યાત્રા/મદ્ – યાત્રા1: Difference between revisions

પ્રિયા હૈયા કેરી અધુરપની પૂર્ણત્વ રટના,

સદા ભાસી એ તો કદી ન ઘટવા જેવી ઘટના.

ક્ષણે જે આ હૈયું સ્ફુરણ કરવું શીખ્યું ગભરુ,

અને નેત્રદ્વારે હૃદય નિરખતું જગતને,

પિયુ ક્યાં હું તારો? મુજ હૃદયની ધૂણી ન શકી

તને પ્હોંચી જેવી મુજ ચરણધૂલિ જઈ શકી.

થવા મંત્રે સિદ્ધિ રટણ મહીં મેં રાખી ન મણા. ૧.

જગત્-સ્નેહીઓની રતિ અરતિ શી લાગી બનવા,

અને ભાસ્યું તારું સકલ-સુખ-આધાન વદન. ૨.  

બને તારા યોગે, જગત સઘળું નંદનવન

બને તારા યોગે, સતત મચતું એ જ સ્તવન,

<center>*</center>

હરિત્ પર્ણો કેરા પુટ મહીં ઝિલાયું શું અમૃત,

કશી અંગે અંગે સુરભિ તવ ઝંકાર કરતી,

પિકો કેરી ઘેરી ટહુક તવ કર્ણે ઉભરતી,

લહી વા કાસારે છલકત જલે કો કમલિની,

થતી હોળી કેવી ગભરુ દિલનાં પ્રીતિ દલની! ૬.

(૬) કશી પ્રીતિઝંઝા ડગમગવતી ચિત્તતરણી! ૭.

લહી શ્યામા રાત્રે ઝગમગ ઝબૂકંત બિજલી,

ઘનોનાં ઘેરાયાં હૃદયપટ ચીરી ચમકતી,

અજંપાની આગે કુટિર ઉપરની જાતી પ્રજળી! ૯.

તને દીઠી મીઠી મૃદુલ ઝરતી એક ઝરણી,

કુણા હૈયાવીણા – સહજ સ્વર જાતી રણઝણી. ૧૦.

* લહી વા ઉત્તુંગા ગિરિશિખરથી ભોમ ઢળતી,

પ્રપાતોની ધારા સમ પ્રખર કે ગર્જન ભરી,

<center>*</center>

તને ન્યાળી ન્યાળી નયનદ્યુતિને ઝાંખપ ચડી,

મચ્યું એના ધ્યેયે, સ્થળ સ્થળ રહ્યું તે અનુસરી

(૯) તને તારાં ધીરાં અધીર ચરણોને દૃઢગતિ. ૧૪.

અરે, મૂંગી મૂંગી ટહલ શત દ્વારે તવ કરી,

રહ્યું ગુંજી ગુંજી રટણ તવ આક્રંદ ઉભરી. ૧૫.

(૧૦) અને ઝંઝા જેવી તવ વર થવા ઝંખન થતી. ૧૬.

ગવાક્ષે ઊભેલી કમળ સમ કૂંળા વરણની,

ઘણી વેળા જ્યોત્સ્ના-રજત-છલતા સૌધ-તલ પે

કુસુમ્બી સાળુડે તવ પિયુ તણે સ્કન્ધ ઢળતી,

લહી સ્વપ્ના જેવી વદતી હસતી મુગ્ધ લળતી,

<center>*</center>

* સજંતી શૃંગારો નિરખી કદી છાની સ્મિત ભરી,

સુકેશે સીંચંતી સુરભિ, નયને અંજન રસ,

(૧૨) સજ્યો સાળુ–જાણ્યું સફર પર ચાલી અબ તરી! ૧૯  

ભરી આંખો ભાળી હરખ ધરીને ખિન્ન દરદે. ૨૨.

ઘણો લૂંટ્યો તારા અભિનવ રસોના વિભવને. ૨૩.

પ્રતિ સ્નેહાશ્લેષે તવ ઉર તણો નાયક બન્યો,

પ્રતિ ક્રીડાક્ષેત્રે મુખરરવ હું ગાયક બન્યો,

<center>*</center>

મને થાતું આ તે કુટિલ ગતિ શી પ્રીતિ રસની!

