૪}} <br>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| == અઠ્ઠયાશીમે ==
| |
|
| |
| <poem>
| |
| આયુષ્યના અઠ્ઠયાશી વર્ષો ગયાં, સૌ હેમખેમ ગયાં,
| |
| હે અગ્નિ, તમે મારા અણુઅણુમાં છો, તમે જાણો છો એમ કેમ ગયાં.
| |
|
| |
| હે અગ્નિ, મને મોહ કે લોભ થયો ત્યાં તો તમે મને ટોક્યો,
| |
| હજૂ તો હું કુમાર્ગે ગયો ન ગયો ત્યાં તો તમે મને રોક્યો,
| |
| એથી સૌ વર્ષો જેમ બિન્દુથી બિન્દુ પ્રતિ સીધી રેખા જાય તેમ ગયાં.
| |
|
| |
| હે અગ્નિ, હવે પછી પદે પદે મારી પરે ધ્યાન ધરજો,
| |
| અંતકાળે હું કહી શકું એમ કરુણાનું દાન કરજો
| |
| કે મારાં સૌ વર્ષો જેમ આદિથી આદિ પ્રતિ વર્તુલ જાય એમ ગયાં.
| |
|
| |
| {{સ-મ|૧૮ મે, ૨૦૧૪}} <br>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| == નામ નથી ==
| |
|
| |
| <poem>
| |
| આપણી વચ્ચે જે સંબંધ છે એનું કોઈ નામ નથી,
| |
| એ તો બાવન બાહેરો છે, વાણીનું કોઈ કામ નથી.
| |
|
| |
| એને કોઈ રૂપ નથી, આંખથી એ ન જોઈ શકાય,
| |
| એના ઘાટ ઘડ્યા નથી, એને ક્યાંય ન પ્રોઈ શકાય;
| |
| એ તો નિર્ગુણ છે, એને કોઈ અર્થ, કોઈ કામ નથી.
| |
|
| |
| એની સાથે તુલનામાં સુવર્ણનો કોઈ તોલ નથી,
| |
| હીરા, મોતી ને માણેક એના જેવા અણમોલ નથી;
| |
| એના મૂલ્યાંકન માટે કોઈ તોલા, કોઈ ગ્રામ નથી.
| |
|
| |
| {{સ-મ|જુલાઈ, ૨૦૧૪}} <br>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| == હવેથી હું તમને નહિ ચહું ==
| |
|
| |
| <poem>
| |
| તમે કહો છો, ‘હવેથી હું તમને નહિ ચહું’,
| |
| ભલે ! પણ ‘હવેથી હું તમને નહિ ચહું’ એવું હું નહિ કહું.
| |
|
| |
| એથી આપણો આ પરસ્પરનો પ્રેમ કદી મરશે નહિ,
| |
| ને તો પછી તમે જે કંઈ ક્હેશો એનો અર્થ સરશે નહિ;
| |
| હું તમને ચાહ્યા જ કરીશ એથી હું તો એકલતા નહિ સહું.
| |
|
| |
| જેને કદી ન ચાહ્યું હોય એને પછી ચાહવું સોહ્યલું છે,
| |
| જેને સદા ચાહ્યું હોય એને પછી ન ચાહવું દોહ્યલું છે;
| |
| ચાહવું કે ન ચાહવું એવી દ્વિધામાં હું તો ક્યારેય નહિ રહું.
| |
|
| |
| {{સ-મ|જાન્યુઆરી, ૨૦૧૫}} <br>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| == નેવ્યાશીમે ==
| |
|
| |
| <poem>
| |
| <ref>૨૦૧૫ના મેની ૧૮મીએ મારી નેવ્યાશીમી જન્મતિથિ નિમિત્તે ડૉ. પ્રીતિ મહેતા અને ડૉ. રૂપેશ મહેતાએ એમના નિવાસસ્થાને મિત્રમિલન અને રાત્રિભોજન યોજ્યું હતું તે પ્રસંગે વંચાયું.</ref>
| |
| વાતમાં ને વાતમાં નેવ્યાશી વર્ષો તો ગયાં, કાલથી નેવુ થશે,
| |
| બાકી જે કૈં રહ્યાં જોતજોતામાં જશે, એમાં આયુષ્ય કેવું હશે ?
