પ્રતિપદા/૧૭. મનીષા જોષી: Difference between revisions

← Older edit

પ્રતિપદા/૧૭. મનીષા જોષી (view source)

Revision as of 07:06, 3 February 2023

5,920 bytes added , 07:06, 3 February 2023

→�

Shnehrashmi

Interface administrators, Administrators

2,227

edits

@@ Line 3: / Line 3: @@
 === કાવ્યસંગ્રહોઃ ===
-{{Poem2Open}} કંદરા, કંસારા બજાર અને કંદમૂળ{{Poem2Close}}
+{{Poem2Open}} [[કંદરા]], [[કંસારા બજાર]], [[કંદમૂળ]] અને થાક{{Poem2Close}}
 === પરિચય: ===
@@ Line 197: / Line 197: @@
 </poem>
 ===૭. કંસારા બજાર===
-</poem>
+<poem>
 માંડવીની કંસારા બજારમાંથી પસાર થવાનું
 મને ગમે છે.
@@ Line 233: / Line 233: @@
 બત્રીસ પકવાન ભરેલી થાળીથી,
 મૂંઝાઈ જઉં છું
 એક ખાલી વાટકીથી.
 વાસણો ઠાલાં ને વાસણો ભરેલાં,
@@ Line 264: / Line 263: @@
 તે ’દિ થી.
 </poem>
+===૮. કંદમૂળ===
+<poem>
+હું
+ઉપવાસી પતિવ્રતા
+ક્ષુધાથી વ્યાકુળ
+આ કંદમૂળ દેખાય છે હાથવેંતમાં
+પણ તોડવા જઉં તો
+જાણે ઊંડે ને ઊંડે ઊતરી રહ્યાં છે જમીનમાં.
+હું ખોતરી રહી છું જમીન
+હું ખેંચાઈ રહી છું જમીન તળે
+હું સરકી રહી છું
+કંદમૂળના સ્વર્ગ ભણી.
+***
+પાતાળમાંથી
+મૂળસોતા ઉખેડીને
+ફંગોળ્યા, કંદમૂળ
+મેં ઊંચે આકાશ તરફ
+હવે જોઉં છું તો
+કંદમૂળ લટકી રહ્યાં છે
+અધ્ધર હવામાં
+મારા હાથ લંબાય છે, સાત ગણા
+અને કંદમૂળ ઊડે છે હવામાં, ચૌદ ગણા
+***
+મારા મોંમાં,
+મારી યોનિમાં ખૂંપી રહ્યાં છે કંદમૂળ
+છેક તળ સુધી
+અને મારી જીભ તળે
+ઓગળી રહ્યો છે,
+શક્કરિયાં બટાટાનો શીરો.
+– કંદ વિનાનાં મૂળ,
+અને મૂળ વિનાનાં કંદ –
+ઊગી રહ્યાં છે મારી યોનિમાં
+બીજ બનીને.
+***
+શરીરના ક્ષાર શોષી લઈને
+હૃષ્ટપુષ્ટ થયેલાં આ કંદમૂળ
+નક્કી જીવ લઈ લેશે મારો.
+– કંદ વિનાનાં મૂળ,
+અને મૂળ વિનાનાં કંદ –
+મૂળ અને કંદને લાખ ભેગાં કરું હું
+પણ જમીન નથી આપતી જગ્યા તસુભર.
+અને હવા,
+લઈ જઈ રહી છે મારા બે હાથને
+એકમેકથી દૂર, અતિ દૂર.
+એક બટકું ભરું કંદને
+ત્યાં મૂળિયાં,
+જકડી લે છે મારા શરીરને.
+હું અશક્ત,
+ઊડી રહી છું આકાશમાં
+અને પૃથ્વીલોકનાં મૂળ
+દેખાઈ રહ્યાં છે ઉપરથી
+જમીનથી સાવ વિખૂટાં.
+</poem>
+===૯. સ્ત્રી===
+<poem>
+મારી અંદર એક વૃક્ષ
+ફળોના ભારથી ઝૂકેલું ઊભું છે.
+નવાં મહોરતાં ફૂલોના રંગથી મહેકતી,
+તાજાં જન્મેલાં પંખીઓનાં બચ્ચાંના
+તીણા અવાજથી ચહેકતી,
+તસુએ તસુ; તરબતર, હું એક સ્ત્રી.
+કીડીઓની હાર ફરી વળે છે મારા અંગ પર,
+અજગર વીંટળાય છે,
+અંધારું આલિંગે છે
+અને મારી શાખાઓ પરથી ઝર્યાં કરે છે મધ.
+મોડી સાંજે,
+ડાળીએ ડાળીએ ફરી વળતા અંધારા ભેગી
+સરકતી આવતી ઉદાસીને
+પાંદડાંની છાલમાં છુપાવી લેતાં મને આવડે છે.
+મને આવડી ગયું છે
+પાનખરમાં પાંદડાંઓને ખંખેરી નાખતાં.
+સૂકાં, પીળાં પાન
+તાણી જાય છે ઉદાસીને
+નદીના વહેણમાં.
+હું અહીંથી પડખુંયે ફરતી નથી,
+પણ મને ખબર છે,
+નદીપારના કોઈક સ્મશાનમાં
+સૂકાં, પીળાં પાંદડાંઓ ભેગી
+ભડકે બળતી હશે મારી ઉદાસી.
+પાંદડાં બળવાની સુગંધ
+ઓળખી લે છે,
+દરેક લીલુંછમ વૃક્ષ.
+</poem>
+===૧૦. શિકારી કૂતરા===
+<poem>
+જંગલમાં દોડી રહ્યા છે
+શિકારી કૂતરા,
+કોઈ અપરાધીની શોધમાં.
+આ સ્વપ્ન
+હું ઘણી વાર જોઉં છું.
+સવારે ઊઠું ત્યારે
+મારા પોતાના શરીરની ગંધ
+મને કંઈક ગુનાહિત લાગે છે.
+કોઈ એક રાત્રે,
+કોઈ એક સ્વપ્નમાં,
+ફાડી ખાશે એ કૂતરા મને.
+અને હું,
+સફાળી જાગી જઈને
+હતું ન હતું કરી નાખીશ એ સ્વપ્નને.
+શિકાર અને શિકારી વચ્ચેનો ભેદ
+બહુ લાંબો નથી ટકતો સ્વપ્નમાં.
+એ વિકરાળ કૂતરા
+બહુ જલદી જ
+પૂંછ પટપટાવતા
+બેઠા હશે મારી સામે.
+અને હું
+દોડાવીશ તેમને,
+કોઈ અજાણ્યા શરીરની
+નવી ગંધ પાછળ.
+</poem>
+{{HeaderNav
+|previous = [[પ્રતિપદા/૧૬. રાજેશ પંડ્યા|૧૬. રાજેશ પંડ્યા]]
+|next = [[પ્રતિપદા/ચાર કવિઓ વિશે એક જુદી વાત – સુમન શાહ|ચાર કવિઓ વિશે એક જુદી વાત – સુમન શાહ]]
+}}