રહ્યો આ સૃષ્ટિનો ક્રમ જ? અથવા સ્નેહવ્યસની

ગમે તે હો! મારે નહિ રસ બિજાના નિરખવા,

બિજાનાં હર્મ્યે ન ભમવું કણના ભિક્ષુક બની,

તણી યે આશા ના? સતત હિજરાવાં, તલખવા? ૨૭.

ભમ્યો ધીખ્યું ધીખ્યું હૃદય લઈ પ્રત્યંગ પ્રજળી,

લહી વ્યોમે કોઈ બદરી, ચમકી કોઈ બિજલી! ૨૮.

તપ્યા મારા શીર્ષે બિખરી ગઈ બે બિન્દુ બદરી,

ઘડી સુક્કા કંઠે હૃદય રસની છોળ થઈ કો! ૨૯.

અજાણી કો માર્ગે મળી મલકીને નેત્ર વિરમી.

અધૂરું વા કોઈ ઘડી અધર ચૂમી ગઈ છળી,

ખરે, આ તે સંધું જગતભરનું અંતિમ અમી? ૩૦.

<center>*</center>

ઉદાસી આંખોનાં જલ સુકવતી ઉષ્ણ શ્વસને,

ગૃહે હું એકાકી રત ખટપટે કૈં ગગણતો

‘અરે જાતે શોધ્યું ઘર...!’ ‘ બસ..’ કર્યો મૌન ભણતો! ૩૨.

ગુંથતી ભાતીલાં ભરત, તું ઉકેલી કંઈ રહી

અહા એ વાતોથી અધિક રજની નિર્મલ થઈ! ૩૩.

<center>[૨]</center>

રચાતી બંધાતી પ્રગટતી વિલાતી રસદ્યુતિ

ઉજાળી ગૈ ઘેરાં તિમિર, પણ હારી ઉરધૃતિ,

ગમ્યાં ના ના એવાં કમલદલનાં બિન્દુ દિલને ૩૫.

કદી પુષ્પો લાધ્યાં, કદી સરપની લાધી ય ફણા. ૩૫.

ગયું, જે જે ક્ષેત્રે મુજ ચરણને સ્થાન મળતું

ગયું, ત્યાં ત્યાં મારું લઘુક હળ સ્વેદે નિગળતું

<center>*</center>

ખરે, આ સંસારે સકલ ફલ-ભંડાર હરિએ

નહીં, એવી આશા કઠણ ઉરને પીસી પટકી,

ત્યહીં ઊન્હા ગ્રીષ્મે, બળબળતી લૂમાં દરદની,

ધરાને ખેડંતા ચરણ મુજ ગ્યા સ્હેજ અટકી. ૩૮.

ઉશેટ્યાં પીસ્યાં કૈં કઠણ હળની તીક્ષ્ણ અણીએ

વિંધેલાં ઢેફાંમાં અદનું હતું ઢેકું, ઉપણીએ

મુકે તે ઝંઝાને ચકર, વરષાના ભમરમાં!’ ૪૦.

હર્યા એ અંગેથી અફલ કણ કૈં પથ્થર તણા,

રસો કૈં દુર્ગન્ધી મલિનજલના ગોબરગુણા,

ઝરી વર્ષા, મેં યે જલ ધરતીનાં સિંચન કર્યાં,

‘મને સંગે લૈને ક્યમ ન વિચરો?’ ફોરમ સમી

તમારા તો ‘એ’—ને?’ વદી અરધું તું મુગ્ધ વિરમી,

હસી, લાજી, તારું વદન છુપવ્યું પાલવ મહીં,

ખુલેલા કેશે ને મલકત મુખે ફુલ્લ હૃદયે,

અનેરા વિશ્રમ્ભે, મુજ પડખમાં સિદ્ધ પ્રણયે

ફરી ઘૂમી હાસી, તવ હરખનાં મોતી બિખરી. ૪૫.  

<center>*</center>