| |
| આજ લગી વરસોવરસ જેવું સુખે ગયું હવે એવું જશે ?
| |
|
| |
| જન્મ પૂર્વે ને મૃત્યુ પછી અંધકાર છે, એ સત્ય હું ગ્રહી શકું,
| |
| જન્મ્યા પછી હવે પ્રકાશ મેં જોયો નથી એવું નહિ કહી શકું;
| |
| આ જગતમાં પ્રકાશથી વિશેષ એવું કશું જોવા જેવું હશે ?
| |
|
| |
| મારું મોટું સદ્ભાગ્ય ! મને પ્રેમ મળ્યો, મૈત્રી મળી, કાવ્ય મળ્યું;
| |
| આયુષ્ય જાણે કે એક સપનું હોય એમ ફૂલ્યું, ફાલ્યું ને ફળ્યું;
| |
| અંતે આ દેહ ભસ્મમાં ભળી જશે, પછી જેવું હતું તેવું થશે.
| |
|
| |
| {{સ-મ|૧૮ મે, ૨૦૧૫}} <br>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| == આટલું મારે માટે બસ છે ==
| |
|
| |
| <poem>
| |
| તમે મને એક વાર ચાહ્યો હતો – આટલું મારે માટે બસ છે.
| |
| જેણે પ્રેમ ખાતર પ્રેમ કર્યો એને અન્ય કશામાં શો રસ છે ?
| |
|
| |
| જાતજાતનો પ્રેમ આ સંસારમાં સુલભ છે,
| |
| પ્રેમથીયે પર હોય એવો પ્રેમ દુર્લભ છે.
| |
| તમે નિષ્કામ ને નિષ્કારણ પ્રેમ કર્યો એનો તમને યશ છે.
| |
|
| |
| ધન, સત્તા, કીર્તિ આ સંસારમાં સ્વર્ગતુલ્ય છે,
| |
| એ સૌની તુલનામાં પ્રેમ સૌથી મોટું મૂલ્ય છે.
| |
| તમારા એ પ્રેમની તુલનામાં સ્વર્ગોનુંયે સ્વર્ગ એવી તે શી વસ છે ?
| |
|
| |
| {{સ-મ|૧. સપ્ટેમ્બર, ૨૦૧૫}} <br>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| == આ એ જ ઘર છે ? ==
| |
|
| |
| <poem>
| |
| આ એ જ ઘર છે જે અર્ધી સદી પૂર્વે મેં હસતું રમતું જોયું હતું !
| |
| એ જીવતું જાગતું હતું એથી તો એની પર મારું મન મોહ્યું હતું.
| |
|
| |
| આ જ ઘરમાં આપણે બે પ્રથમ વાર મળ્યાં હતાં,
| |
| આ જ ઘરમાં આપણે બે પરસ્પરમાં ભળ્યાં હતાં;
| |
| આ જ ઘરમાં આપણે આપણા વ્યક્તિત્વને એકમેકમાં ખોયું હતું.
| |
|
| |
| આ જ ઘરમાં હવે આપણાં બેનાં પ્રેત વસી રહ્યાં,
| |
| અહીં શૂન્યતામાંએ કેવું ખડખડાટ હસી રહ્યાં;
| |
| આ એ જ ઘર છે જે વરસો પૂર્વે એક વાર સ્વર્ગ સમું સોહ્યું હતું ?
| |
|
| |
| {{સ-મ|૧. સપ્ટેમ્બર, ૨૦૧૫}} <br>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| == કોઈ ભેદ નથી ==
| |
|
| |
| <poem>
| |
| હવે તમે મને ચાહો કે ન ચાહો એમાં કોઈ ભેદ નથી,
| |
| હવે તમે નિકટ હો કે દૂર હો એનો કોઈ ખેદ નથી.
