ચંદ્રહાસ આખ્યાન/કડવું ૪: Difference between revisions

From Ekatra Wiki
Jump to navigation Jump to search
(Created page with "{{SetTitle}} {{Heading|કડવું ૪|}} <poem> {{Color|Blue|[ચાર મારાઓને આ બાળકને દૂર જંગલમાં લઈ જઈ મો...")
 
No edit summary
Line 16: Line 16:


બાળકને છે હરિનું ધ્યાન, તેડી ચાલ્યા ચારે અજ્ઞાન,
બાળકને છે હરિનું ધ્યાન, તેડી ચાલ્યા ચારે અજ્ઞાન,
અઘોરવનતણી જંખજાળ, આરડે વણિયર, ફુંફવે વ્યાળ.{{space}} ૪
અઘોરવનતણી જંખજાળ<ref>જંખજાળ – ઝાંખરાની જાળી </ref>, આરડે વણિયર,<ref>વણિયર – એ નામનું એક બિલાડીના કુળનું પ્રાણી</ref> ફુંફવે વ્યાળ<ref>વ્યાળ-સાપ</ref>.{{space}} ૪


ખડુ ખાબડાં પર્વત ખોહ, ગુફામાં ઘૂઘવે બહુ ઘોહ;
ખડુ ખાબડાં<ref>ખડુંખાબડાં – ખાડા ખાબોચિયાં</ref> પર્વત ખોહ, ગુફામાં ઘૂઘવે બહુ ઘોહ<ref>ઘોહ – ઘો નામનું સરિસૃપ</ref>;
ભૂંડ ભૈરવ તણી પેર માંઝાર, દીસે પશુ વનમાં અપાર.{{space}} ૫
ભૂંડ ભૈરવ તણી પેર માંઝાર, દીસે પશુ વનમાં અપાર.{{space}} ૫


Line 24: Line 24:
એક ઊંડુ સ્થાનક, જ્યાં ન મળે જંત, ત્યાં બાળક લઈ ગયા એકાંત.{{space}} ૬
એક ઊંડુ સ્થાનક, જ્યાં ન મળે જંત, ત્યાં બાળક લઈ ગયા એકાંત.{{space}} ૬


માંહે માંહે સામું જોઈ હસે, પાપી પહાણશું પાળી ઘસે;
માંહે માંહે સામું જોઈ હસે, પાપી પહાણશું પાળી<ref>પાળી – છરી</ref> ઘસે;
તે દેખી બાળકને થયો વિચાર : ‘મુને મારી લેશે નિર્ધાર.’{{space}} ૭
તે દેખી બાળકને થયો વિચાર : ‘મુને મારી લેશે નિર્ધાર.’{{space}} ૭



Revision as of 07:17, 11 November 2021

કડવું ૪

[ચાર મારાઓને આ બાળકને દૂર જંગલમાં લઈ જઈ મોતને ઘાટ ઉતારી માર્યાની કઈ નિશાની લાવવાનું કહે છે. મારાઓ બાળકને ફોસલાવી દૂર ઘનઘોર જંગલમાં લઈ જઈ તેને મારી નાખવાની તૈયારી કરે છે.]

રાગ : વેરાડી

ધૃષ્ટબુદ્ધે તેડાવ્યા ચાંડાળ, હણવા સુધાર્મિકનો બાળ;
કહે : ‘પેલો દાસીનો તન, ચાંડાળ, તમે તેને કરો નિધન.          ૧

એણી પેરે મારવો, ન થાયે જાણ, માર્યાનું કાંઈ લાવજો એંધાણ
આપીશ ધન ઉંચકાશે જેટલું, જો કારજ કરશો એટલું.          ૨

આનંદ પામી અંત્યજ પળ્યા, હરિભક્તને વાટે જઈ મળ્યા.
વાહીને તેડ્યો બાળક વન, દીધી આશા : જમે છે મુનિજન.’          ૩

બાળકને છે હરિનું ધ્યાન, તેડી ચાલ્યા ચારે અજ્ઞાન,
અઘોરવનતણી જંખજાળ[1], આરડે વણિયર,[2] ફુંફવે વ્યાળ[3].          ૪

ખડુ ખાબડાં[4] પર્વત ખોહ, ગુફામાં ઘૂઘવે બહુ ઘોહ[5];
ભૂંડ ભૈરવ તણી પેર માંઝાર, દીસે પશુ વનમાં અપાર.          ૫

ઉઝરડાયે અંગ! અતિ પામે ખેદ, શરીરથી ચાલ્યો પ્રસ્વેદ.
એક ઊંડુ સ્થાનક, જ્યાં ન મળે જંત, ત્યાં બાળક લઈ ગયા એકાંત.          ૬

માંહે માંહે સામું જોઈ હસે, પાપી પહાણશું પાળી[6] ઘસે;
તે દેખી બાળકને થયો વિચાર : ‘મુને મારી લેશે નિર્ધાર.’          ૭

પામ્યો દુઃખ જળનયણે ભરે, મુખે ‘રામકૃષ્ણ’ વાણી ઊચરે.          ૮

વલણ
મુખે ‘રામકૃષ્ણ’ વાણી ઊચરે, સમર્યા શ્રીગોપાળ રે.
ભટ પ્રેમાનંદ કહે કથા, કેમ ઊગરિયો બાળ રે.          ૯



  1. જંખજાળ – ઝાંખરાની જાળી
  2. વણિયર – એ નામનું એક બિલાડીના કુળનું પ્રાણી
  3. વ્યાળ-સાપ
  4. ખડુંખાબડાં – ખાડા ખાબોચિયાં
  5. ઘોહ – ઘો નામનું સરિસૃપ
  6. પાળી – છરી