દલપત પઢિયારની કવિતા: Difference between revisions

દલપત પઢિયારની કવિતા (view source)

Revision as of 13:18, 24 March 2022

7,123 bytes added , 13:18, 24 March 2022

→�

KhyatiJoshi

26,604

edits

@@ Line 1,517: / Line 1,517: @@
 અમને અમારા ઓળખાવો અપરંપરા રે!
 {{Space}}			કોઈ રે...
+</poem>
+== હું તો અધરાતે ઊઠી...! ==
+<poem>
+આવી ઊભી સરોવરિયા પાળ,
+{{Space}}	સાયબા, હું તો અધરાતે ઊઠી!
+તારે હાથે ઓરડિયા ઉઘાડ,
+{{Space}}	સાયબા, હું તો અધરાતે ઊઠી!
+અડધી અટકું, અડધી ઊપડું અણધારી!
+મેં તો ડુંગરા દીઠા ના દીઠા ઢાળ,
+{{Space}}	સાયબા, હું તો ઘર વિશે રુઠી!
+ઓઢું શું પહેરું, અવર શું હું વ્હોરું?
+મેં તો ઝાલી કદંબ કેરી ડાળ,
+{{Space}}	સાયબા, હું તો જગ વિશે જૂઠી!
+મનમાં મૂંઝારા મારા તનમાં તપારા,
+હું તો જળને તોડું કે તોડું જાળ?
+{{Space}}	સાયબા, હું તો બાંધેલી મૂઠી!
+કોણ તારા કિલ્લા ને કોણ તારી નગરી?
+તારી ખડકીનાં કિયાં રે કમાડ,
+{{Space}}	સાયબા, હું તો બધી વાતે બૂઠી!
+અડધું લખું ને ઝળહળ આખું ઉકેલું,
+મારે અક્ષર અક્ષર દીપકમાળ,
+{{Space}}	સાયબા, તારી પહેરી અંગૂઠી!
+</poem>
+== કવિતા મને ગમે છે! ==
+<poem>
+કવિતા મને ગમે છે.
+જાત જ્યાં મારી, મને નિતારી ઝીણું ઝીણું ઝમે છે!
+કવિતા મારું ઘર ને શબ્દ મારો ઊતારો!
+અક્ષર કેરી અટારીએથી ખેલું બાવન બા’રો!
+પરા કશું ના પહેરેઓઢે, પશ્યન્તિ પડદે જઈ પોઢે
+ઘાટ મધ્યમા ઘડે, ચાકડે ચડે વૈખરી
+લાડેકોડે છાલકછોળે લાગટ ઊઠે-શમે છે!
+ગોરખ, કબીર, નરસિંહ, મીરાં અને આપણો અખો,
+લોયલ, તોરલ, દાળલ, રૂપાંદે, ડાલી, ગંગાસતી
+આગળ – રવિભાણ આદિ ને યાદી મારા સુધી લખો!
+ઝળહળ વાણી ગગન ઝળુંબે, નવલખ તારા લૂમેઝૂમે,
+ચાંદોસૂરજ તેજ પીવે ને,
+આખેઆખી કોઢ શબ્દની કેવી ધમધમે છે!
+શું કામ હું બીજે મંદિર જાઉં કે બીજે જળ ચડાવું?
+શાને પેટાવું બીજો દીવો? શીદ બીજે શિષ નમાવું?
+શબ્દ દેવળ, શબ્દ દીવો, શબ્દ આરતી-સંધ્યા-ધૂપ,
+ક્ષર-અક્ષર શું? અજર અમર શું?
+ચર-અચર કે અવર કશું શું?
+સાહેબ શબ્દસ્વરૂપ અરૂપી રીત રમે છે!