| |
|
| |
| તમે મને ચાહ્યો’તો એ કથા શું શૂન્યમાં શમી જશે ?
| |
| આયુષ્યના અંત લગી એ તો સ્મરણોમાં રમી જશે.
| |
| અતીત અને અનાગત એ બેની વચ્ચે કોઈ છેદ નથી.
| |
|
| |
| મારા અસ્તિત્વને તમે ક્યારેય તે નહિ હરી શકો,
| |
| જે હતું તેને ન હતું એવુ તમે નહિ કરી શકો;
| |
| જે મિથ્યાનેયે સત્ય માને એવો પાંચમો કોઈ વેદ નથી.
| |
|
| |
| {{સ-મ|ડિસેમ્બર, ૨૦૧૫}} <br>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| == અધૂરૂં ==
| |
|
| |
| <poem>
| |
| તે દિવસે તમારા ઘરમાંથી વિદાય થતો હતો
| |
| (ત્યારે જાણ્યું ન’તું હું તમારાથી હંમેશ માટે દૂર જતો હતો),
| |
| ત્યારે તમે કહ્યું’તું, ‘થોડુંક અધૂરું છે, પૂરું થશે એટલે કહીશ.’
| |
| મેં કહ્યું’તું, ‘ત્યાં લગી તમારાથી દૂર રહીશ.’
| |
| ‘પૂરું થશે એટલે કહીશ’, એ શબ્દોને વર્ષો થયાં,
| |
| તમારા મૌનમાં ને મૌનમાં વર્ષો ગયાં;
| |
| જાણું નહિ કેમ પણ મેંય તે તમને પૂછ્યું નહિ: ‘પૂરું થયું ?’
| |
| મારું એ પૂછવાનું પણ અધૂરું રહ્યું.
| |
| કોઈનુંયે ક્યારેય બધું પૂરું થયું હોય છે ?
| |
| સૌ મનુષ્યોનું કૈં ને કૈં અધૂરું રહ્યું હોય છે.
| |
| અલ્પજીવી મનુષ્યોની એ નિયતિ,
| |
| અપૂર્ણ એવા મર્ત્ય મનુષ્યોની એ ગતિ.
| |
| ચિતામાં ખોળિયું તો ભસ્મમાં ભળી જતું હોય છે
| |
| તો સાથે સાથે જીવનમાં જે અધૂરું રહ્યું તે પણ બળી જતું હોય છે.
| |
|
| |
| {{સ-મ|૨૧ જાન્યુઆરી, ૨૦૧૬}} <br>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| == હણી નહિ શકો ==
| |
|
| |
| <poem>
| |
| તમે મારા અસ્તિત્વને હણી નહિ શકો,
| |
| ભૂતકાળને ભૂલી તમે સ્વપ્નોની જાળ વણી નહિ શકો.
| |
|
| |
| કાળની ચિરગતિમાં આજની કાલ થતી હોય છે,
| |
| સ્મરણોની સ્થિતિમાંથી કાલ ક્યારેય જતી હોય છે ?
| |
| મને, તમારા ભૂતકાળને તમે અવગણી નહિ શકો.
| |
|
| |
| આજ પછી તમે જે કૈં મનમાન્યાં ગીત ગાયાં હશે,
| |
| તેની પરે આજ લગી જે કૈં કર્યું તેની છાયા હશે,
| |
| વિસ્મૃતિ ને વંચનાના પાયા પર કશું ચણી નહિ શકો.
| |
|
| |
| {{સ-મ|મે, ૨૦૧૬}} <br>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| == દ્વિધા ==
| |
|
| |
| <poem>
| |
| હું મને અનેક વાર પૂછું છું: શું હું તમને ધિક્કારું છું ?
| |
| ને તોયે રાતદિન હું તમને મારા હૃદયમાં ધારું છું ?
