મણિલાલ હ. પટેલનાં કાવ્યો: Difference between revisions

મણિલાલ હ. પટેલનાં કાવ્યો (view source)

Revision as of 09:18, 22 March 2022

7,948 bytes added , 09:18, 22 March 2022

→�

KhyatiJoshi

26,604

edits

@@ Line 1,373: / Line 1,373: @@
 માંડી બેઠો માનવી અનંતકાળની વાત
 ચરણો તો ચાલી જતાં પડી રહે છે ભાત
+</poem>
+== બારમાસા ==
+=== | કારતક | ===
+<poem>
+બાંકી બીજના ચન્દ્ર શી નાકે પહેરી નથ
+રાતા મીણની પૂતળી નીરખી રહી છે રથ
+ઝાકળવંતી રાતમાં જોબનવંતી નાર
+ક્રૌંચ યુગલ બોલે બહુ નિર્દય ચાંદાધાર
+કુમકુમ પગલાં પાડતા નવજુ નમણા દિન
+જળમાં તરસ્યું વેઠતું મનડું જાણે મીન
+નવી નવેલી નાયિકા છે પ્હેલી આણાત
+ફોરમ ફૂટે દેહથી મ્હેકે પારિજાત
+કોડ ભરેલી રાતડી કોડીલો ભરથાર
+કોક કામરુદેશની કામણગારી નાર
+સોના સરખા દિવસો રૂપા સરખી રાત
+દીવા બળતા દેહમાં ઢાંકી ના રે’ વાત
+નદીઓ સાથે નીતર્યા કુંવારકાના કોડ
+આભે અડવા નીકળે કુંજડીઓની જોડ
+જળથી જુદું મન પડી ઝંખે કૂંણો સંગ
+આંખો ચાખે આભલું ચાખે સાંજ અનંગ
+કન્યા ખીલતી પોયણી પરણ્યો ઘેઘૂર જળ
+ચાંદો સૂરજ ચાખવા ‘આ જ ઋતુમાં મળ’
+</poem>
+=== | માગસર | ===
+<poem>
+શમણે ભીની આંખડી ઝાકળ ભીનું ઘાસ
+નેહે ભીનાં નેવલાં સુગંધ ભીના શ્વાસ.
+મેના મીઠું બોલતી મેડી પ્હેરે રૂપ
+પડસાળે પગલાં પડે ચંપા ખીલ્યા ચૂપ
+નખમાં નદીઓ નીતરી, તડકો પૂછે ક્ષેમ
+ચૂંટી ખણતી સૈયરો - ‘દીવડો બળતો કેમ?’
+તાંદુલવરણી રાતડી જાસૂદવરણી જાત
+પ્રીતમવરણી આંખડી તાંબુલવરણી વાત
+નદીએ સારસ બોલતાં તળમાં દીવા થાય
+અડધી ખીલી પોયણી સૂરજથી શરમાય
+ઝબૂકે તરુવર આગિયા ચાંદો જળમાં ન્હાય
+આઘાં ખેતર ખોરડે નભગંગા ઠલવાય
+જોબનચડતી રાતમાં પંખી બોલે ક્યાંક
+અનંગ જાગ્યો આપમાં ફફડાવે છે પાંખ
+સૂના મ્હોલો સોગઠાં સૂનું મન ચોગમ
+દૂર સિતારી વાગતી અંગાંગે સરગમ
+</poem>
+=== | પોષ | ===
+<poem>
+ઉત્તર કેરા વાયરા હેમાળો લૈ વાય
+ખરખર વૃક્ષો ખરી પડે થરથર કાંપે કાય
+પોષ માસનો પોપટો પીળા વનમાં જાય
+વસ્ત્ર વગરની વેદના છાનો છૂપો ગાય
+બગલા જેવી ચાંદની વરસે વન મોજાર
