વસ્તુસંખ્યાકોશ/વસ્તુસંખ્યા: Difference between revisions

વસ્તુસંખ્યાકોશ/વસ્તુસંખ્યા (view source)

Revision as of 11:26, 5 March 2023

9,874 bytes added , 11:26, 5 March 2023

પ્રકરણ ૨ - 'બ' પૂર્ણ

Meghdhanu

17,546

edits

@@ Line 2,958: / Line 2,958: @@
 :રત્નપ્રભા, શર્કરાપ્રભા, વાલુકાપ્રભા, પંકપ્રભા, ધૂમપ્રભા, તમઃ
 :પ્રભા, તમસ્તમ:પ્રભા, ઈષપ્રામ્ભારા.
+{{center|'''[ બ  ]'''}}
+બત્રીસ પૂતળી (૩૨) (વિક્રમરાજસિંહાસનની)
+:રંગશોભા, વિજયા, અજયા, અપસરા, જગત્રશોભા, પંચપ્રભા, કૈલાસવતી, જયસેના, વદસ્યનામા, મદનમંજરી, ગંગા, અતિવર્ણા, ભોગપદ્મા, પરમોહિની, પરાળી, સુપ્રભા, ચંદ્રાવતી, અનંતભૂની, રાવનદિલા, સૌભાગ્યમંજરી, :સૌભાગ્યવતી, કમલકલી, પદમાવતીપ્રભા, ઈંદ્રપ્રભા, ચંદ્રવર્ણા, રૂપબાલા, તારાપ્રભા, સુમણી, દેવનંદા, પદ્માવતી, પદ્મિની, ચંદ્રકાંતી (સિંહાસનબત્રીસી)
+બત્રીસ લક્ષણ (૩૨)
+:સ્વર્ગ, મર્ત્ય, પાતાલ, તનુ, વિદ્યા, વિજ્ઞાન, વાસ્તુ, વિનોદ, વાદ, કલા, ગીત, વાદ્ય, નૃત્ય, રૂ૫, ધર્મ, અર્થ, કામ, મોક્ષ, દેશ, પાત્ર, સમય, પુરુષ, જ્યોતિષ, ચિત્ર, સ્ત્રી, ગજ, તુરગ, પક્ષિ, સત્ત્વ, વ્યાપાર, વસ્તુ, :વિવેક
+બત્રીસ લક્ષણ (પુરુષના) (૩૨)
+:ત્રણ હ્રસ્વ (નાના)-ડોક, જાંઘ, ઉપસ્થ (નાનો)
+:ત્રણ પૃથુ (વિશાળ)-કેડ, લલાટ, છાતી (વિશાળ)
+:ત્રણ ગંભીર-નાભિ, સ્વર, બુદ્ધિ.
+:પાંચ દીર્ઘ-નાક, હાથ, હડપચી, આંખ, જાનુ
+:પાંચ સૂક્ષ્મ-ત્વચા, વાળ, આંગળીના વેઢા દાંત, રૂંવાટી
+:ષડ્ ઉન્નત-છાતી, ખભા, નખ, નાક, કેડ, મુખ
+:સપ્ત રક્ત-આંખના ખૂણા, હાથની હથેલી, પગના તળિયા, તાળવું, હોઠ, જીભ, નખ (જુઓ: લક્ષણ)
+બળ (૩)
+:અધિદૈવ, અધ્યાત્મ, અધિભૂત
+:(૯)
+:વાક્, કાય, બુદ્ધિ, મંત્ર, સ્થાન, સૈન્ય, મુહૂર્ત, શકુત, રાજબળા (વ. ૨. કો.)
+:(૧૦)
+:વજ્ર, કાય, બુદ્ધિ, સંતોષ, સ્નાન, સુહજ્જન, શસ્ત્ર, મંત્ર, દેવતા, રાજબળ (વ. ૨. કો.)
+બલરામ (૨૧)
+:પ્રલંબઘ્ન, બલદેવ, અચ્યુતાગ્રજ, રેવતીરમણ, રામ, કામપાલ, નીલાંબર, રોહિણેય, સીરપાણિ, કાલિંદીભેદન, મધુપ્રિય, હલી, હલાયુધ, હલભૃત, લાંગલિ, સંકર્ષણ, મુસલી, તાલધ્વજ, ગુપ્તચર, કાંપાલ, સંવર્તક.
+બહિસ્ત (૭)
+:સતરપાય, મહાપાય, ખોરશેદપાય, અલબુર્જપાય, ગરોયમાનપાન, પશુઅખાન, અનધ્રરઓચાઓ.
+બાણાધિપતિ (૧૪)
+:ભરત, સહસ્ત્રાર્જુન, પૃથુ, સંતનુ, પરશુરામ, વૃષકેતુ, કર્ણ, કાર્તિકેય, ગાંગેય, દ્રોણ, માંધાતા, પાર્થ પ્રદ્યુમ્ન, રામચંદ્ર, (વ. વં. દી.)
+બારાક્ષરી (૧૨)
+:ક, કા, કિ, કી, કુ, કૂ, કો, કૈ, કે કૌ, કં, કઃ
+બીજમંત્ર (૩)
+:ઓમ્ (સરસ્વતી), હ્રીમ્ (લક્ષ્મી), કલીમ્ (મહાકાળી)
+બુદ્ધ (૭)
+:કાશ્યપ, વિપશ્યી, શિખી, વિશ્વભૂ, કુકુછંદ, કાંચન, શાક્યસિંહ
+બુદ્ધિ (૪)
