રણ તો રેશમ રેશમ/દંતકથા સરીખો રણદ્વીપ : બુખારા: Difference between revisions

આ સ્થળની નજીકમાં જ ચશ્મા ઐયુબ નામનું એક મકાન છે. લોકવાયકા છે કે એક સમયે બુખારામાં પાણીની અસહ્ય તંગી સર્જાઈ. પાણી વગર પશુઓ તથા મનુષ્યોને તરફડતાં જોઈ, સંત ઐયુબના મનમાં કરુણા ઊભરાવા લાગી. તેમણે એક તીર કમાન પર ચડાવી મરુભૂમિ પર માર્યું ને તે સ્થળે સ્વચ્છ શીતળ જળની સરવાણી ફૂટી નીકળી. કાળક્રમે ભાવુક લોકોએ એ સરવાણી આસપાસ મકાન બાંધ્યું. આજે પણ ચશ્મા ઐયુબ નામના એ મકાનમાં ખળખળ વહેતું જળ જોવા મળે છે. આ પાણીને પવિત્ર તથા બીમારી મટાડનાર માનવામાં આવે છે. પ્રવાસીઓ એનું આચમન કરીને સંત ઐયુબના આશીર્વાદ મેળવે છે. પુરાણા સમયમાં રણમાં મુસાફરી કરી અહીં આવતા સૂફી સંતો–દરવેશોનો ઉતારો રહેતો. મકાનના કાતરિયા જેવા માળિયા બનાવવામા આવેલા હતા, જેના પર ઝરૂખા મૂકવામાં આવ્યા હતા. એ સમયમાં દરવેશો માળિયા પર આરામ કરતા તથા ઝરૂખામાં ઊભા રહી દર્શન આપતા અને ઉપદેશ સંભળાવતા. ઝરૂખા આજે સૂના હતા, પણ સમયનો અરવ ઉપદેશ વાતાવરણને સભર બનાવી રહ્યો હતો. આ મકાન પર સામાન્ય રીતે મુસ્લિમ સ્થાપત્યોમાં જોવા મળે છે તેવો પહોળો ગુંબજ નહોતો. એના પરનો સાંકડો શંકુ આકારનો ગુંબજ હંગેરીમાં બુડાપેસ્ટમાં જોયેલા ફિશરમૅન્સ બાસ્ટિયોનની યાદ અપાવતો હતો. પૂર્વ યુરોપની સ્થાપત્યશૈલીની મધ્ય એશિયા પર આટલી અસર. ચશ્મા ઐયુબના ઝરણા પાસે એક લાકડી પર નાનકડા ટોપકા પર ચોટલીની જેમ (ઘોડાના કે ઊંટના?) વાળ ટીંગાડેલા હતા. કહે છે કે, આ નિશાની વંશ–વારસાથી જેનું લોહી શુદ્ધ હોય, જે–તે વંશમાં પેઢી દર પેઢીથી કોઈ વર્ણસંકર ન હોય, તેવું સૂચવે છે. સંત ઐયુબનું લોહી એવું હતું, તેથી આ વાળની નિશાની મુકાયેલી છે તેવું અમારા ગાઇડે સમજાવ્યું.