અભિમન્યુ આખ્યાન/કડવું ૫૦

From Ekatra Wiki
Jump to navigation Jump to search
The printable version is no longer supported and may have rendering errors. Please update your browser bookmarks and please use the default browser print function instead.
કડવું ૫૦
[અભિમન્યુના મૃત્યુએ સમગ્ર સ્વજનસમુદાયને ઘેરા શોકમાં ગરકાવ કરી દીધો. પાંડવોનું આક્રંદ, વાજિંત્રસૂર વિનાનું, અભિમન્યુવિહોણું પાછું શોકમગ્ન સૈન્ય, નારીવર્ગની મૂર્ચ્છા અને અર્જુનને ઘેર આવતાં જ ‘સૌભદ્રરૂપી’ સૂરજ આથમ્યો, સાંપડતી માહિતી - આ બધું વાતાવરણને ઘેરા કરુણથી રંગી નાખે છે.]


રામ મેવાડો ધનાશ્રી

અભિમન્યુ પડિયો હો, પાંડવે સાંભળ્યું જી;
સેન સઘળું હો, શોકે ધરણી ઢળ્યું જી.          ૧

કાકા ચારે હો, આવ્યા ધાઈ જી;
પડિયો દીઠો હો, અભિમન્યુ ભાઈ જી.          ૨

ચંદ્રવદન હો, અંબુજ નયન જી;
પ્રાણ પાખે હો, કીધું શયન જી.          ૩

આક્રંદ કરતા હો, કાકા ચાર જી.
હાથે કરતા હો, હૃદયે પ્રહાર જી.          ૪

‘અરે! બાલકડા હો, અરે, બાડુવા જી;
અમો ન જાણ્યું હો, કૌરવ કૂડા જી.’          ૫

રુએ યુધિષ્ઠિર હો, ઊઠો બાપ જી!
હું શો દેઈશ હો, અર્જુનને જવાબ જી.          ૬

સુભદ્રા કુંતા હો, વળી પાંચાળી જી;
તેઓની દેહડી હો, દીકરા તેં બાળી જી.          ૭

કોમળ જેવી હો, કમળની પાંખડી જી;
તે કેમ જીવે હો, ઉત્તરા રાંકડી જી?’          ૮

રુએ વૃકોદાર હો, તે વેળા કોપી જી :
‘પાર્થ ગયા છે હો, મુજને સોંપી જી.’          ૯

વળતી પાડી હો, ભીમે ચીસ જી;
નાઠા કૌરવ હો દશો દિશ જી.          ૧૦

ફરિયા પાંડવ હો, સર્વ શિબિર ભણી જી;
વાટ જુએ છે હો , માતા કુંવર તણી જી.          ૧૧

સુભદ્રા ઉત્તરા હો અને પાંચાળી જી;
અભિમન્યુ નહિ દીઠો હો, સેના ભાળી જી.          ૧૨

વાજિંત્રશે નહિ વાજે હો? સૈન્ય શોકે ભર્યું જી;
મૌને મૌને હો સર્વ પરવર્યાં જી.          ૧૩

અભિમન્યુ કેરી હો, વાર્તા સાંભળી જી;
નારી સર્વેને હો ત્યારે મૂર્છા વળી જી.          ૧૪

જળ વિના હો, મીન જેમ ટળવળે જી;
વીરને સંભારી હો, સરવ ધરણે ઢળી જી.          ૧૫

સુભદ્રાને હો, શોક ન જાય સમાવ્યો જી;
એવે સમે હો, અર્જુન આવ્યો જી.          ૧૬

થાયે વાટે હો, માન-શુકન જી;
સૂકે કંઠે હો, ફરકે લોચન જી.          ૧૭

પૂછે કૃષ્ણને હો, ‘ત્રિભુવન ધણી જી’;
દુઃખણી સેના હો, દીસે આપણી જી.          ૧૮

માણસ હીંડે હો, હુંથી લાજતા જી;
અરે દયાળજી હો, દુંદુભિ શેં નથી વાજતાં જી?          ૧૯

મારા મન માંહે હો, કલપ્યું સર્વથી જી;
ભાણેજ તમારો હો, તે જીવતો નથી જી.          ૨૦

હવાં શું થાશે હો, જો સાચું હશે જી;
દીકરો જાતાં હો, જશ ને તેજ જાશે જી.          ૨૧

કૃષ્ણજી બોલ્યા હો, ‘એમ ન કીજિયે જી;
રોવું વળતું હો, તપાસી લીજિયે જી.’          ૨૨

આવ્યા સભા માંહે હો, બેઉએ દડબડ્યા જી;
પારથને દેખી હો, પાંડવ રોઈ પડ્યા જી.          ૨૩

યુધિષ્ઠિર બોલ્યા હો, ‘શું આવ્યા તમો જી?
સૌભદ્રે રૂપી હો, સૂરજ આથમ્યો જી.          ૨૪

વલણ
આથમ્યો સૂરજ, સાંભળી નરનારાયણને મૂર્ચ્છા વળી રે;
અભિમન્યુના ગુણ સંભારી, બન્ને પડ્યા ધરણે ઢળી રે.          ૨૫