| |
|
| |
| ક્ષણેક્ષણ હું આ દ્વિધામાં રહું છું,
| |
| મૃત્યુ પૂર્વે મૃત્યુની વ્યથા સહું છું;
| |
| તમને મારા હૃદયમાંથી દૂર કરવામાં હું હારું છું.
| |
|
| |
| હવે ક્યાંથી કહું: ‘તમે દૂર જાઓ !’?
| |
| ને જો તમે જાતે જ દૂર ન થાઓ
| |
| એથી તો હું તો મરું છું ને સાથે સાથે તમનેય મારું છું.
| |
|
| |
| {{સ-મ|મે, ૨૦૧૬}} <br>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| == સર્વસ્વ મળી ગયું ==
| |
|
| |
| <poem>
| |
| મને તમારો પ્રેમ મળ્યો, એમાં તો તમારું સર્વસ્વ મળી ગયું,
| |
| હું સદ્ભાગી, જાણું નહિ મારું એવું તે કયું પુણ્ય ફળી ગયું.
| |
|
| |
| મારી પાસે શું ન્હોતું ? ધન હતું, કીર્તિ હતી, ન હતો એક પ્રેમ,
| |
| એ પ્રેમ મને મળ્યો, સર્વસ્વ મળ્યું, હવે એ જ મારું યોગક્ષેમ;
| |
| એ પ્રેમની પાવક જ્વાળામાં મારું જે કૈં પાપ તે પ્રજ્વળી ગયું.
| |
|
| |
| તમારો પ્રેમ તો મૃત્યુંજયનો મંત્ર, હવે મૃત્યુનો જય નથી,
| |
| મૃત્યુ ભલેને ગમે ત્યારે આવે, હવે મને મૃત્યુનો ભય નથી;
| |
| એ પ્રેમ તો ચિરંતન, હવે મૃત્યુ પૂર્વે મરવાનું ટળી ગયું.
| |
|
| |
| {{સ-મ|મે, ૨૦૧૬}} <br>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| == નેવુમે: કાવ્ય અને કૃતાર્થતા ==
| |
|
| |
| <poem>
| |
| મિત્રો,
| |
| આજે મને નેવુ વર્ષ પૂરાં થાય છે. વર્ષોથી તમે સૌ મિત્રો પ્રેમ વરસાવો છો. આજે તમે સૌેએ સાથે મળીને જે પ્રેમ વરસાવ્યો છે એ માટે હું તમારો હૃદયપૂર્વક આભાર માનું છું. તમારા પ્રેમને હું પ્રણામ કરું છું. એનો કૃતજ્ઞતાપૂર્વક સ્વીકાર કરું છું અને ધન્યતા અનુભવું છું.
| |
| મનુષ્યની અનેક વિશેષતાઓ છે. એને કાળનું ભાન છે. એ એની એક મુખ્ય વિશેષતા છે. એથી એ જાણે છે કે એના આયુષ્યને અવધિ છે. ઉપનિષદના ઋષિએ આયુષ્યની સો વર્ષની અવધિ આંકી છે. મને લાગે છે કે હું સો વર્ષ જીવી શકીશ. તમારો પ્રેમ મને જિવાડશે.
| |
| આજના જન્મદિવસ માટે મેં એક કાવ્ય રચ્યું છે: ‘નેવુમે’. નેવુ વર્ષ થયાં હોય અને દસમા દાયકામાં પ્રવેશ થવાનો હોય ત્યારે એક વાર મૃત્યુ તરફ નજર નાંખવી જોઈએ. આ કાવ્યમાં મૃત્યુને સંબોધન છે. પણ આ મૃત્યુનું કાવ્ય નથી. આ જિજીવિષાનું કાવ્ય છે, જીવવાની ઇચ્છાનું કાવ્ય છે:
| |
| </poem>
| |
|
| |
| == નેવુમે ==
| |
|
| |
| <poem>
| |
| મૃત્યુ, હું જાણું છું તું કેમ આવતું નથી
| |
| તારે આવવું નથી એવું નથી, પણ તું ફાવતું નથી.
