ઉદયન ઠક્કરનાં ઉત્તમ કાવ્યો/ઉદયન ઠક્કરની કવિતા - વિસ્મય અને વિદગ્ધતાની જુગલબંધી: Difference between revisions

{{Poem2Close}}

‘ખુલાસો’ નામના એક ગદ્યકાવ્યમાં કવિનું – કદાચ કવિમાત્રનું – એક નિખાલસ અને તળનું સંવેદન ઉદ્ગાર પામ્યું છે :

{{Poem2Open}}

{{Poem2Close}}

{{gap|1em}}કૂંપળની પાસે કોઈ કુમળી હથોડી છે?’  (‘એકાવન’)

૦ ‘મંગળા ત્રણસો, શયન સો, દોઢસોમાં રાજભોગ;

{{Poem2Close}}

{{gap|1em}}માણસ જન્મે ત્યારે એનું લગ્ન પણ નક્કી થઈ જાય છે

{{gap|1em}}મરણ સાથે.

{{gap|1em}}એક વાર રહી ગયું ખુલ્લું

{{gap|1em}}પોપટ ઊડી ગયો.’                 

{{Poem2Open}}

{{Poem2Close}}

તારને સ્થાને આ તાણ્યું આંતરડું.

રાવણહથ્થો વાગે

બાકીનો સમય

રાક્ષસ’  

{{Poem2Open}}

{{Poem2Close}}

{{Poem2Open}}

પરંતુ એનો ઉત્તર આપવા જતા વિષ્ણુના ફફડતા હોઠ પરના શબ્દો ગરુડજી સાંભળી-પામી શકતા નથી. વિષ્ણુ નિરુત્તર ભલે નથી, પણ અનિશ્ચિત-ઉત્તર છે. ગરુડજી ફરી પૂછે છે,

{{Poem2Close}}

આપનો શબ્દ...’

પણ વિષ્ણુનો શબ્દ અશ્રાવ્ય (અવઢળવાળો?) રહે છે. ને–

{{Poem2Open}}

આ બે કાવ્યોથી જાણે ઉદયનની કવિતા, પછીના સંગ્રહ ‘રાવણહથ્થો’માં અનુસંધાન પામે છે.

‘રામરાજ્ય’ વાલ્મીકિ રામાયણના શ્લોક-સંદર્ભોની સરસું રહીને, રામના સીતાત્યાગને અને કવિના સ્વીકારને આલેખે છે. ગંગાને સામે તીરે સીતાને ઉતારીને, ક્ષમા યાચીને લક્ષ્મણ વિદાય લે છે, ને કવિ પ્રવેશે છે :

{{Poem2Close}}

જાનકીને વાલ્મીકિ

ભીની આંખે જુએ છે.’

{{Poem2Open}}

સંકેતોથી કાવ્યરચના કરતા કવિને ક્યારેક ચમત્કૃતિ રચવામાં રસ પડે છે. એવી ચમત્કૃતિ રસપ્રદ બને છે, પણ ક્યાંક મુખર બની જાય છે. ‘ફેન્સી ડ્રેસ’માં, મોટપણે મિત્રો બાળપણ અનુભવવાની રમત આદરે છે. કાવ્યમાં વ્યંજના છે એને કવિએ ઉઘાડી પાડી બતાવી છે! –

{{Poem2Close}}

બાળપણ પહેરીને

{{Poem2Open}}

{{Poem2Close}}

કોઈની સારી, કોઈની ખરાબ દુવા મળે

{{Poem2Open}}

{{Poem2Close}}

‘લાવો તમારો હાથ મેળવીએ’  

એક છેડે હું બેઠો હોઉં

બીજે છેડે ભવભૂતિ

{{Poem2Open}}

{{Poem2Close}}

પણ પાદરીએ પાછી ગણિકા કરી મૂકી.’

{{Poem2Open}}

ગઝલોમાં ઉદયનની પૂર્વકવિતામાંનો હળવો વિનોદ, ચમત્કૃતિ, સભારંજકતા વાનગીલેખે અહીં પણ આવ્યાં છે. થોડીક મસ્તી, થોડીક ચબરાક શબ્દ-દિલ્લગી, દિલબહેલાવ રંજકતા. એની વચ્ચે –

{{Poem2Close}}

{{Poem2Open}}