ગુજરાતી નિબંધ-સંપદા/જયંત પાઠક/ભયભરચક ત્રણ કોતર: Difference between revisions

Jump to navigation Jump to search
no edit summary
No edit summary
No edit summary
 
Line 14: Line 14:
એ અલવાની કોતેડી, એ નરખોડ ને અંધારી આજે તો શોધ્યાં જડે એવાં નથી રહ્યાં. ભરઉનાળે જ્યાં પાણી ખૂટતાં નહોતાં ત્યાં હવે કાંકરાય દેખાતા નથી. એ ધૂળિયો ગાડાચીલો ગયો ને એ નદીનાળાં પણ. કાલોલથી ગોઠ સુધી હવે સડક થઈ છે; સડકની બે બાજુ ખેતર; વચ્ચે વચ્ચે ગરનાળાં આવે. અતીતની દુનિયાને શોધતી આંખો ઝીણી થાય ને પેલાં કોતર જોવા મથે. રેત-કાંકરાથી આછી આછી અંકાતી પટરેખાઓ જોઈએ ને આ અલવા કોતેડી, આ નરખોડ, આ જ અંધારી એમ અનુમાન કરીએ, મનને મનાવીએ. જાણીએ છીએ કે હવે એ કાંઠા નથી, એ જળ નથી ને એ ભય પણ નથી; છે તો એ બધું મનમાં જ છે. પાછે પગલે કાળમાં ચાલી શકાતું હોય તો એ કોતરો એવાં ને એવાં જડે ખરાં, પણ સમયનો રસ્તો એકમાર્ગી છે; જે રસ્તેથી આવ્યા તે રસ્તે પાછા જવાતું નથી. હવે તો આપણે છીએ ત્યાં સુધી એ બધું સ્મરણપ્રદેશમાં છે ને મરણ સ્મરણના વિલયની રાહ જોઈને જ બેઠું હોય છે, છતાં માણ્યું તેનું સ્મરણ કરવું એય છે એક લ્હાણું. વળી સ્મરણથી મરણને થોડી વાર પણ હંફાવ્યાનો આનંદ જેવોતેવો નથી.
એ અલવાની કોતેડી, એ નરખોડ ને અંધારી આજે તો શોધ્યાં જડે એવાં નથી રહ્યાં. ભરઉનાળે જ્યાં પાણી ખૂટતાં નહોતાં ત્યાં હવે કાંકરાય દેખાતા નથી. એ ધૂળિયો ગાડાચીલો ગયો ને એ નદીનાળાં પણ. કાલોલથી ગોઠ સુધી હવે સડક થઈ છે; સડકની બે બાજુ ખેતર; વચ્ચે વચ્ચે ગરનાળાં આવે. અતીતની દુનિયાને શોધતી આંખો ઝીણી થાય ને પેલાં કોતર જોવા મથે. રેત-કાંકરાથી આછી આછી અંકાતી પટરેખાઓ જોઈએ ને આ અલવા કોતેડી, આ નરખોડ, આ જ અંધારી એમ અનુમાન કરીએ, મનને મનાવીએ. જાણીએ છીએ કે હવે એ કાંઠા નથી, એ જળ નથી ને એ ભય પણ નથી; છે તો એ બધું મનમાં જ છે. પાછે પગલે કાળમાં ચાલી શકાતું હોય તો એ કોતરો એવાં ને એવાં જડે ખરાં, પણ સમયનો રસ્તો એકમાર્ગી છે; જે રસ્તેથી આવ્યા તે રસ્તે પાછા જવાતું નથી. હવે તો આપણે છીએ ત્યાં સુધી એ બધું સ્મરણપ્રદેશમાં છે ને મરણ સ્મરણના વિલયની રાહ જોઈને જ બેઠું હોય છે, છતાં માણ્યું તેનું સ્મરણ કરવું એય છે એક લ્હાણું. વળી સ્મરણથી મરણને થોડી વાર પણ હંફાવ્યાનો આનંદ જેવોતેવો નથી.
{{Poem2Close}}
{{Poem2Close}}
{{HeaderNav
|previous=[[ગુજરાતી નિબંધ-સંપદા/જયંત પાઠક/તનમાં નહિ, વતનમાં|તનમાં નહિ, વતનમાં]]
|next = [[ગુજરાતી નિબંધ-સંપદા/રઘુવીર ચૌધરી/પન્નાલાલ|પન્નાલાલ]]
}}
18,450

edits

Navigation menu