+તો પણ સુક્કા હોઠ છે કોરી મોરી નાર
+નીડથી ચકલી નીકળે દરમાં છૂપે સાપ
+કાચાં કૂણાં પોયણાં ઝંખે ઝીણો તાપ
+ધુમ્મસ ખેતર ખોરડાં ધુમ્મસ ઊભાં ઝાડ
+ધુમ્મસ ટહુકે મોરલા તરતા ધુમ્મસ પ્હાડ
+બર્ફે થીજી રાતમાં ઘરના એકલવાસ
+રજાઈ ઓઢી પોષની કરવટ બદલે શ્વાસ
+નીલુ વરસે આભલું પલળે ઊભા પ્હાડ
+પલળે કન્યા પાતળી તડકો પીતાં ઝાડ
+આંસુ ખરતાં ઓરડે વગડે ખરતાં પાંદ
+કોણ નિસાસા નાખતું ક્ષય પામે છે ચાંદ
+પાદર ઊભા પાળિયે દીવે બળતી રાત
+આદમ વિણ જાગ્યા કરે ઈવની એકલ જાત
+</poem>
+=== | મહા | ===
+<poem>
+વનમાં ફૂટી કૂંપળો જોવા જૈએ ચાલ
+ફૂટ્યાં ફૂલ પલાશને હમણાં અબ્બીહાલ
+એક નજર નીરખ્યું તરત પામ્યાં ફૂલો આગ
+તરુવર ઊઘડ્યાં આભલે રાતા પ્રગટ્યા રાગ
+પંચમ સ્વરમાં ગાય છે કોયલ થૈ કિરતાર
+રાતે સૂતાં સેજમાં શમણાં આવ્યાં બાર
+હિમસરોવર આંખડી બાણ ચઢાવે કામ
+ઘર બધાં ગોકુળ થયાં છલક્યાં ખાલી ઠામ
+આંબા મ્હોર્યાં સીમમાં વાટે વગડે ગંધ
+મન મ્હોર્યાં નરનારનાં ખૂલ્યાં બારણાં બંધ
+મ્હેકી ઊઠ્યા દિવસો ગ્હેકી ઊઠી રાત
+મેળો મેળામાં મળ્યો પ્રીત ન પૂછે જાત
+સાંજ પડે પાછાં વળે પંખી બીડે પાંખ
+ઘરે ગુલાબી આવિયા હવે લૂછશે આંખ
+અનંગનો અવતાર છે રાતા પીળા રંગ
+તનમનવનમાં જાગતી આગ મરોડે અંગ
+જળની સોબત ઝંખતું મનમાં જાગ્યું કોક
+દક્ષિણવાયુ નીકળ્યા સંયમ સઘળા ફોક
+</poem>
+=== | ફાગણ | ===
+<poem>
+ફાગણ આવ્યો ને સખી કરે કાનમાં વાત
+‘પરણ્યાં આપણ હોત તો સાસરવાસે જાત’
+ચૂંટી ખણતી સૈયરો ચૂમી લે ભરથાર
+પ્હેલ્લે આણે આવતી નસીબવંતી નાર
+અમથી અમથું નીકળે કરતી નેત્રકટાક્ષ
+વયમાં આવી ષોડષી ના રહે ઘરે-ગવાક્ષ
+ઝીણું ઓઢી ઓઢણું ભાભી ખેલે ફાગ
+અંગે ખીલ્યા ખાખરા નસનસ એની આગ
+‘કટિ છિન કુચ કઠણ હો’ મદભર જિસ કી બાત
+નિર્દે જેનો નર થયો કઠ્ઠણ એની રાત
+વનમાં વાંકાં કેસૂડાં ઘરમાં વાંકી નાર
+વાંકા શીમૂળ કંટકો પણ બાંકો ભરથાર
+આંબે આવી કેરીઓ મેડીએ આણાત
+ચાખ્યા જેવા દિવસો સૂંઘ્યા સરખી રાત
+રાગે રાતી કૂંપળો આગે રાતે કોડ
+જાગ્યે રાતી આંખડી તાંબુલ રાતા હોઠ
+કોક વિજોગણ પાળતી પારેવાંની જોડ
+છાતીમાં ડુંગર-ડૂમો સામે સૂના મોડ...
 </poem>