17,546
edits
("ન" સુધી પ્રૂફ પૂર્ણ) |
(Completed up to પવિત્ર વનસ્પતિ (૩)) |
||
Line 2,529: | Line 2,529: | ||
પક્ષ (૨). | પક્ષ (૨). | ||
: | :શુક્લપક્ષ, કૃષ્ણપક્ષ (જુઓ : માસના પક્ષ). | ||
પદ (૩). | પદ (૩). | ||
Line 2,538: | Line 2,538: | ||
પદદોષ (૧૬). | પદદોષ (૧૬). | ||
:શ્રુતિકટુ, સંસ્કાર, હુત, અપ્રયુક્ત, અસમર્થક, નિહિતાર્થ નિરર્થક, અશ્લીલ, અનુચિતાર્થ, અવાચક, ગ્રામ્ય, અપ્રતીત, સંદિગ્ધ, નેયાર્થ, | :શ્રુતિકટુ, સંસ્કાર, હુત, અપ્રયુક્ત, અસમર્થક, નિહિતાર્થ નિરર્થક, અશ્લીલ, અનુચિતાર્થ, અવાચક, ગ્રામ્ય, અપ્રતીત, સંદિગ્ધ, નેયાર્થ, ક્લિષ્ટ, અવિમૃષ્ટ–વિધેયાંશ, વિરુદ્ધમતિકૃત. | ||
પદાર્થ (૩). | પદાર્થ (૩). | ||
:જીવ, ધાતુ, મૂલ | :જીવ, ધાતુ, મૂલ. (વસ્તુરત્નકોશ). | ||
:(૫). (જૈનમત). | :(૫). (જૈનમત). | ||
:આશ્રવ, સંવર, નિર્જરા, બંધ, મોક્ષ. | :આશ્રવ, સંવર, નિર્જરા, બંધ, મોક્ષ. | ||
:જીવાસ્તિકાય, | :(૫). | ||
:જીવાસ્તિકાય, પુડ્ગલાસ્તિકાય, ધર્માસ્તિકાય, અધર્માસ્તિકાય, આકાશાસ્તિકાય. | |||
:(૬) | :(૬) | ||
:દ્રવ્ય, ગુણ, કર્મ, સામાન્ય, વિશેષ, સમવાય. | :દ્રવ્ય, ગુણ, કર્મ, સામાન્ય, વિશેષ, સમવાય. | ||
Line 2,555: | Line 2,556: | ||
:પદાર્થ વિદ્યા (૭). | :પદાર્થ વિદ્યા (૭). | ||
:શિલ્પ, જલ, વાત, દર્શન, નાદ, વિદ્યુલ્લતા, ચુંબકત્વ. | :શિલ્પ, જલ, વાત, દર્શન, નાદ, વિદ્યુલ્લતા, ચુંબકત્વ. | ||
પરકીયા (૧૪). | |||
:ઉદ્બુદ્ધા, ઉદ્ભાષિતા, ગુપ્તા, વિદગ્ધા, લક્ષિતા, કુલટા, અનુશયાના, મુદિતા, દૃષ્ટિજ્યેષ્ઠા, અસાધ્યા, સાન્ધ્યા, કામવતી, અનુરાગિણી, પ્રેમઅશક્તા. | :ઉદ્બુદ્ધા, ઉદ્ભાષિતા, ગુપ્તા, વિદગ્ધા, લક્ષિતા, કુલટા, અનુશયાના, મુદિતા, દૃષ્ટિજ્યેષ્ઠા, અસાધ્યા, સાન્ધ્યા, કામવતી, અનુરાગિણી, પ્રેમઅશક્તા. | ||
Line 2,577: | Line 2,579: | ||
:પ્રતિજ્ઞા, હેતુ, ઉદાહરણ, ઉપનયન, નિગમન. | :પ્રતિજ્ઞા, હેતુ, ઉદાહરણ, ઉપનયન, નિગમન. | ||
પરિગ્રહ (૩). (જૈનમત). દ્રવ્યપરિગ્રહ, ભાવપરિગ્રહ, દ્રવ્યભાવપરિગ્રહ (૯). ક્ષેત્ર, વાસ્તુ, હિરણ્યક્ષ, સુવર્ણ, ધન, ધાન્ય, દ્વિપદ, ચતુષ્પદ, કુષ્ય. | પરિગ્રહ (૩). (જૈનમત). દ્રવ્યપરિગ્રહ, ભાવપરિગ્રહ, દ્રવ્યભાવપરિગ્રહ | ||
:(૯). ક્ષેત્ર, વાસ્તુ, હિરણ્યક્ષ, સુવર્ણ, ધન, ધાન્ય, દ્વિપદ, ચતુષ્પદ, કુષ્ય. | |||
પરિચય (૫). (પંચવિધિપરિચય) | પરિચય (૫). (પંચવિધિપરિચય) | ||
Line 2,585: | Line 2,588: | ||