+:સ્વભાવજા, ઔત્પત્તિકી, પારિણામિકી, કર્મજા.
+:(૪) ઉત્પત્તિકી, વૈનયિકી, કર્મ જા, પારિણામિકી.
+બુદ્ધિગુણ (૭)
+:સ્વરૂપગ્રહણ, ગ્રહણ, ધારણ, વિજ્ઞાન, ઉહ, અપોહ, તત્ત્વજ્ઞાન,
+:(૮)
+:સુશ્રૂષા, શ્રવણ, ગ્રહણ, ધારણ ઉહ, અપહ, અર્થવિજ્ઞાન, તત્ત્વજ્ઞાન,
+:(૯)
+:શ્રુત, કૃષ્ય, અનુમાન, ઇચ્છા, દ્વેષ, સુખ, દુ:ખ, પાપ, પુણ્ય.
+બોધિસત્ત્વ (૬)
+:સામન્તભદ્ર, વજ્રપાણિ, રત્નપાણિ, પદ્મપાણિ, વિશ્વપાણિ, ઘંટાપાણિ.
+બૌદ્ધશાખા (૪)
+:યોગાચાર, માધ્યમિક, વૈભાષિક, સૌત્રાન્તિક.
+બ્રહ્મ (૨)
+:સગુણબ્રહ્મ, નિર્ગુણબ્રહ્મ.
+બ્રહ્મચારી (૨)
+:નૈષ્ઠિક, ઉપકુર્વાણ.
+:(૪)
+:ગાયત્ર, બ્રાહ્મ, પ્રાજાપત્ય, બૂહન્.
+બ્રહ્મધામ (૪).
+:સ્વર્ગમાં, વૈકુંઠ, વૈકુંઠમાં ગોલોક, ગોલોકમાં અક્ષરધામ, અક્ષરધામમાં બ્રહ્મમોલ.
+બ્રહ્મપંચક (૫)
+:ઈશાનરૂપ બ્રહ્મથી વ્યાપ્ત – પુરુષ, શ્રોત વાણી, વાણી, શબ્દ, આકાશ, પુરુષબ્રહ્મથી વ્યાપ્ત-પ્રકૃતિ, ચામડી, હાથ, સ્પર્શ, વાયુ. અઘોરબ્રહ્મથી વ્યાપ્ત-અહંકાર, ચક્ષુ, ચરણ, રૂપ, અગ્નિ. બ્રહ્મસ્વરૂપ વામદેવથી વ્યાપ્ત-બુદ્ધિ, :જીવ, વાયુ, રસ, જલ. સદ્યબ્રહ્મથી વ્યાપ્ત-મન, નાસિકા, ઉપસ્થ, ગંધ, ભૂમિ.
+બ્રહ્મવેત્તા (૪)
+:દત્તાત્રય, શુકદેવ, કપિલમુનિ, યાજ્ઞવલ્ક્ય.
+બ્રહ્મહત્યા (૧૮)
+:બીજાનું ઘર બાળનાર, ઝેર આપનાર, મદ્ય પીનાર, પત્નીએ જારકર્મથી મેળવેલા પુત્ર ઉપર નિર્વાહ કરનાર, તીરકામઠાં વગેરે હથિયાર બનાવનાર, પરનિંદક, મિત્રોને બેવફા થનાર, પરસ્ત્રી સંગ કરનાર, ગર્ભપાત કરનાર,
+:ગુરુપત્ની ઉપર નજર બગાડનાર, દારૂ પીનાર બ્રાહ્મણ, વિશ્વાસઘાતી, દુઃખીને પજવનાર, વેદની નિંદા કરનાર, ખોટા માપ વડે અનાજ વેચનાર, જૂઠું બોલનાર, સ્વધર્મ ત્યજી ભ્રષ્ટ થનાર, શરણાગતને મારનાર.
+બ્રહ્મા (૧)
+બ્રહ્માના દિવસ (૩૦)
+:શ્વેત (વારાહ), નીલોહિત, વામદેવ, રથંતર, રૌરવ, પ્રાણ, બૃહત્ક૯૫, કંદર્પ, સત્ય અથવા સદ્ય, ઈશાન, વ્યાન, સારસ્વત, ઉદાન, ગારુડ, કૌર્મ, નારસિંહ, સમાન, આગ્નેય, સોમ, માનવ, પુમાન, વૈકુંઠ, લક્ષ્મી, :સાવિત્રી, ઘર, વરાહ, વૈરાજ, ગૌરી, માહેશ્વર, પિતૃ.
+બ્રહ્માના માનસપુત્રો (૪)
+:સનક, સનંદન, સનાતન, સનત્કુમાર,
+:(૭)
+:સનક, સનંદન, સનત્કુમાર, સનત્સુજાત, સન, સનાતન, કપિલ
+બ્રહ્માપત્ની (૨)
+:સરસ્વતી, સાવિત્રી.
+બ્રહ્મામુખ (૪)
+:દર્દુરમુખ (ઋગ્વેદ), અશ્વમુખ (યજુર્વેદ), જંબુકમુખ (અથર્વવેદ), શ્વાનમુખ (સામવેદ)
+બ્રહ્માંડ આવરણ (૭)
+:ભૂ, અપ, તેજ, અનિલ, નભ, અહંકાર, માયા.
+બ્રાહ્મણલક્ષણ (૧૦)
+:પ્રમાણ, સંસ્કાર, કર્મવર્તન, હોમ, જાપ, શ્રુતાધ્યયન, ગાર્હસ્થ્યં, વાનપ્રસ્થ, યતિ, બ્રહ્મચર્ય, (વ. ૨. કો.)
+:(૧૧)
+:યોગ, તપ, દમ, દાન, સત્ય, શૌચ, દયા, શાસ્ત્રજ્ઞાન, વિદ્યાવિજ્ઞાન, આસ્તિક્ય.
 </poem>