ગુજરાતી એકાંકીસંપદા/હું પશલો છું: Difference between revisions

Jump to navigation Jump to search
no edit summary
No edit summary
No edit summary
Line 725: Line 725:
}}
}}
(બધાં ધૂન ગાતાં હોય. પશલો અકળાતો હોય ત્યાં દૃશ્ય પૂરું થાય.)
(બધાં ધૂન ગાતાં હોય. પશલો અકળાતો હોય ત્યાં દૃશ્ય પૂરું થાય.)
<center>'''દૃશ્ય ૫'''</center>
{{Ps
{{Ps
<center>'''દૃશ્ય ૫'''</center>
|સ્થળઃ  
|સ્થળઃ  
|જંગલ
|જંગલ
Line 749: Line 750:
}}
}}
{{Ps
{{Ps
ભગલોઃ ભઈ, તને મહેલ મળ્યો પછી મિત્રને શેનો યાદ કરવાનો હતો?
|ભગલોઃ  
પશલોઃ ના, ના ભગા, એવું બોલીશ નહીં. મને આ મહેલ પણ તારા લીધે જ મળ્યો છે ને!
|ભઈ, તને મહેલ મળ્યો પછી મિત્રને શેનો યાદ કરવાનો હતો?
ભગલોઃ ઠીક છે, ઠીક છે, પહેલાં એ તો કહે, તું મજામાં તો ખરો ને?
}}
પશલોઃ હોય, મજામાં છું.
{{Ps
ભગલોઃ અરે, તું તો નસીબદાર કહેવાય પશા. રાજકુંવરી જેવી રાજકુંવરી મળી પછી તારે બીજું શું જોઈએ?
|પશલોઃ  
પશલોઃ ખૂબ નસીબદાર છું ભગા. એટલો બધો નસીબદાર કે…
|ના, ના ભગા, એવું બોલીશ નહીં. મને આ મહેલ પણ તારા લીધે જ મળ્યો છે ને!
ભગલોઃ કેમ આમ કરડાકીમાં બોલે છે પશા? તારે કંઈ દુઃખ છે કે પછી કુંવરીને બધી ખબર પડી ગઈ છે?
}}
પશલોઃ ખબર પડી ગઈ હોત કે હું માણસ છું ને આ તો મારો વેશ છે તો તો સારું જ થાત ને ભગા!
{{Ps
ભગલોઃ તું આજે અવળું કેમ બોલે છે પશા? મને લાગે છે કે તારે જરૂર કંઈક દુઃખ છે. મને નહીં કહે ભૂંડા?
|ભગલોઃ  
પશલોઃ ભગા, રાજકુંવરી મળશે એ મોહમાં, હું ભગવાન તો બન્યો. પણ રાજકુંવરી તો મને હજી ભગવાન માનીને જ બધી રીતે વર્તે છે.
|ઠીક છે, ઠીક છે, પહેલાં એ તો કહે, તું મજામાં તો ખરો ને?
ભગલોઃ મને કંઈ સમજાયું નહીં પશા.
}}
પશલોઃ ભગા, ભગા, રાજકુંવરી મને ભગવાન માની મારી પૂજા કરે છે, મારી ભક્તિ કરે છે. હું જીવતો જાગતો માણસ એના માટે આ મંદિરની મૂર્તિ છું મૂર્તિ.
{{Ps
ભગલોઃ પણ એમાં તને વાંધો શું છે પશા? ભલા તારે મમ્‌મમ્‌થી કામ છે કે ટપ્‌ટપ્‌થી…
|પશલોઃ  
પશલોઃ મારે રાજકુંવરીનો પ્રેમ જઈએ છે ભગા પ્રેમ, એની ભક્તિ નહીં. ભગા… ભગા, હવે તો રાજા, રાણી, સેનાપતિ, અરે આખું નગર મને ભગવાન માનતું થઈ ગયું છે. આ બધાને કઈ રીતે સમજાવું કે હું ભગવાન નહીં માણસ છું માણસ.
|હોય, મજામાં છું.
ભગલોઃ હેં આખું નગર તને ભગવાન માને છે?