:અલક્ષિત, લક્ષિત, માનસિક, વાચિક, કાર્મિક, (વ. ૨. કો.) | :અલક્ષિત, લક્ષિત, માનસિક, વાચિક, કાર્મિક, (વ. ૨. કો.) | ||
:(૧૦) | :(૧૦) | ||
:કાવ્યમાં સર્ગ, કોષમાં વર્ગ, અલંકારમાં પરિચ્છેદ, કથામાં | :કાવ્યમાં સર્ગ, કોષમાં વર્ગ, અલંકારમાં પરિચ્છેદ, કથામાં ઉદ્ઘાત, પુરાણમાં અધ્યાય, નાટકમાં અંક, તંત્રમાં પટલ, બ્રાહ્મણમાં કાંડ, સંગીતમાં પ્રકરણ, ભાષ્યમાં અધ્યાય-પાદ. | ||
પરિતાપ (૩) | પરિતાપ (૩) | ||
:ભૌતિક, માનસિક, દૈવી. | :ભૌતિક, માનસિક, દૈવી. | ||
:(૫) | :(૫) | ||
:કુગ્રામવાસ, કુલહીનસેવા, | :કુગ્રામવાસ, કુલહીનસેવા, કુટુંબક્લેશ, કુમિત્ર, કુભાર્યા. | ||
પરિમાણ (૩). | પરિમાણ (૩). | ||
Line 2,599: | Line 2,602: | ||
પરીક્ષા (૮) | પરીક્ષા (૮) | ||
:નાડીપરીક્ષા, મળપરીક્ષા, મૂત્રપરીક્ષા, નેત્રપરીક્ષા, | :નાડીપરીક્ષા, મળપરીક્ષા, મૂત્રપરીક્ષા, નેત્રપરીક્ષા, જિહ્વા-પરીક્ષા, સ્પર્શપરીક્ષા, રૂપપરીક્ષા, શબ્દપરીક્ષા. (વૈદક). | ||
પરોક્ષ પ્રમાણ (૫) | પરોક્ષ પ્રમાણ (૫) | ||
Line 2,607: | Line 2,610: | ||
:સુમેરૂ, હિમાચલ, ઇંદ્રકિલ, કૈલાસ, ઉદયગિરિ, અસ્તગિરિ, મંદરાચલ. | :સુમેરૂ, હિમાચલ, ઇંદ્રકિલ, કૈલાસ, ઉદયગિરિ, અસ્તગિરિ, મંદરાચલ. | ||
:(૭). (જૈનમત). | :(૭). (જૈનમત). | ||
:ચુલ્લહિમવાન, | :ચુલ્લહિમવાન, મહાહિમવાન્, નિષધ, નીલવાન, રુકમી, શિખરી, મંદર. | ||
:(૭) | :(૭) | ||
:મહેન્દ્ર, મલય, સહ્ય, શક્તિમાન, વિંધ્ય, ગંધમાદન. પરિયાત્ર. | :મહેન્દ્ર, મલય, સહ્ય, શક્તિમાન, વિંધ્ય, ગંધમાદન. પરિયાત્ર. | ||
Line 2,631: | Line 2,634: | ||
પલ્લવિત વૃક્ષ (૧૦). | પલ્લવિત વૃક્ષ (૧૦). | ||
:સુંદરીના સ્પર્શથી પ્રિયંગુલતા, પાનની પિચકારીથી મૌલસરી, પગના આઘાતથી અશોક, દૃષ્ટિપાતથી તિલક, આલિંગનથી કૃષક, મૃદુ વર્તાવથી મંદર, હાસ્યથી પટુ, ફૂંકથી ચંપો, ગાનથી આંબો, નૃત્યથી કચનાર. (કવિની | :સુંદરીના સ્પર્શથી પ્રિયંગુલતા, પાનની પિચકારીથી મૌલસરી, પગના આઘાતથી અશોક, દૃષ્ટિપાતથી તિલક, આલિંગનથી કૃષક, મૃદુ વર્તાવથી મંદર, હાસ્યથી પટુ, ફૂંકથી ચંપો, ગાનથી આંબો, નૃત્યથી કચનાર. (કવિની કલ્પના). | ||
પલ્લવી (૮) | પલ્લવી (૮) | ||
Line 2,643: | Line 2,646: | ||
પવિત્ર નદી (૯). | પવિત્ર નદી (૯). | ||
:ગંગા, જમના, સિંધુ, સરસ્વતી, ગોદાવરી, નર્મદા, કાવેરી, | :ગંગા, જમના, સિંધુ, સરસ્વતી, ગોદાવરી, નર્મદા, કાવેરી, સરયુ, ક્ષિપ્રા. | ||
પવિત્ર વનસ્પતિ (૩). | પવિત્ર વનસ્પતિ (૩). |
edits