યાત્રા/આ ધ્રુવપદ1: Difference between revisions

* ગયો થંભી ત્યારે પિક ટકતો, નૃત્ય કરતાં

વસંતે આવ્યો છું અ-ઋતુ સમયે, આમ શિખરે

ફુટી હારે ઊઠ્યા, કુમુદ વિકસ્યાં સો સરવરે,

તરંગો લહેરાયા, કુસુમ કુસુમે રાગ પ્રજળે. ૨.

અને ગુંજી ઊઠ્યા ભ્રમર કવિવરણ અનુરણીઃ

અહો એની આંખે દ્યુતિ વિરલ કેાઈ વિલસતી,

પધારો પંખીડાં, પ્રકૃતિ જનનીનાં શિશુવરો,

(૨) ચલો ભેરુ, ભૂરાં ગહન ગગન પંખ પસરો. ૪.

પહેલી કડીની પ્રથમ પંક્તિનો. મુખ્ય ભાગ, ચોથી પંક્તિનો અંત ભાગ, બીજી કડીની આખી પહેલી પંક્તિ, તેની ચોથી પંક્તિ તથા ત્રીજી કડીની પહેલી પંક્તિમાંથી નિપજાવેલી ૩જી પંક્તિ, અને નવી ગોઠવેલી ચોથી પંક્તિ; આમ ત્રણ કડીના આધારે એક કડી બનાવાઈ છે. નવી રચનામાં ૨જી તરીકે મુકાયેલી ૪થી કડીની ત્રીજી પંક્તિને નીચે પ્રમાણે ફેરવી છે–

વિષાદે ઓ ડૂબ્યા ગરુડ, તજ તું કલેશ ઉરથી,

ગતિ સૌની ઊર્વે, રવિ ભમત જ્યાં એકલરથી. પ.  

મહા આ મધ્યાહુને પ્રખર લસતું પૂર્ણ કિરણો,

(૩) દિશાઓ આંજે તું બૃહદ ઋત હૈ દિવ્ય કવિનું. ૭.

પ્રભાનું, મધ્યાહ્ને નિકટતમ આશ્લેષ ગભરુ

* અહો આ મધ્યાહ્ને પણ શિથિલ સૌ જીવન થતાં;

[આ છ કડીમાંથી ૭ ક્રમાંકની કરીને નવી રચનામાં ૩ જી કડી તરીકે મૂકી છે, પ, ૬, ૮ ક્રમાંકને લીધી નથી, પ-૬ ક્રમાંકમાં ગરુડને કરેલું સંબોધન મારા ‘ગરુડનો વિષાદ’ કાવ્યના અનુસંધાનમાં છે, એ કાવ્ય ‘કાવ્યમંગલા'માં છે. ૯, ૧૦ ક્રમાંકની કડીઓમાં ઠીક ઠીક સુધારા કરી નવી રચનામાં ૪-૫ કડી તરીકે મૂકી છે. સાધેલો ફેરફારઃ ૧લી પંક્તિઃ  

ખરે વહાલું વહાલું સહુ હૃદયને જીવન ઘણું,

મહા કૌર્યોમાં યે અમર રસનું બુંદ સલુણું. ૧૧.

ઘૃણા? કૌર્યો? નાના, મનુજ ઉર ભાવો નહિ અહીં,