+</poem>
+== શીદ પડ્યો છે પોથે? ==
+<poem>
+વસુધા પરગટ વેદ પાથર્યો;
+{{Space}}	શીદ પડ્યો છે પોથે?
+શબ્દ ઉતારે ભેદ આછર્યો;
+{{Space}}	શીદ ચડ્યો છે ગોથે?
+ઢોળી જો આ જાત પવનમાં,
+ડીલે માટી ચોળી જો,
+વાંચી જો આ વહેતાં વાદળ,
+વૃક્ષ-વેલને વળગી જો,
+ઝીણી ઝરમર, ભીની ફરફર
+સહેજ પવનની લહેર
+{{Space}}	અને કંઈ ફૂલડાં દોથે દોથે...!
+કાષ્ઠ વિષે સૂતેલો અગ્નિ
+દેવતા ક્યાંથી પાડે?
+ભીંતે ચિતરી બિલ્લી
+ઉંદર કેમ કરી ભગાડે?
+જુગત જગાડે જ્યોત
+જ્યોતમાં નહીં છોત નહીં છાયા,
+દીવા આડે પડ્યું કોડિયું :
+{{Space}}	ડુંગર તરણા ઓથે!
+આભ આખું ખુલ્લંખુલ્લું,
+છેક સુધીની ધરતી ખુલ્લી
+ખુલ્લાં પંખી, ખુલ્લી નદીઓ,
+ખુલ્લા પર્વત-પ્હાડ;
+પછાડ બેવડ પંછાયાને
+વચલી વાડ ઉખાડ!
+ઘુઘરિયાળો ઝાંખો :
+{{Space}}	જડિયાં વળગ્યાં જૂને ભોથે!
+</poem>
+== વસ્તુ જડે તો જડે વિવેકે...! ==
+<poem>
+જથારથ વસની જુગત જુદી છે;
+{{Space}}	શીદ તું અવળા ઉંબરા ઠેકે!
+છોડી નાખ તું તારી વળીઓ,
+{{Space}}	આભ ઊભું પોતાને ટેકે!
+ઋતુઓ એની મેળે આવે,
+{{Space}}	મેઘ ક્યાં કોઈના તેડ્યા આવે!
+કોણ મોકલે – ચંદ્ર, સૂરજ, તારા, નક્ષત્રો?
+{{Space}}	ભરતી-ઓટ કો’ ક્યાંથી આવે?
+સહજના ઘરનો અખંડ ઓચ્છવ;
+{{Space}}	ચોગમ લે-લીન લીલા ફરૂકે...!
+મૂર્તિ-પથ્થર વિષે ન પ્રીછે;
+{{Space}}	પથ્થર-મૂર્તિ વિશે અશેષે,
+તરણું, અંતરપટનું આડું,
+{{Space}}	કહોને, ડુંગર કઈ પેર દિસે?
+દીઠઅદીઠના મોંઘમ મુકામે;
+{{Space}}	મંદિર આખું મઘમઘ મહેકે...!
+જે જે વસ્તુ જ્યાં, જેટલી,
+{{Space}}	જેવા રૂપમાં રાચે છે,
+ચેતન વસ્તુ ત્યાં, તેટલી
+{{Space}}	તેવા રૂપમાં નાચે છે!
+પૂર્ણપદને શું વત્તુઓછું, આખુંઅડધું?
+{{Space}}	જડે તો વસ્તુ જડે વિવેકે...!
+</poem>
+== દલપત પઢિયારના પુસ્તકો ==
+<poem>
+૧. ‘ભોંય બદલો’, નક્ષત્ર ટ્રસ્ટ, પ્રથમ આવૃત્તિ, ૧૯૮૨
+૨. ‘સામે કાંઠે તેડાં’, રંગદ્વાર પ્રકાશન, પ્રથમ આવૃત્તિ, ૨૦૧૦
+૩. ‘ગાંધીયુગનું ગદ્ય’, ગુજરાત સાહિત્ય અકાદમી, પ્રથમ આવૃત્તિ, ૧૯૯૦
 </poem>