સંચયન-૬૧: Difference between revisions

Jump to navigation Jump to search
No edit summary
()
Line 172: Line 172:
જનમ-સ્થળની ઝાંખી આયુષ્યની અવધે કરું,

જનમ-સ્થળની ઝાંખી આયુષ્યની અવધે કરું,

ભર્યું જવ હતું તેની યાદે સૂને ઘર સંચરું.</poem>
ભર્યું જવ હતું તેની યાદે સૂને ઘર સંચરું.</poem>
{{color|Orangered|૨. પ્રવેશ}}
<poem>ભર્યું ઘર હતું તેના સૂના રજોમય પ્રાંગણે

લઘુક ગઠડી મૂકી આયુષ્યના અવશેષની,

ત્યહીં ધૂમસથી છાયેલા તે વિષણ્ણ ઉજેશની

ટશર ગગને લાગી; જાગી દિશા અનુુકંપને.
ખબર પૂછતાં મોટેરાં જે જીવંત રહ્યાં જૂજ,

નજર કરી લૈ કામે લાગી જતી વહુવારુઓ,

કુતૂહલ થકી પ્રેર્યાં આવી વળ્યાં કંઈ બાળકો, 

ક્ષણ ભસી પછી શ્વાને સૂંઘી લીધા ચરણો મુજ.
મુખથી ઊઘડ્યાં તાળાં, દ્વારે કર્યું જરી ક્રંદન,

અચલ સ્થિતિમાં ગાત્રો જેનાં જડાઈ ગયાં હતાં;

ભીતર થકી ત્યાં ભીની વાસી હવા તક લાધતાં

ધસી રહી શી! કો’ પ્રેતે જાણે લહ્યું નિજ મોચન,
ઘર મહીં જતાં અંધારાએ ઘડી લીધ આવરી,

કિરણ-પરશે જૂનાં પાત્રો વળી નીરખ્યાં ફરી.</poem>
{{color|Orangered|૩. સ્વજનોની સ્મૃતિ}}
<poem>
જીરણ થઈને ભીંતે ઝૂકી ઊભો હજી ખાટ આ,

રજનિ નમતાં જે ઢાળીને પિતાજી પુરાણની

જીવનબળને દેતી કહેતા કથા રસની ભરી,

પુર ઘર સમું હેતે મ્હોર્યું હતું પરસાળમાં.
મુખ મરકતું માનું જેના સ્વરે ઘર ગુંજતું,

નિતનિત વલોણાનાં એનાં અમી ધરતી હતી,

સુરભિ હતી જ્યાં સૌની વાંછા સદા ફળતી હતી,

અવ અહીં ઝૂલે ખાલી સીકું, વિના દધિ ઝૂરતું!
અહીં ઉપરની મેડી જોને કશી વલખી રહી!

પ્રિય! ઊછળતાં બે હૈયાંનો થયો અહીં સંગમ.

અહીં પૂનમની રાતે મોજે ચડ્યાં ભરતી સમ,

ગગન ઝીલતી જાળી જાળાં થકી અવ આંધળી.
ગિરિસર સમું હંસોનો જે કલધ્વનિ રેલતું,

તમરું પણ ત્યાં આજે મૂંગી વ્યથાથી ન બોલતું.
</poem>
{{color|Orangered|૪. પરિવર્તન}}
<poem>
શિશુ હૃદયના ઉલ્લાસે હ્યાં ઊભી ઝરુખા કને

ઇહ નીરખતો ચીલો, બંકી ધરી ગતિ દૃષ્ટિમાં

ક્ષણક્ષણ રમી સંતાતો ને અનંતન સૃષ્ટિમાં

ભ્રમણ અરથે જાતો, પૂંઠે વિમુગ્ધ મૂકી મને.
તલસતું હતું હૈયું કેવું સુદૂર અગમ્યને

પથ વિહરવા કાજે! જેની અપૂર્ણ કથાતણા

ધૂમસ પર અંકાતી મારી સુરંગીન કલ્પના;

નિજ રચિત, આનંદે જોતાં દગો, ભવિતવ્યને.
હજીય ઝરુખો એનો એ, હું અને વળી પંથ આ,

પણ અવ અહીં આવી ઘેરી વળે ગતની સ્મૃતિ.

બીન મૂક થયું તોયે એની સુણી રહું ઝંકૃતિ,

વિવિધ સમયે છેડ્યા તે સૌ મળે સ્વરવૃન્દમાં.
સરલ મનનાં ચાંચલ્યોનાં હવે નહિ ક્રીડન,

અવ હૃદયના શૂન્યે લાધ્યું પ્રશાન્ત નિમજ્જન.
</poem>
{{color|Orangered|પ. જીવનવિલય}}
<poem>
અવ હૃદયના શૂન્યે પામી રહ્યો લહું છું લય.

અહીં નહિ હવે સંકલ્પો ને નહીં કંઈ વૃત્તિયે,

તદપિ મુજ કર્મોની પેલી પ્રફુલ્લિત સૃષ્ટિ તે

ચહુ દિશ થકી ગર્જે આદ્યંત જીવનનો જય.
શબદ ઊપન્યો તેવો જો કે શમે, પણ એહના

અસીમિત જગે વ્યાપી રહે છે અનંત પ્રતિધ્વનિ.

નહિવત્ બની રહેતું માટી મહીં, પણ બીજની 

તરુવર તણાં પર્ણે કેવી રમે શત એષણા!
જીવનનું જરા આઘે રૈ ને કરું અહીં દર્શન,

ઉગમ નહિ વા ન્યાળું કોનાય તે વળી અંતને;

રૂપની રમણા માંહી કોઈ ચિરંતન તત્ત્વને,

નીરખું, નિજ આનંદે રહેતું ધરી પરિવર્તન.
ગહન નિધિ હું, મોજુંયે હું, વળી ઘનવર્ષણ,

અભિનવ સ્વરૂપે પામું, હું સદૈવ વિસર્જન.
</poem>
17,602

edits

Navigation menu