ગિરીશ ભટ્ટની વાર્તાઓ/પલંગનું સ્થાનાંતર: Difference between revisions

પછી સખત અવાજે ઉમેર્યું હતું ઃ ‘જેને પસંદ કરે તેણે... તૈયાર થઈ જવાનું. કોઈ અવાજ નહીં કરવાનો!’ વિલાસબેને કહ્યું ઃ ‘પરેશભાઈ, એકને પસંદ કરી લો એટલે લખાણ કરીએ.’

હર્ષભાઈએ સૂચના આપી ઃ ‘સરિતા, સીધું જો.’

પણ તરત જ નિર્ણય લેવાઈ ગયો ઃ ‘બેન, સરિતા ચાલશે!’ ને દમયંતી ધીમે પગલે અંદર ચાલી ગઈ હતી.

લખાણ થયું ઃ છોકરીને દુઃખી નહીં કરવાની. સંસ્થા હિસાબ માગશે. મળવા આવશે.

માસ્તરે મત્તું માર્યું હતું! કહ્યું પણ ખરું ઃ ‘સુખી કરવા જ લઈ જવી છે. નહીં તો અહીં આવું ખરો!’

ચાલીસેક કન્યાઓએ શિસ્તબદ્ધ રીતે ગોઠવાઈને આ લગ્ન જોયાં હતાં. સમાંતરે સહીસિક્કા થયા ને તેણે સંસ્થાની ભીંતો પર થાપાં કરીને વિદાય લીધી હતી. વિચારતી હતી ઃ ‘ભલા માણસો. પચ્ચીસ વર્ષ સંઘરી તો ખરી. પાળી પોષીને આ માસ્તર સાથે વળાવીયે ખરી.

બીજીએ ટકોર કરી હતી ઃ ‘ભૈ...વારસનુંય વિચારવું પડે ને?’

તરત દમયંતી સાંભરી. શું કરતી હશે? શું કહ્યું હતું વિલાસબેને ઃ ‘દમું હવેથી સરિતા કરતી હતી એ તું કરજે.’ એ બિચારી તો આ અનુભૂતિઓથી દૂર જ છે ને? અને આ પુરુષ? કેવો ઉતાવળો થઈ ગયો હતો? તેનો વિયોગકાળ મેં જ પૂરો કરાવ્યો.

ને સરિતા જડવત્. ક્યાં તૈયાર હતી આ સ્થિતિ માટે? પછી પરેશભાઈએ બાજી સંભાળવા માંડી ઃ ‘સરિતા, આ મારી બેય દીકરીઓ. નંદા મોટી ને આ નાની સુનંદા. બેય હોશિયાર છે અભ્યાસમાં. પાંચમાં નંબર આવે. પ્રવાસમાં ગઈ હતી.

‘મોટીબેન, ક્યાં ગયો આપણો પલંગ?' નાની બોલી હતી. ને પલંગમાં પડેલી સરિતા ચોંકી હતી ઃ ‘શું આ તેનો-એ છોકરીઓને પલંગ?'

ત્યાં બીજો ધમાકો થયો હતો ઃ ‘મોટી, આપણા ટાઈમટેબલ, અરધીપરધી ચોપડીઓ, કંપાસ તો ત્યાં છે?'

ત્રીજો અવાજ પણ કાને પડ્યો હતો ઃ ‘ને તેં જોયું'તું મોટી, તેણે સાડી પણ મમ્મીની જ... પેરી'તી!’

અંતે નંદાએ સરિતાને સમજાવી હતી ઃ ‘જુઓ, નવી મા... આનો જીવ ના બાળવો. ક્યારેક સમજશે વળી. ને આ પ્રશ્ન... આખા પરિવારનો છે. બાપુનું પણ ક્યાં માને છે? હું તો છું ને તમારી સાથે!’

રાતે પતિને પૂછ્યું ઃ ‘તો આનું કારણ પલંગ જ ને? શું માનવું?’

પતિએ મનુષ્ય સ્વભાવની વિચિત્રતાને કારણ ગણાવ્યું હતું ઃ ના, તે આવી નહોતી. તેજસ્વી હતી. સામાન્ય જ્ઞાનની પરીક્ષામાં ઈનામ જીતી લાવી હતી. સરિતા... મનુષ્ય મન ખરેખર અકળ છે!

ને છેલ્લે સાવ સપાટીની વાત ઉચ્ચારી હતી ઃ ‘હવે તો તે નથી ને! બસ, મોજ કર રાણી!'

બે વર્ષ પછી એ નાનીનો પત્ર આવ્યો હતો. લખ્યું હતું ઃ પપ્પા, નવી મા... આવું છું ઘરે. બે દિવસ રોકાવું છે. પછી તારીખ, ટ્રેન, સમયનો ઉલ્લેખ.

સરિતાને ચોથો મહિનો જતો હતો. પીડા શરૂ થઈ હતી. પેટનો આકાર જરા બદલાયો હતો. લેડી ડૉક્ટરે સૂચનાઓ આપી હતી ઃ આમ કરવું, તેમ ના કરવું. ત્રીસમે વર્ષે પ્રથમ પ્રસૂતિ એટલે... ખ્યાલ રાખવાનો. વજન ના ઊંચકવું...! પાડોશીની સ્ત્રીઓ કેટલીય પંચાત કરે. પલંગ ખસેડવો છે? માસ્તર હજીય તારી સાથે...! પુરુષ તો ક્યારેય તેમનાં લાગાં છોડવાનો નૈ. એ બધું જ આપણે સંભાળવાનું. જો સાંભળ, બીજા ઓરડામાં એકલી જ સૂવે. ફરકવા નો દેતી માસ્તરને. શું કીધું દાગતરે? ભારે હોશિયાર છે માનસીબેન. લે હાઉં ફેરવી દો પલંગ.

પ્રથમ, ફળિયામાંથી સુનંદાનો સાદ સંભળાયો હતો ઃ ‘નવી મા...!’ ને પછી ધસમસતાં પગલાં.

તે રડી પડી હતી. બેસી ગઈ સરિતા પાસે, શબ્દો ફૂટ્યા ઃ ‘નવી મા. આમ શા માટે કરી રહ્યાં હતાં? મને ખુશ કરવા? આ મૂર્ખ છોકરીએ તમને, બાપુને કેટલાં દુઃખી કર્યાં? મારી નરી મૂર્ખતા’