| |
| નેવુ વરસ લગી તો તારે ધીરજ ધરવી !
| |
| એક દાયકો રહ્યો ત્યાં શું અધીરાઈ કરવી ?
| |
| આ તો તને સહજ પૂછ્યું, બાકી તને કોઈ તાવતું નથી.
| |
| આવવું છે ? આવ ! તને કોઈ રોકટોક નથી,
| |
| તું જો આવીશ તો મને કોઈ હર્ષશોક નથી;
| |
| હું જાણું છું તું તો સાવ મૂંગું છે, કદી કશું ક્હાવતું નથી.
| |
|
| |
| {{સ-મ|૧૮ મે, ૨૦૧૬}} <br>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| == મેં કેટકેટલાં મૃત્યુ જોયાં ! ==
| |
|
| |
| <poem>
| |
| મેં કેટકેટલા નાના, મોટા ને સમવયસ્ક મિત્રો ને સ્વજનો ખોયા !
| |
| મારું જીવન ધન્ય હોય તો એ સૌનો પ્રેમ એનું કારણ,
| |
| પ્રેમ એ તો આ મર્ત્યલોકમાં મૃત્યુનું એકમાત્ર વારણ;
| |
| હવે નહિ કહું મેં એ સૌ ખોયા, એ સૌ મારી સ્મૃતિમાં સદાયના સોહ્યા.
| |
| થોડાક નાના મિત્રો રહ્યા, એમનો પ્રેમ મળતો રહેશે.
| |
| મારાં બકીનાં સૌ વર્ષમાં એ તો સતત ફળતો રહેશે;
| |
| જાણું ના કેમ કાળભગવાન મારા ભાગ્ય પર આટલું મોહ્યા.
| |
|
| |
| {{સ-મ|૧૮ મે, ૨૦૧૬}} <br>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| == એકાણુમે ==
| |
|
| |
| <poem>
| |
| જ્યારે આ સાંજ ધીમેધીમે નમતી જાય,
| |
| ત્યારે આ કોની છાયા ધીમેધીમે ભમતી થાય ?
| |
|
| |
| ત્યારે સવારનાં ઝાકળનાં રૂપ
| |
| અને બપોરના તડકાના ધૂપ,
| |
| એ સૌની સ્મૃતિઓ મારા મનમાં રમતી થાય.
| |
|
| |
| જ્યારે સાંજ ભાર સૌ ખમતી થાય
| |
| અને દૂર ક્ષિતિજે શમતી જાય
| |
| ત્યારે કોઈની છાયામૂર્તિ મને ગમતી જાય
| |
|
| |
| {{સ-મ|૧૮ મે, ૨૦૧૭}} <br>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| == મૃત્યુને (એક) ==
| |
|
| |
| <poem>
| |
| મૃત્યુ, મારા જન્મ સાથે તારો જન્મ.
| |
| પણ ત્યારે તો તું દૂર, દૂર.
| |
| દૂરથી તારો ચહેરો જોયો હતો, ઝાંખો ઝાંખો,
| |
| ક્યારેક કઠોર, ક્યારેક કોમળ.
| |
| જેમજેમ હું જીવતો ગયો,
| |
| તેમ તેમ હું તારી નિકટ થતો ગયો.
| |
| તોયે હજીયે તું દૂર.
| |
|
| |
| હવે આજે તું નિકટ.
| |
| નિકટથી તારો ચહેરો જોઉં છું, સ્વચ્છ સ્વચ્છ,
| |
| સદા શાન્ત, સદા સૌમ્ય.
| |
| હવે આજે તું અતિ નિકટ.
| |
| ગમે ત્યારે આપણે એકમેકમાં ભળી જશું,
| |
| ગમે ત્યારે આપણે એકસાથે જ બળી જશું.
| |
| ત્યારે મારા મૃત્યુ સાથે તારું મૃત્યુ.