}}
પશલોઃ એટલું જ નહીં ભગા, સાંજ-સવાર મારી આરતી થાય છે, મારી ધૂન થાય છે અને મારે પૂતળાની જેમ બેસી રહેવું પડે છે – આમ.
{{Ps
|ભગલોઃ  
|અરે, તું તો નસીબદાર કહેવાય પશા. રાજકુંવરી જેવી રાજકુંવરી મળી પછી તારે બીજું શું જોઈએ?
}}
{{Ps
|પશલોઃ  
|ખૂબ નસીબદાર છું ભગા. એટલો બધો નસીબદાર કે…
}}
{{Ps
|ભગલોઃ  
|કેમ આમ કરડાકીમાં બોલે છે પશા? તારે કંઈ દુઃખ છે કે પછી કુંવરીને બધી ખબર પડી ગઈ છે?
}}
{{Ps
|પશલોઃ  
|ખબર પડી ગઈ હોત કે હું માણસ છું ને આ તો મારો વેશ છે તો તો સારું જ થાત ને ભગા!
}}
{{Ps
|ભગલોઃ  
|તું આજે અવળું કેમ બોલે છે પશા? મને લાગે છે કે તારે જરૂર કંઈક દુઃખ છે. મને નહીં કહે ભૂંડા?
}}
{{Ps
|પશલોઃ  
|ભગા, રાજકુંવરી મળશે એ મોહમાં, હું ભગવાન તો બન્યો. પણ રાજકુંવરી તો મને હજી ભગવાન માનીને જ બધી રીતે વર્તે છે.
}}
{{Ps
|ભગલોઃ  
|મને કંઈ સમજાયું નહીં પશા.
}}
{{Ps
|પશલોઃ  
|ભગા, ભગા, રાજકુંવરી મને ભગવાન માની મારી પૂજા કરે છે, મારી ભક્તિ કરે છે. હું જીવતો જાગતો માણસ એના માટે આ મંદિરની મૂર્તિ છું મૂર્તિ.
}}
{{Ps
|ભગલોઃ  
|પણ એમાં તને વાંધો શું છે પશા? ભલા તારે મમ્‌મમ્‌થી કામ છે કે ટપ્‌ટપ્‌થી…
}}
{{Ps
|પશલોઃ  
|મારે રાજકુંવરીનો પ્રેમ જઈએ છે ભગા પ્રેમ, એની ભક્તિ નહીં. ભગા… ભગા, હવે તો રાજા, રાણી, સેનાપતિ, અરે આખું નગર મને ભગવાન માનતું થઈ ગયું છે. આ બધાને કઈ રીતે સમજાવું કે હું ભગવાન નહીં માણસ છું માણસ.
}}
{{Ps
|ભગલોઃ  
|હેં આખું નગર તને ભગવાન માને છે?
}}
{{Ps
|પશલોઃ  
|એટલું જ નહીં ભગા, સાંજ-સવાર મારી આરતી થાય છે, મારી ધૂન થાય છે અને મારે પૂતળાની જેમ બેસી રહેવું પડે છે – આમ.
}}
(પશો પદ્માસન વાળી ઊભો રહે. આ જોઈ ભગલો ચમકે.)
(પશો પદ્માસન વાળી ઊભો રહે. આ જોઈ ભગલો ચમકે.)
ભગલોઃ એ જ મૂર્તિ, એ જ મૂર્તિ, મેં કાલે સપનામાં જોઈ હતી એ જ મૂર્તિ, મારા પ્રભુ પુરુષોત્તમની … તું… તું… તમે… પ્રભુ.
{{Ps
પશલોઃ ભગા, ભગા, કઈ મૂર્તિ? શું કહે છે તું?
|ભગલોઃ  
ભગલોઃ પ્રભુ, મને મને અંધારામાં રાખ્યો? મને માયામાં ડૂબેલો રાખ્યો? મને છેતર્યો?
|એ જ મૂર્તિ, એ જ મૂર્તિ, મેં કાલે સપનામાં જોઈ હતી એ જ મૂર્તિ, મારા પ્રભુ પુરુષોત્તમની … તું… તું… તમે… પ્રભુ.
