ગાતાં ઝરણાં/રાફડાના વાસીને
મણિધર, ઓ ફણીધર; ઓ ધરા પર દોડતી ધારા!
ગળાના હાર શંકરના અને શિરછત્ર ધરનારા !
જગત બસ એક દૃષ્ટિથી જુએ છે દુર્ગુણો તારા,
બધે બદનામ છે નાહક, કહેવાતા ઓ હત્યારા !
“તને છાતીએ ચાંપું રાફડામાં વાસ કરનારા !"
જગતમાં કોઈએ નહિ લેશ તારી વેદના જાણી,
તને વાચા નથી, ના કર્ણ, તું નિર્દોષ છે પ્રાણી;
છતાં મુજ કલ્પનાએ સાંભળી તારી વ્યથા-વાણી,
દુખી છું, તારું દુખ જાણું છું, આજીવન ઓ દુખિયારા!
“તને છાતીએ ચાંપું રાફડામાં વાસ કરનારા!”
રહ્યું સ્વીકારવું મારે કે તારો દંશ દુઃખકર છે,
છતાં ઓ નાગ ! આ ઈન્સાન તો તુજથી ભયંકર છે;
ઘડીભર ઝેર તારું, ત્રાસ એનો જિંદગીભર છે,
છતાં એને સલામો, તારી સેવા લાઠીઓ દ્વારા !
“તને છાતીએ ચાંપું રાફડામાં વાસ કરનારા!”
તું ભૂખ્યો થાય ત્યારે દરમહીંથી બહાર આવે છે,
ભર્યા પેટે અમારા નાગ ભૂખ્યાને સતાવે છે;
અહર્નિશ ડોલતા એ શેષ સૃષ્ટિને ધ્રૂજાવે છે,
ન જાણે ક્યાં સુધી રહેશે શિરે એ સાપના ભાર!
“તને છાતીએ ચાંપું રાફડામાં વાસ કરનારા !”
૨૮-૮-૧૯૪૯
- “બાંબી કે બાસી” પરથી