| |
|
| |
| {{સ-મ|૧૮ મે, ૨૦૧૭}} <br>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| == આ તમારો પ્રેમ ==
| |
|
| |
| <poem>
| |
| કથીર હોય કે હેમ,
| |
| ના, ના, ના જોઈએ આ તમારો પ્રેમ !
| |
|
| |
| એ ક્ષણમાં સહી ને ક્ષણમાં નહીં,
| |
| એ ક્ષણમાં અહીં ને ક્ષણમાં તહીં,
| |
| તો ભલેને જે છે તે એમનું એમ !
| |
|
| |
| મિલનમાં દુ:ખ, વિરહમાં સુખ;
| |
| તમારા પ્રેમનાં આ કેવાં બે મુખ,
| |
| એ ન ફરે આમ ને ન ફરે તેમ !
| |
|
| |
| {{સ-મ|ડિસેમ્બર ૨૦૧૭}} <br>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| == પ્રેમ મૈત્રીમાં ફળે ==
| |
|
| |
| <poem>
| |
| તો પ્રેમ મૈત્રીમાં ફળે,
| |
| પ્રેમમાં જે હું તું છે, ને જે મોહ છે તે જો ટળે !
| |
|
| |
| મોહમાં આરંભ, એ મોહનો અર્થ,
| |
| પ્રેમમાં અંત, મોહ ન હોય વ્યર્થ,
| |
| નદી નમતી નમતી અંતે સમુદ્રમાં ભળે.
| |
|
| |
| મૈત્રી એ તો પ્રેમનું અંતિમ રૂપ,
| |
| સુખડ બળે પછી અંતે એ ધૂપ;
| |
| મૈત્રીમાં પ્રેમ એના વિશ્વરૂપમાં ઝળહળે !
| |
|
| |
| {{સ-મ|ડિસેમ્બર ૨૦૧૭}} <br>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| == મિત્રો થવું કાંઈ સહેલું નથી ==
| |
|
| |
| <poem>
| |
| પુરુષ: આપણે બે મિત્રો ન થયાં તે ન જ થયાં.
| |
| {{space}} આપણે મિત્રો થવા મથ્યાં, એમાં કેટકેટલાં વર્ષો ગયાં.
| |
| સ્ત્રી: શું મારું માન અભિમાન કારણ હશે ?
| |
| {{space}} શું તમારો સંકોચ સંયમ ભારણ હશે ?
| |
| {{space}} આશ્ચર્ય છે કે આપણે એકમેકને આટલાં વર્ષો સહ્યાં.
| |
| પુરુષ: વર્ષો ગયાં ? મૈત્રીમાં મોડું વહેલું નથી,
| |
| {{space}} કારણ ? મિત્રો થવું કાંઈ સહેલું નથી,
| |
| {{space}} તો ભલે આપણે આમ એકમેકથી દૂર એકલાં રહ્યાં.
| |
|
| |
| {{સ-મ|જાન્યુઆરી, ૨૦૧૮}} <br>
| |
| </poem>
| |
|
| |
| == મૃત્યુને ==
| |
|
| |
| <poem>
| |
| મૃત્યુ, તું માને છે કે હું તારાથી ડરીશ,
| |
| તું આવીશ એ ક્ષણે તને કાલાવાલા કરીશ.
| |
|
| |
| એ ક્ષણ મારા જીવનની અંતિમ ક્ષણ હશે,
| |
| એ ક્ષણે મારી ચિરવિદાયનો ઉત્સવ થશે.
| |
| એને અંતે શું તું એ જાણે છે કે તું ક્યાં ઠરીશ ?
| |
|
| |
| એ ઉત્સવમાં તું સતત મારી સાથે રહીશ,
| |
| એ ક્યારે સમાપ્ત થશે તે તું જ મને કહીશ,
| |
| પછી હું તો મરીશ પણ સાથે તું યે મરીશ.
| |
|
| |
| {{સ-મ|જાન્યુઆરી, ૨૦૧૮}} <br>
| |
| </poem>
| |