પશલોઃ ભગા, તું કોને કહે છે આ બધું? હું પશલો છું, તારો દોસ્ત.
}}
ભગલોઃ પ્રભુ! પ્રભુ! અત્યાર સુધી મારાથી દગો કર્યો? મારો વાંકગુનો હોય તો માફ કરશો મારા પુરુષોત્તમ.
{{Ps
પશલોઃ ભગા, હું પુરુષોત્તમ નહીં, તારો દોસ્ત પશો છું પશો.
|પશલોઃ  
ભગલોઃ ના પ્રભુ. હવે હું છેતરાવાનો નથી, તમે તો દેવાધિદેવ ભગવાન વિષ્ણુ છો.
|ભગા, ભગા, કઈ મૂર્તિ? શું કહે છે તું?
પશલોઃ ભગા, ભગા, તું? તુંય આવું માનીશ? ના, ના ભગા, હું તારો દોસ્ત પશો છું. મારે ભગવાન નથી થવું ભગા, મારે પશલો જ રહેવું છે. હું પશો પશો પશો છું.
}}
{{Ps
|ભગલોઃ  
|પ્રભુ, મને મને અંધારામાં રાખ્યો? મને માયામાં ડૂબેલો રાખ્યો? મને છેતર્યો?
}}
{{Ps
|પશલોઃ  
|ભગા, તું કોને કહે છે આ બધું? હું પશલો છું, તારો દોસ્ત.
}}
{{Ps
|ભગલોઃ  
|પ્રભુ! પ્રભુ! અત્યાર સુધી મારાથી દગો કર્યો? મારો વાંકગુનો હોય તો માફ કરશો મારા પુરુષોત્તમ.
}}
{{Ps
|પશલોઃ  
|ભગા, હું પુરુષોત્તમ નહીં, તારો દોસ્ત પશો છું પશો.
}}
{{Ps
|ભગલોઃ  
|ના પ્રભુ. હવે હું છેતરાવાનો નથી, તમે તો દેવાધિદેવ ભગવાન વિષ્ણુ છો.
}}
{{Ps
|પશલોઃ  
|ભગા, ભગા, તું? તુંય આવું માનીશ? ના, ના ભગા, હું તારો દોસ્ત પશો છું. મારે ભગવાન નથી થવું ભગા, મારે પશલો જ રહેવું છે. હું પશો પશો પશો છું.
}}
(એમ કહી પશલો રડી પડે. ધીમે ધીમે શેષશાયી વિષ્ણુની જેમ થઈ જાય એ જોઈ.)
(એમ કહી પશલો રડી પડે. ધીમે ધીમે શેષશાયી વિષ્ણુની જેમ થઈ જાય એ જોઈ.)
ભગલોઃ એ જ પ્રભુ, તમે જ સાચા પ્રભુ છો મારા નાથ!
{{Ps
|ભગલોઃ  
|એ જ પ્રભુ, તમે જ સાચા પ્રભુ છો મારા નાથ!
{{Ps
(દૃશ્ય પૂરું થાય)
(દૃશ્ય પૂરું થાય)
<center>'''દૃશ્ય ૬'''</center>  
<center>'''દૃશ્ય ૬'''</center>  
સ્થળઃ રાજમહેલ
}}
{{Ps
|સ્થળઃ  
|રાજમહેલ
}}
(પશલો બેસે છે એ આસન ખાલી છે. રાજા, રાણી, સેનાપતિ, દાસી, રાજકુમારી બધાં બેઠાં બેઠાં ધૂન ‘શ્રીમન્ નારાયણ’ની ગાતાં હોય છે.)
(પશલો બેસે છે એ આસન ખાલી છે. રાજા, રાણી, સેનાપતિ, દાસી, રાજકુમારી બધાં બેઠાં બેઠાં ધૂન ‘શ્રીમન્ નારાયણ’ની ગાતાં હોય છે.)
રાજાઃ કમળકુંવરી, બેટા જો તો ખરી પ્રભુ પધાર્યા કે નહીં?
{{Ps
રાજકુમારીઃ હા પિતાજી, ત્યાં સુધી આપ ધૂન કરો.
|રાજાઃ  
રાજાઃ હા, હા. ધૂન બોલો ધૂન – શ્રીમન્ નારાયણ નારાયણ નારાયણ.
|કમળકુંવરી, બેટા જો તો ખરી પ્રભુ પધાર્યા કે નહીં?
}}
{{Ps
|રાજકુમારીઃ  
|હા પિતાજી, ત્યાં સુધી આપ ધૂન કરો.
}}
{{Ps
|રાજાઃ  
|હા, હા. ધૂન બોલો ધૂન – શ્રીમન્ નારાયણ નારાયણ નારાયણ.
}}
(ધૂન ચાલે એટલામાં પશલો આવે, આ બધું જોઈ પાછો વળવા જાય, રાજકુમારી હાથ પકડી પાછા લાવે.)
(ધૂન ચાલે એટલામાં પશલો આવે, આ બધું જોઈ પાછો વળવા જાય, રાજકુમારી હાથ પકડી પાછા લાવે.)
રાજકુમારીઃ પિતાજી, પિતાજી, પ્રભુ પધાર્યા.
{{Ps
|રાજકુમારીઃ  
|પિતાજી, પિતાજી, પ્રભુ પધાર્યા.
}}
(રાજા ઊભા થઈ ફૂલ લઈ પ્રભુને વધાવે, સેનાપતિ પંખો નાખે, રાણી એમને આસન સુધી દોરી જાય.)
(રાજા ઊભા થઈ ફૂલ લઈ પ્રભુને વધાવે, સેનાપતિ પંખો નાખે, રાણી એમને આસન સુધી દોરી જાય.)
રાજાઃ બેટા કમળકુંવરી, આરતીની તૈયારી કરો.
{{Ps
રાજકુમારીઃ પિતાજી આરતી તૈયાર છે, પ્રગટાવું એટલી વાર.
|રાજાઃ  
|બેટા કમળકુંવરી, આરતીની તૈયારી કરો.
}}
{{Ps
|રાજકુમારીઃ  
|પિતાજી આરતી તૈયાર છે, પ્રગટાવું એટલી વાર.
}}
(ત્યાં ભગલો, ‘ક્યાં છે પ્રભુ મારા પૂર્ણ પુરુષોત્તમ’ કહેતો પ્રવેશ કરી, પશલાને નમવા જાય, પશલો એના પગ ખસેડી લે, ત્યાં આરતી શરૂ થાય.)
(ત્યાં ભગલો, ‘ક્યાં છે પ્રભુ મારા પૂર્ણ પુરુષોત્તમ’ કહેતો પ્રવેશ કરી, પશલાને નમવા જાય, પશલો એના પગ ખસેડી લે, ત્યાં આરતી શરૂ થાય.)
બધાઃ જય કમળાસ્વામી પ્રભુ
{{Ps
::: જય કમળાસ્વામી
|બધાઃ  
::: સત્યનારાયણ સ્વામી, પ્રભુ બહુવન નામી
|જય કમળાસ્વામી પ્રભુ
::: જય કમળાસ્વામી.
}}
{{Ps
|
| જય કમળાસ્વામી
| સત્યનારાયણ સ્વામી, પ્રભુ બહુવન નામી
| જય કમળાસ્વામી.
}}
(આરતી બોલાતી હોય, ત્યારે પશલો બરાડા પાડતો હોય, ના, ના, હું પશલો છું, હું પશલો છું, હું પશલો છું; ત્યાં ધીમે ધીમે પ્રકાશમાંથી અંધકાર થતો જાય ને દૃશ્ય પૂરું થાય.)
(આરતી બોલાતી હોય, ત્યારે પશલો બરાડા પાડતો હોય, ના, ના, હું પશલો છું, હું પશલો છું, હું પશલો છું; ત્યાં ધીમે ધીમે પ્રકાશમાંથી અંધકાર થતો જાય ને દૃશ્ય પૂરું થાય.)
{{Right|(હું પશલો છું)}}
{{Right|(હું પશલો છું)}}
{{Poem2Close}}
{{Poem2Close}}
26,604

edits

Navigation menu